Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ιδρύθηκε για να υπηρετεί τον ΛΑΟ και την ΠΑΤΡΙΔΑ πριν από τρείς δεκαετίες, δεν ιδρύθηκε για να αποτελέσει «διάττοντα αστέρα» στα πολιτικά πράγματα του τόπου έλεγε χαρακτηριστικά ο Ανδρέας Παπανδρέου. Σήμερα άραγε υπηρετεί έστω και με την σύγχρονη ανάλυση τις αρχές και τις ιδέες εκείνης της ιδρυτικής διακήρυξης του;
Η απάντηση είναι προφανής ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ιστορικά πολλές φορές κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης της χώρας απομακρύνθηκε από το πνεύμα της ιδεολογικής του ταυτότητας. Πολλές φορές άσκησε πολιτικές κόντρα στο τετράπτυχο της «Λαϊκής Κυριαρχίας – Εθνικής Ανεξαρτησίας – Κοινωνικής Απελευθέρωσης – Δημοκρατικής Διαδικασίας». Πολιτικές που ποτέ δεν επέλεξε και δεν νομιμοποίησε ο λαός. Βέβαια ιστορικά το ΠΑ.ΣΟ.Κ. διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την Ελλάδα του σήμερα, αφήνοντας σε κάθε περίοδο διακυβέρνησης πλούσιο μεταρρυθμιστικό έργο που είναι γνωστό.
Και σιγά σιγά η ιστορία μας οδηγεί στο 2004 , στην συντριπτική ήττα του Κυβερνητικού ΠΑ.ΣΟ.Κ. και την επανεκκίνηση του από τον Γιώργο Α. Παπανδρέου. Για πρώτη φορά αρχηγός εκλέγεται από την βάση με εντολή να αλλάξει το κόμμα που έγινε ένα με την εξουσία και την Κυβέρνηση και ξέχασε τον κυρίαρχο λαό. 5 χρόνια μετά το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ξανά στην Κυβέρνηση με ένα πολιτικό πρόγραμμα αμφισβήτησης της κυρίαρχης πολιτικής και νέας προοπτικής για την ίδια την Σοσιαλδημοκρατία. Ο Γιώργος Α. Παπανδρέου από την αρχή της Κρίσης θέτει την αναγκαιότητα για «τον άλλο δρόμο» που θα αμφισβητεί τις αγορές και τα συστήματα εξουσίας. Λίγους μήνες μετά την θριαμβευτική ΝΙΚΗ του ΠΑ.ΣΟ.Κ. όλα ξεχνιούνται και η άσκηση πολιτικής γίνεται μονόδρομος ακόμα και για τον Πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.
Από την πολιτική της σύγκρουσης με τις αγορές, περάσαμε στην πολιτική του μνημονίου και των εκβιαστικών διλλημάτων. Περάσαμε στην πολιτική εκφυλισμού των «λέξεων» και των ιδεών για να οδηγηθούμε στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα «ξεπουλήματος» της Δημόσιας περιουσίας. Όλο αυτό το διάστημα διακυβέρνησης της χώρας από το «νέο – ΠΑ.ΣΟ.Κ.» είναι πολλά εκείνα που προσμετρούνται στα θετικά όπως ο Καλλικράτης ή το πρόγραμμα Διαύγεια και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Είναι βέβαια πολιτικές που το ΠΑΣΟΚ έπρεπε να έχει υλοποιήσει πριν από χρόνια, αλλά «κάλιο αργά παρά ποτέ» που λέει και ο λαός. Βέβαια κάθε πολιτική επιλογή αξιολογείται με βάση το μεσοπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο όφελος της στην κοινωνία και το Δημόσιο συμφέρων και εκεί τα ρεκόρ του «νέο – ΠΑ.ΣΟ.Κ.» είναι αρνητικά.
Από το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν» περάσαμε στο παραδοσιακό «παραλάβαμε καμένη γη». Ο αντιπολιτευτικός σύγχρονος λόγος του Γιώργου Παπανδρέου μεταλλάχθηκε στον παραδοσιακό και καλά δουλεμένο κυβερνητικό παραλογισμό. Το μνημόνιο και η δανειακή σύμβαση παρουσιάστηκαν ως ο μοναδικός δρόμος για την σωτηρία της χώρας από την δήθεν χρεωκοπία της. Βέβαια έπρεπε να περάσει ένας χρόνος με θυσίες του Ελληνικού λαού για να αποδειχτεί η αποτυχία της συνταγής και να περάσουμε στο «μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα» με νέες θυσίες πάλι από τους ίδιους. Και όλα αυτά σε ένα καθεστώς «επιλεκτικής χρεωκοπίας». Η ρητορική της Κυβέρνησης πάλι η ίδια, το δίλλημα είναι πάλι η Εθνική σωτηρία, αλλά αυτή την φορά συνοδεύεται από ένα «σκληρό» πακέτο ξεπουλήματος της Δημόσιας περιουσίας και κηδεμονίας της εκλεγμένης Κυβέρνησης από τους δανειστές.
Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν στον Δημόσιο λόγο ότι η Κυβέρνηση δεν είχε άλλες επιλογές, ότι για όλα φταίει το σπάταλο κράτος, οι συνδικαλιστές, όσοι αντιδρούν, οι συντεχνίες. Είναι η γνωστή πλέον λογική «μαζί τα φάγαμε». Αλλά παραβλέπουν ότι αυτό το κράτος το έφτιαξαν τα σημερινά πολιτικά κόμματα, για να μπορέσουν να εκλέγονται και να ελέγχουν τις κοινωνίες. Παραβλέπουν ότι το σοβαρό πρόβλημα της χώρας δεν είναι ο Δημόσιος Τομέας, αλλά το αναπτυξιακό έλλειμμα, η πελατειακή λογική, η αναξιοκρατία και η αδυναμία των Κυβερνήσεων να παράγουν μακροπρόθεσμες Εθνικές πολιτικές και να ελέγχουν τον Δημόσιο Τομέα για την αποδοτικότητα του. Η συνεχής εξυπηρέτηση ημετέρων, η ατιμωρησία, οι κοντόφθαλμες πολιτικές, η λογική του «δε βαριέσαι αδελφέ» είναι μόνο μερικές από τις αιτίες της σημερινής κατάστασης που η κρίση γιγάντωσε και έφερε επιτακτικά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης.
Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι μας κυβερνάει η Ευρώπη και οι Δεξιές Κυβερνήσεις της, αλλά παραβλέπουν ότι για τους Σοσιαλιστές ο δρόμος της ανάκαμψης δεν είναι ο δρόμος που σήμερα επιλέγει ο νεοφιλελευθερισμός. Η επιλογή της στήριξης του τραπεζικού συστήματος και της δημοσιονομικής σταθερότητας με κάθε θυσία του λαού δεν μπορεί να είναι επιλογή για μια σοσιαλιστική κυβέρνηση, που εκλέχτηκε ακριβώς για να ανατρέψει αυτή την λογική εξόδου από την κρίση. Μάλιστα την ίδια ώρα που το κοινωνικό κράτος και οι δομές του βυθίζονται λόγω των περικοπών, την ίδια ώρα που περικόπτονται μισθοί και συντάξεις και αυξάνονται τα έξοδα διαβίωσης από την αύξηση του Φ.Π.Α. η Κυβέρνηση συνεχίζει να αναζητά τρόπους για την υλοποίηση του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου, μιας πολιτικής που γνωρίζει τα αδιέξοδα της.
Η Κυβέρνηση θα έπρεπε από την πρώτη μέρα να πολεμήσει την φοροδιαφυγή και ταυτόχρονα να επενδύσει στην ανάπτυξη της χώρας, σύμφωνα με το προεκλογικό πρόγραμμα «των 100 ημερών» αλλά και το σχέδιο εξόδου από την Κρίση που είχε καταθέσει το 2009 στον λαό. Ένα χρόνο μετά η πάταξη της φοροδιαφυγής έχει γίνει επικοινωνιακό τρικ και τίποτα παραπάνω. Από το Δίκαιο φορολογικό σύστημα του 2010 μέσα σε ένα χρόνο η κυβέρνηση συζητά και διαβουλεύεται ξανά για ένα νέο «Δίκαιο» Εθνικό φορολογικό. Η πράσινη ανάπτυξη και η ρητορική της περιφερειακής ανασυγκρότησης της χώρας έχουν μείνει όμορφες ομιλίες ίσως και ανεφάρμοστοι νόμοι. Η περιφέρεια βυθίζεται στην ύφεση και η ανεργία έχει γίνει ο σύγχρονος εφιάλτης για την Ελληνική Οικογένεια, αλλά η Κυβέρνηση συνεχίζει την «μάχη για την σωτηρία της πατρίδας».
Η σημερινή ασκούμενη πολιτική «Εθνικής Σωτηρίας» έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό. Είναι η αναγκαία πειραματική πολιτική για την έλευση του σκληρότερου νεοφιλελευθερισμού σε μια χώρα με σκληρές κοινωνικές αντιστάσεις. Η σημερινή πολιτική επενδύει σε ένα «χαλαρό» κοινωνικό κράτος με ελαστικούς «φοβισμένους» εργαζόμενους. Επενδύει σε μια κοινωνία ανταγωνισμού και όχι αλληλεγγύης. Η Ελλάδα με την στήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης έχει γίνει ένα μεγάλο κοινωνικό εργαστήρι για όλα αυτά που θα πρέπει να ακολουθήσουν και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης.
Αυτή η πολιτική δεν είναι η πολιτική που επιλέξαμε το 2009. Η δική μας πολιτική ήταν εκείνη που θα έκανε την Κρίση μεγάλη ευκαιρία για τον Σοσιαλισμό απέναντι στην βαρβαρότητα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των αγορών. Η δική μας πολιτική ήταν η πολιτική ενός άλλο μοντέλου ανάπτυξης και διακυβέρνησης. Η πολιτική του δημοσίου ελέγχου και του κράτους – ρυθμιστή. Η πολιτική της Δίκαιης αναδιανομής στην ουσία και όχι στις διακηρύξεις. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. εκλέχτηκε για να πραγματώσει την «Νέα Αλλαγή» και να διαμορφώσει τον νέο ιστορικό κύκλο 35 χρόνια μετά την ίδρυση του. Ο Λαός πίστεψε στον Γιώργο Παπανδρέου και στο ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Σήμερα 37 χρόνια μετά την ιστορική διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν υπάρχει στην πολιτική ζωή του τόπου. Δεν υπάρχει όταν δεν υπάρχουν οι βασικές ιδεολογικές αρχές που το γέννησαν στην ασκούμενη πολιτική του. Δεν υπάρχει όταν δεν αναγνωρίζεται από την μεγάλη πλειοψηφία των μελών και ψηφοφόρων του, ως το Κίνημα εγγυητής της Εθνικής Ανεξαρτησίας και Λαϊκής Κυριαρχίας. Δεν υπάρχει όταν συνομιλεί με τον λαό μέσα από την καταστολή και την βία. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν υπάρχει όταν η πολιτικές που εφαρμόζει και υλοποιεί στερούν από χιλιάδες νέους ανθρώπους το δικαίωμα στο όραμα.
Η Εθνική προγραμματική συνδιάσκεψη της 3ης Σεπτέμβρη 2011 δεν θα είναι τίποτα παραπάνω από μια διαδικασία ψευδεπίγραφου επικοινωνιακού διαλόγου με την «κομματική βάση». Μια διαδικασία διαλόγου που δεν θα μπορεί να ξεφεύγει από την προγραμματική συμφωνία της Κυβέρνησης με τους δανειστές της. Διάλογος για τα προφανή ζητήματα που έχουν θέσει τα Συνέδρια του κόμματος τα τελευταία 10 χρόνια και παραμένουν σαν ασκήσεις επί χάρτου.
Η βάση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει μια υποχρέωση να υπερασπιστεί την ιστορική μνήμη της μεγάλης Δημοκρατικής παράταξης και να απομακρυνθεί από το «νέο – ΠΑ.ΣΟ.Κ.» που εκφυλίζει με την πολιτική του την ιστορία, τα σύμβολα και τις αξίες του Κινήματος.
Η δική μας ευθύνη της νέας γενιάς, είναι να αγωνιστεί για την ανασυγκρότηση των Κινημάτων των ιδεών, για την αναζωπύρωση της ανάγκης για ανατροπή των σημερινών πολιτικών και των εκφραστών τους.
Μιχάλης Καραδημητρίου
Υπ. Διδάκτωρ Τμήματος Φυσικής Π.Κ.