Άνετη πρωτιά για τον Νίκο Ανδρουλάκη στον πρώτο γύρο των εκλογών του ΚΙΝΑΛ, έχοντας και “προίκα” τη μεγάλη συμμετοχή των ψηφοφόρων, που επέλεξαν την ανανέωση. Ο ρόλος του Γ. Παπανδρέου και τα καίρια ερωτήματα για το τι θα πράξει, ώστε να συμβάλει στην ενότητα.
Αλλαγή σελίδας και ανανέωση. Αυτό το ηχηρό μήνυμα έδωσαν οι κάλπες του πρώτου γύρου για την εκλογή του νέου προέδρου του Κινήματος Αλλαγής, που χαρακτηρίστηκαν από την αύξηση της συμμετοχής των ψηφοφόρων αλλά κυρίως από την εμφατική επικράτηση του Νίκου Ανδρουλάκη.
Τι συμβολίζει η νίκη Ανδρουλάκη
Ο Νίκος Ανδρουλάκης όχι μόνον πρώτευσε στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων αλλά προηγείται με σχεδόν διψήφια διαφορά έναντι του Γιώργου Παπανδρέου που καταλαμβάνει την δεύτερη θέση. Ο ευρωβουλευτής του ΚΙΝ.ΑΛ συσπείρωσε σχεδόν το 40% των 270.000 πολιτών που μετείχαν στην διαδικασία εκλογής «από την βάση», κερδίζοντας μια ολοκάθαρη νίκη. Τέτοιου μεγέθους ώστε να του προσδίδουν μια δυναμική που μοιάζει «μη αναστρέψιμη».
Αξίζει να επισημανθεί ότι στην εκλογική επίδοση του Νίκου Ανδρουλάκη φαίνεται να αποτυπώνεται η βούληση των ψηφοφόρων του Κινήματος Αλλαγής να επέλθει ανανέωση στην ηγεσία του κόμματος. Τόσο σε επίπεδο ιδεών όσο και σε επίπεδο προσώπων. Άλλωστε το σύνθημα της «ανανέωσης» ήταν το βασικό σύνθημα της υποψηφιότητάς του Κρητικού πολιτικού.
Ερωτήματα για το επιτελείο Παπανδρέου
Το μήνυμα της κάλπης «ακούστηκε» στα επιτελεία όλων των υποψηφίων. Όμως περισσότερο, συγκριτικά, αναμένεται να προβληματίσει την πλευρά του Γιώργου Παπανδρέου.
Ο πρώην πρωθυπουργός με την απρόσμενη «κάθοδό» του στην εκλογική διαδικασία ανανέωσε το ενδιαφέρον των πολιτών για τα τεκταινόμενα στον χώρο του Κινήματος Αλλαγής. Η συμμετοχή του φαίνεται πώς συνέβαλε αποφασιστικά στην επανασυσπείρωση των ψηφοφόρων του κόμματος όπως φάνηκε από την αυξημένη συμμετοχή. Όμως οι προσδοκίες για πρωτιά στον πρώτο γύρο των εκλογών δεν ευοδώθηκαν.
Κάτι που αποτυπώηκε και από το «πάγωμα» που επικράτησε όταν έγιναν γνωστά τα αποτελέσματα από το 15% των εκλογικών τμημάτων που προδιέγραψαν το αποτέλεσμα.
Έτσι λοιπόν τα ερωτήματα στα οποία θα κληθεί να απαντήσει με τις αποφάσεις του ο πρώην πρωθυπουργός είναι το αν «έχει παρακάτω» και αν η συμβολή του στην ενίσχυση του ΚΙΝ.ΑΛ μπορεί, ίσως, να ολοκληρωθεί σε αυτό το σημείο. Το πώς αντιλαμβάνεται την συνέχεια θα φανεί φυσικά το επόμενο διάστημα.
Ο δεύτερος γύρος
Ενώ ακόμη δεν έχει «στεγνώσει το μελάνι» από τα αποτελέσματα του α’ γύρου, ήδη τόσο στα επιτελεία των υποψηφίων, στο Κίνημα Αλλαγής αλλά και ευρύτερα έχει ξεκινήσει η συζήτηση για το τι θα γίνει στην δεύτερη Κυριακή των εκλογών.
Το «μεγάλο φαβορί» είναι αδιαμφισβήτητα ο Νίκος Ανδρουλάκης. Όχι μόνον γιατί βρέθηκε στην πρώτη θέση στον α’ γύρο αλλά κυρίως γιατί είναι μια υποψηφιότητα που μπορεί να προσεγγίσει ψηφοφόρους των υπόλοιπων υποψηφίων.
Ο βασικός λόγος γι αυτό είναι το ότι κατά την προεκλογική περίοδο φρόντισε να τηρήσει αποστάσεις τόσο από τα σενάρια συνεργασίας του Κινήματος Αλλαγής με την Νέα Δημοκρατία όσο και με το αφήγημα της «προοδευτικής διακυβέρνησης» που προκρίνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης στην ίδια περίοδο απέφυγε τους υψηλούς τόνους αντιπαράθεσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα προεκλογικά σενάρια ήθελαν τον Νίκο Ανδρουλάκη να έχει σημαντικό προβάδισμα ακόμη και αν πέρναγε ως δεύτερος σε ψήφους στον δεύτερο γύρο, ακριβώς λόγω της πολυσυλεκτικότητάς της υποψηφιότητάς του. Πόσο μάλλον όταν έχει συγκεντρώσει ένα πολύ σημαντικό ποσοστό και είναι πρώτο με σημαντική διαφορά από τον δεύτερο.
Ο Γιώργος Παπανδρέου περνά στον δεύτερο γύρο με ένα σημαντικό ποσοστό, έχει όμως πολύ μεγάλη απόσταση να διανύσει έναντι του συν-υποψηφίου του. Επίσης δεν φαίνεται να έχει το «μομέντουμ», όπως τη περίοδο που ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του.
Η λογική λέει ότι ο Γιώργος Παπανδρέου στον δεύτερο γύρο θα μπορέσει να προσελκύσει κάποιους από τους ψηφοφόρους που προτίμησαν στον πρώτο γύρο είτε τον Χάρη Καστανίδη με τον οποίο συνυπήρξαν στο ΚΙ.ΔΗ.ΣΟ, είτε τον Παύλο Γερουλάνο. Σίγουρα όμως δεν μπορεί να ισχύσει το ίδιο και για τους ψηφοφόρους που επέλεξαν τον Ανδρέα Λοβέρδο οι οποίοι είναι πολύ περισσότεροι.
Εξυπακούεται ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τα μηνύματα και την κατεύθυνση που θα δώσουν οι 4 υποψήφιοι που δεν περνούν στον δεύτερο γύρο. Όμως αυτό είναι ένα θέμα που θα εξαρτηθεί από την ανάλυση του αποτελέσματος που θα κάνουν και κυρίως από την αντίληψη που θα σχηματίσουν για το μέλλον του Κινήματος Αλλαγής. Προφανώς υπάρχει και εύφορο έδαφος για επαφές και συζητήσεις ανάμεσα στους δύο υποψήφιους για τον δεύτερο γύρο και τους επιλαχόντες.
Τι σημαίνει η 3η θέση του Λοβέρδου
Ο Ανδρέας Λοβέρδος ήταν ίσως ο υποψήφιος με το πιο αιχμηρό και σαφές πολιτικό προφίλ στην προεκλογική περίοδο: Όχι μόνον ήταν ο εκφραστής του «αντι-ΣΥΡΙΖΑ» μετώπου αλλά άφησε ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο σύμπραξης του Κινήματος Αλλαγής με την Νέα Δημοκρατία.
Στο «θεωρητικό» επίπεδο των διακηρύξεων ο Ανδρέας Λοβέρδος απέκλεισε οποιαδήποτε σχέση με την σύλληψη της «προοδευτικής διακυβέρνησης». Σε πρακτικό επίπεδο συμβόλισε την υποψηφιότητα του με την πράξη της ψήφισης στην Βουλή ενός νομοσχεδίου της Νέας Δημοκρατίας (το Ποινικό Κώδικα) ενάντια στην επίσημη θέση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΚΙΝ.ΑΛ. Έτσι εύλογο είναι το συμπέρασμα ότι η 3η θέση που κατέλαβε δείχνει ότι η βάση του Κινήματος Αλλαγής δεν ενστερνίζεται αύτη την προσέγγιση.
Η δύναμη της αυξημένης συμμετοχής
Ανεξαρτήτως από το ποιος τελικά θα εκλεγεί πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, είναι φανερό ότι συνολικά ο χώρος του ΚΙΝ.ΑΛ/ΠΑΣΟΚ αποκτά νέα δυναμική μέσα από την εκλογική διαδικασία. Επιβεβαιώνοντας έτσι τις προσδοκίες που είχαν εκφραστεί προεκλογικά για την σημασία που είχε η επιλογή της εκλογής της ηγεσίας του κόμματος από την βάση.
Αυτό πιστοποιείται από την θεαματική αύξηση της συμμετοχής των πολιτών. Από 212.000 πολίτες που επέλεξαν να ψηφίσουν στην εκλογική διαδικασία του 2017, έφθασαν φέτος τους 270 χιλιάδες. Πρόκειται για μία αύξηση της τάξης του 28% που αποτελεί μια σημαντική παρακαταθήκη πολιτικής επιρροής. Ιδίως αν αναλογιστεί κανείς τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό για την εκλογική επίδοση του ΚΙΝ.ΑΛ αφού με 212.000 ψηφοφόρους το 2017 συγκέντρωσε στις εθνικές εκλογές που έγιναν τον Ιούλιο του 2019 ποσοστό 8,!% και 457.623 ψήφους.
Αν η τάση αυτή διατηρηθεί έως τις επόμενες εθνικές εκλογές θα μπορούσε το ΚΙΝ.ΑΛ να γίνει ένα κόμμα με διψήφιο ποσοστό. Γεγονός που αυτόματα το καθιστά όχι απλά έναν πιο ισχυρό «παίκτη» αλλά και ρυθμιστή του πολιτικού σκηνικού και καθοριστικό παράγοντα στα μετεκλογικά σενάρια. Αυτά που δυνητικά θα μπορούσαν να προκύψουν μετά από μία εκλογική αναμέτρηση με το σύστημα της απλής αναλογικής.
Παράλληλα όμως η ενίσχυση της συμμετοχής επιδρά καταλυτικά και στην πολιτική συνοχή του Κινήματος Αλλαγής. Όπως φαίνεται να προκύπτει από όλες τις πλευρές η ενίσχυση της συμμετοχής συνιστά ταυτόχρονα και «εντολή» για την ενότητα του κόμματος. Παράλληλα είναι σαφές ότι όσο το Κίνημα Αλλαγής καταγράψει ανοδικές τάσεις αυτό είναι αποτρεπτικό για σκέψεις φυγής.