Του Όμηρου Ταχμαζίδη
Από το 2013 στην Θεσσαλονίκη διεξάγεται ένας ιδιότυπος επικοινωνιακός πόλεμος ανάμεσα στην αμερικανική πολυεθνική Coca Cola και τους απολυμένους-απεργούς, οι οποίοι με επιμονή και υπομονή συνεχίζουν να διεκδικούν την εργασία τους, καλώντας τους καταναλωτές της πόλης και, μέσω των ανακοινώσεών τους στο Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όλης της Ελλάδος να μην αγοράζουν προϊόντα της συγκεκριμένης εταιρίας. Κύριο σύνθημα του μποϊκοτάζ – υπάρχουν και άλλες παραλλαγές – είναι η εξής φράση: “Ούτε γουλιά Coca Cola μέχρι να επαναλειτουργήσει το εργοστάσιο”.
Αναφορικώς με το ιστορικό της υπόθεσης: εντελώς αιφνιδιαστικά και χωρίς να έχουν προειδοποιηθεί ανακοινώθηκε με δικαστικούς κλητήρες στους εργαζόμενους – μάλιστα στις περισσότερες φορές όχι στους ίδιους, αλλά στις συζύγους τους – ότι απολύονται. Ήταν η τελευταία ημέρα του Σεπτεμβρίου 2013 και πρώτη ημέρα της εβδομάδας: η πολυεθνική “τυπική”, δεν απέλυσε τους εργαζόμενους στο τέλος της εβδομάδας, αλλά περίμενε να συμπληρωθεί ο μήνας. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των απολύσεων οι εργαζόμενοι πραγματοποίησαν στο χώρο της πύλης του εργοστασίου γενική συνέλευση και αποφάσισαν την κήρυξη απεργίας με στόχο την ανάκληση των απολύσεων και την επαναλειτουργία του εργοστασίου.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών ξεκίνησε μια διαδικασία προσφυγών στην δικαιοσύνη, οι μεν εργαζόμενοι να πετύχουν ανάκληση των απολύσεων, η δε αμερικανική πολυεθνική για να κηρύξει την απεργία παράνομη και καταχρηστική. Στη σύγκρουση ενεπλάκησαν, ευθύς εξ αρχής, η Ομοσπονδία του κλάδου και το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, στηρίζοντας τους απεργούς και καλύπτοντας τη νομιμότητα των κινητοποιήσεων, γεγονός που ανάγκασε την Coca Cola να εγκαταλείψει την προσπάθεια της να ποινικοποιήσει την απεργιακή σύγκρουση. Συγχρόνως, αυτές τις πρώτες δύο με τρεις εβδομάδες, ωρίμαζε μεταξύ των απεργών η ιδέα ότι χρειάζεται κάτι διαφορετικό και όχι ένας τυπικός παραδοσιακός εργατικός αγώνας για να καμφθεί η αμερικανική πολυεθνική. Μια από τις επιλογές ήταν και η κήρυξη μποϊκοτάζ στα προϊόντα της Coca Cola. Η απόφαση δεν ήταν εύκολη, διότι έπρεπε να καμφθούν διάφορες αντιρρήσεις, τόσο μεταξύ των απεργών, όσο και συνδικαλιστικών στελεχών από άλλους χώρους του κλάδου, που στη συνέχεια θα έπρεπε να στηρίξουν έναν τέτοιο χρονοβόρο και δύσκολο αγώνα. Πολύ σύντομα, ωστόσο, ερρίφθη ο κύβος και το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης εισηγήθηκε ως κοινό παρονομαστή του αγώνα, το σύνθημα “Κόκκινη κάρτα στην Coca Cola”. Η τριβή και η εμπειρία που αποκτούσαν οι απεργοί, οδήγησε πολύ σύντομα στη χρήση, σε μεγαλύτερη έκταση, του συνθήματος “Ούτε γουλιά Coca Cola μέχρι να επαναλειτουργήσει του εργοστάσιο” ή η πιο σύντομη μορφή του μέσω της οποίας έγινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα “Ούτε γουλιά Coca Cola”.
Το εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης ήταν ένα από τα οκτώ εργοστάσια που έκλεισε συνολικώς στη χώρα μας η Coca Cola βάση ενός σχεδίου μεταφοράς όλης της παραγωγικής δραστηριότητας στην Βουλγαρία και την εισαγωγή από εκεί των προϊόντων της στην Ελλάδα. [Βλ. για το σχέδιο σχετικώς το άρθρο στο Διαδίκτυο, Όμηρος Ταχμαζίδης, Έτσι ύπουλα φεύγει η Coca Cola για τη Βουλγαρία] Η Coca Cola έκλεισε σε μια πρώτη φάση τα εργοστάσια της Κέρκυρας, του Μεσολογγίου, της Ρόδου, της Αθήνας και σε μια δεύτερη, των Μαλλίων Κρήτης, της Πάτρας, του Βόλου και της Θεσσαλονίκης.
Από τις πρώτες μέρες των κινητοποιήσεών τους και της κήρυξης του μποϊκοτάζ οι απεργοί χρησιμοποιούσαν παραδοσιακές και σύγχρονες μορφές αγώνα: από τη μία ανακοινώσεις, ψηφίσματα σωματείων, φυλλάδια, “τρικάκια”, αυτοκόλλητα, τηλεβόες, μεγάφωνα στα αυτοκίνητα, από την άλλη το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και ο τύπος τους είχαν, προφανώς κατ΄ εντολήν της Coca Cola, αποκλεισμένους από τη δημοσιότητα. Στη συνέχεια αποδείχτηκε ότι ο συνδυασμός του “παλιού” με το “καινούργιο” στην προώθηση των μηνυμάτων των απεργών ήταν παραγωγικότατος σε αποτέλεσμα.
Ένα μόνο σύγχρονο μέσο φάνηκε ευθύς εξ αρχής να μην ημπορεί να “συμβαδίσει” με τον αγώνα: το you tube. Και αυτό διότι τα μηνύματα σε αυτό το μέσο “απαρχαιώνονται” με μεγάλη ταχύτητα και δεν ημπορούν να συμβάλλουν στην επικοινωνιακή ενίσχυση των μορφών της απεργιακής κινητοποίησης, σε αυτή την περίπτωση της ενημέρωσης των καταναλωτών. Διό και εγκαταλείφθηκε πολύ γρήγορα ως πεδίο σύγκρουσης και αγώνα από τους απεργούς. Στο you tube, ωστόσο, τα μηνύματα ληθαργούν, αλλά δε χάνονται. Δύνανται να ανακληθούν ανά πάσα στιγμή, αρκεί να υπάρχει ενδιαφέρον για αυτά. Κάποιες αναρτήσεις και το περιεχόμενό τους έχει “απαρχαιωθεί” σε μεγάλο βαθμό και μόνο ως υλικό για τον ερευνητή ιστορικό, ή όποιον άλλον επιστήμονα, μπορούν να χρησιμεύσουν. Αλλά διακρίνεται μια ανάρτηση, η οποία φαίνεται να “επιπλέει” και να κεντρίζει ακόμη και τώρα, ίσως τώρα περισσότερο, το ενδιαφέρον των πλοηγών στον ωκεανό του you tube.
Πρόκειται για ένα βίντεο κλιπ που, καθ΄ ολοκληρίαν, δημιούργησαν οι απεργοί τις πρώτες εβδομάδες μετά την κήρυξη του μποϊκοτάζ στα προϊόντα της Coca Cola: μουσική, στίχοι, ηχοληψία, εικόνες, δημιουργία του βίντεο-κλιπ έχουν γίνει από μια ομάδα απεργών, οι οποίοι συνεργάστηκαν βάζοντας ο καθένας τις δικές του γνώσεις και το δικό του ταλέντο στη κοινή προσπάθειά τους – στον αγώνα τους. Παρότι έχει αναρτηθεί ικανό υλικό στο you tube από τις κινητοποιήσεις των απεργών ή από δηλώσεις τους σε επαρχιακούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς χαμηλής τηλεθέασης καμία ανάρτηση δεν παρουσιάζει ανάλογη επισκεψιμότητα με εκείνη του rock song των απεργών. [Αναρτήθηκε στις 22 Νοεμρίου 2013 με τον τίτλο coca cola workers rock song – boycott coca cola]] Και το τελευταίο διάστημα οι επισκέψεις αυξάνονται σε σταθερή βάση και αρχίζουν να σχηματίζονται όλες εκείνες οι προϋποθέσεις που οδηγούν στη μεγάλη “σταδιοδρομία” στο you tube, δηλαδή να γίνει κάποια στιγμή και το rock song των απεργών της Coca Cola viral. Απέχει ακόμη, αλλά τίποτε δεν αποκλείεται. Αν μάλιστα αναλογισθούμε, ότι πριν τρεις μήνες ο σχετικός δείκτης στην οθόνη του υπολογιστή δήλωνε κάτι παραπάνω από επτά χιλιάδες επισκέψεις και τώρα έχει “σκαρφαλώσει” πάνω από τις δέκα χιλιάδες, θα πρέπει να υπολογίζουμε και σε εκπλήξεις: ποιου μεγέθους δεν ημπορούμε να το προεξοφλήσουμε – ήδη και ο τωρινός αριθμός επισκέψεων θα πρέπει να θεωρείται σχετικώς υψηλός…
Εξάλλου η Θεσσαλονίκη, εδώ και καιρό, ροκάρει και μποϊκοτάρει, διότι, όπως τονίζει και το τραγούδι των απεργών: “.. το εργοστάσιο δεν έπρεπε να κλείσει”.
Ακούστε το τραγούδι υπό την ονομασία: coca cola workers rock song – boycott coca cola
[youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=26XZTmv1G1I”]
* Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι μέλος του Ε.Γ. της “Σοσιαλιστικής Προοπτικής”