Επιστολή Σ. Λύκου: Απόδοση φόρου τιμής στον πρωτεργάτη της διάσωσης των Ελλήνων της Σμύρνης Asa Kent Jennings

Ο Σήφης Λύκος προτείνει την τιμή του Asa K. Jennings, του Αμερικανού που έσωσε χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες από τη Σμύρνη.

Σε μια επιστολή του προς τον διευθυντή του Α.τ.Κ., ο κ. Σήφης Λύκος, πρώην δήμαρχος Σφακίων, προτείνει την απόδοση φόρου τιμής στον Αμερικανό Asa K. Jennings. Ο Jennings, μέλος της YMCA, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάσωση εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων από τη Σμύρνη το 1922. Ο κ. Λύκος υπογραμμίζει την ανθρωπιά, τον ηρωισμό και την ανιδιοτέλεια του Jennings, καθώς και τη συμβολή του στην ενίσχυση των σχέσεων Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο πρώην δήμαρχος καλεί τους Χανιώτες και όλους τους Έλληνες να αναγνωρίσουν το έργο του Jennings και να τον τιμήσουν ως έναν από τους μεγάλους ευεργέτες του ελληνικού λαού.

Πιο αναλυτικά, στην επιστολή αναφέρονται τα εξής:

Κύριε Διευθυντά

Η απόδοση φόρου τιμής στον Asa K. Jennings δεν είναι απλά μια πράξη αναγνώρισης προς ένα πρόσωπο, αλλά αποτελεί σύμβολο ανθρωπιάς, ιστορικής μνήμης και διεθνούς συνεργασίας. Για τους Χανιώτες, η πράξη αυτή αναδεικνύει την αξία της αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης, και θυμίζει την αναγκαιότητα να τιμούμε αυτούς που έχουν συμβάλει καθοριστικά στην ιστορία και την επιβίωση του λαού μας.

Οι Χανιώτες, καθώς και οι Έλληνες γενικότερα, έχουν πολλούς λόγους να αποτίουν φόρο τιμής στον Asa K. Jennings, τον Αμερικανό πρωτεργάτη της διάσωσης των Ελλήνων της Σμύρνης μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ο Jennings, που υπηρέτησε ως αξιωματούχος της YMCA (Young Men’s Christian Association) στη Σμύρνη, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάσωση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων το 1922. Οι λόγοι για τους οποίους πρέπει να τον τιμούμε περιλαμβάνουν:

• Διάσωση χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων :

Ο Jennings διοργάνωσε τη μαζική διάσωση περίπου 300.000 Ελλήνων από τη Σμύρνη, χρησιμοποιώντας πλοία για να τους μεταφέρει σε ασφαλή μέρη. Στις χαοτικές ημέρες που ακολούθησαν την καταστροφή, όταν η πόλη καιγόταν και οι πρόσφυγες κινδύνευαν να σφαγιαστούν από τα τουρκικά στρατεύματα, ο Jennings κατάφερε να κινητοποιήσει τον αμερικανικό και ελληνικό στόλο για να σώσει ζωές. Αυτή η πράξη ηρωισμού ήταν ανεκτίμητης σημασίας για την επιβίωση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, μεταξύ των οποίων υπήρχαν και Χανιώτες ή πρόγονοι τους. Μέσα σε συνθήκες απόλυτου χάους και θανάτου, ο ίδιος χρησιμοποίησε τη δύναμη της διαπραγμάτευσης και της ανθρωπιάς για να εξασφαλίσει την απομάκρυνση των αμάχων.

• Ανθρωπιστικό Παράδειγμα :

Ο Jennings ενσαρκώνει τις αξίες του ανθρωπισμού και της ανιδιοτελούς προσφοράς. Η δράση του υπήρξε παράδειγμα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς σε μια εποχή που η φρίκη του πολέμου και της καταστροφής είχε φτάσει στο αποκορύφωμά της. Η διάσωσή του ξεπέρασε τα πολιτικά, εθνικά ή θρησκευτικά σύνορα, δίνοντας έμφαση στον άνθρωπο. Αυτό αποτελεί διαχρονικό παράδειγμα για τους Χανιώτες και όλους τους Έλληνες, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η ανάγκη για αλληλεγγύη είναι πιο σημαντική από ποτέ.

• Αυτοθυσία και Ανιδιοτέλεια

Παρά το γεγονός ότι δεν ήταν στρατιωτικός ή κυβερνητικός παράγοντας, ο Jennings ανέλαβε προσωπικό ρίσκο και δούλεψε ανιδιοτελώς για να οργανώσει έναν στόλο πλοίων, με σκοπό να διασωθούν χιλιάδες ζωές. Η προσωπική του αφοσίωση και το θάρρος που επέδειξε σε κρίσιμες στιγμές αποτελούν παράδειγμα ανιδιοτέλειας και ηρωισμού.

• Συμβολισμός της Διεθνούς Συνεργασίας και της πραγματικής ελληνικής-αμερικανικής φιλίας :

Μέσα από τις διαπραγματεύσεις του, κατάφερε να εξασφαλίσει τη συνεργασία του τουρκικού στρατηγού Νουρεντίν Πασά και τη στήριξη των ελληνικών και ξένων ναυτικών δυνάμεων. Οι διπλωματικές του προσπάθειες υπογραμμίζουν τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας σε ανθρωπιστικές κρίσεις.Ο Jennings, ως Αμερικανός πολίτης, ενίσχυσε την φιλία και την αλληλεγγύη ανάμεσα στον αμερικανικό και ελληνικό λαό. Η πράξη του να σώσει χιλιάδες Έλληνες ήταν μια απόδειξη της βαθιάς αίσθησης δικαιοσύνης και ευθύνης που έχει ιστορικά χαρακτηρίσει τη σχέση των δύο εθνών. Αποτίοντας φόρο τιμής στον Jennings, οι Χανιώτες εκφράζουν τη σημασία των διεθνών δεσμών και της συνεργασίας, κάτι που είναι κρίσιμο για το μέλλον.

• Ιστορική δικαιοσύνη και αναγνώριση :

Ο ρόλος του Jennings παρέμεινε για χρόνια άγνωστος ή υποτιμημένος και από την επίσημη Ελληνική Πολιτεία και από τους Ελληνες ιστορικούς. Η απόδοση τιμών σε αυτόν σηματοδοτεί την αναγνώριση της προσφοράς του και την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας. Οι Χανιώτες, όπως και κάθε Έλληνας, οφείλουν να αποδίδουν φόρο τιμής σε τέτοιες προσωπικότητες, προκειμένου να τιμηθεί το έργο του και να διασφαλιστεί ότι δεν θα ξεχαστεί η συνεισφορά του.

Κύριε Διευθυντά

Με το σημερινό μου σημείωμα θέλω να τονίσω, για όλους τους παραπάνω λόγους, τη σπουδαιότητα της αναγνώρισης της προσφοράς του Jennings. Είμαι βέβαιος πως μια Χανιώτικη καθημερινή και ευρείας κυκλοφορίας όπως η δική σας, που έχει ως μέλημα τη σωστή ενημέρωση του πολίτη θα δημοσιεύσει αυτούσια την επιστολή μου αυτή.

Χανιά 17-9-2024

Με Εκτίμηση

Σήφης Λύκος

Πολιτικός Μηχανικός

Πρώην Δήμαρχος Σφακίων

2002-2010

Οι σκέψεις μου, προς ενημέρωση των αναγνωστών σας, αποτυπώνονται στο παρακάτω κείμενο:

—————————————————————————————–

Η ΜΕΓΑΛΗ ΦΩΤΙΑ ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ

ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΦΟΡΟΥ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟ ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ASA K. JENNINGS

Γεγονός ιδιαίτερης σημασίας υπήρξε για την Κρήτη η απορρόφηση των προσφύγων της μικρασιατικής τραγωδίας του 1922. Χιλιάδες πρόσφυγες, κυρίως από την περιοχή της Σμύρνης, κατέφυγαν στην Κρήτη. Ήδη το Σεπτέμβριο 1922, σύμφωνα με τις ειδήσεις και τις περιγραφές των εφημερίδων της εποχής, βρίσκονταν στα λιμάνια και στους δρόμους της Κρήτη περί τους 27 πρόσφυγες.

Στην απογραφή του 1923 απογράφηκαν στο νομό Χανίων 11.021 πρόσφυγες από τους οποίους οι 9.052 στην πόλη των Χανίων. Κατά το πρώτο διάστημα σημαντικός αριθμός προσφύγων εγκαταστάθηκε προσωρινά σε οικισμούς κοντά στα Χανιά, όπως στη Σούδα, τον Αλικιανό, το Καστέλλι Κισσάμου και το Μάλεμε. Στα τέλη του 1925 αναφέρονται περίπου 10.000 πρόσφυγες στο νομό Χανίων. Στην απογραφή του 1928 απογράφηκαν 8.246 πρόσφυγες, από τους οποίους οι 6.925 στην πόλη των Χανίων και 772 στους πλησιόχωρους οικισμούς της επαρχίας Κυδωνίας. Οι πρόσφυγες αποτελούσαν το 21,5% του συνολικού πληθυσμού της πόλης των Χανίων το 1928. Επίσης απογράφηκαν 262 πρόσφυγες στη Σούδα και 151 στα Τσικαλαριά.

»Οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στα Χανιά προέρχονταν από οικισμούς της δυτικής Μικράς Ασίας, όπως τα Βουρλά, τα Αλάτσατα, η Σμύρνη, το Αϊδίνι και το Μελί».

Το πως έφτασαν στη Κρήτη και πως τους υποδέχτηκαν οι Κρητικοί τότε, είναι ένα άλλο θέμα. Υπάρχουν σχετικά δημοσιεύματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο.  Όποιος ενδιαφέρεται ας τα αναζητήσει και να τα διαβάσει για να ενημερωθεί γύρω απ’ αυτό το θέμα.

Σ’ αυτούς όμως τους πρόσφυγες υπάρχουν αρκετοί – δεν ξέρω πόσοι – που προέρχονται από την καταστροφή και τη μεγάλη πυρκαγιά της Σμύρνης το Σεπτέμβριο του 1922.

Το πως αυτοί σώθηκαν από τον στρατό του Τούρκου Mustafa Kemal Ataturk, είναι ένα κεφάλαιο της ιστορίας μας σχεδόν άγνωστο σε πολλούς Ελληνες σήμερα.

Σ’ αυτό μου το κείμενο, θα δώσω ωρισμένες πληροφορίες, για αυτό το ιστορικό γεγονός, που σκόπιμα ίσως – δεν ξέρω για ποιούς λόγους – αποσιωπάται, και δεν του δίνεται η πρέπουσα σημασία και βαρύτητα από την επίσημη Πολιτεία και από τους ιστορικούς μας συγγραφείς.

Εδώ πια ξεπροβάλλει το όνομα του Asa Kent Jennings, ενός Αμερικανού μεθοδιστή πάστορα, πρωτεργάτη της διάσωσης των Ελλήνων της Σμύρνης.

Να τι γράφει στην κατατοπιστική ανάρτησή του ο Αντιστράτηγος ε.α. Ιωάννης Κρασσάς στις 16 Μαϊου 2021.

—————————————————————————————————-

Το πρωί της 9^ης Σεπτεμβρίου 1922, 400 Τούρκοι ιππείς, η προφυλακή του στρατού του Mustafa Kemal Ataturk, εισήλθαν στην Σμύρνη. Την προηγούμενη ημέρα είχαν αποχωρήσει από την πόλη οι τελευταίοι Έλληνες στρατιωτικοί και το σύνολο των υπαλλήλων της ελληνικής διοικήσεως με τις οικογένειές τους. Ο Ύπατος Αρμοστής Αριστείδης Στεργιάδης^[1] αποχώρησε την 19:00 της 8^ης Σεπτ. με το βρετανικό πολεμικό πλοίο Iron Duke (Σιδερένιος Δούκας).

Η Σφαγή

Ο επικεφαλής των τουρκικών δυνάμεων Sakallı Nurettin Paşa, ο οποίος διετέλεσε στρατιωτικός διοικητής της Σμύρνης πριν την άφιξη του ελληνικού στρατού το 1919, έθεσε αμέσως σε εφαρμογή το σχέδιο αφανισμού των χριστιανών της πόλεως. Από το βράδυ της 9^ης Σεπτεμβρίου άρχισε η συστηματική σφαγή των Ελλήνων και των Αρμενίων της πόλεως και η διαρπαγή των περιουσιών τους. Σε πρώτη φάση συλλαμβάνονταν και εκτελούντο ομαδικά οι άνδρες, ενώ στην συνέχεια θανατώνονταν όσα γυναικόπαιδα είχαν να αναζητήσει καταφύγιο στις εκκλησίες και σε χώρους συναθροίσεων. Η ελληνική και αρμενική συνοικία μετατράπηκαν σε σφαγεία ανθρώπων, όπου το αίμα των αμάχων στην κυριολεξία «έτρεξε ποτάμι». Την ίδια ημέρα, ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος παραδόθηκε από τον Sakallı Nurettin Paşa στο μαινόμενο όχλο, ο οποίος μετά από φρικτά βασανιστήρια, παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο και εισήλθε στην χορεία των Αγίων της Εκκλησίας μας.

Η Πυρκαγιά

Μέχρι την 13^ης Σεπτεμβρίου οι αιμοδιψείς φονιάδες εξόντωσαν πάνω από 30.000 άτομα, σ’ ένα παραλήρημα κτηνώδους βίας και φυλετικού μίσους. Τα χειρότερα όμως δεν είχαν έλθει. Την αποφράδα εκείνη Τετάρτη, ο άνεμος έπνεε προς την ελληνική συνοικία. Ο τουρκικός στρατός βάσει σχεδίου άρχισε την πυρπόληση της πόλεως, διαφυλάττοντας ανέπαφα το τουρκικό και εβραϊκό τμήμα αυτής. Επί τέσσερεις ημέρες, σε σκηνές βιβλικής αποκαλύψεως, ο φοβερός ήχος της πύρινης καταστροφής, αναμεμιγμένος με τα πιο ανατριχιαστικά ανθρώπινα ουρλιαχτά, συνέθεταν ένα σκηνικό δαντικής κολάσεως. Ο υπολογισμός των θυμάτων δεν να είναι δυνατόν να καθορισθεί επακριβώς, αλλά πρέπει να ξεπέρασε τις 100 χιλιάδες. Πέρα των 180.000 Ελλήνων που ζούσαν στην αποτεφρωθείσα περιοχή, πρέπει να συμπεριλάβουμε άλλους τόσους πρόσφυγες που είχαν καταφύγει στην Σμύρνη από την ενδοχώρα. Οι απελπισμένοι χριστιανοί συγκεντρώθηκαν στην προκυμαία της Σμύρνης που υπήρχε μπροστά από την ελληνική συνοικία, μήκους 3 χιλιομέτρων και πλάτους 60 έως 80 μέτρων. Στο λιμάνι της Σμύρνης ήσαν αγκυροβολημένα πολεμικά και εμπορικά πλοία των Η.Π.Α, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Ιταλίας. Οι κυβερνήτες τους είχαν σαφείς εντολές να διασώζουν μόνο πολίτες των χωρών τους και να μην παρέχουν καμία βοήθεια στους σφαγιαζόμενους Έλληνες και Αρμένιους χριστιανούς.

Υπάρχουν οι συγκλονιστικές μαρτυρίες δύο αυτοπτών μαρτύρων για τα όσα συνέβησαν στην προκυμαία. Η Βρετανίδα συγγραφέας Clare Sheridan[2] έγραψε: «Παντού επικρατούσε το απόλυτο χάος… μετέφερα συνεχώς μωρά στα πλοία. Επρόκειτο για βρώμικα και ημιθανή πλασματάκια, γεμάτα πληγές…πολλές έγκυες γυναίκες είχαν γεννήσει στην αποβάθρα…είδα ένα Τούρκο στρατιώτη να λιθοβολεί μέχρι θανάτου έναν άνδρα, μπροστά στην αλλόφρονα γυναίκα του». Η Αμερικανίδα ιατρός Esther Lovejoy[3] στην δικιά τους μαρτυρία επισημαίνει: «Στην αποβάθρα διαδραματίστηκαν σκηνές φρίκης… Οι Τούρκοι στρατιώτες ήσαν ανελέητοι. Χτυπούσαν του άνδρες με τα κοντάκια και τους συγκέντρωναν σε κάποιο άλλο σημείο πιο πίσω…έδερναν τις γυναίκες με μαστίγια και ραβδιά και τις έσπρωχναν, λες και ήταν κοπάδι με ζώα».

Ο από Θεού Jennings

Ο 45χρονος Asa Kent Jennings ήταν Αμερικάνος μεθοδιστής πάστορας που εργάζονταν στο Παράρτημα της Χριστιανικής Αδελφότητος Νέων (ΧΑΝ)[4] της Σμύρνης. Το ύψος του δεν ξεπερνούσε το 1,60 μέτρα και υπέφερε από μία σπάνια νόσο που του παραμόρφωσε την σπονδυλική στήλη, με αποτέλεσμα να φοράει συνεχώς μία εξάρτηση για την στήριξη της πλάτης του. Ο Jennings απέδειξε ότι παρά την σωματική του αναπηρία διέθετε ατσάλινη θέληση και άνευ ορίων ανθρωπιά. Πριν την πυρπόληση της πόλεως είχε προσφέρει καταφύγιο σε 1.000 Έλληνες πρόσφυγες σε δύο κτήρια ιδιοκτησίας της ΧΑΝ, τα οποία φύλασσαν Αμερικανοί πεζοναύτες. Στην συνέχεια κατόρθωσε να συναντηθεί με τον Mustafa Kemal Ataturk, ο οποίος του επέτρεψε να μεταφέρει τους πρόσφυγες στην Ελλάδα, δίνοντας του διορία 11 ημερών. Εξασφάλισε την μεταφορά δύο χιλιάδων προσφύγων στην Μυτιλήνη με ένα ιταλικό εμπορικό, πληρώντας ο ίδιος τα «ναύλα» στον κυβερνήτη του πλοίου.[5]

Όταν έφτασε στην Μυτιλήνη διαπίστωσε ότι υπήρχαν 20 ελληνικά φορτηγά τα οποία είχαν μεταφέρει τον ελληνικό στρατό και παρέμεναν ελλιμενισμένα. Ο Jennings ζήτησε από τον Έλληνα νομάρχη να του παραχωρήσει τα πλοία για την μεταφορά των προσφύγων, αλλά δήλωσε αναρμόδιος. Το ίδιο ανέφερε και ο ανώτερος Έλληνας Στρατιωτικός Διοικητής Υποστράτηγος Αθανάσιος Φράγκου. Για καλή του τύχη στο πρόσωπο του Πλοίαρχου Ιωάννη Θεοφανίδη,[6] κυβερνήτου του θωρηκτού Κιλκίς, ο Τζέννιγκς βρήκε τον άνθρωπο που στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Ο Έλληνας αξιωματικός απέστειλε με τον ασύρματο του πλοίου αίτημα προς τον Έλληνα πρωθυπουργό Νικόλαο Τριανταφυλλάκο[7] να χρησιμοποιηθούν όλα τα διατιθέμενα πλοία για την διάσωση των Ελλήνων κατοίκων της Σμύρνης, επισημαίνοντας ότι ο Αμερικανός πάστορας είχε εξασφαλίσει την προστασία των πλοίων από τα πολεμικά των ΗΠΑ. Ο Τριανταφυλλάκος φοβούμενος ότι οι Τούρκοι θα χρησιμοποιούσαν τα πλοία για την κατάληψη των νησιών, δίσταζε να τα διαθέσει. Ο Jennings τον απείλησε ότι θα τον καταγγείλει δημόσια ότι εγκατέλειψε τον ελληνικό πληθυσμό, έρμαιο στις ορέξεις των Τούρκων. Μετά από αυτό, ακολούθησε μια σειρά τηλεγραφημάτων, προκειμένου να δοθεί η εντολή με την οποία ετέθησαν στην διάθεση του «Ναυάρχου» Jennings όλα τα ελληνικά πλοία του Αιγαίου, με αποστολή να πλεύσουν στην Σμύρνη, άνευ σημαίας, για την μεταφορά των προσφύγων. Τους καπετάνιους που επικαλέστηκαν μηχανικές βλάβες προκειμένου να μην συμμετάσχουν στην διάσωση, ο δυναμικός Θεοφανίδης τους απείλησε με άμεση παραπομπή στο ναυτοδικείο.

Σε μία πρωτόγνωρη και άγνωστη σε πολλούς επιχείρηση άνω των 300.000 Ελλήνων μεταφέρθηκαν με ασφάλεια από την Σμύρνη στην Ελλάδα. Ο Αμερικάνος Πλοίαρχος Halsey Powell, κυβερνήτης του Αντιτορπιλικού Edsall, ως επικεφαλής των 12 αμερικανικών πολεμικών πλοίων που βρισκόντουσαν στην Σμύρνη, συνέβαλε αποφασιστικά στην απομάκρυνση των προσφύγων. Ο αριθμός των εμπορικών πλοίων που χρησιμοποιήθηκαν ανήλθε σε τελικά 55. Οι Τούρκοι επέτρεψαν να στον Jennings να μεταφέρει χριστιανούς και από την περιοχή του Πόντου και της Συρίας. Ο συνολικός αριθμός των προσφύγων από την Τουρκία ξεπέρασε το 1.300.000.

Η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από τον Jennings να συμμετέχει στην αντιπροσωπεία που στάλθηκε στην Λωζάννη για την υπογραφή της ομώνυμης συνθήκης, για θέματα που αφορούσαν στον επαναπατρισμό των αιχμαλώτων πολέμου και των εκτοπισμένων. Για τις υπηρεσίες που προσέφερε το ελληνικό κράτος του απένειμε το Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρος και το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας. Η ελληνική κυβέρνηση απένειμε το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας στους κυβερνήτες των 12 αμερικανικών πολεμικών πλοίων που υποστήριξαν την όλη επιχείρηση.

Στα εγκυκλοπαίδειες του «Ηλίου», «Δομής» και «Πάπυρος larousse Britannica», δεν περιλαμβάνεται το όνομά του στο αντίστοιχο γράμμα. Στην ιστορία του Ελληνικού Έθνους,[8] για την δράση του αφιερώνονται δύο γραμμές: «…έπειτα από έντονες διπλωματικές ενέργειες των ξένων, ανάμεσα στους οποίους πρωτοστάτησε ο υποδιευθυντής της ΧΑΝ στον Παράδεισο Asa Jennigs, στάλθηκαν τελικά ελληνικά πλοία από την Μυτιλήνη στην Σμύρνη…». Η αναφορά δεν αποτυπώνει με τίποτα το μέγεθος της προσφοράς του και τα πραγματικά γεγονότα. Ο Asa Kent Jennings έγινε γνωστός από το βιβλίο του Αμερικανού Lou Ureneck που εκδόθηκε το 2015. «Η Μεγάλη Πυρκαγιά: Η Αποστολή ενός Αμερικανού για τη διάσωση θυμάτων της Πρώτης Γενοκτονίας του 20^ου Αιώνα». (The Great Fire: One American’s Mission to Rescue Victims of the 20^th Century’s First Genocide. Lou Ureneck, 2015)

Προέρχομαι από πρόσφυγες γονείς που κατοικούσαν στα Βουρλά,[9] κωμόπολη πλησίον της Σμύρνης. Μέμφομαι τον εαυτόν μου γιατί δεν γνώριζα τόσα χρόνια το έργο του Jennings και εξανίσταμαι γιατί στα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας δεν αναφέρεται η συνεισφορά του προκειμένου να σωθούν οι «συνωστισμένοι» στην προκυμαία της πόλεως.

Μία οδός στον Βόλο και μία στην πόλη της Χίου φέρουν το όνομα του. Σ’ όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδος υπάρχει οδός με το όνομα Σμύρνη. Σε κάθε πινακίδα αυτών των δρόμων, ως ελάχιστο δείγμα αναγνωρίσεως προς το πρόσωπό του, θα πρέπει να τοποθετηθεί και το όνομα του Jennings

Το Φεβρουάριο του 2016 στο προαύλιο χώρο του Δημαρχείου του Βόλου, παρουσία του Roger Jennings, εγγόνου του Asa Kent Jennings, τοποθετήθηκε μετά από απόφαση του Δημάρχου Αχιλλέα Μπέου, αναμνηστική πλάκα με την φωτογραφία του, επί της οποίας αναγράφεται στα ελληνικά και στα αγγλικά: «Ο Σωτήρας 300.000 Ελλήνων στην Σμύρνη το 1922. Στην καρδιά κάθε ανθρώπου κοιμάται ένας λέων».

[1]Αρ. Στεργιάδης (1861 Ηράκλειο Κρήτης-1949 Νίκαια Γαλλίας), Έλληνας πολιτικός. Τοποθετήθηκε τον Φεβρουάριο του 1919, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ως Ύπατος Αρμοστής στην Σμύρνη. Μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμ. του 1920 υπέβαλλε την παραίτηση του στην νέα κυβέρνηση, η οποία όμως δεν έγινε αποδεκτή. Ο Βρετανός διπλωμάτης και συγγραφέας Sir Michael LIewellyn Smith [Μάικλ Λουέλιν Σμιθ(1939)] στο βιβλίο «Το Όραμα της Ιωνίας» υποστηρίζει ότι η διατήρηση του είχε να κάνει με την «ανυποχώρητη αδιαφορία του στα κομματικά» και πως ήταν «ίσως ο ικανότερος για να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στους Βασιλικούς και τους Βενιζελικούς». Ο Αμερικάνος διπλωμάτης, συγγραφέας, ποιητής και φιλέλληνας George Horton [Τζόρτζ Χόρτον(1859-1942)] στο βιβλίο «Η Μάστιγα της Ασίας», γράφει για τον Στεργιάδη «Είχε πολύ αυστηρή αίσθηση του δικαίου και τον χαρακτήριζε υψηλό αίσθημα του καθήκοντος. Ζούσε σαν ερημίτης, δεν αποδεχόταν καμία πρόσκληση και δεν εμφανιζόταν ποτέ σε κοινωνικές εκδηλώσεις». Ο Στεργιάδης δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα και διέμεινε μέχρι τον θάνατο του στην Γαλλία.

[2] Clare Sheridan (1885 –1970), ήταν Αγγλίδα γλύπτρια, δημοσιογράφος και συγγραφέας γνωστή κυρίως για τη συγγραφή ημερολογίων που αφηγούνταν τα ταξίδια της. Ήταν εξαδέλφη του Ουίνστων Τσώρτσιλ. Την περίοδο των σφαγών βρίσκονταν στην Σμύρνη, προκειμένου να πάρει συνέντευξη από τον Κεμάλ.

[3] Esther Lovejoy (1869-1967) Αμερικανίδα ιατρός και πρωτοπόρος δημόσιας υγείας, ακτιβίστρια, υποψήφια του Κογκρέσου. Πρωταγωνίστησε στις προσπάθειες για να οργανώσει το διεθνές ιατρικό έργο ανακουφίσεως των αμάχων των διάφορων θεάτρων πολέμου.

[4]Ο Μεθοδισμός είναι χριστιανικό προτεσταντικό κίνημα με 70 εκατομμύρια μέλη παγκοσμίως. Πάστορας είναι εκκλησιαστικός τίτλος αντίστοιχος του ιερέως. Χριστιανική Αδελφότητα Νέων (Young Men’s Christian Association, YMCA) είναι μία παγκόσμια οργάνωση που εδρεύει στην Γενεύη της Ελβετίας με περισσότερα από 57 εκατομμύρια μέλη και 125 εθνικές οργανώσεις. Ιδρύθηκε το 1844 από τον Βρετανό Τζώρτζ Ουίλιαμς στο Λονδίνο και έχει ως στόχο την ανάπτυξη υγιούς σώματος, νου και πνεύματος, βασιζομένη στις χριστιανικές αρχές.

[5] Είχε προηγηθεί η ενέργεια ενός Ιάπωνος καπετάνιου, ο οποίος άδειασε το φορτίο του πλοίου του στην θάλασσα και μετέφερε άνευ αμοιβής πρόσφυγες στην Χίο.

[6] Ιωάννης Θεοφανίδης (Πειραιάς 1877-1935.) Αποστρατεύτηκε το 1923 με το βαθμό του Ναυάρχου. Διετέλεσε κυβερνήτης πολλών πολεμικών μας πλοίων. Χρημάτισε καθηγητής στην σχολή Ναυτικών Δοκίμων από το 1905 μέχρι το θάνατό του, στα μαθήματα Ηλεκτρολογίας, Φυσικής, Μαθηματικών, Πυροβολικής και Στρατιωτικής Ιστορίας. Υπήρξε πολυγραφότατος. Ο Υποναύαρχος ε.α.  Ιωάννης Θεοφανίδης(1946-2014), πρώην διοικητής της Μονάδος Υποβρυχίων Καταστροφών (ΜΥΚ) υπήρξε εγγονός του.

[7] Νικόλαος Τριανατφυλάκος(Τρίπολη 1855-Αθήνα 16 1939). Διετέλεσε πρωθυπουργός από την 28^η Αυγούστου έως 16 Σεπτεμβρίου 1922. Διαδέχθηκε τον Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη και ανατράπηκε από το κίνημα (Νικολάου Πλαστήρα-Στυλιανού Γονατά, Δημητρίου Φωκά). Διετέλεσε κατ’ επανάληψη Υπουργός Εσωτερικών στις Κυβερνήσεις Αλέξανδρου Ζαΐμη και Δημητρίου Γούναρη.

[8] Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΕ, σελίδα 238)

[9] Τα Βουρλά ήταν, μετά τη Σμύρνη η μεγαλύτερη πόλη στη Χερσόνησο της Ερυθραίας στη Μικρά Ασία. Στην πόλη κατοικούσαν 35.00 Χριστιανοί, 4.000 Τούρκοι και 800 Ιουδαίοι. Ο Γεώργιος Σεφέρης(πραγματικό όνομα Σεφεριάδης) και η Φιλιώ Χαϊδεμένου γεννήθηκαν στα Βουρλά.

Παπάγου 16 Μαΐου 2021  Ι . Κρασσάς

——————————————————————————————————-

Περάν από την απόδοση τιμών από το Δήμο Βόλου το 2016, και

• Ο Δήμος Καβάλας τον Μάϊο του 2023 έστησε μνημείο στη μνήμη του Jennings στο Δημοτικό Κήπο της Καβάλας, δίπλα στο Μητρώο Ηρώων.
• Σε συνάντηση του «Επιμορφωτικού κύκλου» της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημία της Αθήνας στις 29 Μαρτίου 2023 έγινε λεπτομερής αναφορά στην προσωπικότητα και την προσφορά του Jennings από τον Νίκο Αναγνωστόπουλο, συγγραφέα του βιβλίου «Ενας ήρωας στην Προκυμαία»
• Το Σάββατο, 14 Οκτωβρίου 2023, στις 13:00 ώρα Ελλάδας, στο δεύτερο και τελευταίο μέρος του αφιερώματος «Ηρωικές προσωπικότητες του 1922», η εκπομπή «Διηγήσεις», που επιμελείται και παρουσιάζει η Μαρία Καραγιαννάκη, παρουσίασε  το χρονικό της παρουσίας στη Σμύρνη του Αμερικανού Μεθοδιστή πάστορα, Asa Kent Jennings, που έμεινε στο ιστορικό ηρώο, ως ο άνθρωπος που έσωσε πάνω από το 15% των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, το Σεπτέμβρη του 1922.

——————————————————————————————————-

ΠΡΟΤΑΣΗ  ΠΡΟΣ

• Τον Δήμο Χανίων

Και

• Την Αδελφότητα Μικρασιατών Ν.Χανίων «Ο Αγιος Πολύκαρπος»

Να λάβετε τις απαραίτητες πρωτοβουλίες, ώστε

• Να οργανώσετε εκδήλωση απόδοση τιμών στον Αμερικανό πρωτεργάτη της διάσωσης των Ελλήνων της Σμύρνης, Asa Kent
• Να στήσετε μνημείο (Πιθανόν δίπλα στο υπάρχον Μνημείο Μικρασιατικής Καταστροφής) αφιερωμένο στον Asa Kent
• Να ονοματίσετε οδό στην Πόλη των Χανίων με το όνομα του Asa Kent Jennings και
• Να λάβετε τις απαραίτητες πρωτοβουλίες και ενέργειες προς το Υπουργείο Παιδείας, ώστε να συμπεριληφθεί η αναφορά στο έργο του παραπάνω φιλέλληνα και πρωτεργάτη της διάσωσης των Ελλήνων της Σμύρνης, Asa Kent Jennings, στη σχολική ύλη της Α’βάθμιας και Β’βάθμιας εκπαίδευσης.