Του π. Στυλ. Θεοδωρογλάκη
«Εσπερινόν ύμνον και λογικήν λατρίαν Συ Χριστέ προσφέρομεν»
Ο εσπερινός ως ιερή λειτουργική ακολουθία δεν έχει μόνο τον προοιμιακό ψαλμό, για τον οποίο έγινε λόγος σε προηγούμενο άρθρο μας.
Έχει δεήσεις κι ευχές, τροπάρια και ιδιόμελα, δοξαστικά και θεότοκα, όλα αξιόλογα, όχι μόνον από λογοτεχνικής και κατεξοχήν ποιητικής πλευράς, αλλά προπαντών ξεχωρίζουν για το θεολογικό τους βάθος και την θεολογική τους ευρύτητα και πληρότητα.
Συνολικά ο εσπερινός είναι λόγος διαλεκτικός, ανάμεσα στο θεό και τον άνθρωπο, ένας διάλογος θεανθρώπινος από τον οποίο κερδισμένος βγαίνει ο άνθρωπος.
Αυτό που κάνει ενδιαφέροντα το λειτουργικό αυτόν διάλογο, είναι το εορταζόμενο γεγονός της επόμενης ημέρας.
Αν είναι δηλαδή εορτή που αφορά το πρόσωπο του Χριστού ή της Παναγίας ή κάποιου ή κάποιων αγίων.
Είναι προφανές ότι τα τροπάρια αυτών των εορτών, περιέχουν περισσότερα θεολογικά μηνύματα το οποίο ;;;;;;;;;;; την προσοχή των πιστών.
Φυσικά και οι εσπερινοί, των καθημερινών έχουν επίσης το ενδιαφέρον τους, γιατί κάθε ημέρα, λειτουργικά ένας αφιερωμένης σε αγίους ή γεγονότα, που προσδιορίζουν την ταυτότητα της Ορθοδοξίας και δίνουν ;;;;;;; των πιστών.
Η Δευτέρα είναι αφιερωμένη στους αγγέλους και τον αγγελικό κόσμο.
Η Τρίτη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.
Η Τετάρτη και η Παρασκευή στο Σταυρό του Χριστού.
Η Πέμπτη στους αγίους Αποστόλους και τον Άγιο Νικόλαο.
Το Σάββατο στους νεκρούς και η Κυριακή στον Αναστάντα Κύριο.
Είναι προφανές όλες αυτές οι ημέρες είναι μεστές πνευματικού και ζωογόνου περιεχομένου, με το οποίο τροφοδοτούνται και ενισχύονται οι πιστοί.
Να προστέσουμε ακόμα ότι ο Εσπερινός που είναι συνδεδεμένος άρρηκτα με την προηγιασμένη Θ. Λειτουργίας της αγίας και μεγάλης Σαρακοστής, είναι και ;;;;;;; Πνευματικής χάρης, έχει δηλαδή σωστικό και λυτρωτικό χαρακτήρα.
Κατόπιν τούτων διαπιστώνεται ότι ο Εσπερινός κατέχει την πλέον δυναμική πλευρά της Λατρείας της άγιάς μας Εκκλησίας, φυσικά μετά τη Θ. Λειτουργία, της οποίας όμως αποτελεί προπομπή και κατά κάποιο τρόπο προετοιμασία συμμετοχής των πιστών σ’ αυτή.
Ο ευσεβής λαός μας γνωρίζει την ακολουθία του Εσπερινού κυρίως στις μεγάλες Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές καθώς και τις εορτές διακεκριμένων Αγίων.
«Μεγάλα Σπερνά» είναι η φράση που χρησιμοποιούν οι πιστοί όταν πρόκειται για εσπερινό κάποιας ανάλογης εορτής.
Όταν κτυπούν οι καμπάνες για αυτά τα μεγάλα σπερνά, η εργασία διακόπτεται και όλοι βιαστικά τρέχουν να προετοιμαστούν και να βρεθούν στην Ιερή ακολουθία ;;;;;
Στο Ναό βρίσκουν την ξεκούρασή τους από τον κόπο της ημέρας και στον εσπερινό αναπαύονται κυριολεκτικά και υπαρξιακά με τους ύμνους, τα τροπάρια, τη μουσική, τ’ αναγνώσματα.