H παράσταση  «Ζητούσα Ελευτερία» σε κείμενο και σκηνοθεσία Αντώνη Διαμαντή, μια συμπαραγωγή του  Θεάτρου Όμμα Στούντιο και του Πολιτιστικού και Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου (ΠΣΚΗ), θα παρουσιαστεί στις 25 και 26 Απριλίου  στην αίθουσα «Αλέξης και Μαρία Καλοκαιρινού» του Κέντρου με έναν αξιόλογο θίασο ηθοποιών, τραγουδιστών, χορευτριών και ζωντανής ορχήστρας.

Πριν από δύο χρόνια μια φράση του Γιάννη Θεοδωράκη (από το τελευταίο άρθρο του στο Ριζοσπάστη)  έδωσε τον τίτλο στο ντοκιμαντέρ «Ναι, μπορούμε και πάλι να ελπίζουμε», ένα αφιέρωμα στο δημοσιογράφο, ποιητή και αγωνιστή.

Και τώρα πάλι μια φράση, του Νίκου Καζαντζάκη αυτή τη φορά, έγινε ο τίτλος στην παράσταση «Ζητούσα ελευτερία» , για τη ζωή, τους αγώνες και τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη– τον οποίο στη σκηνή υποδύεται ο Γιάννης Τσορτέκης.

Εμπνευστής και στα δύο έργα ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Αντώνης Διαμαντής μας μιλάει για τον αγώνα, την ελευθερία, το χρέος, την αριστερά, την ελπίδα, το στοίχημα.

Έχετε πει «το στοίχημα είναι να ακολουθείς την καρδιά και όχι το μυαλό». Το έχετε κερδίσει;

Κάθε στοίχημα έχει ρίσκο. Ξέρω από την αρχή  όταν βάζω αυτό tο στοίχημα στον εαυτό μου ότι μπορεί ο δρόμος της καρδιάς να είναι κακοτράχαλος. Άσε που μπορεί να  σου παρουσιάζει στη πορεία και να σου μαθαίνει  και άβολα πράγματα. Απλά είναι μια  προσωπική επιλογή .Στο τέλος του δρόμου μπορεί να έχεις χάσει και ταλαιπωρηθεί πολύ, το σίγουρο όμως είναι ότι έχεις μάθει. Το δύσκολο  έρχεται μετά από αυτήν την μάθηση γιατί προϋποθέτει ότι πρέπει να αλλάξεις μυαλά  και  παγιωμένες συνήθειες. Το στοίχημα είναι το ξεβόλεμα και ο δρόμος προς το άγνωστο. Σε οδηγεί να μάθεις  τη χρησιμότητα  του άχρηστου γιατί όταν χάνεις ανακαλύπτεις εκείνα τα άχρηστα της ζωής σου που ποτέ δεν έδωσες σημασία.

Τι θα θέλατε ο κόσμος να θυμάται από το Γιάννη Θεοδωράκη;

Τον Γιάννη Θεοδωράκη. Τους κοινωνικούς αγώνες που έδωσε και συμμετείχε σε  όλη του τη ζωή μέσα από την δημοσιογραφική και συγγραφική του πένα. Τον ποιητή  Γιάννη Θεοδωράκη που ακόμα δεν έχει βρει-κατά την γνώμη μου- τη θέση του στην λογοτεχνία, αν και τα ποιήματά του τα τραγουδάμε καθημερινά μέσα από τα τραγούδια του Μίκη. Κυρίως, όμως, τον άνθρωπο  που αν και έζησε σε ταραγμένες κοινωνικές και πολιτικές περιόδους δεν άλλαξε, δεν συμβιβάστηκε ,δε λύγισε. Διαβάζω την παρότρυνση του Μπαράκ Ομπάμα  στο να αντισταθούν οι φοιτητές στην επιβολή νόμων λογοκρισίας και ελέγχου των Πανεπιστημίων της Αμερικής που επιβάλλει ο  Τράμπ.

Από τη μία όλο αυτό εμπεριέχει μια υποκρισία λες και πριν επί δικής του Προεδρίας  όλα πήγαιναν καλά και οι φοιτητές δεν είχαν λόγο να ξεσηκωθούν παρά τη συμμετοχή της Αμερικής  σε πολεμικές επιχειρήσεις σε Συρία, Αφγανιστάν η σε χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Από  την άλλη με ενοχλεί αυτό το πατρονάρισμα του αγώνα λες και ο κάθε πολίτης πρέπει για να αντισταθεί να χρειάζεται την έγκριση  και την παρότρυνση των επώνυμων,  των διανοούμενων του «πνευματικού κόσμου» η της κάθε τύπου εξουσίας  η θεσμών. Λες και ο αγώνας δεν είναι μια προσωπική ανάγκη που βάζει φωτιά  στη κάθε επιβολή. Όλα  αυτά εννοούσε ο Μίκης όταν έλεγε  για το Χρέος  που έχει ο καθένας μας  ως άτομο, ως πολίτης.

Υπάρχουν σήμερα αγωνιστές; Και ποιος ο ρόλος της αριστεράς;

Εγώ πιστεύω στην δύναμη του  «άγνωστου αγωνιστή». Πώς λέμε «ο άγνωστος στρατιώτης». Εννοώ εκείνον τον αδύναμο που ενώ τον χτυπά ανελέητα ο  καπιταλισμός  αγωνίζεται με ψηλά το κεφάλι να τα φέρει βόλτα αλλά συγχρόνως  συμμετέχει σε αγώνες, σε κινητοποιήσεις, σε πρωτοβουλίες σε σωματεία για να καλυτερεύσει η ζωή του και η ζωή όλων, να αλλάξει επιτέλους αυτό το πολιτικό σύστημα  της εκμετάλλευσης, της ανισότητας  και της αδικίας και έχει σαν αξίες την αλληλεγγύη, την ισονομία, την ισότητα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν πολλοί παντού. Απλά  τα σημερινά συστήματα που ορίζουν τον τρόπο επικοινωνίας των ανθρώπων  δεν τους προβάλλουν, φυσικά. Δεν αφήνουν  δηλαδή αυτά τα συστήματα να γίνουν πρότυπα αυτοί οι βιοπαλαιστές της ζωής μιας και η κοινωνική επιτυχία εμπεριέχει τον πλούτο και την αναγνωρισιμότητα… Άσε που αυτοί οι αγωνιστές δεν είναι  και ούτε θα γίνουν ποτέ «άριστοι». Είναι αυτό που έγραψε  ο Μπρέχτ : «Γιατί να είσαι άνθρωπος όταν μπορείς να είσαι πετυχημένος;».

Και έτσι τους κρατάνε στην αφάνεια. Σε αυτούς λοιπόν του «άγνωστους αριστερούς»  «επιτίθεται» τώρα το σύστημα με ότι όπλα διαθέτει. Προπαγάνδας, διαστρέβλωσης η απόκρυψης της ιστορίας και του παρελθόντος, και  με το «δος ημίν σήμερον».

Έτσι εκφασίζονται οι μάζες. Με τη λήθη, την εξαθλίωση, τον φανατισμό  και το ρατσισμό.. Σήμερα οι αγωνιστές της αριστεράς, ανεξαρτήτου ηλικίας, καλούνται  και αντιστέκονται στο να μην ξεχάσουν.

Γιατί επιλέξατε το «Ζητούσα ελευτερία;»

Ο τίτλος είναι  παρμένος από την «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη. Ένα σημαντικό  βιβλίο για μένα. Πρόκειται για την τελευταία  φράση  του κεφαλαίου του βιβλίου «Το Τρίτο Χρέος». Καθόλου τυχαία επιλογή μιας και η έννοια του Χρέους είναι θεμελιώδης στο αξιακό σύστημα του Μίκη.

Είναι η φράση πάνω στην οποία βασίστηκε όλη η ιδέα του κειμένου, δηλαδή όλα εκείνα τα γεγονότα στη ζωή του Μίκη που αναφέρονται στους αγώνες που έδωσε για την Ελευθερία.

Επίσης είναι ένας «κοινός τόπος» μεταξύ αυτών των δύο παγκόσμιων Κρητικών που έχουν τόσα κοινά μεταξύ τους. Ο Μίκης αναφέρει την Ελληνικότητα ως συνώνυμο της  Ανεξαρτησίας και της Ελευθερίας. Και η διατήρησή τους είναι το Χρέος μας. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχάσουμε. Είναι σαν αυτή η φράση να  ζητά  συνεχώς αυτήν την Ελληνικότητα που δεν «χαρίζεται αλλά κατακτιέται».

Αυτή λοιπόν η φράση του Καζαντζάκη που έγινε και ο τίτλος της παράστασης στέλνει το μήνυμα ενός συνεχούς αγώνα ενάντια στην λήθη αλλά και στην αγάπη προς την πατρίδα μας.

Λέτε Αν δεν έχεις Ελευθερία, τότε δεν υπάρχεις. Ελευθερία είναι η ευθύνη. Ελευθερία είναι το χρέος. Πόσο ελεύθερη είναι η εποχή μας; Η κρίση μας;

Το περιβάλλον  που ζούμε επηρεάζει  σε μεγάλο βαθμό  και διαμορφώνει  τις πράξεις και τα πιστεύω μας. Στην καθημερινότητά μας υπάρχουν οι εμφανείς περιορισμοί αλλά και οι αφανείς.

Εκείνους που δεν τους αναγνωρίζουμε ,που ζούμε όμως  με  αυτούς «έγκλειστοι χωρίς να το ξέρουμε». Είναι αυτό που έγραψε ο Καζαντζάκης:  «Δεν είσαι ελεύθερος, απλά το σκοινί που  σε έχουν δεμένο είναι λίγο μακρύτερο από τους  άλλους». Το θέμα είναι όχι να είμαστε ελεύθεροι αλλά να μάθουμε τι είναι η ελευθερία και να μαχόμαστε γι αυτήν.

Για μένα αυτός  ο όρος η αν θέλετε αυτή η συνθήκη εμπεριέχει την συνειδητότητα και τη γνώση. Δε γεννιόμαστε ελεύθεροι. Γινόμαστε. Και πρέπει να επιλέξουμε ποιο δρόμο θα τραβήξουμε  για να το επιτύχουμε. Προσωπικά  δεν  νοιώθω ελεύθερος. Πώς θα μπορούσα άλλωστε με όλα αυτά που συμβαίνουν  γύρω μου. Όταν ο κόσμος είναι αλυσοδεμένος.

Κατά τον Καζαντζάκη «Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβάμαι τίποτα, είμαι λεύτερος». Για εσάς ελπίδα και ελευθερία δεν συνδυάζονται;

Αυτή η ερώτηση φέρνει στον νου μου τον «Θούριο»  .. «Ως πότε παλληκάρια….» Όλοι οι έγκλειστοι, είτε είναι «μέσα» είτε  «έξω»,  ελπίζουν. Ο Μίκης μας το δίνει πολύ καθαρά  αυτό στο δίσκο του: «Τα τραγούδια του Αντρέα», μέσα από αυτόν  τον συγκλονιστικό στίχο που έχει γράψει: «Τακ τακ εσύ τακ τακ εγώ». Αυτός ο χτύπος της ελπίδας στο τοίχο  του κελιού, των βασανισμένων,  ο χτύπος της αλληλεγγύης της ανθρωπιάς. Ο χτύπος που κρατά στη ζωή τους ανθρώπους  χωρίς αύριο που όμως ελπίζουν και «κρατούν και νοιάζονται»  ο ένας τον άλλον.

Μόνο η ελπίδα μπορεί να κινητοποιήσει και να «ξυπνήσει» δυνάμεις στους ανθρώπους για να απελευθερωθούν. Γι’αυτό δεν πρέπει να τα ισοπεδώνουμε όλα και να μην σκύβουμε το κεφάλι  παραδομένοι σε  ψεύτικα αδιέξοδα.

Μετά το Ηράκλειο πού θα ταξιδέψει η παράσταση; 

Σχεδιάζουμε να την παρουσιάσουμε και αλλού. Καταρχήν, μετά το Ηράκλειο, στα Χανιά  την πόλη που έζησε ο Μίκης. Μετά  στην Αθήνα ..ελπίζουμε να το πετύχουμε.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία; Η μεγαλύτερη πρόκληση;

Στο να φανούμε αντάξιοι αυτού του εγχειρήματος. Αυτή είναι η  μεγαλύτερη δυσκολία όλης αυτής της  θαυμάσιας  δημιουργικής ομάδας που δουλεύει γι αυτήν την παράσταση. Έχουμε συνειδητοποιήσει την σημαντικότητά του, το πόσο προσεκτικοί πρέπει να είμαστε στην σκηνική παρουσίαση  της ζωής και του έργου του Μίκη  καθώς και το γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που γράφεται έργο για τον Μίκη στην Κρήτη. Το τόπο που τον καθόρισε. Δουλεύουμε  ακατάπαυστα στο να ανταποκριθούμε  σε αυτή την ευθύνη. Έχω  εντυπωσιαστεί από την συνέπεια και το δόσιμο όλων των συντελεστών.. Όλοι και όλες με έχουν συγκινήσει.

Θα θέλαμε μιας και ουσιαστικά αυτή είναι μια παράσταση- ντοκουμέντο γιατί όλα τα γεγονότα που αναφέρονται και τα πρόσωπα που θα παρουσιαστούν στην σκηνή του Πολιτιστικού και Συνεδριακού Κέντρου στο Ηράκλειο «Ανδρέας και Μαρίας Καλοκαιρινού» είναι πραγματικά, όσοι από τους θεατές έχουν ζήσει αυτά τα  γεγονότα να συγκινηθούν μέσα από την αλήθεια τους. Αυτό είναι το ζητούμενό μας. Να  φανούμε αντάξιοι μέσα από το καλλιτεχνικό μας  έργο αυτής της κληρονομιάς.

Η ταυτότητα της παράστασης

«Ζητούσα ελευτερία»

Παρασκευή 25 και Σάββατο 26 Απριλίου 2025 στις 21:00

Αίθουσα «Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού»

Συντελεστές:

Σύλληψη-Κείμενο-Σκηνοθεσία: Αντώνης Διαμαντής

Σκηνικά- Κοστούμια: Άννα  Μαχαιριανάκη
Ενορχήστρωση: Τεό Λαζάρου
Χορογραφία: Μαρία Σωμαράκη (“Άσμα Ασμάτων”)
Χορογραφίες -Κίνηση: Μαρία Ζερβού (“Αυλή”, “Τι Θέλω”, “Ομπρός βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο”)
Video Art: Μαρία Παπαδάκη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μυρτώ Παπαδοπούλου
Παραγωγή: ΠΣΚΗ και ΟΜΜΑ ΣΤΟΥΝΤΙΟ (ΑΜΚΕ)

Παίζουν:

Μίκης Θεοδωράκης: Γιάννης Τσορτέκης
Γιώργος Θεοδωράκης  /  Γερμανός Αξιωματικός: Ανδρέας Κωνσταντίνου
 Ασπασία Θεοδωράκη: Ειρήνη Κουτσάκη
Το  Πεπρωμένο: Μαρία Σαριτσάμη
Γιάννης Θεοδωράκης: Μάνος Παπαδάκης
Μυρτώ: Εμμανουέλα Νινιράκη
Μίκης νέος: Βαγγέλης Γιαμπαζολιάς
Ένα παιδί: Δημήτρης Παπαδάκης

Χορεύουν στις χορογραφίες “Αυλή”, “Τι Θέλω”, “Ομπρός βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο”: Κλεοπάτρα Μπιτσακάκη, Κατερίνα Πετράκη, Αγάπη Μπράντλευ
Χορεύουν στη χορογραφία “Άσμα Ασμάτων”: Λυδία Διαμαντή, Εύα Κανδηλογιαννάκη, Νίνα Οικονόμου, Ευαγγελία Ρωμανού (Σχολή Χορού «Χορός & Τέχνη»)

Τραγούδι: Βασίλης Λέκκας, Μάνος Παπαδάκης, Εμμανουέλα Νινιράκη

Μουσικοί: Γιώργης Κοντογιάννης «Κρής» (Μπουζούκι) Βαγγέλης Συλιγάρδος (Μπουζούκι) Δημήτρης Καρβέλης (Κλασσική Κιθάρα) Ελένη Πασπασπύρου ( Πιάνο) Τεό Λαζάρου (Μπάσο)  Nίκος  Παγωμένος (Τύμπανα)

Προπώληση εισιτηρίων

Η προπώληση των εισιτηρίων αξίας 18€, 14€ και 12€ (γενική είσοδος) και 12€ και 10€ (άνεργοι, ΑμεΑ, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι, νέοι έως 25 ετών) ξεκίνησε και το κοινό μπορεί να τα προμηθευτεί από:
● Το Βιβλιοπωλείο Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης (Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο: 09:30 – 14:30 και Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 09:30 – 14:00 & 17:30 – 20:30, τηλ. 2813409247).
● Την ticketservices.gr.
● Το ΠΣΚΗ, πριν την έναρξη της εκδήλωσης

tvxs.gr