Γιώργος Ρωμαίος | Μία αναπάντεχη είδηση έρχεται από τη Βρετανία. Ο Τζόρτζ Όσμπορν, καγκελάριος του Τμήματος Διαχείρισης Χρέους (Exchequer), ανακοίνωσε ότι το 2015 η χώρα του θα αποπληρώσει μέρους του χρέους της από τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο και ότι προτίθεται να εξοφλήσει τα ομόλογα για χρέη που συσσωρεύτηκαν κατά τον 18o και 19ο αιώνα!
Με ένα συνολικό χρέος κοντά στα 1,4 τρις στερλίνες ο δανεισμός της Βρετανίας ήταν τεράστιος διαμέσου των αιώνων. Έστω με μεγάλη καθυστέρηση, εξόφλησε πλήρως το δάνειο που είχε λάβει από τις ΗΠΑ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τον Φεβρουάριο θα εξοφληθούν τα Εθνικά Πολεμικά Ομόλογα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, αξίας 218 εκ. στερλινών και τον Μάρτιο τα ομόλογα που κατέχουν 158.000 άτομα από πολεμικό δάνειο του 1932 συνολικής αξίας 1,9 δισ. στερλίνες…
Η αναλγησία των Γερμανών…
Έναντι αυτής της πολιτικής ευαισθησίας των Βρετανών, έστω και καθυστερημένα, απέναντι στους δανειστές τους, κράτη και πολίτες, εμείς οι Έλληνες, τα θύματα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι στην αναλγησία των Γερμανών.
Όταν εγκατέλειψαν την Ελλάδα, μετά την ήττα στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, άφησαν πίσω μια χώρα κατεστραμμένη και εκατοντάδες χιλιάδες θύματα. Και ένα μεγάλο χρέος από το δάνειο που έλαβαν από την Τράπεζα της Ελλάδος, με εξαναγκασμό, για να καλύψουν τις ανάγκες των στρατευμάτων στην Ελλάδα και στην εκστρατεία στην Αφρική!
Όμως η ηττημένη και κατεστραμμένη από τον Πόλεμο Γερμανία σήμερα, με την οικονομική της ισχύ, κυβερνά την Ευρώπη των νικητών! Και αρνείται κάθε συζήτηση για την αποπληρωμή του κατοχικού δανείου. Ή έστω και σταδιακή εξόφληση του θα ανακούφιζε τον Ελληνικό λαό από τις δραματικές συνέπειες της πολιτικής λιτότητας που η ίδια η Γερμανία επέβαλε.
Όταν στον Πόλεμο οι Γερμανοί ανάγκασαν την Ελλάδα να τους δανείσει για να καλύψουν τις δαπάνες κατοχής του Λαού της που πέθαινε από την πείνα δεν υπήρχε δυνατότητα άρνησης. Μας είχαν βάλει το πιστόλι στον κρόταφο…
Όταν μετά την κρίση του 2008 η Ελλάδα αναγκάστηκε, το 2010, να προσφύγει σε δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Ενωση η Γερμανία επέβαλε το δικό της δόγμα: «Λεφτά θα πάρετε μόνο αν κάνετε αυτό που σας λέμε»!
Είναι δίκαιη αυτή η συμπεριφορά;
Την απάντηση έχει δώσει ο Γερμανός καθηγητής, Albert Ritschf, στο Spiegel: «Απολύτως αδικαιολόγητη».Και εξηγεί: «Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος αμαρτωλός του 20ου αιώνα και πιθανόν της νεότερης οικονομικής ιστορίας.
»Εζησε τις μεγαλύτερες χρεοκοπίες της νεότερης ιστορίας.Τη σημερινή οικονομική ανεξαρτησίας της και τη θέση του Δασκάλου της Ευρώπης την χρωστάει στις ΗΠΑ,οι οποίες μετά τον Α΄και Β΄Πόλεμο παραιτήθηκαν από το δικαίωμα τους για τεράστια χρηματικά ποσά.Αυτό δεν το θυμάται κανείς».
Η Περιπέτεια του κατοχικού δανείου
Το κατοχικό δάνειο από αναγκαστικό κατέστη συμβατικό με τη σύμφωνη γνώμη των Γερμανών, οι οποίοι είχαν αποδεχθεί ότι η εξόφληση θα γινόταν σε σταθερό νόμισμα μέχρι το 1944 και στη συνέχεια η οφειλή θα ήταν έντοκη.
Ο ίδιος ο Χίτλερ είχε δώσει εντολή και άρχισε η εξόφληση.Από το 1942 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1944 είχαν καταβληθεί δεκαεννέα δόσεις.Ο 1964 ο επί κατοχής πληρεξούσιος του Ράϊχ στην Ελλάδα Αλντερμπουργκ, με γραπτό μήνυμα του στο υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας, είχε αναφέρει ότι η οφειλή της Γερμανίας στην Ελλάδα από το δάνειο ανέρχονταν σε 200 εκ. χρυσά μάρκα, δηλαδή σε 400 εκ. σταθερά μεταπολεμικά μάρκα.
Από διεκδίκηση σε διεκδίκηση
Από τη Διάσκεψη Ειρήνης το 1946 η Ελλάδα επεχείρησε να θέσει μαζί με τις διεκδικήσεις για πολεμικές επανορθώσεις και αποζημιώσεις και το θέμα του κατοχικού δανείου. Δεν μετείχε, όμως, η Γερμανία διότι ήταν διηρημένη. Όταν η Ελλάδα επικύρωσε το 1952 τον τερματισμό του πολέμου με τη Γερμανία διατύπωσε την επιφύλαξη ότι αυτά τα ζητήματα θα ρυθμίζονταν με την υπογραφή της οριστικής συνθήκης από τη Γερμανία.
Ακόμη και η Συμφωνία του Λονδίνου για την ρύθμιση χρεών και αποζημιώσεων άφηνε παράθυρο για οριστική ρύθμιση μετά την ενοποίηση της Γερμανίας. Ο Κολ, όμως, αρνήθηκε να ανοίξει ακόμη και συζήτηση. Από τότε η Ελλάδα έθετε το θέμα σε διμερείς συναντήσεις και μονίμως η απάντηση ήταν αρνητική. Η πρώτη ανακίνηση έγινε από την κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου το 1964. Η απάντηση ήταν ότι το 1958 η κυβέρνηση Καραμανλή παραιτήθηκε από τις αξιώσεις για το κατοχικό δάνειο με αντάλλαγμα δάνειο 200 εκ.μάρκων…
Ο καθηγητής, Άγγελος Αγγελόπουλος, ερεύνησε όλα τα σχετικά αρχεία και διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε καταγραφή της παραίτησης. Οι Γερμανοί απάντησαν ότι ήταν προφορική και μυστική! Ακολούθησαν και άλλες παρεμβάσεις ή μάλλον υπενθυμίσεις χωρίς βέβαια αποτέλεσμα. Όλες οι κυβερνήσεις απέφευγαν την αντιπαράθεση.
Η τελευταία προσπάθεια
Το 1997 το Πρωτοδικείο Λιβαδειάς εκδίκασε προσφυγή συγγενών 218 θυμάτων της σφαγής του Διστόμου. Την πρωτοβουλία είχε αναλάβει ο αείμνηστος δικηγόρος,νομάρχης τότε Βοιωτίας, Γιάννης Σταμούλης.
Με την απόφαση απορρίφθηκε η άποψη των Γερμανών περί ετεροδικίας και συνεπώς τα ελληνικά δικαστήρια είχαν αρμοδιότητα να αποφασίζουν για τις αποζημιώσεις. Το θέμα θα φθάσει με πρωτοβουλία της Γερμανίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης,στο οποίο εκπροσωπήθηκε και η Ελλάδα. Η απόφαση εκδόθηκε τον Φεβρουάριο 2012 και δικαίωσε την Γερμανία. Συνεπώς μηνύσεις ή αγωγές από θύματα των Ναζί πρέπει να κατατίθενται σε γερμανικά δικαστήρια…
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το θέμα παραμένει ανοικτό και αποφάσισε να συγκροτήσει ομάδα εργασίας για να ερευνήσει τα αρχεία του Γενικού Λογιστηρίου. Η έκθεση θα έπρεπε να παραδοθεί σε Διακομματική Επιτροπή της Βουλής μέχρι 31 Οκτωβρίου 2014. Στις 23 Οκτωβρίου 2014 οι συντονιστές της ομάδας εργασίας κατέθεσαν στην Επιτροπή ότι συγκέντρωσαν 45.000 έγγραφα από το υπουργείο Εξωτερικών, 761 φακέλους του Γενικού Λογιστηρίου και 5.000 έγγραφα από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Και ανέπτυξαν την μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των αξιώσεων για αποζημιώσεις.
Με το υλικό αυτό και τη μεθοδολογία μπορεί να προσδιοριστούν και οι απαιτήσεις για το κατοχικό δάνειο,το οποίο δεν συσχετίζεται με τις αποζημιώσεις. Όταν η Γερμανία διεκδικούσε τη διαγραφή χρεών, προπολεμικών και μεταπολεμικών, το 1953 στο Λονδίνο, ο Αντενάουερ προέβαλε ως επιχείρημα ότι δεν πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο το «οικονομικό θαύμα» της νεαρής δημοκρατίας!
Τώρα που η Ελλάδα βυθίζεται στην ύφεση,την ανεργία και τη φτώχεια η Γερμανία ηγείται του στραγγαλισμού της… Και ξεχνά ότι το δικό της «οικονομικό θαύμα» πληρώθηκε και με τα χρωστούμενα στην Ελλάδα από το κατοχικό δάνειο και τις αποζημιώσεις που πλησιάζουν το σημερινό χρέος προς τη Ευρωζώνη και το ΔΝΤ. Οφειλέτες και αγνώμονες οι Γερμανοί και με συμπεριφορά ηγεμόνα προς υποτελείς!
* Ο δημοσιογράφος Γιώργος Ρωμαίος είναι συγγραφέας του τετράτομου έργου «Η Περιπέτεια του Κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα», «Η Ελλάδα των Δανείων και των Χρεοκοπιών», «Από τον Όθωνα στην καγκελάριο Μέρκελ» και «Η Ευρώπη και η Ελλάδα-από την κρίση στην ελπίδα». Κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πατάκη.