Η κυβέρνηση φέρνει διόδια σε έναν δρόμο που δεν υπάρχει ακόμη – Η Κρήτη γίνεται το πρώτο νησί στην Ευρώπη με χρεώσεις για ενδονησιωτικές μετακινήσεις

Μπροστά σε ένα εξόχως προβληματικό και κοινωνικά προκλητικό δίλημμα βρίσκεται η Κρήτη, με αφορμή τις κυβερνητικές αποφάσεις για τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, χρησιμοποιώντας το διαχρονικό αίτημα των Κρητικών για ασφαλείς μετακινήσεις και εργαλειοποιώντας την τραγωδία των τροχαίων δυστυχημάτων στο νησί, προχωρά σε ένα σχέδιο που φέρει έντονα τα χαρακτηριστικά πολιτικού εκβιασμού: ή αποδεχόμαστε έναν αυτοκινητόδρομο με διόδια παντού – ακόμη και προκαταβολικά, πριν την ολοκλήρωση του έργου – ή δε γίνεται τίποτα.

Η απόφαση αυτή καθιστά την Κρήτη το πρώτο νησί στην Ευρώπη όπου οι κάτοικοι θα πληρώνουν διόδια για μετακινήσεις εντός της επικράτειάς τους, χωρίς εναλλακτική διαδρομή. Το οξύμωρο δεν σταματά εδώ: το έργο χρηματοδοτείται σε ποσοστό που αγγίζει το 90% από δημόσιους πόρους – δηλαδή από το υστέρημα του Έλληνα φορολογούμενου – και ωστόσο παραχωρείται εξ ολοκλήρου σε ιδιώτες.

Παρά τις τεράστιες επιδοτήσεις με ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια, η διαχείριση, λειτουργία και η είσπραξη διοδίων περνά στα χέρια της παραχωρησιούχου εταιρείας. Και όποιος αντιδρά σε αυτή τη βαθιά αντικοινωνική συνθήκη, κατηγορείται συλλήβδην ότι «δε θέλει να γίνει ο δρόμος» και – ακόμη χειρότερα – ότι αδιαφορεί για την ανθρώπινη ζωή.

Αντί για μια δίκαιη και ευρωπαϊκού τύπου λύση που να εξασφαλίζει ισότιμη πρόσβαση των πολιτών στην ασφάλεια και στην υποδομή, προωθείται μια τιμωρητική λογική με ταξικά χαρακτηριστικά: όποιος έχει να πληρώσει θα κυκλοφορεί, όποιος όχι θα μένει εγκλωβισμένος. Οι μετακινήσεις για εργασία, σχολείο, νοσοκομείο ή ακόμα και για τα βασικά της καθημερινότητας μετατρέπονται σε οικονομικό βάρος για τον κάτοικο της Κρήτης, σε ένα νησί χωρίς εναλλακτικές οδικές επιλογές.

Το μεγαλύτερο νησί της χώρας, με τεράστια συμβολή στο ΑΕΠ και στον τουρισμό, έχει για δεκαετίες αφεθεί χωρίς ασφαλές και σύγχρονο οδικό δίκτυο. Κάθε νέα εξαγγελία για τον ΒΟΑΚ συνοδεύεται από νέα βάρη για τους πολίτες του νησιού. Την ώρα που σε άλλες περιοχές της χώρας χιλιάδες χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων έχουν κατασκευαστεί χωρίς προκαταβολικά διόδια και με επαρκή κρατική χρηματοδότηση, οι Κρητικοί καλούνται να πληρώσουν «εκ των προτέρων» για έναν δρόμο που ακόμη δεν υφίσταται.

Οι πολίτες της Κρήτης δεν αρνούνται την ανάγκη για σύγχρονο και ασφαλές οδικό δίκτυο. Το αντίθετο: το απαιτούν εδώ και δεκαετίες. Αυτό που απορρίπτουν είναι η δημιουργία ενός δρόμου με όρους που δεν συνάδουν με ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά θυμίζουν περισσότερο αποικιοκρατικές πρακτικές. Θέλουν έναν ΒΟΑΚ δημόσιο, ασφαλή και ελεύθερα προσβάσιμο. Χωρίς εκβιασμούς και ταξικούς φραγμούς.

Η συζήτηση για τον ΒΟΑΚ δεν είναι τεχνικό ζήτημα. Είναι βαθιά πολιτικό, κοινωνικό και ηθικό. Και αφορά το αυτονόητο: τη δίκαιη αντιμετώπιση των Κρητικών ως ισότιμων πολιτών αυτής της χώρας.