Σήκωσε το χέρι αν συμφωνείς μαζί μας πως το Interstellar δεν είναι απλώς μια από τις καλύτερες ταινίες του Κρίστοφερ Νόλαν, αλλά μία από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Και αφού το δίχως άλλο είμαστε μαζί σε αυτό, πώς να γίνει αλλιώς, πάμε και στο παρασύνθημα: Μήπως άλλο βλέπαμε και άλλο γινόταν;
Είναι μια (τρελή;) θεωρία που παίζει στα social media, ξεκίνησε από έναν (πολύ παρατηρητικό και ευφάνταστο, αναμφίβολα) χρήστη του TikTok. Διακινείται σαν πιθανό σενάριο, γεννάει συζητήσεις. Και ξέρεις ποιο είναι το πιο ωραίο; Βγάζει νόημα. Πατάει κάπου στέρεα, δεν είναι απλά λέμε κάτι για να γίνει ντόρος, για να τραβήξουμε την προσοχή.
Τι υποστηρίζει λοιπόν αυτή η άποψη των πραγμάτων περί Interstellar; Πως ο Κούπερ (Μάθιου ΜακΚόναχι) είναι στην πραγματικότητα… νεκρός από το πρώτο κιόλας πλάνο! Πού βασίζεται αυτό; Στη χρήση ενός ίδιου πλάνου σε 2 σημεία. Στην αρχική σκηνή που ο Κούπερ βλέπει στο όνειρό του – έτσι τέλος πάντων μαθαίνουμε εμείς – να συγκρούεται το σκάφος του η σεκάνς είναι καρμπόν με αυτήν 1 ώρα αργότερα, όταν με το team του εισέρχονται στην ατμόσφαιρα του πλανήτη της Μίλερ.
ΟΚ, θα μπορούσε να είναι και τυχαίο, αλλά μπάστα. Εδώ μιλάμε για Κρίστοφερ Νόλαν. Τίποτα δεν μπαίνει απλά για να γεμίσει το πλάνο, όλα έχουν το νόημά τους και δίνεται έμφαση στη λεπτομέρεια της λεπτομέρειας. Μήπως θέλει να μας πει κάτι, να παίξει με το μυαλό μας και την παρατηρητικότητά μας; Δεν μπορεί να βαριόντουσαν…
Οπότε εδώ έρχεται η «αποκάλυψη». Αν το προσεγγίσεις, με ανοιχτό μυαλό και θάρρος, ως εξής: Πως η πρώτη σκηνή είναι η μόνη «πραγματική» του Interstellar. Και οδήγησε στο θάνατο του Κούπερ. Από εκεί κι έπειτα συνεπώς, οτιδήποτε βλέπουμε είναι η προσπάθεια της ψυχής του να κάνει ειρήνη με όσα έζησε και δεν έζησε τον καιρό του στη Γη. Κάτι σαν το Καθαρτήριο των Καθολικών.
Αν βάλεις ξανά να δεις την ταινία έχοντας ως δεδομένο (άλλο αν ισχύει ή όχι) πως ο πρωταγωνιστής είναι νεκρός τότε όλα αποκτούν ένα εντελώς διαφορετικό νόημα. Το «Φάντασμα» που τον αποκαλεί η κόρη του, Μερφ, η απουσία του από τη ζωή των παιδιών του όσo αυτά μεγαλώνουν, το πώς χειρίζεται η ταινία το ζήτημα του θανάτου, τη σχετικότητα του χρόνου. Ακόμα και η προσπάθεια να κάνει σωστά αυτά που δεν μπόρεσε όσο ήταν ζωντανός. Να γλιτώσει σκάφη που συγκρούονται, να καταφέρει απίθανες προσγειώσεις…
Έχουμε κι άλλα, hints: Η συμπαντική αποστολή που λαμβάνει μέρος, από το πουθενά θα έλεγε κανείς και ούτε αυτό μοιάζει τυχαίο, λέγεται «Λάζαρος», που ναι αναστήθηκε κατά τη Βίβλο, αλλά «έπρεπε να πεθάνει πρώτα» όπως λέει με νόημα ο Κούπερ στον καθηγητή Μπραντ (Μάικλ Κέιν). Επίσης τα μέλη του πληρώματος του Endurance αναφέρονται στο χρονικό διάστημα που έχουν αναισθητοποιηθεί για να αντέξουν το μακρινό ταξίδι στο σύμπαν ως «μεγάλο ύπνο» – έτσι δεν λένε ορισμένοι και το θάνατο;
Όταν μάλιστα, αργότερα, ο Κούπερ έχει μια διαμάχη με τον Δρ. Μαν (Ματ Ντέιμον) εκείνος του λέει πως το τελευταίο πράγμα που βλέπει κάποιος πριν πεθάνει ειναι τα παιδιά του. Μα και ο Κούπερ τι είχε δει ακριβώς μετά την σκηνή του ατυχήματος – ονείρου; Την Μερφ! Και κάπως έτσι, η Μαύρη Τρύπα, αποκτάει άλλο νόημα με αυτήν την οπτική ως μέρος της πλοκής. Γίνεται το τελευταίο στάδιο πριν ο ήρωας μας αποχαιρετήσει οριστικά τον κόσμο που ήξερε όσο ζούσε, και περισσότερο από όλα τον πονάει πως δεν θα βλέπει πια την κόρη του. Οπότε με αυτήν ψάχνει να συνδεθεί με κάθε τρόπο, μόνο που πλέον δεν βρίσκονται στην ίδια διάσταση…
Τότε πώς εξηγείται πως στο τέλος του Interstellar σμίγει ξανά μαζί της; Επειδή αυτό συμβαίνει την ώρα του δικού της θανάτου. Την υποδέχεται στον άλλο κόσμο έχοντας τελικά καταφέρει να κάνει ειρήνη με το ότι αναγκάστηκε να την αφήσει πρόωρα. Δεν είναι τυχαίο, λένε οι υπέρμαχοι της θεωρίας, πως τα άλλα μέλη της οικογένειας στο δωμάτιο κάνουν σαν να μην βλέπουν τον Κούπερ. Δεν προσποιούνται. Όντως δεν τον βλέπουν. Αμέσως μετά, εκείνος φεύγει. Γιατί μπορεί πια να αναπαυτεί. Να βρει τη μετά θάνατον γαλήνη. Η αγάπη είναι από μόνη της μια διάσταση που κινείται στο χώρο και στο χρόνο με μη μετρήσιμους τρόπους.
Η ταινία δουλεύει μια χαρά και με τον Κούπερ ζωντανό, όπως δηλαδή τον βλέπουμε. Αλλά δουλεύει ομοίως σούπερ και στο σενάριο του ότι αυτό που παρακολουθούμε είναι κάτι σαν το προσωπικό after life του. Η προσπάθεια της ψυχής του να αποδεχθεί το ότι δεν μπορεί πλέον να μείνει στη Γη και πρέπει να πάει σε ένα άλλο μέρος, σε έναν άλλο κόσμο (το πιάσατε το υπονοούμενο;)
Ναι, το Interstellar είναι ακριβώς αυτή η ταινία που μόλις την τελειώσεις νιώθεις πολύ καλύτερα από όταν την ξεκίνησες, πολύ πιο γεμάτος, πλούσιος εσωτερικά. Είναι επίσης ένα έργο (τέχνης) γεμάτο αναφορές σε πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Και μόνο η επιστημονική της βάση αρκεί για να σε κάνει να βγεις από την όποια νιρβάνα σου, να κάτσεις να διαβάσεις 3-4 πράγματα περί Φυσικής, να προβληματιστείς γενικώς για το πού πάμε ως είδος, για το πού είναι τα όρια μας.
Μέσα σε όλα τα θαυμαστά του, το Interstellar συνιστά και μια προσωπική εξερεύνηση της απώλειας, του χωρισμού, του αναπόφευκτου, του πένθους, του να προχωράς μπροστά. Μπορεί τελικά και να ιδωθεί ως μια μεταφορική απόπειρα διερεύνησης του μυστήριου του θανάτου, τόσο γι’ αυτούς που φεύγουν όσο και γι’ αυτούς που μένουν. Καθώς επίσης και ως μια ωδή στη δύναμη της αγάπης, πιο ισχυρή και από το θάνατο…
Δεν έχει σημασία τόσο τι ισχύει, ποια ειναι δηλαδή η αλήθεια για τις προθέσεις ενός εκ των κορυφαίων σκηνοθετών των καιρών μας. Μπορεί ο Κρίστοφερ Νόλαν να το έκανε ακόμα και επίτηδες ώστε να έχει πολλαπλές αναγνώσεις και ερμηνείες το δημιούργημά του. Μπορεί, μπορεί. Σημασία έχει, σε τελική ανάλυση, το ταξίδι. Κι αυτό είναι πέρα από τα άστρα, απόκοσμο και πανέμορφο.
Δες το βίντεο που ξετρέλανε το ίντερνετ για το Interstellar: