Αντίδραση από την ισραηλινή πρεσβεία προκάλεσαν δύο σκίτσα του Μιχάλη Κουντούρη που δημοσιεύτηκαν στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 10 και 11 Απριλίου. Η εφημερίδα έλαβε δύο επιστολές για δημοσίευση, στις οποίες στηλιτεύεται η κριτική που άσκησε ο σκιτσογράφος στην πολιτική του Ισραήλ για τη στάση του απέναντι στους Παλαιστίνιους. Θεωρώντας (η πρεσβεία του Ισραήλ) ότι φταίνε οι Παλαιστίνιοι για το αίμα που χύνεται κάθε μέρα στον τόπο τους, και πιστεύοντας ότι αυτή την οπτική πρέπει να προβάλλουμε ως δημοσιογράφοι, επιβεβαίωσε με τον καλύτερο τρόπο πόσο ακόμα περισσότερο χρειάζεται να παίρνουμε θέση σε αυτό που συμβαίνει εδώ και χρόνια στην Παλαιστίνη και πόσο χρειάζεται να αναπτύξουμε ακόμα μεγαλύτερη αντίδραση στις συνεργασίες των κυβερνήσεων με τους σφαγείς των Παλαιστινίων. Και να μην ξεχνάμε ότι η Άχεντ Ταμίμι και η μητέρα της είναι ακόμα στις ισραηλινές φυλακές, τυχερές ίσως που δεν είχαν την τύχη τόσων χιλιάδων παιδιών και μαμάδων που σκοτώθηκαν από ισραηλινά πυρά.
Ο Μιχάλης Κουντούρης, απαντώντας στην κριτική που δέχτηκε από συνάδελφό του μέσα στην εφημερίδα, ο οποίος τον κατηγόρησε για…αντισημιτισμό(!) δημοσίευσε την παρακάτω επιστολή στην Εφημερίδα των Συντακτών, στις 19 Απριλίου.
«Η δική μου απάντηση στις κατηγορίες για αντισημιτισμό, όπως δημοσιεύεται σήμερα (19-04-2018) στην ΕφΣυν:
ΤΡΕΙΣ ΜΕΡΕΣ ΑΠΟΥΣΙΑ ή ΕΞ ΟΙΚΕΙΩΝ ΤΑ ΒΕΛΗ
Στις 30 Μαρτίου 2018, δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι της Παλαιστίνης συγκεντρώνονται σε πέντε σημεία κατά μήκος των συνόρων της Λωρίδας της Γάζας σε μια κινητοποίηση, γνωστή σε όλους ως «Πορεία της Επιστροφής». Ο ισραηλινός στρατός απαντά στην κινητοποίηση με πυρά. Πέφτουν οι πρώτοι νεκροί.
6 Απριλίου, η λίστα μετρά 24 νεκρούς.
10 Απριλίου, δημοσιεύεται το σκίτσο του κρατούμενου που φέρει στο πέτο τη Λωρίδα της Γάζας στη θέση του κίτρινου αστεριού. Την ίδια μέρα δημοσιοποιείται βίντεο που καταγράφει ισραηλινό ελεύθερο σκοπευτή να πυροβολεί άοπλο Παλαιστίνιο, πανηγυρίζοντας για την «επιτυχία» του. 11 Απριλίου, την επομένη, δημοσιεύεται στην ΕΦ.ΣΥΝ. το σκίτσο του ελεύθερου σκοπευτή με τις ματωμένες παλάμες πάνω στο Τείχος των Δακρύων. Και τα δύο σκίτσα προκάλεσαν την αντίδραση της ισραηλινής πρεσβείας. Ως αποτέλεσμα, η εφημερίδα λαμβάνει προς δημοσίευση δύο επιστολές από την πρέσβη του Ισραήλ και μία επιστολή-άρθρο του δημοσιογράφου Βίκτωρος Ισαάκ Ελιέζερ.
Την ίδια μέρα που δημοσιεύεται η επιστολή του Β.Ι. Ελιέζερ, ο συνάδελφος Δημήτρης
Ψαρράς σε άρθρο του με τίτλο «Δεν ξεχνούμε το Ολοκαύτωμα» εκφράζει κατηγορηματικά τη διαφωνία του με τα σκίτσα, αναφέρεται στα «όρια της ελευθερίας στον Τύπο και ειδικά στην πολιτική γελοιογραφία» και δεν διστάζει να με στοχοποιήσει και αυτός ως αντισημίτη.
Ο καλός συνάδελφος μεταξύ άλλων, κάνει σαφές προς κάθε κατεύθυνση ότι τα σκίτσα μου δεν εκφράζουν σε καμία περίπτωση την, ούτως ή άλλως, γνωστή θέση της εφημερίδας κατά του αντισημιτισμού.
Σωστά. Εξάλλου, κανείς δεν περιμένει από την Εφημερίδα, ανεξάρτητη και πολυφωνική από τη γέννησή της, να ταυτίζει τη γραμμή της με ένα σκίτσο ή ένα άρθρο.
Παρά ταύτα, δεν επιτρέπω σε κανέναν να επικαλείται αυτή την «ποικιλομορφία των απόψεων» και, διαφωνώντας μαζί μου «ρητά ή υπόρρητα, από τις στήλες της» (sic) να με εξομοιώνει με κάθε είδους Πλεύρη και να υπονοεί ρατσιστικές θέσεις και συμπεριφορές εκ μέρους μου.
Συστατικό στοιχείο της τέχνης της γελοιογραφίας είναι η σάτιρα. Και η σάτιρα, εξ ορισμού, καυτηριάζει, στηλιτεύει, κρίνει. Είναι ασεβής και είναι αυθάδης.
Θεωρούσα ανέκαθεν καθήκον, υποχρέωση και τιμή μου η δουλειά μου να στρατεύεται, ενάντια στις εξουσίες, τους φασισμούς, την αδικία. Απέναντι στις γενοκτονίες, στα καθεστώτα που φυλακίζουν ανηλίκους (#freeahedtamimi) και δολοφονούν αθώους, απέναντι στους ελεύθερους σκοπευτές.
Όμως, δεν θεωρώ ούτε καθήκον, ούτε και υποχρέωσή μου να λογοδοτήσω σε κανέναν άλλο, πέρα από την συνείδηση και τους αναγνώστες μου.«
Για το ίδιο θέμα ο «Μετέωρος» Δημήτρης Νανούρης έγραψε μεταξύ άλλων: «… Στο youtube προβάλλεται ανατριχιαστικό βίντεο, στο οποίο Ισραηλινοί στρατιώτες με πλήρη εξάρτυση διασκεδάζουν σημαδεύοντας στο δοξαπατρί άοπλους, ανήλικους Παλαιστίνιους. Στην τελευταία σελίδα της «Εφ.Συν.» δημοσιεύονται δύο, προδήλως εννούμενα περιέργως, έργα του Μιχάλη Κουντούρη. Το πρώτο: Στο πέτο του κρατούμενου μέσα απ’ το συρματόπλεγμα στρατοπέδου που παραπέμπει στο Νταχάου υπάρχει η ένδειξη «Λωρίδα της Γάζας» στη θέση του κίτρινου αστεριού. Πάνοπλος φαντάρος, στο άλλο, ματώνει το Τείχος των Δακρύων με το αποτύπωμα της παλάμης του. Ακολουθούν επικρίσεις από θιασώτες της σάτιρας α λα καρτ. Το ξεχασμένο πηγάδι του τάχατες πολιτικώς ορθού καραδοκεί να καταπιεί το επόμενο θύμα του.»
Εξάλλου ο Νικ. Βουλέλης απάντησε στην πρέσβη του Ισραήλ αναφέροντας μεταξύ άλλων τα εξής: «…Τόσο στην πρώτη επιστολή σας όσο και στη δεύτερη, που δημοσιεύουμε σήμερα, επικαλείστε «την πληρέστερη ενημέρωση» των αναγνωστών μας και αναφέρεστε στη Γάζα και στην ιστορία του Ισραήλ. Φαίνεται, όμως, ότι υποτιμάτε την επαρκέστατη ενημέρωσή τους για τα ζητήματα αυτά… Στην επιστολή σας τονίζετε ότι οι Παλαιστίνιοι «αρνήθηκαν το δικαίωμά μας σε αυτή την Γη. Αυτή η τραγωδία συνεχίζεται μέχρι σήμερα». Οι αναγνώστες μας γνωρίζουν όμως πολύ καλά ότι 20 χρόνια μετά την κατάληψη από το Ισραήλ της Δ. Οχθης και της Γάζας, το Εθνικό Παλαιστινιακό Συμβούλιο πήρε μια ιστορική απόφαση-τομή στο Αλγέρι (15/11/1988), αναγνωρίζοντας το κράτος του Ισραήλ στα σύνορα του 1967… Στη συνέχεια, κυρία Πρέσβη, γράφετε ότι «η κυβέρνηση του Ισραήλ συνεχίζει να πιστεύει ότι η μοναδική λύση είναι η λύση των δύο κρατών»! Οταν απευθύνεστε στους Ελληνες πολίτες με αυτήν τη διαβεβαίωση, πρέπει να εξηγήσετε πώς συμβιβάζεται αυτό με το γεγονός ότι το Ισραήλ συνεχίζει εδώ και 50 χρόνια τον εποικισμό των κατεχομένων παλαιστινιακών εδαφών με χιλιάδες νέους εποίκους, πρακτική αντίθετη σε κάθε έννοια δικαίου και καταδικασμένη από όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ! Γιατί το Ισραήλ ροκανίζει σταθερά με νέους οικισμούς τα παλαιστινιακά εδάφη, διαιωνίζοντας την κατοχή των εδαφών αυτών και καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την προοπτική ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους;… Για την περιγραφή της κατάστασης στη Γάζα, δεν θα ήθελα να σας προσβάλω λέγοντας ότι υποτιμάτε τη νοημοσύνη των αναγνωστών μας. Η εγκατάλειψη της Λωρίδας από το Ισραήλ το 2005 δεν ήταν ενταγμένη στην αναγνώριση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων, αλλά ελιγμός, γιατί απλώς ήταν ασύμφορη πλέον η άμεση κατοχή της… Απορρίπτουμε κατηγορηματικά τον ισχυρισμό ότι η κριτική μας απέναντι στο Ισραήλ θα μπορούσε να υιοθετηθεί «ευχαρίστως» από «κάθε επίδοξο τρομοκράτη για να τεκμηριώσει το μίσος του εναντίον των Εβραίων και του Ισραήλ». Ο ισχυρισμός αυτός είναι κλασική περίπτωση εργαλειοποίησης του Ολοκαυτώματος για να συκοφαντείται ως αντισημιτική η οποιαδήποτε θαρραλέα κριτική γίνεται στο όνομα πανανθρώπινων αξιών και αρχών…»
Παρακάτω η Επιστολή-Ανακοίνωση της ΛΕΣΧΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΩΝ
«Δύο γελοιογραφίες του Μιχάλη Κουντούρη στην Εφημερίδα των Συντακτών που στηλίτευαν το έγκλημα που διεξάγεται στη Λωρίδα της Γάζας, ήταν αρκετές για να ξεκινήσει μια εξοργιστική επιχείρηση στοχοποίησης και απαξίωσης του εκλεκτού συναδέλφου και της δουλειάς του.
Η επίθεση αυτή, δυστυχώς, δεν μας αιφνιδιάζει. Είναι η πολλοστή φορά που επιστρατεύεται η βαριά κατηγορία του αντισημιτισμού για να εξουδετερωθεί η άποψη ένας σκιτσογράφου που επιλέγει να καυτηριάσει την πολιτική του Ισραήλ απέναντι στην Παλαιστίνη και χρησιμοποιεί ως «πρώτη ύλη» την Ιστορία. Συστηματική είναι επίσης η προσπάθεια των επίδοξων λογοκριτών να προσπαθούν να δικαιολογήσουν ως μια «κακή ελληνική γελοιογραφική παράδοση» το γεγονός ότι βάλλουν κατά σύστημα κατά κορυφαίων γελοιογράφων που η πορεία τους, οι ευαισθησίες και το ήθος τους είναι καταγεγραμμένα με χρυσά γράμματα στην Ιστορία του Τύπου, και γι αυτό έχουν επιβραβευθεί από την εμπιστοσύνη και την αγάπη των αναγνωστών.
Στην περίπτωση του Μιχάλη Κουντούρη αστοχούνε διπλά, γιατί πρόκειται για τον έλληνα γελοιογράφο με τις περισσότερες διεθνείς διακρίσεις. Προφανώς όλος ο πλανήτης αποτελεί μια «κακή ελληνική παράδοση».
Ως Λέσχη Ελλήνων Γελοιογράφων εκφράζουμε τη συμπαράσταση μας στον Μιχάλη Κουντούρη και διαβεβαιώνουμε πως τέτοιες επιθέσεις δεν θα μένουν αναπάντητες. Γνωρίζουμε πως ως κρίνοντες, κρινόμαστε. Το επιδιώκουμε άλλωστε. Ωστόσο είναι εντελώς διαφορετική η σκληρή, ακόμα και η κακοπροαίρετη κριτική από την συκοφαντία και την «δολοφονία χαρακτήρα». Πόσο μάλλον όταν στιγματιζόμαστε ως φορείς απόψεων τις οποίες πολεμάμε καθημερινά μέσα από τη δουλειά μας, όπως ο ρατσισμός ,ο αντισημιτισμός και η μισαλλοδοξία.
Αθήνα 19/4/2018