Στην εκδήλωση με θέμα «Εφηβική Κακοποίηση: Παράγοντες Κινδύνου, Τρόποι Πρόληψης και Αντιμετώπισης», που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 15 Μαρτίου 2025 στο Ρέθυμνο, μίλησε ο Νίκος Μανουσάκης, μέλος της Επιτροπής Περιοχής Κρήτης του ΚΚΕ και περιφερειακός σύμβουλος της «Λαϊκής Συσπείρωσης» Κρήτης. Στην ομιλία του ανέδειξε τη σύνδεση μεταξύ του κοινωνικοοικονομικού συστήματος, της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και της αναπαραγωγής της φτώχειας, που οδηγεί στην παραμέληση και την κακοποίηση παιδιών και εφήβων.

Το ζήτημα της παιδικής και εφηβικής κακοποίησης έχει έρθει στο προσκήνιο λόγω πρόσφατων περιστατικών που συγκλόνισαν την κοινωνία. Ωστόσο, παρατηρείται μια συστηματική προσπάθεια της κυβέρνησης – και των προηγούμενων – να μεταθέτει τις ευθύνες από το κράτος προς την κοινωνία γενικά και αόριστα.

Σύμφωνα με τον Ν. Μανουσάκη, το κράτος δεν παρέχει τις απαραίτητες κοινωνικές και οικονομικές προϋποθέσεις για να μπορούν όλα τα παιδιά να μεγαλώνουν σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον. Η πολιτική του κινείται με γνώμονα το κόστος, υπολογίζοντας αν είναι οικονομικότερη η πρόληψη ή η αντιμετώπιση των συνεπειών της κακοποίησης.

Οι τραγικές ελλείψεις στο σύστημα υποστήριξης

Σύμφωνα με στοιχεία, σε πανελλαδικό επίπεδο υπάρχουν λιγότεροι από 2.000 μόνιμοι ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί για 13.888 σχολικές μονάδες. Η έλλειψη αυτών των ειδικών καθιστά αδύνατη την προληπτική παρέμβαση και την ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης με μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς.

Οι κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων, υπεύθυνες για τον έλεγχο περιστατικών παραμέλησης και κακοποίησης, υπολειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού. Οι ελάχιστοι διαθέσιμοι εργαζόμενοι εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, γεγονός που δεν επιτρέπει τη συγκρότηση ενός σταθερού και αποτελεσματικού πλαισίου πρόληψης και υποστήριξης.

Στην Κρήτη, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική:

• Το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων Ρεθύμνου λειτουργεί οριακά λόγω υποστελέχωσης.
• Στα Χανιά δεν υπάρχει παιδοψυχίατρος ούτε στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας ούτε στο νοσοκομείο.
• Στο Ηράκλειο, η μοναδική παιδοψυχίατρος παραιτήθηκε πρόσφατα λόγω εξαντλητικών απαιτήσεων, αφήνοντας την ανατολική Κρήτη χωρίς εξειδικευμένη υποστήριξη σε πρωτοβάθμιο επίπεδο.

Η ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις

Το ΚΚΕ τονίζει ότι η προστασία των παιδιών απαιτεί την ενίσχυση των κοινωνικών δομών με μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό. Προτείνει τη δημιουργία:

• Καλά στελεχωμένων δημόσιων δομών παιδικής προστασίας σε όλη τη χώρα.
• Ενός αποτελεσματικού πρωτοβάθμιου συστήματος υγείας, που θα παρακολουθεί τον πληθυσμό αναφοράς και θα εντοπίζει έγκαιρα παιδιά και οικογένειες σε κίνδυνο.
• Ειδικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας με παιδοψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς σε όλες τις σχολικές μονάδες.
• Συστημάτων στήριξης για κακοποιημένα παιδιά και εφήβους, που θα περιλαμβάνουν νομική, οικονομική και ψυχολογική υποστήριξη.

Η παιδική κακοποίηση δεν μπορεί να θεωρείται φυσιολογικό ή αναπόφευκτο φαινόμενο. Απαιτείται μια πολιτική που θα έχει ως προτεραιότητα το συμφέρον των παιδιών και όχι το οικονομικό κόστος. Όπως επισημάνθηκε στην εκδήλωση, η συλλογική δράση και ο αγώνας των πολιτών μπορούν να αποτελέσουν το πιο ισχυρό ανάχωμα απέναντι στην εκμετάλλευση και τη βία, δημιουργώντας μια κοινωνία που θα προστατεύει πραγματικά τα παιδιά της.