Του Τάκη Χατζηγεωργίου
Για να ξέρουμε τι συμβαίνει, ίσως και τι πρόκειται να συμβεί σε μας, πρέπει να διαβάζουμε, να ξέρουμε και να κατανοούμε τι συμβαίνει γύρω μας. Και αφού μας απασχολεί, και πολύ σωστά η πολύ προκλητική κίνηση της Τουρκίας στη κυπριακή AOZ, θα πρέπει να μελετήσουμε τον περιβάλλοντα χώρο. Η πόλη Κobane που πολιορκείται από τους Τζιχατζιστές απέχει από μας όσο απέχει η Λάρνακα από τη Ρόδο. Δεν αποτελεί βέβαια η απόσταση από μόνη της μια κατευθυντήρια παράμετρο. Μπορεί να καίγεται το σπίτι του γείτονα αλλά το δικό σου να μείνει ανέπαφο. Θα πρέπει ωστόσο να πάρεις τα μέτρα σου. Ένας πυροσβεστήρας είναι πάντα αναγκαίος.
Στη Τουρκία τα πράγματα είναι πέρα από κάθε φαντασία έκρυθμα. Ας δούμε λίγο τα δεδομένα. Έχουμε κατ’ αρχήν την πριν από χρόνια δημιουργία του Ιρακινού Κουρδιστάν. Η Τουρκία όχι μόνο δεν πήγε κόντρα (διακρίνουμε εδώ καλή πολιτική σκέψη) αλλά αντίθετα έδωσε άπειρα δείγματα καλής γειτονίας με προφανείς στόχους. Αναγνώρισε αυτό το “κράτος” αμβλύνοντας ταυτόχρονα όσο περισσότερο γινόταν τις εντάσεις μέσα στους Κούρδους της Τουρκίας, με ένα διάλογο που πήρε την ονομασία “Κουρδική ατζέντα”. Γιατί? Διότι δεν υπήρχε άλλος δρόμος! (εμείς εδώ συνήθως παίρνουμε τον δρόμο που δεν υπάρχει). Ο άλλος δρόμος οδηγούσε σε τέτοια διάλυση τον τουρκικό κοινωνικό ιστό, με καθαρή την πιθανότητα ακόμα και διάσπασης της Τουρκίας. Έδωσε για να μην χάσει. Μάλιστα ο Ερτογάν είναι στους Κούρδους, και σ’ αυτό το άνοιγμα του προς αυτούς, που οφείλει την περιφανή του νίκη στις εκλογές. Παράλληλα η Τουρκία ξεκίνησε την προσπάθεια πρόσδεσης της στη ΕΕ. (Εμείς ήμασταν σ’ αυτό πολύ υποβοηθητικοί δίδοντας το 2004 ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων Τουρκίας ΕΕ, θέμα για το οποίο έχω ακόμα πολλές απορίες). Ας είναι.
Αυτή όμως η εικόνα όπως την περιέγραψα ανατράπηκε άρδην από την στάση της Τουρκίας απέναντι στην ούτω καλουμένη Αραβική άνοιξη, και από την πολιτική Νταβούτογλου που θεώρησε ότι όλα όσα έτρεχαν γύρω του θα μπορούσαν να κάνουν την Τουρκία τον μεγάλο στρατιωτικό και πολιτικό και οικονομικό γίγαντα της περιοχής. Έχοντας αυτά κατά νουν ο κος Νταβούτογλου έκανε και δηλώσεις αποστασιοποίησης από την ΕΕ.
Όμως ήρθαν τα πάνω κάτω. Η επίθεση του Ισλαμικού Κράτους, μαζί με όλη την αναταραχή στην περιοχή, την διάσπαση στο Ιράκ, τη μάχη για το ποιος θα επικρατήσει στη Συρία, το Ιράν, ο Λίβανος, η Χεζπολλάχ, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, αλλά πάνω απ’ όλα η συνεπακόλουθη σύγκρουση του Ισλαμικού Κράτους με τους Κούρδους της Συρίας και όχι μόνον, έφεραν το πρόβλημα στην περιφέρεια της Τουρκίας. Μιας περιφέρειας ωστόσο που επικοινωνεί άμεσα, γρήγορα και ζωντανά (τολμώ να πω) με την καρδιά της Τουρκίας. Η καρδιά της Τουρκίας σ’ αυτά τα δευτερόλεπτα που γράφω κτυπά κουρδικά. Οι κίνδυνοι για την Τουρκία είναι μεγάλοι. Άρα και για μας. Γιατί; Το είπαμε ήδη. Όταν καίγεται το σπίτι του γείτονα πάρτε προφυλάξεις.
Ας μείνουμε όμως ακόμα λίγο στη Τουρκία. Οι Κούρδοι της χώρας άρχισαν να εξεγείρονται γιατί η χώρα τους (η Τουρκία) δεν επιχειρεί να προστατεύσει τους αδελφούς Κούρδους της Συρίας. Άρχισαν ήδη οι συγκρούσεις στη Κωνσταντινούπολη και όχι μόνο με τους πρώτους δεκάδες νεκρούς. Ο κίνδυνος να χαθεί σε μερικά λεπτά όλη η εντύπωση που δημιουργήθηκε με χρόνια επίμονης εργασίας και που έλεγε πως οι Τούρκοι και οι Κούρδοι της Τουρκίας είναι αδέλφια (το φώναξε με αυτά ακριβώς τα λόγια ο Ερτογάν πολλές φορές) και πως είναι δυνατή η συμβίωση μέσα στα πλαίσια μιας ευρείας αυτονομίας, είναι πραγματικά πολύ μεγάλος. Το μόνο που δεν κατανοώ είναι γιατί μένει ακόμα στη θέση του ο Νταβούτογλου.
Δεξαμενές σκέψεις στην Αμερική (απ’ όπου εκπορεύεται το μέλλον) μιλούσαν εδώ και καιρό για την δημιουργία Τουρκικού Κουρδιστάν. Άποψη μου είναι πως αν σήμερα (όχι αύριο) η Τουρκία δεν αποδεχτεί γενική επίθεση από τα εδάφη της κατά του Ισλαμικού Κράτους, οι κίνδυνοι για την ίδια είναι απίστευτα μεγάλοι.
Με όλα αυτά ενώπιον της γιατί κάνει όσα κάνει στην κυπριακή ΑΟΖ; Πολύ απλά. Για να δείξει ότι στέκει σαν περιφερειακή δύναμη. Ότι όχι μόνο μπορεί να διαχειριστεί όλα όσα περιέγραψα, αλλά και άλλα τόσα. Και για ένα ακόμα παρεμφερή λόγο. Τώρα, σκέπτεται, που όλοι κοιτούν αλλού ας κάνω μια βόλτα στη Μεσόγειο. Απ’ αυτή την άποψη ναι, όλοι κοιτούν αλλού, το λεν άλλωστε και οι ανακοινώσεις προς “υποστήριξη” των θέσεων μας. Μάλλον αδύνατες. Πιστεύω δηλαδή πως δεν κάνει ότι κάνει για να μας πιέσει να διαμοιράσουμε τον υπόγειο πλούτο με τούς Τουρκοκύπριους σε περίπτωση λύσης. Είμαστε άλλωστε πέρα από πειστικοί πως δίκαια θα πράξουμε. Το εννοώ.
Κλείνω λοιπόν λέγοντας πως η Τουρκία κινδυνεύει, και αυτό δεν μπορεί να ξέρει κανείς ποιον θα ωφελήσει και ποιον θα βλάψει. Ελπίζω αυτή τη φορά να έχουμε το Νου μας.
Και αφού σηκώσαμε το πόδι μας, ελπίζω να είδαμε που θα το πατήσουμε.