Με ένα Κρητικό και μια μαρτυρική περιοχή του νησιού, τη Βιάννο στο Ηράκλειο, το μεγάλο και έγκριτο μέσο ενημέρωσης της Αμερικής, οι New York Times, ξεκινούν το ρεπορτάζ – αφιέρωμα στις γερμανικές αποζημιώσεις και τη διεκδίκησή τους από τους Έλληνες.
Ο τίτλος του ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε χθες στους New York Times είναι σαφής ” Όσο οι Γερμανοί πιέζουν για λιτότητα, οι Έλληνες πιέζουν για τις αποζημιώσεις της ναζιστικής εποχής”
Στο κείμενο του New York Times, προβάλλεται ως ενδεικτικό παράδειγμα η περιοχή Αμιράς του δήμου Βιάννου που μαρτύρησε στην κατοχή.
Χαρακτηριστική η αφήγηση του κυρίου Γιάννη Συγγελάκη για τη δολοφονία του πατέρα του από τους ναζί.
Το κείμενο των Νew York Times (σε ελεύθερη μετάφραση):
Αμιρά , Ελλάδα – Καθώς προχωρούσαν μέσα από τα απομονωμένα χωριά στην περιοχή αυτή το 1943 , δολοφονώντας συστηματιικά τους άνδρες σε αντίποινα για μια επίθεση σε ένα μικρό φυλάκιο , Γερμανοί στρατιώτες έσυραν τον πατέρα του Γιάννη Συγγελάκη από το σπίτι του εδώ και τον πυροβόλησαν στο κεφάλι .
Μέσα σε δύο ημέρες, πάνω από 400 άνδρες είχαν πεθάνει και οι γυναίκες μένουν πίσω πάλεψαν με το τερατώδες καθήκον της ταφής τόσων πολλών πτωμάτων
Ο κ. Συγγελάκης, ο οποίος ήταν 7 τότε , εξακολουθεί να θέλει εκδίκηση. Και η απαίτησή του για επανορθώσεις από τη Γερμανί , είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα μια διογκούμενης τάσης εδώ , η οποία τροφοδοτείται όχι μόνο από ιστορική διαμαρτυρία αλλά και από βαθιά δυσαρέσκεια μεταξύ των συμπατριωτών του για την τρέχουσα δύναμη της Γερμανίας να υπαγορεύει δημοσιονομική λιτότητα στην φορολογικά ανάπηρη ελληνική κυβέρνηση .
Η Γερμανία μπορεί να είναι ο αυστηρός τραπεζίτης της Ελλάδας τώρα , λένε όσοι απαιτούν αποζημιώσεις , αλλά φτάσουμε τόσο μακριά, θα πρέπει να εξοφλήσει τις δικές της οφειλές προς την Ελλάδα .
“Ίσως κάποιοι από εμάς δεν έχουν πληρώσει τους φόρους μας , ” λέει ο κ. Συγγελάκης που στέκεται δίπλα στην ελιά , όπου ο πατέρας του πέθανε πριν από 70 χρόνια . “Αλλά αυτό δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με ό, τι έκαναν “.
Το ρεπορτάζ στους Νew York Times συνεχίζει με μια παρουσίαση των πολιτικών κινήσεων που έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση, χωρίς ωστόσο να έχουν ασκηθεί έντονες πιέσεις, ενώ αναφέρει πως θεωρείται από κάποιους μέρους της λύσης του προβλήματος της οικονομικής κρίσης, η απόδοση των αποζημιώσεων:
“Δεν είναι μόνο τα ηλικιωμένα θύματα της ναζιστικής κατοχής που απαιτούν πλήρη λογαριασμό. Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά έχει συντάξει μια 80 – σέλιδη έκθεση σχετικά με αποζημιώσεις και με ένα τεράστιο δάνειο που ποτέ δεν έχει αποπληρωθεί και το οποίο το έθνος αναγκάστηκε να πάρει κάτω από τη ναζιστική κατοχή του 1941-1945 …Ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές είναι επιφυλακτικοί για το αν η Αθήνα θα τα βάλει με τους Γερμανούς , οι οποίοι έχουν δώσει περισσότερα για να πακέτο διάσωσης της χώρας από ό, τι οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα .
Άλλοι, ωστόσο , πιστεύουν ότι οι ισχυρισμοί – κυρίως πάνω στο αναγκαστικό δάνειο – θα μπορούσαν να είναι ένα σημαντικό διαπραγματευτικό χαρτί μέσα στους επόμενους μήνες καθώς η Ελλάδα και οι πιστωτές της αναμένεται να συζητήσουν τρόπους για να διευκολυνθεί τεράστιο μέρος του χρέους της .
Λίγοι εδώ νομίζουν ότι ήταν τυχαία η διαρροή της λεπτομερούς έκθεσης στην ελληνική εφημερίδα Real News στις 22 Σεπτεμβρίου , την ημέρα που οι Γερμανοί πήγαν στις κάλπες για να δλωσουν τη νίκη στη σκληρή καγκελάριο της Γερμανίας , Άνγκελα Μέρκελ .
“Μπορώ να δω μια κατάσταση όπου είναι πολιτικά δύσκολο για τους Γερμανούς να διευκολύνουν τους όρους για μας “, δήλωσε ένας υψηλόβαθμος Έλληνας αξιωματούχος , ο οποίος δεν ήθελε το όνομά του χρησιμοποιείται επειδή δεν ήταν εξουσιοδοτημένος να μιλήσει για το θέμα . ” Έτσι, αντ’ αυτού να συμφωνήσουν να εξοφλήσουν το κατοχικό δάνειο . Ίσως είναι ευκολότερο να το “πουλήσει” αυτό στους γερμανούς πολίτες. ”
Μέχρι στιγμής , οι Γερμανοί έχουν ανταποκριθεί λίγο . Κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψής του στην Αθήνα , τον Ιούλιο , υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας , Wolfgang Schδuble , δήλωσε: « Πρέπει να εξετάσουμε τι ακριβώς συνέβη στην Ελλάδα . ” Αλλά επέμεινε ότι η Ελλάδα παραιτήθηκε από τα δικαιώματά της σχετικά με το θέμα εδώ και πολύ καιρό.
Η πρόσκληση για επανορθώσεις έχει προκαλέσει μια συναισθηματική διάθεση στην Ελλάδα , όπου έξι χρόνια της χειρότερης οικονομικής ύφεσης και των σκληρών μέτρων λιτότητας έχουν αφήσει σε πολλούς Έλληνες εχθρότητα προς τη Γερμανία . Σπάνια κάνει μια εβδομάδα να περάσει χωρίς να δημοσιοποιηθεί άλλη μια έκθεση στις ειδήσεις σχετικά με το (όπως μια εφημερίδα έβαλε τίτλο) «Τι μας χρωστάει η Γερμανία.”
Το ρεπορτάζ κάνει λόγο και για τις εκτιμήσεις που κατά καιρούς γίνονται γύρω από το ύψος των γερμανικών αποζημιώσεων:
“έκθεση δεν αναφέρει ένα σύνολο. Το ποσό που συνήθως συζητείται είναι 220 δισεκατομμύρια δολάρια , μια εκτίμηση μόνο για ζημιές υποδομής που προέβαλε ο Μανώλης Γλέζο , ένα μέλος του Κοινοβουλίου και πρώην αγωνιστής της αντίστασης που πιέζει για αποζημιώσεις . Το ποσό αυτό ισούται με περίπου το ήμισυ του χρέους της χώρας .
Ορισμένα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου για τις Αποζημιώσεις , μιας ομάδας στήριξης, ζητούν περισσότερα από 677 δισεκατομμύρια δολάρια για να καλύψει κλεμμένα έργα τέχνης , ζημιά στην οικονομία και την υποδομή , καθώς και το τραπεζικό δάνειο και τις ατομικές αξιώσεις .
Ακόμη και το ποσό για το τραπεζικό δάνειο είναι υπό αμφισβήτηση . Το δάνειο χορηγήθηκε σε ελληνικές δραχμές σε μια εποχή υπερπληθωρισμού πριν από 70 χρόνια . Δεδομένου ότι η ισοτιμία με το σημερινό νόμισμα είναι δύσκολη, και το ερώτημα του πόσο θα πρέπει να αξιολογηθεί είναι αντικείμενο συζήτησης. Μια συντηρητική εκτίμηση από έναν πρώην υπουργό Οικονομικών τοποθετεί το χρέος από το δάνειο σε μόνο 24 δισεκατομμύρια δολάρια.
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί το θέμα είναι τόσο ελκυστικό για πολλούς Έλληνες. Προσφέρει , αν μη τι άλλο , μια ευκαιρία για να μπει ένα φρένο στη. Τα τελευταία έξι χρόνια έχουν πλήξει την ελληνική υπερηφάνεια σκληρά. Κάποιοι εδώ αισθάνονται ότι οι υπάλληλοι της χώρας είναι απλώς μαριονέτες αυτές τις μέρες , εφαρμόζοντας την οποιαδήποτε λύση προτείνουν οι πιστωτές της χώρας – το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο , η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα”.