Του Χρήστου Δεμετή
Την ώρα που ετοιμάζεται νομοσχέδιο για τη νομιμοποίηση απασχολούμενων εργαζομένων μεταναστών, ο Δ. Καιρίδης εργαλειοποιεί τους αριθμούς.
Επισήμως η κυβέρνηση “θωρακίζει τα σύνορα απέναντι στην παράνομη μετανάστευση“, την οποία και έχει κανονικοποιήσει εκ νέου στον δημόσιο λόγο ως “λαθρομετανάστευση”. Παράλληλα όμως, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συνεχίζει τις προσπάθειές του για να δώσει λύση στο ζήτημα της έλλειψης εργατών γης στην περιφέρεια, σε συνεννόηση με τα συναρμόδια υπουργεία.
Ο ίδιος ο αρμόδιος υπουργός για θέματα Μεταναστευτικής Πολιτικής, κ. Δημήτρης Καιρίδης, ο οποίος πολλάκις έχει τοποθετηθεί για το ζήτημα της “αναγκαιότητας ολοκλήρωσης του φράχτη στον Έβρο” που είναι ψηλά στη φαρέτρα της ΝΔ, παραδέχθηκε πως η κυβέρνηση επεξεργάζεται σχέδιο για νομιμοποίηση παράτυπων μεταναστών που ήδη εργάζονται στη γη, ως “αξιοποίησή τους”. Από τη μια δηλαδή ο λαϊκισμός – μιας και αποδεδειγμένα κανένας φράχτης δεν εμποδίζει την μετανάστευση – και από την άλλη η ευκαιριακή εργαλειοποίηση.
Ο δε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης, μιλώντας στο τοπικό site creta24.gr, ανέφερε πως υπάρχουν μεγάλες και εκούσιες καθυστερήσεις στην έγκριση φακέλων για την απασχόληση εργατών γης από τρίτες χώρες.
Παραδεχόμενος λοιπόν τις εκούσιες απορριπτικές αποφάσεις σε φακέλους μεταναστών, είπε μάλιστα χαρακτηριστικά:
“Σε ετήσια βάση χρειαζόμαστε 180.000 εργάτες γης. Οι χώρες που διαχρονικά κάλυπταν αυτή την ανάγκη είναι η Αίγυπτος, η Αλβανία, η Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Βιετνάμ. Γι’ αυτό το λόγο και ζητήσαμε επιμόνως να προχωρήσει άμεσα το υπουργείο Εξωτερικών σε ενίσχυση των κατά τόπους πρεσβειών μας ώστε να εξετάζονται οι φάκελοι αλλά όχι με διάθεση απόρριψης, γιατί αυτό συμβαίνει το τελευταίο διάστημα μονίμως, αλλά με πραγματική διάθεση ελέγχου του φακέλου του κάθε ενδιαφερόμενου να έρθει στην Ελλάδα για το αν θα εργαστεί κατόπιν αιτήματος συγκεκριμένης εταιρείας η οποία θα τον απασχολήσει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα”.
Τόνισε δε, πως συζήτησε με τον αρμόδιο υπουργό για θέματα Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Καιρίδη σχετικά με τους παράτυπους μετανάστες.
Όπως είπε χαρακτηριστικά: “επειδή το θέμα αυτό φαίνεται να καθυστερεί συζητήσαμε μόλις την Παρασκευή με τον αρμόδιο υπουργό για θέματα Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Καιρίδη μια διαφορετική ιδέα, να δούμε και αυτούς οι οποίοι βρίσκονται παράνομα στη χώρα μας και εργάζονται. Eίναι ένα θέμα το οποίο υπάρχει, νομίζουμε ότι δεν υπάρχει, ή τουλάχιστον υποκρινόμαστε ότι δεν υπάρχει. Είναι γεγονός ότι έχουμε αρκετές χιλιάδες εργαζόμενους παρανόμως στη χώρα μας, που όμως για πάρα πολλά χρόνια ξέρουν τις ιδιαιτερότητες, τις δυσκολίες εκτροφής αιγοπροβάτων στα βουνά ή σε μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες ή σε μεγάλες καλλιεργητικές μονάδες”.
Όπως τόνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε συντονισμό του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και με τη συνεπικουρία των υπουργείων Εξωτερικών, Εργασίας και Εσωτερικών και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ετοιμάζεται νομοσχέδιο ώστε να ξεκινήσει -με μια σειρά προϋποθέσεων- η διαδικασία νομιμοποίησης των απασχολουμένων εργαζομένων για μακρά περίοδο στη χώρα μας.
“Έτσι θα έχουμε σαφώς περισσότερο χρήμα στα ασφαλιστικά ταμεία, θα έχουμε διαφάνεια, θα έχουμε τάξη και κυρίως θα δώσουμε μια ανάσα σε ανθρώπους οι οποίοι απασχολούνται και σε εργοδότες οι οποίοι τους απασχολούν με την αγωνία πάντοτε να βρεθούν εκτεθειμένοι απέναντι στο νόμο”, είπε ο υπουργός, χωρίς όμως να αγγίζει το ζήτημα της εργασιακής εκμετάλλευσης και των συνθηκών κάτω από τις οποίες διαβιούν οι άνθρωποι αυτοί. Οι οποίοι ανά διαστήματα έχουν πέσει και θύματα ρατσιστικών συμπεριφορών.
Το νομοσχέδιο θα τεθεί σε επεξεργασία με την προοπτική, όπως είπε ο κ. Αυγενάκης, να έρθει στη Βουλή ώστε να ανακουφιστεί ο πρωτογενής τομέας. Ζήτημα είναι βεβαίως το πώς η ΝΔ θα διαχειριστεί την πίεση που θα δεχθεί για το θέμα, εκ δεξιών της, εντός και εκτός των ψηφοφόρων της. Μάλιστα, το θέμα αναμένεται να πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις ειδικά μετά την αναφορά των Financial Times.
“ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ”
Από την άλλη, σε συνέντευξή του στο Πρώτο Πρόγραμμα το πρωί της Τρίτης, ο κ. Καιρίδης παραδέχθηκε τις ελλείψεις σε συγκεκριμένους κλάδους, για τους οποίους χρόνια τώρα κάνει λόγο η αξιωματική αντιπολίτευση ζητώντας αξιοποίηση εργατικών χεριών με σεβασμό και δίκαια εργασιακά δικαιώματα.
Πηγαίνοντας το ζήτημα ένα “στάδιο” παρακάτω, ο αρμόδιος Υπουργός είπε πως οι μετανάστες θα μπορούσαν να “αξιοποιηθούν” και σε τομείς όπως ο τουρισμός και οι κατασκευές, πέραν της αγροτικής παραγωγής. Στάθηκε δε στην “ανάγκη” για μετακλήσεις εποχικών εργαζομένων από το εξωτερικό, με διμερείς συμφωνίες με χώρες όπως η Ινδία. Ο ίδιος δεν έκανε βέβαια λόγο για “εκούσιες απορρίψεις φακέλων” αλλά είπε πως οι καθυστερήσεις οφείλονται στην υποστελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών, αναφέροντας πως “εξετάζουμε τρόπους ψηφιοποίησης, επιτάχυνσης, διευκόλυνσης, ομογενοποίησης, απλούστευσης των διαδικασιών, πέρα από αυτό, πρέπει να δούμε τι κάνουμε και με τον πληθυσμό που είναι ήδη στη χώρα μας, χωρίς ποτέ να δημιουργούμε πρόσθετους μαγνήτες για να έρθουν και άλλοι παράνομα”.
Συνέχισε αναφέροντας πως είναι “ζήτημα εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης να καταλογογραφηθούν όλοι όσοι είναι στη χώρα μας αχαρτογράφητοι αυτή τη στιγμή και είναι εδώ πάρα πολλά χρόνια, μιλούν ελληνικά, εργάζονται πολλές φορές μαύρα προφανώς, να μπει μια τάξη σε αυτό το σύστημα”, χωρίς να αναφέρει βέβαια ποιος τελικά είναι ο υπεύθυνος για τη μη χαρτογράφηση των ανθρώπων αυτών, αλλά και για τη διαιώνιση της μαύρης εργασίας.
Ο κ. Καιρίδης προσπάθησε δε να εκθειάσει το μεταναστευτικό σχέδιο της παρούσας κυβέρνησης τονίζοντας πως ο αριθμός μεταναστών στη χώρα μας βαίνει μειούμενος, ή τουλάχιστον όχι αυξανόμενος.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε, έχουν φύγει πάρα πολλοί μετανάστες, κυρίως αλβανικής καταγωγής, τα χρόνια του κορονοϊού, ψάχνοντας καλύτερα μεροκάματα στην Ιταλία και αλλού. Από τους 60.000 που ήρθαν παράνομα από 1η Ιανουαρίου του 2021, ανέφερε, πήραν ταξιδιωτικά έγγραφα και προσφυγικά διαβατήρια 92.000, που σημαίνει ότι ήρθαν 60.000 και έφυγαν 92.000, άρα ο συνολικός αριθμός αυτών έχει μειωθεί.
Συνολικά στη χώρα μας έχουμε 700.000 νόμιμους μετανάστες, οι μισοί εκ των οποίων είναι αλβανικής καταγωγής, οι άλλοι μισοί κυρίως από ευρωπαϊκές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέφερε.
“Αυτός ο αριθμός ήταν αρκετά υψηλότερος, έχει μειωθεί περίπου κατά 180.000 τα τελευταία πέντε χρόνια και υπάρχουν, υπολογίζουν οι υπηρεσίες του υπουργείου και περίπου 300.000, δεν είναι σίγουρος ο αριθμός, διότι μιλάμε για παράτυπους, μετανάστες χωρίς χαρτιά. Σε αυτό τον πληθυσμό των 300.000 θα υπάρξει, πρόθεσή μας είναι, μία λελογισμένη παρέμβαση, χωρίς να δημιουργείται, επαναλαμβάνω, κανένας νέος μαγνήτης για προσέλκυση περαιτέρω παράνομων ροών, γιατί αυτός είναι πάντα ο κίνδυνος”, επισήμανε.
Προφανώς αυτά τα νούμερα δεν “βγαίνουν” αν αναλογιστεί κανείς πως το σχέδιο απασχόλησης στην ύπαιθρο προβλέπει και εισροή νέων, εποχικών μεταναστών εργατών γης, με την “αξιοποίηση” των ήδη υπαρχόντων να είναι ένα “νέο” – για την κυβέρνηση – δεδομένο. Βάσει σχεδίου συμφωνίας με το Μπαγκλαντές, η προβλεπόμενη άδεια εργασίας θα έχει διάρκεια 5 έτη και οι εργαζόμενοι θα πρέπει να παραμένουν 9 μήνες ανά έτος στη χώρα, και τους υπόλοιπους 3 να επιστρέφουν στο Μπαγκλαντές. Η εν λόγω άδεια δεν θα οδηγεί σε καθεστώς μόνιμης παραμονής ούτε θα δίνει δικαίωμα πρόσβασης στην ιθαγένεια. Επίσης, δεν θα επιτρέπει την οικογενειακή επανένωση, ούτε αλλαγή καθεστώτος σε άλλη άδεια διαμονής μετά τη λήξη της.
Παράλληλα απαιτούνται διαφάνεια και περαιτέρω εξηγήσεις σχετικά με το καθεστώς κάτω από το οποίο θα απασχολούνται οι άνθρωποι αυτοί καθώς μιλάμε πραγματικά και χωρίς ουδεμία υπερβολή για ένα σύγχρονο σκλαβοπάζαρο με ανασφάλιστους εργάτες που προσπαθούν να ζήσουν σε τρώγλες.
Βάσει των στοιχείων του Manolada Watch οι συνθήκες διαβίωσης των μεταναστών εργατών γης δεν παρουσιάζουν καμία βελτίωση. Όπως ενημέρωσαν οι ίδιοι, στον καταυλισμό όπου ζουν διαμένουν 10 άτομα ανά “παράγκα” και αποδίδουν μηνιαίο ενοίκιο 25-30 ευρώ το άτομο. Κατά την υψηλή καλλιεργητική περίοδο το ενοίκιο αυτό αυξάνεται στα 35-40 ευρώ. Τα ποσά αυτά συγκεντρώνονται και αποδίδονται στον ιδιοκτήτη της έκτασης. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες γης ζητούν επιπρόσθετα χρήματα για παροχή νερού. Επίσης, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τη συλλογή απορριμμάτων και την αποκομιδή τους από τους καταυλισμούς, ενώ οι τουαλέτες είναι αυτοσχέδιες.
Το ημερομίσθιο πλέον έχει φτάσει στα 30 ευρώ αντί για 27 και 24 ευρώ, που κυμαινόταν τον Μάρτιο του 2022 και το 2021 αντίστοιχα. Η σταδιακή αυτή αύξηση ίσως να οφείλεται στην έλλειψη μεταναστών – και μη μεταναστών – εργατών γης που παρατηρείται κατά τον τελευταίο χρόνο.
Τέλος, ένα ακόμη ερώτημα είναι το πώς θα διασφαλίσει η Πολιτεία την προστασία αυτών των “διευθετημένων” μεταναστών – εργατών έναντι των ρατσιστικών επιθέσεων, οι οποίες τελευταία έχουν πολλαπλασιαστεί με τα φαινόμενα των πογκρόμ στην Αλεξανδρούπολη αλλά και τη δολοφονία του Σιράζ Σαφτάρ να είναι παραπάνω από πρόσφατα.
Σημειώνεται πως το Manolada Watch αποτελεί μια πρωτοβουλία του οργανισμού Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity για την παρακολούθηση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των μεταναστών εργατών γης στη Μανωλάδα Ηλείας.