Του Κώστα Βαξεβάνη
Διαπραγμάτευση είναι η διαδικασία κατά την οποία οι πλευρές θέτουν στο τραπέζι το μέγιστο των απαιτήσεών τους για να μπορέσουν έτσι να καταλήξουν στο ελάχιστο των απωλειών. Με αυτή τη ερμηνεία η οποία δεν είναι προσωπική, μπορεί να αντιληφθεί κάποιος τι είναι αυτό που επιχειρεί η Γερμανία και φυσικά τι είναι αυτό που δεν επιχειρούσαν ως τώρα οι ελληνικές κυβερνήσεις.
Όσο και να φαίνεται αδιανόητο, η Γερμανία και όχι η Ελλάδα είναι αυτή που κερδίζει τον τίτλο του απομονωμένου και καταλήγει στην επιλογή τακτικών ισχύος οι οποίες αντικαθιστούν τα ως σήμερα “λογικά” της επιχειρήματα περί σωτηρίας της Ελλάδας και ανάγκης δημοσιονομικής σταθερότητας.
Στο ξεκίνημα αυτής της διαπραγμάτευσης η οποία σηματοδοτήθηκε επικοινωνιακά από τη δυσφορία του Ντάισελμπλουμ δίπλα στον αγράβατο και όχι αβράκωτο όπως συνέβαινε ως σήμερα έλληνα Υπουργό Οικονομικών, η Ελλάδα εξασφάλισε κάποιες φαινομενικά ανέλπιστες συμμαχίες.
Η φλεγματική Βρετανία και η πανίσχυρες ΗΠΑ, εξέφρασαν την ανάγκη να σταματήσει η λιτότητα στην Ευρώπη και ο στραγγαλισμός της Ελλάδας.
Τι έγινε ξαφνικά και ο “ακραίος” Σύριζα που παρομοιαζόταν με την πολική αρκούδα στα πρωτοσέλιδα του Ψυχάρη έγινε τόσο συμπαθής που ακόμη και το Βήμα πλέον έχει κάνει πολλά βήματα πίσω;
Αυτό που συμβαίνει πάντα. Δηλαδή 1. οι δυνάμεις έξω από εσένα ορίζουν το δικό τους βήμα με βάση τα συμφέροντά τους και 2. ο τρόπος που οριοθετούνται αυτά τα συμφέροντα σχετίζεται και με τα θέματα και τα όρια τα οποία αναδεικνύεις εσύ με τις δικές σου πολιτικές.
Συμφέρον και των ΗΠΑ και της Βρετανίας, αλλά και πολλών ευρωπαϊκών χωρών, είναι μια σταθερή οικονομικά Ευρώπη. Μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο οι ΗΠΑ ξόδεψαν πολλά σε χρήμα και ανθρώπους για να δημιουργήσουν μία κατά τα δικά τους πρότυπα και ιδεολογήματα σταθερή Ευρώπη με βασικό ανάχωμα μάλιστα στις “κομμουνιστικές απειλές” την ίδια τη Γερμανία. Σήμερα γνωρίζουν πολύ καλά πως:
1.Η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα είναι χωρίς κόστος για όλους. Αν η πτώση μιας τράπεζας μόνο, της Lehman Brothers παρέσυρε τις οικονομίες όλης της υφηλίου εξαιτίας του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, η πτώση μιας χώρας στην καρδιά της Ευρώπης θα συμπαρασύρει και τους ίδιους.
2. Η έξοδος της Ελλάδας, ειδικά αν εξελιχθεί σε πετυχημένη έξοδο, δηλαδή αν η Ελλάδα βρει μετά την κρίση τον βηματισμό της, θα είναι παράδειγμα για πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες δεινοπαθούν σήμερα μέσα στο προτεσταντικό οικονομικό Μερκελισμό
3. Η οικονομική και πολιτική διάλυση της Ε.Ε που είναι πιθανό να επέλθει ως αποτέλεσμα δημιουργεί μια γενικότερη αναταραχή και έναν ενδιάμεσο ευρωπαϊκό χώρο στον οποίο πλέον μπορεί να κυριαρχήσει η Ρωσία
4. Αν αποτύχει η ελληνική έξοδος, δηλαδή αν η Ελλάδα δεν καταφέρει να ανταπεξέλθει σε όσα ακολουθήσουν, τότε η κατάσταση αποσταθεροποιεί την περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής όπου πλέον αποκτούν έδαφος δυνάμεις που λένε ανοιχτά πως το μοντέλο του δυτικού καπιταλισμού πρέπει όχι να καταρρεύσει αλλά και να αποκεφαλιστεί μεταφορικά και κυριολεκτικά.
5. Τέλος η διακυβέρνηση Ομπάμα, θεωρεί πως το μοντέλο της λιτότητας μετατρέπει τους ευρωπαίους σε φτηνό εργατικό δυναμικό, σε μια Μερκελική Κίνα «φτωχοποιημένα ανταγωνιστική» στην οποία η Γερμανία θα είναι πλούσια εξαγωγική χώρα. Σε αυτή την Ευρώπη η Μέρκελ θα χρησιμοποιεί τη λιτότητα για να χτυπά την αμερικανική οικονομία.
Ίσως και με βάση αυτά τα συμφέροντα, η στάση των ΗΠΑ και των υπόλοιπων ξαφνικών συμμάχων, να μην ήταν αυτή που είναι, εάν στην Ελλάδα δεν εκφραζόταν ήδη ένα πρωτοφανές κίνημα αποφασιστικότητας το οποίο ξεπερνά τους πολιτικούς χώρους προκειμένου να επανεφεύρει την περηφάνεια και την αξιοπρέπεια. Ο καλλιεργημένος φόβος, έμεινε απότιστος από τις υποτακτικές κυβερνήσεις και τα αμήχανα ΜΜΕ και μετατράπηκε στο ζιζάνιο της αποφασιστικότητας.
Ζούμε σε ένα μεταίχμιο της Ιστορίας όπου οι ποσοτικές αλλαγές μετατρέπονται σε ποιοτικές. Οι άνθρωποι παύουν να αντιδρούν όπως αντιδρούσαν και οι ισχυροί δεν μπορούν να τους χειραγωγήσουν όπως συνήθως έκαναν.
Η στάση της κυβέρνησης και η επιμονή της στις προεκλογικές δεσμεύσεις στο εσωτερικό της χώρας εκτιμάται ως μια πρωτοφανής και τίμια επιλογή και στο εξωτερικό ως ένας κίνδυνος ο οποίος δεν αντιμετωπίζεται με το να κάνεις το Βενιζέλο ντουντούκα του Σόιμπλε γιατί απλώς δεν υπάρχουν Βενιζέλοι.
Η σοβαρότητα της κατάστασης επίσης, δεν επιτρέπει να ευδοκιμήσουν περικοκλάδες φραστικής ευελιξίας και ψύχραιμης μπουρδολογίας. Δεν είναι τυχαίο που η διαπραγμάτευση δεν έχει αχρηστεύσει μόνο πολιτικά το Σαμαρά και τον κακόμοιρο Βενιζέλ,ο ο οποίος έφτασε στο σημείο να δηλώσει πως θα ψηφίσει Ζωή Κωνσταντοπούλου, αλλά πρωτίστως τα κομματίδια του «τίποτα».
Πρώτο θύμα το Ποτάμι, του οποίου οι ψηφοφόροι κατανοώντας προφανώς τη σοβαρότητα της κατάστασης αναζητούν μια τοποθέτηση η οποία δεν θα περιορίζεται στο συμπέρασμα πως ο «Σταύρος είναι καλός γιατί τον έβλεπαν και στην τηλεόραση» αλλά απαιτεί θέση.
Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που όπως γράφει κάποιος φίλος φωνάζουν «βάστα Μέρκελ» με την ίδια αγωνία που οι πρόγονοί τους φώναζαν «βάστα Ρόμελ».
Η διαπραγμάτευση θα είναι σκληρή γιατί η Μέρκελ δεν απολογείται μόνο στην πιθανότητα αποτυχίας της αλλά και στη γερμανική εμμονή. Το άγχος να πετύχουν οι κανόνες ακόμη και αν πεθάνουν οι άνθρωποι θα είναι ορατό όσο και η απαίτηση για τη γερμανική επικυριαρχία. Το επόμενο διάστημα η αδιαλλαξία αυτή εκ των πραγμάτων θα αντικατασταθεί από υποχωρήσεις αν θέλουν να υπάρξουν λύσεις.
Σε κάθε περίπτωση η διαπραγμάτευση γίνεται από δύο πλευρές. Είναι δύσκολο για τη Μέρκελ να ανακαλύπτει ξαφνικά πως υπάρχει και άλλη πλευρά εκτός από τη δική της.
Αν η Μέρκελ δεν πατήσει φρένο πριν τη σύγκρουση τότε έχει πάρει απόφαση να επαναλάβει την καταστροφή της Ευρώπης με άλλα μέσα. Σε αυτό το ενδεχόμενο η Ελλάδα δεν έχει να χάσει τα περισσότερα. Τέλος της Ευρώπης, σημαίνει και τέλος της γερμανικής επικυριαρχίας σε αυτή. Μεγάλο μέρος της γερμανικής ισχύος προέρχεται από τη χρήση της Ευρώπης ως ζωτικού χώρου της Γερμανίας και η Μέρκελ το γνωρίζει αυτό. Γνωρίζει επίσης πως το Κούγκι είναι ένα ιστορικό παράδειγμα από την Ελλάδα και όχι από τη Γερμανία.