Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου
Ως μία εκδήλωση που «ιχνηλάτησε» τις δυνατότητες πολιτικού διαλόγου στο Κέντρο και την Αριστερά με προοπτική κοινής έκφρασης στο (ίσως όχι και τόσο μακρινό) μέλλον καταγράφεται αυτή που πραγματοποιήθηκε χθες στο θέατρο ΆΛΦΑ. Με διοργανωτή την Εφημερίδα των Συντακτών και ομιλητές τον Διονύση Τεμπονέρα (ΣΥΡΙΖΑ) τον Μανώλη Χριστοδουλάκη (ΠΑΣΟΚ) και την Έφη Αχτσιόγλου (Νέα Αριστερά).
Δεν λείπουν στελέχη (ιδίως στον χώρο της αριστεράς) που εκτιμούν πως η εκδήλωση αυτή θα αποτελέσει την απαρχή «πολιτικών διεργασιών». Ενώ καθίσταται σαφές ότι θα παίξει σημαντικό ρόλο στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ που θα ξεκινήσει την ερχόμενη εβδομάδα. Κυρίως λόγω του ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία φαίνεται να «σπάει» την λογική περιχαράκωσης και «καταγραφής συσχετισμών» στην οποία κατά κύριο λόγο επιδίδονται οι «ομάδες» που θα αναμετρηθούν στην συνεδριακή διαδικασία.
Την χθεσινή ειδησεογραφία πάντως απασχόλησε και η αιφνιδιαστική παρουσία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανου Κασσελάκη. Γεγονός που συνιστά μια (ακόμη) οβιδιακή μεταμόρφωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ιδίως από την στιγμή που επί 10 ημέρες τουλάχιστον η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούσε την παρουσία του Διονύση Τεμπονέρα στην εκδήλωση αυτή από «συγχρωτισμό με αποστάτες» και «υπονόμευση του κόμματος» έως και … «αιτία διαγραφής».
Οι ομιλίες των “3”
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι παρεμβάσεις των 3 ομιλητών της εκδήλωσης. Άπαντες εξέφρασαν τα προτάγματα του πολιτικού χώρου από τον οποίο προέρχονται, όμως κατέστησαν σαφές ότι υφίστανται οι προϋποθέσεις αναζήτησης μίας ενιαίας πολιτικής
Η Έφη Αχτσιόγλου: Αναφερόμενη στο ερώτημα της εκδήλωσης που διοργάνωσε η ΕΦΣΥΝ, «απέναντι στον Μητσοτάκη ποιος;» η Έφη Αχτσιόγλου εκπροσωπώντας την Νέα Αριστερά επισήμανε πως το πραγματικό ζητούμενο είναι «ποια πολιτική δύναμη;» και με ποιο πολιτικό σχέδιο μπορεί να αντιμετωπίσει την κυβέρνηση της Δεξιάς,την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη;». Τονίζοντας πως «για αυτόν ακριβώς τον λόγο ιδρύσαμε αυτόν τον φορέα: επειδή αναγνωρίσαμε αυτό το κενό πολιτικής εκπροσώπησης. Κενό που έχει πολιτικές και ιδεολογικές αιτίες». Τόνισε μάλιστα ότι «προς απογοήτευση διαφόρων δημοσιολογούντων, δεν έχει να κάνει με την υποτιθέμενη έλλειψη ενός χαρισματικού ηγέτη που θα ενώσει δήθεν με τη λάμψη του και ερήμην της πολιτικής μια δημοκρατική παράταξη που δήθεν ήδη υπάρχει εκεί έξω και περιμένει απλώς να βρει την έκφρασή της σε αυτό το πρόσωπο».
Σημείωσε επίσης πως «επικρατεί σήμερα στον ευρύτερο προοδευτικό, δημοκρατικό χώρο η αντίληψη ότι η διακυβέρνηση της ΝΔ, η διακυβέρνηση Μητσοτάκη συνίσταται απλώς στη διευθέτηση της ροής του δημόσιου χρήματος για την εξυπηρέτηση «πέντε οικογενειών και δέκα επιχειρήσεων, των φίλων του Μαξίμου». Η αντίληψη αυτή, παρότι έχει μια δόση αλήθειας, εντούτοις όχι απλώς δεν εξαντλεί την πολιτική της ΝΔ αλλά τελικά καταλήγει να παραγνωρίζει κρίσιμες, τις πιο κρίσιμες πτυχές της και τη στρατηγική συνθετότητά της».
Η Έφη Αχτσιόγλου είπε πως «αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει είναι κάτι τελείως διαφορετικό: Δεν είναι πέντε οικογένειες που «τα τρώνε». Η ΝΔ είναι στην παρούσα συγκυρία ο πολιτικός εκφραστής των κερδισμένων της αγοράς, των κοινωνικών εκείνων τάξεων και μερίδων τάξεων που ενισχύουν τη θέση τους μέσα σε έναν νέο οικονομικό κύκλο που άνοιξε στη χώρα μετά την έξοδο από τα μνημόνια».
Στην βάση αυτή επισήμανε πως «για εμάς προηγείται η κοινωνική απεύθυνση, η ταξική απεύθυνση από τις αόριστες αναφορές σε μια δημοκρατική παράταξη που ερήμην πολιτικών προϋποθέσεων πρέπει να ενωθεί για να αντιμετωπίσει τη Δεξιά». Σημείωσε τέλος πως «ο πολιτικός χώρος που θα καταφέρει να ενοποιήσει τις κοινωνικές δυνάμεις κατά τη γνώμη μου δεν βρίσκεται ούτε στο σημερινό ΠΑΣΟΚ ούτε στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ. Και αν, όπως ταυτόχρονα πιστεύω, υπάρχουν δυνάμεις που ασφυκτιούν σήμερα στο εσωτερικό των κομμάτων αυτών και ευρύτερα στο χώρο της σύγχρονηςΑριστεράς και της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας, τις καλώ κάνουν το βήμα, να προτάξουν τη σημασία και την αναγκαιότητα του πολιτικού περιεχομένου».
Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης: Την δική του προσέγγιση στην ανάγκη εναλλακτικής πρότασης απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη αναφέρθηκε ο Μανώλης Χριστοδουλάκης. Σημείωσε ότι «η πολιτική δεν μπορεί να δομηθεί στην λογική του «Αντί». Δεν αθροίζουμε αγανακτήσεις, θυμό και απογοήτευση» αλλά πρέπει να έχει ως «βάση το τι σημαίνει σύγχρονη ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία» και «να πούμε καθαρά ότι είμαστε με την ανοιχτή οικονομία. Όχι την ελεύθερη». Μίλησε για μια πολιτική πρόταση που «δεν δαιμονοποιεί την ιδιωτική πρωτοβουλία» και «που μπορεί να παράξει πλούτο όχι ως μέσο και αυτοσκοπο αλλά ως εργαλείο». Τόνισε πως «οι ανισότητες δεν είναι φυσικό φαινόμενο όπως είναι για κάποιους άλλους» επισημαίνοντας πως «είμαστε με τον πολιτικό φιλελεύθερισμό και ότι προάγει την ισότητα και την συμπερίληψη» και «σταθερά προσηλωμένοι στην θεσμική θωράκιση της πολιτείας».
Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης σημείωσε πως «δεν μιλάμε για συνενώσεις κομμάτων» και «συνεννοήσεις σε κλειστούς διαδρόμους» και πως «το ζητούμενο δεν μπορεί να είναι το πώς θα ανακαλύψουμε μεσσίες μέσα από μια διαδικασία προσωπικής αυτοαναφορικότητας αλλά πως θα βάλουμε ξανά την πολιτική και τις ιδέες μας στο προσκήνιο». Αναφέρθηκε στην αναγκή «να μην μασάμε στο μπούλινγκ της νεοδεξιάς» αλλά «απέναντι στην πολιτική της Ν.Δ να προτάξουμε ιστορία, ιδέες και αρχές που μόνο το ΠΑΣΟΚ μπορεί να εκφράσει σε ρόλο πρωταγωνιστή».
Ο Διονύσης Τεμπονέρας: Από την πλευρά του ο Διονύσης Τεμπονέρας επισήμανε την «ανάγκη σύγκλισης των προοδευτικών δυνάμεων» μιλώντας για την προοπτική «ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει ένας ισχύρός πόλος που θα αποτελέσει την απάντηση των προοδευτικών δυνάμεων».
Αναφερόμενος στην τρέχουσα συγκυρία είπε πως «η αδυναμία συγκρότησης ενός πολιτικού μετώπου μοιραία μας οδηγεί στην ανάγκη συγκρότησης ενός κοινωνικού μετώπου». Εκτίμησε ότι «η κοινωνία δεν ενδιαφέρεται ποιος θα είναι δεύτερος και ποιος τρίτος στις ευρωεκλογές» προσθέτοντας πως «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αρνείται την πραγματικότητα και τις γενετικές του καταβολές». Μάλιστα αίσθηση έκανε η αναφορά του στον ΣΥΡΙΖΑ με την φράση πως «η ιστορία του δεν ήταν μόνον μεγάλων διασπάσεων αλλά και συνθέσεων». Δήλωσε ότι «σήμερα χρειαζόμαστε πρόσθεση και όχι αφαίρεση. Σύνθεση και υπέρβασης του χθές». Κι αυτό να συμβεί «με διεργασίες που εκκινούν από την βάση της κοινωνίας» και οδηγούν στην «συνάντηση του προοδευτικού χώρου με προγραμματική αλλά και πολιτική ενότητα». Διευκρίνισε πως μια τέτοια συζήτηση «δεν υποσκάπτει τις εκλεγμένες ηγεσίες τους αλλά τις φέρνει προ των ιστορικών ευθυνών τους».
Έκλεισε την παρέμβασή του λέγοντας πως «αντιλαμβάνομαι τον ρόλο μου σαν Προμηθέας και όχι σαν Επιμηθέας». Τονίζοντας επίσης ότι «ο μόνος που φοβάται αυτό τον διάλογο είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης» και διαβλέποντας ότι «θα γίνουμε ένα παλλαϊκό ποτάμι ένα μέτωπο δημοκρατίας και ελπίδας».
Κίνηση απελπισίας από τον Κασσελάκη
Όσον αφορά την έλευση του Στέφανου Κασσελάκη σε μία εκδήλωση την οποία …ξόρκιζε η Κουμουνδούρου είναι εμφανές ότι τα κίνητρα ήταν επικοινωνιακά.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε με την κίνησή του να γίνει το «κεντρικό πρόσωπο» σε μία πρωτοβουλία που είχε προκαλέσει έντονο πολιτικό ενδιαφέρον και μεγάλη προσέλευση κόσμου. Σε αντίθεση -θα έλεγε κανείς- με τα περιφερειακά συνέδρια και τις περιοδείες του, που θέλησε να ανάγει σε «σημαντικά προσυνεδριακά γεγονότα».
Πέραν όμως του «επικοινωνιακού περιβλήματος» η κίνηση το Στέφανου Κασσελάκη δεν φαίνεται να έχει κάποιο πολιτικό υπόβαθρο. Γεγονός που τονίστηκε ιδιαίτερα από την άρνηση (η αδυναμία) του να πάρει τον λόγο στην εκδήλωση όταν του ζητήθηκε.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αποχώρησε από την εκδήλωση μετά τις ομιλίες επιφυλάσσοντας για τον εαυτό του τον ρόλο του …θεατή των εξελίξεων. Μάλλον ασύμβατο με την ιδιότητα του προέδρου ενός κόμματος που επιθυμεί – σύμφωνα με όσα ο ίδιος έχει πει- να πρωτεύσει στις ευρωεκλογές.
Επίσης η πρωτοβουλία του Στέφανου Κασσελάκη, «κρέμασε», κατά το κοινώς λεγόμενο, όλα τα στελέχη της ηγετικής ομάδας που τις προηγούμενες ημέρες στέκονταν επικριτικά απέναντι στην εκδήλωση. Ανάμεσα τους και κορυφαίους υποστηρικτές του, όπως ο Νίκος Παππάς. Ήταν μάλιστα ενδεικτική και η …αμηχανία με την οποία αντιμετώπισαν το γεγονός ακόμη και τα κομματικά μέσα ενημέρωσής του ΣΥΡΙΖΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες η επικοινωνιακή αυτή τακτική αποφασίστηκε στο επιτελείο του Στέφανου Κασσελάκη. Όταν ξεκίνησαν να αναβάλλονται υποχρεώσεις που είχε για τις απογευματινές ώρες. Μάλιστα από την πλευρά του προεδρικού περιβάλλοντος υπήρξαν διαρροές σύμφωνα με τις οποίες ο Στέφανος Κασσελάκης είχε προσκληθεί στην εκδήλωση. Γεγονός που ήταν αληθές μια και είχαν προσκληθεί όλα τα μέλη της Κ.Ε του ΣΥΡΙΖΑ όμως δεν επαρκεί προφανώς για να εξηγήσει την «μεταμόρφωση» της τακτικής που κατέστησε τον Στέφανο Κασσελάκη «ακόλουθο» μίας εκδήλωσης την οποία είχε αρχικά αποδοκιμάσει με έντονο τρόπο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην εκδήλωση παραβρέθηκαν τουλάχιστον 45 μέλη της Κ.Ε του ΣΥΡΙΖΑ όπως και δεκάδες άλλα στελέχη του κέντρου και της αριστεράς. Όπως και εκπρόσωποι δημοτικών φορέων και συνδικαλιστικά στελέχη και ακαδημαϊκοί.
