Η χώρα μας βρίσκεται μπροστά στην αδήριτη ανάγκη του να οργανώσει την ανάκαμψή της, με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αυτή μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από μια ευρύτερη κοινωνική συμμαχία και την κινητοποίηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Σε αυτήν τη διαδικασία είναι ανάγκη να έλθει νέο «αίμα» στην αγορά, μια νέα γενιά επιχειρηματιών, η οποία θα συνεισφέρει στην έξοδο της χώρας από την ύφεση και θα εμπλουτίσει τον εγχώριο ανταγωνισμό με πρωτότυπες ιδέες. Αποτελεί αρνητικό ρεκόρ για την ελληνική οικονομική ιστορία αλλά και για την Ευρωζώνη το θλιβερό ποσοστό των ανέργων στο 28% καθώς και το γεγονός ότι 6 στους 10 νέους είναι σήμερα άνεργοι. Το ελληνικό εμπόριο πιστεύει ότι υπάρχουν επτά σημεία, τα οποία θα πρέπει να επανεξετάσουμε προσεκτικά και να τα εντάξουμε στις προτεραιότητες του Εθνικού Συμβουλίου Απασχόλησης, ώστε να ενισχύσουμε άμεσα και ουσιαστικά τη νεανική επιχειρηματικότητα:
1. Κεντρική κατεύθυνση για τους νέους, είτε από το εκπαιδευτικό σύστημα, είτε από τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να εμπλακούν σε μία εξελιγμένη επιχειρηματική κίνηση, με όσο το δυνατόν μειωμένο ρίσκο. Θα πρέπει, να ενισχυθεί η επιχειρηματική εκπαίδευση είτε με την εισαγωγή ενός μαθήματος Επιχειρηματικότητας, είτε με την κατάρτιση αντίστοιχων προγραμμάτων Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Τα νέα παιδιά, εάν δεν προέρχονται από μία επιχειρηματική οικογένεια έχουν μία αρκετά παρεκκλίνουσα και στρεβλή εικόνα για τις προϋποθέσεις και τις αναγκαιότητες της επιχειρηματικότητας.
2. Κατάρτιση για τους σύγχρονους χρηματοδοτικούς θεσμούς (factoring, leasing, franchising, e-commerce, e-shop κλπ.), όπου δεν υπάρχει πάντα ειδικό νομικό πλαίσιο, οπότε οι συμβάσεις καταλήγουν τις πιο πολλές φορές σε καταχρηστικά κείμενα. Είναι, λοιπόν, αναγκαίος ένας εκσυγχρονισμός του συνόλου του πλαισίου για τους νέους χρηματοδοτικούς θεσμούς, που θα συνοδεύεται από την απαραίτητη ενημέρωση των υποψήφιων νέων επιχειρηματιών.
3. Προνομιακό καθεστώς, φορολογικό και ασφαλιστικό, ελκυστικό για τους νέους επιχειρηματίες. Δεν μπορούμε να έχουμε τις ίδιες φορολογικές και άλλες προσδοκίες από έναν έμπειρο επιχειρηματία και από ένα νέο παιδί που ξεκινά τώρα τη δραστηριότητά του. Επιπλέον, θα πρέπει να προωθηθούν τα ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία για τους νέους επιχειρηματίες.
4. Εξειδικευμένα προγράμματα ενσωμάτωσης των νέων επιχειρηματιών στο περιβάλλον της αγοράς με ζητούμενο την επιχειρηματικότητα ευκαιρίας και όχι την επιχειρηματικότητα ανάγκης, για νέες προσπάθειες “start ups”.
5. Εντοπισμός τομέων της αγοράς με ελλείψεις και αυξημένη ζήτηση (Γεωβάση- Οικονομική Γεωγραφία), ώστε να διευκολύνονται οι νέοι επιχειρηματίες με έρευνα αγοράς για το μικρότερο δυνατό ρίσκο στις “restart” επιλογές τους. Αυτό θα έπρεπε να είναι βασική μέριμνα σε οποιοδήποτε αναπτυξιακό σχέδιο προτείνεται και προωθείται.
6. Αλλαγές στη μεταβίβαση επιχειρήσεων και τη κληρονομική διαδοχή τους, για “follow ups”, όπου το κόστος παραμένει μεγάλο. Δεδομένου ότι η κρίση μπορεί να στρέψει πολλούς νέους στο να αναλάβουν την επιχείρηση των γονέων που συνταξιοδοτούνται, είναι σαφές ότι η διευκόλυνση και ευελιξία στη μεταβίβαση που δεν προέρχεται από επαχθή αιτία, θα πρέπει να είναι μία αυτονόητη ρύθμιση.
7. Δαιδαλώδες φορολογικό και ασφαλιστικό περιβάλλον, που κάνει τα λάθη και τις οικονομικές επιβαρύνσεις αναπόφευκτα. Ο νέος επιχειρηματίας δεν έχει την εμπειρία, ούτε την τεχνογνωσία να διαχειριστεί τον όγκο της πολυπλοκότητας και της πολυνομίας που κυριαρχεί στο ελληνικό θεσμικό σύστημα. Γι’ αυτό το λόγο, είτε υποπίπτει σε λάθη – τα οποία επιφέρουν πρόστιμα – είτε καταφεύγει σε νομικές διαδικασίες – οι οποίες τον επιβαρύνουν περαιτέρω.
Από πλευράς θετικών κινήσεων, ξεχωρίζουμε την «επιχειρηματικότητα για νέους» που εντάχθηκε στον Επενδυτικό Νόμο το 2013, όπως επίσης και τη δημιουργία του Παρατηρητηρίου Νεανικής Επιχειρηματικότητας στην Γραμματεία Νέας Γενιάς. Με την ίδρυση του Εθνικού Συμβουλίου Απασχόλησης είναι ευκαιρία να ληφθούν νέα σημαντικά βελτιωτικά μέτρα και να ξεκινήσει άμεσα ένας ευρύς διάλογος μεταξύ Κυβέρνησης και των φορέων της κοινωνίας, προκειμένου να χαραχθεί η στρατηγική για την συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος της νεανικής ανεργίας. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στις πρόσφατες εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για νέα προγράμματα τριών πυλώνων, τα οποία αφορούν σε μεγάλο βαθμό νέους άνεργους που επιδοτούνται από τα προγράμματα του υπουργείου Εργασίας μέσω του ΟΑΕΔ, ενώ αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα το πρόγραμμα “εγγύηση για τη νεολαία”-“Youth Guarantee”, προκειμένου οι νέοι μας, να βρουν την πρώτη τους δουλειά.
Στην ΕΣΕΕ για “start ups”, “restarts” και “follow ups” νέων επιχειρηματιών, προτεραιότητα αποτελεί η χρήση της “Γεωβάσης” δηλαδή της χωροταξίας της ελληνικής επιχειρηματικότητας που θα βοηθήσει στη συνάφεια της οικονομικής ύφεσης και του επαγγελματικού σχεδιασμού σύμφωνα με τις σημερινές επιχειρηματικές συνθήκες. Πρέπει, ωστόσο, να δούμε το αναπτυξιακό μέλλον της χώρας μας με ιδιαίτερη προσοχή στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και κυρίως να αποφύγουμε το λάθος από τη “virtual economy” να πάμε στη “digital economy” χάνοντας την επαφή μας με τη “real economy”. Για πολλά χρόνια είχαμε μάθει πολλούς από τους νέους μας να προσανατολίζονται επαγγελματικά προς το δημόσιο και να ταυτίζουν την επιχειρηματική δράση με το εύκολο κέρδος. Οι επόμενες ικανότατες γενιές πρέπει να αποκτήσουν τη φιλοδοξία να ξεκινήσουν μία νέα επιχείρηση, να διοχετεύσουν τη δημιουργικότητά τους σε δραστηριότητες του ιδιωτικού τομέα, να προωθήσουν καινοτόμες ιδέες, να λάβουν το ρίσκο αλλά και να διαχειριστούν με το σωστό τρόπο την επιτυχία τους.
Ο μόνος δρόμος για την έξοδο από την ύφεση είναι η επιδότηση της απασχόλησης, αντί της ανεργίας και η επιχειρηματικότητα ευκαιρίας αντί της επιχειρηματικότητας ανάγκης. Η σύζευξη της κατάρτισης και μαθητείας με την εργασιακή εμπειρία και απασχόληση θα δημιουργήσει “job recovery” και θα ανασχέσει την “εξαγωγή” της νέας γενιάς των περιζήτητων επιστημόνων μας.