Πριν 30 χρόνια, στην αγροτική Ιεράπετρα οι γεωπόνοι που γιάτρευαν τα φυτά των παραγωγών κηπευτικών και ελαιολάδου ήταν όλοι σχεδόν άνδρες. Σε αυτούς πήγαιναν όσοι αντιμετώπιζαν κάποια προβλήματα στις καλλιέργειές τους για να πάρουν τις συμβουλές τους.
Μετά το 1990 περίπου άρχισαν οι πρώτες τολμηρές γυναίκες να σπουδάζουν στα Γεωπονικά Πανεπιστήμια και μετά από λίγα χρόνια, αφού έπαιρναν το πτυχίο τους, να επιχειρούν δειλά-δειλά να κατακτήσουν ένα ακόμα ανδροκρατούμενα “κάστρο”, για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των αγροτών με τους οποίους γρήγορα έγιναν καλοί συνεργάτες.
Η 8η Μαΐου είναι η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, εκείνης που είναι και αισθάνεται ίση με τον άνδρα, είναι χειραφετημένη, νιώθει ελεύθερη και τολμά να διεκδικεί ό,τι θεωρεί ότι δικαιούται, πετυχαίνοντας την κοινωνική καταξίωση και τον σεβασμό του άλλοτε “ισχυρού” φύλου. Σήμερα στην Ιεράπετρα οι γυναίκες γεωπόνοι είναι πολύ περισσότερες και είναι όλες τους επιτυχημένες, είτε έχουν ανοίξει δικές τους επιχειρήσεις, είτε εργάζονται σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες παραγωγής σπόρων, πολλαπλασιαστικού υλικού ή αγροτικών εφοδίων.
Μία από τις μικρότερες νέες γυναίκες που έχουν διακριθεί σε αυτόν τον τομέα είναι η 28χρονη γεωπόνος Σοφία Εμμ. Τσαγκαράκη, που εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα.
Προέρχεται από αγροτική οικογένεια με καταγωγή από την Κριτσά και το Σελάκανο και μεγάλωσε στην Ιεράπετρα. Από μικρή αγαπούσε το διάβασμα, αλλά δυσκολευόταν να διαλέξει επάγγελμα. Όταν έφτασε στη Γ’ Λυκείου συνάντησε κάποιους γενετιστές φυτών σε ένα πειραματικό θερμοκήπιο της Ιεράπετρας.
«Εκεί συνειδητοποίησα τη μαγεία τού να παίρνει η γνώση “σάρκα και οστά”! Από τη θεωρία κατευθείαν στην πράξη! Η Γεωπονική επιστήμη αποδείχτηκε τελικά η μεγάλη μου αγάπη. Ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και οι συγκυρίες τα έφεραν έτσι που τελικά δεν έκανα το πολυπόθητο διδακτορικό, αλλά γύρισα στην αγροτική Ιεράπετρα. Η επιστροφή μου ήταν δύσκολη. Είχα την ευκαιρία να βουτήξω στον ωκεανό της αγοράς εργασίας και να μάθω κολύμπι. Αυτή ήταν και η μεγαλύτερη πρόκληση! Το επάγγελμα που διάλεξα είναι ανδροκρατούμενο! Ωστόσο, οφείλω να τονίσω πως πλέον στα 28 μου και μετά από 6 χρόνια εργασιακής εμπειρίας, πιστεύω πως έχω κερδίσει τον σεβασμό τόσο των αγροτών, όσο και των συναδέλφων γεωπόνων.
Η καθημερινότητά μου περιλαμβάνει επισκέψεις σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες από την περιοχή του Γούδουρα έως τον Κερατόκαμπο, που αφορούν την υποστήριξη των εμπορικών ποικιλιών της εταιρείας όπου εργάζομαι. Επίσης πραγματοποιούνται καθημερινά ξεναγήσεις στον πειραματικό μας σταθμό από αγρότες και συνεργάτες όλης της Ελλάδας. Έχει υψηλές απαιτήσεις και θέλει αφοσίωση και σκληρή δουλειά. Βέβαια, οι συνάδελφοί μου είναι πάντα δίπλα μου ως πιο έμπειροι να με συμβουλεύσουν και να με καθοδηγήσουν, πράγμα για το οποίο είμαι εξαιρετικά ευγνώμων. Φυσικά δε θα μπορούσα να παραλείψω να ευχαριστήσω τους διευθυντές μου, που μου έδωσαν την ευκαιρία να δουλέψω κοντά τους και να δείξω ότι αξίζω», μας είπε η Σοφία Τσαγκαράκη.
Τη ρωτάμε αν η γυναικεία φύση της αποτέλεσε ποτέ εμπόδιο στο γεωπονικό επάγγελμα.
«Δεν ένιωσα ούτε για μια στιγμή ότι είναι πρόβλημα στη δουλειά μου πως είμαι γυναίκα, με ό,τι ιδιαιτερότητες βιολογικές και μη μπορεί να περιλαμβάνει αυτό. Ίσα-ίσα είναι αναμενόμενο και φυσιολογικό. Το τονίζω, διότι δυστυχώς ακόμη και εν έτει 2024 είναι άπειρες οι γυναίκες στην ηλικία μου που απορρίπτονται από εταιρείες, διότι θα χρειαστεί να λείψουν όταν μείνουν έγκυοι. Σε όλες αυτές τις γυναίκες θα ήθελα να πω: Να προσέχετε τους εαυτούς σας! Να σας αγαπάτε! Να δίνετε μέχρι εκεί που μπορείτε, να μη νιώθετε τύψεις όταν ξεμένετε από ενέργεια και δεν μπορείτε να βοηθήσετε κάποιον άλλο. Να αγαπάτε με όλη σας την ψυχή και να έχετε δίπλα σας ανθρώπους που σας αγαπάνε γι’ αυτό που είστε! Να αγαπάτε την ευάλωτη πλευρά σας! Αν υπάρχουν στη ζωή σας άνθρωποι που δε δέχονται τη σκοτεινή, ευάλωτη, παιδική πλευρά σας, να τους πετάτε έξω από τη ζωή σας! Να αγαπάτε τη ζωή για να σας αγαπάει και αυτή! Ορμήστε στη ζωή! Μην περιμένετε την ιδανική στιγμή! Δεν υπάρχει ιδανική στιγμή! Δε θα υπάρξει ποτέ!», σημειώνει με νόημα, στέλνοντας τα μηνύματά της στις γυναίκες, η Σοφία Τσαγκαράκη.
«Αγώνες για το αυτονόητο»
Ερωτηθείσα αν βλέπει τα τελευταία χρόνια σε καλύτερη ή ακόμη και στην ίδια θέση με τον άντρα τη σύγχρονη γυναίκα, είναι κατηγορηματική: «Σίγουρα θεωρώ ότι οι γυναίκες σήμερα είμαστε σε πολύ καλύτερη μοίρα απ’ ό,τι ήμασταν παλιότερα. Έχουν γίνει τρομεροί αγώνες σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο, οπότε θεωρώ ότι είμαστε μια αρκετά ευλογημένη γενιά ανθρώπων σε αυτό που βιώνουμε τώρα. Πριν από μερικά χρόνια, οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν και η θέση τους στην κοινωνία γενικά ήταν αρκετά υποτιμημένη, ενώ σήμερα για εμάς αυτό είναι αυτονόητο.
Έφερε αποτέλεσμα ο αγώνας μιας γενιάς που έχει φτύσει αίμα για να έχουμε τα αυτονόητα. Δεν μπορούμε να τα εκτιμήσουμε και να τα εξελίξουμε, όπως αρμόζει στη γενιά που παίρνει τη σκυτάλη… Προσωπικά δε σταμάτησα ποτέ να κυνηγώ το “κάτι ακόμα καλύτερο”, με αποτέλεσμα να εξελίσσομαι συνεχώς. Οι γονείς μου με μεγάλωσαν έτσι και τους ευγνωμονώ, γιατί έμαθα να αρπάζω τη ζωή απ’ τα μαλλιά. Όχι από πείσμα κι εγωισμό, αλλά γιατί χωρίς αυτό δεν έχουν τα ίδια χρώματα οι μέρες μου. Όπως είπε και ο Χριστιανόπουλος, “και τι δεν κάνατε για να με θάψετε, αλλά ξεχάσατε πως ήμουν σπόρος”. Χρόνια πολλά σε όλες εσάς τις μοναδικές! Διότι είστε όλες μοναδικές! Μην το ξεχνάτε ποτέ», λέει απευθυνόμενη στις γυναίκες η 28χρονη Σοφία Τσαγκαράκη.
Άφησε τη λογιστική για τα θερμοκήπια
Από τα πολύ παλιά χρόνια η Ελληνίδα ήταν πρωτοπόρος και πάντα στην πρώτη γραμμή στο χωράφι, γιατί οι δύο πέτρες κάνανε το αλεύρι. Λίγες όμως γυναίκες αποφάσισαν να αφήσουν τη δουλεία του γραφείου για να καλλιεργήσουν τη γη. Η 34χρονη Ναταλία Στεπιέν άφησε τη λογιστική για να ασχοληθεί με την καλλιέργεια των κηπευτικών στο θερμοκήπιο και εντάχθηκε στο πρόγραμμα των Νέων Αγροτών του 2021.
«Γεννήθηκα στην Πολωνία και οι γονείς μου το 1991 αποφάσισαν να ταξιδέψουν για διακοπές στην Κρήτη. Κι έτσι ένα απλό ταξίδι αναψυχής κατέληξε σε μια καινούργια αρχή ζωής, μιας και ερωτεύτηκαν την Ιεράπετρα κι αποφάσισαν να μείνουν εδώ. Τελείωσα την εκπαίδευσή μου στην Ιεράπετρα κι όταν άρχισα να εργάζομαι είχα την τύχη να συνεργαστώ με μεγάλους παράγοντες της διακίνησης και παραγωγής κηπευτικών και έτσι αγάπησα αυτόν τον κλάδο. Πριν κάποια χρόνια αποφάσισα να ασχοληθώ η ίδια με την παραγωγή κηπευτικών, χωρίς δεύτερη σκέψη, μιας και μου αρέσει να είμαι ανεξάρτητη και αφεντικό του εαυτού μου. Απαιτητική δουλειά, που θέλει κότσια, όμως πιστεύω πως πλέον δεν υπάρχει διαχωρισμός στην εργασία, όσον αφορά τον άντρα ή τη γυναίκα.
Αγαπώ τη γη και τη σέβομαι κι αυτό πάντοτε οδηγεί στο να έχω μια καλή παραγωγή. Εμείς οι γυναίκες πλέον έχουμε καταφέρει να κάνουμε στο θερμοκήπιο ακόμα και τις δουλειές που απαιτούν μυϊκή δύναμη κι εφόσον την έχουμε και μεγάλα φορτία μπορούμε να σηκώνουμε και τη μεταφορά των κηπευτικών μας στο δημοπρατήριο να κάνουμε και ό,τι άλλο ακόμη θεωρείται αντρική δουλειά. Θέλουμε την ισότητα στην πράξη και όχι στα λόγια μόνο», μας είπε, μεταξύ άλλων, η 34χρονη Ναταλία Στεπιέν.