Του Μανόλη Ντουντουνακη
Είναι κανόνας στην Ελλάδα να χάνουμε ευκαιρίες και να μην αξιοποιούμε δυνατότητες. Στα πλαίσια της διεύρυνσης – ανάπτυξης των ηλεκτρικών δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, έχει προγραμματιστεί η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρος – Κρήτη – Ηπειρωτική Ελλάδα, και προχωρεί η υλοποίηση της με γοργά βήματα, παρότι στο εσωτερικό της χώρας έχουν ακουστεί αντιδράσεις για λόγους, κύρια, εξωτερικής πολιτικής. Παράλληλα στο χωροταξικό της Κρήτης, είναι ενταγμένο το υποέργο διασύνδεση Κρήτης – Ηπειρωτικής Ελλάδας με ένα η δυο καλώδια, αρχικά. Προβλέπονται συμβατικοί σταθμοί πολλαπλάσιας ισχύος, από την αναγκαία, η ανάπτυξη φαραωνικών έργων ΒΑΠΕ, με κύριο σκοπό την εξαγωγή ενέργειας από το νησί, καθώς και η δημιουργία φαραωνικών σταθμών αποθήκευσης ενέργειας, με αντλιοαποταμίευση, κυρίως.
Ήδη, έχουν αντιταχτεί σθεναρά τόσο στην παρουσία των ΒΑΠΕ, όσο και στην έμμεση ιδιωτικοποίηση του υδατίνου δυναμικού του νησιού. Σε κάθε περίπτωση, πολλοί πολίτες θεωρούμε ότι η υπερβολική ανάπτυξη του τομέα της ενέργειας στη Κρήτη, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ισόρροπη ανάπτυξη, και πιθανότατα θα επηρεάσει αρνητικά το τουριστικό προϊόν της. Παράλληλα, στα πλαίσια της φιλελευθεροποίησης και απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε., προχωρεί με γοργούς ρυθμούς η διείσδυση στη Κρήτη εναλλακτικών παρόχων, εκτός της ΔΕΗ, που φτάνει σήμερα κοντά στο 10%. Στο νησί, σε επίπεδο θεσμών, Ο.Α.Κ και Περιφέρεια Κρήτης ανταγωνίζονται για τη διαχείριση των μεγάλων αναπτυξιακών έργων που προωθούνται στο νησί, με νικητή, προς το παρόν, με μεγάλη διαφορά, την Περιφέρεια. Στη περίπτωση μας και οι δυο φορείς αντιμετωπίζουν, ιδιαίτερα θετικά, την άμεση ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα.
Όμως, βρισκόμαστε μπροστά σε μεγάλες τεχνολογικές αλλαγές που ανατρέπουν τα δεδομένα στη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η ισχυρή διείσδυση των ΑΠΕ, η διεσπαρμένη παραγωγή, η αξιοποίηση των τεχνολογιών των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής, η ανάπτυξη ισχυρών αλγορίθμων διαχείρισης ηλεκτρικής ενέργειας κλπ, καθιστούν εφικτή την αναβολή της διασύνδεσης του νησιού για μεγάλο διάστημα, και την ανάπτυξη σε μεσοπρόθεσμο προγραμματισμό ενός μικρού καλωδίου διασύνδεσης, με στόχο την ευστάθεια το συστήματος, και όχι την εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την Κρήτη. Δηλαδή είναι σήμερα τεχνολογικά εφικτό η ήπια ανάπτυξη μικρής και μεσαίας κλίμακας μονάδων ΑΠΕ, με στόχο την κάλυψη των αναγκών του νησιού, η παρουσία περιορισμένου αριθμού – μικρότερου των σημερινών, συμβατικών σταθμών, και η χρήση, κύρια, ως στοιχείου αποθήκευσης, της ηλεκτροκίνησης, τεχνολογίες V2G και G2V. Παράλληλα βέβαια πρέπει να προωθηθούν ισχυρά οι τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας. Προφανώς όλα τα παραπάνω ισχύουν και για τα υπόλοιπα μη διασυνδεδεμένα νησιά όπως τη Χίο, τη Μυτιλήνη κλπ.
Πόροι για την υλοποίηση τέτοιων έργων, σήμερα, εύκολα μπορούν να αναζητηθούν στα Ταμεία της ΕΕ. Ρόλo πολλαπλασιαστή θα μπορούσε να παίξει η ηλεκτροκίνηση, με την ανάπτυξη σχετικής βιομηχανίας στη χώρα. Έτσι, και πολύ περισσότερες θέσεις απασχόλησης θα δημιουργηθούν, νέοι επιστήμονες θα απασχοληθούν στη χώρα μας στο γνωστικό τους αντικείμενο κλπ, Γενικά στη περίπτωση μας, έχουμε ένα παράδειγμα που όλοι κερδίζουν, win – win, όπως λένε στη θεωρία παιγνίων.
Είναι λοιπόν φανερό, ότι χρειάζονται καινοτόμες λύσεις σε όλους τους τομείς, χωρίς προειλημμένες αποφάσεις, με αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, για να έρθει μια άλλη ανάπτυξη στο τόπο, με σεβασμό στο περιβάλλον, στις επόμενες γενιές, που θα οδηγεί σε μια ισόρροπη και «δίκαιη» ανάπτυξη του τόπου. Χρειάζονται, λοιπόν, άλλες πολιτικές, και τρόποι ιεράρχησης και επίλυσης των προβλημάτων.
* Ε.ΔΙ.Π Πολυτεχνείου Κρήτης
M.Sc.Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
Υποψήφιος Διδάκτορας Πολυτεχνείου Κρήτης