Δεν έχουν τέλος τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καρκινοπαθείς στην Ελλάδα, καθώς σύντομα αναμένεται να κληθούν να πληρώνουν από την τσέπη τους εργαστηριακές εξετάσεις, προκειμένου να προσδιορίσουν ποιο είναι το ποιο κατάλληλο φάρμακο που θα πρέπει να λάβουν.
Πρόκειται για την εξέταση για «βιοδείκτες», μέσω της οποίας οι γιατροί μπορούν να ανιχνεύσουν συγκεκριμένες ουσίες στο αίμα, τους ιστούς ή τα υγρά του σώματος.
Αυτές οι ουσίες μπορεί να είναι πρωτεΐνες, γονίδια, μόρια ή άλλες βιολογικές ουσίες που μπορεί να υποδεικνύουν την παρουσία μιας νόσου ή να προβλέψουν την ανταπόκριση σε μια θεραπεία.
Στο πλαίσιο της ογκολογίας, οι εξετάσεις για βιοδείκτες χρησιμοποιούνται για να καθορίσουν τη θεραπεία που θα λάβει ένας ασθενής με καρκίνο.
Οι βιοδείκτες μπορούν να βοηθήσουν τους γιατρούς να μάθουν:
- Τι είδος καρκίνου έχει ο ασθενής;
- Πόσο προχωρημένος είναι ο καρκίνος;
- Ποια είναι η πιθανότητα υποτροπής του καρκίνου;
- Ποια θεραπεία θα είναι πιο αποτελεσματική;
Οι εξετάσεις για βιοδείκτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καθορίσουν τη θεραπεία για διάφορους τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων των:
- Καρκίνος του μαστού
- Καρκίνος του πνεύμονα
- Καρκίνος του παχέος εντέρου
- Καρκίνος του νεφρού
- Καρκίνος του προστάτη
Το ελληνικό παράδοξο
Ως εκ τούτου, οι βιοδείκτες είναι σημαντικοί για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Μάλιστα, επειδή αυτές οι θεραπείες είναι σύγχρονες, άρα και υψηλού κόστους, είναι και απαραίτητη ως προϋπόθεση για τη συνταγογράφηση μέσω Συστήματος Ηλεκτρονικής Προέγκρισης 5 αποζημιούμενων ανοσοθεραπειών για καρκίνο, παρά το γεγονός ότι η εξέταση δεν αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ.
Κάτι που σημαίνει ότι ο ΕΟΠΥΥ προβλέπει να υπάρχει η εξέταση για να λάβει ο ασθενής το φάρμακο, όμως δεν την αποζημιώνει, με εξαίρεση τους βιοδείκτες BRCA 1&2 για τον καρκίνο του μαστού.
Φαρμακευτικές εταιρείες καλύπτουν το κόστος για τους βιοδείκτες εδώ και 7 χρόνια
Η κάλυψη του κόστους του βιοδείκτη γίνεται σήμερα είτε μέσω προγραμμάτων δωρεάν ελέγχου, τα οποία υποστηρίζονται από τη φαρμακευτική βιομηχανία σε εργαστήρια του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα, είτε με προσωπική επιβάρυνση των ασθενών.
«Τα προγράμματα των φαρμακευτικών εταιρειών κάλυψαν έως και 23.000 ασθενείς τα τελευταία 7 χρόνια και θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του χρόνου, επιδεινώνοντας τη πρόσβαρή μας ως ασθενείς. Εμείς, οι ασθενείς, καλούμαστε και θα καλούμαστε να καλύπτουμε το κόστος της εξέτασης με δική μας ευθύνη, ώστε να εξασφαλίσουμε την πρόσβαση μας σε αποζημιωμένες θεραπείες που αυξάνουν την επιβίωση και βελτιώνουν την ποιότητά ζωής μας», εξηγεί η Ζωή Γραμματόγλου, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου στον Σύλλογο Καρκινοπαθών, Εθελοντών, Φίλων, Ιατρών Αθηνών (ΚΕΦΙ).
«Στην εποχή της Ιατρικής της ακριβείας η εφαρμογή των εξελιγμένων εργαστηριακών μεθόδων για την ταυτοποίησή τους, εκτός από την πληρέστερη κατανόηση της παθογένειας της νόσου και την ανάπτυξη θεραπειών μοριακής στόχευσης, οδηγεί στην πρώιμη πρόβλεψη της επικείμενης υποτροπής πολλών νεοπλασματικών νοσημάτων του αιμοποιητικού συστήματος και στην έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση που βελτιώνει την έκβαση των ασθενών. Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετοί, αν όχι οι περισσότεροι, από τους βιοδείκτες αυτούς δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ με αποτέλεσμα πολλές φορές το κόστος να επιβαρύνει τους ίδιους τους ασθενείς», αναφέρει από την πλευρά του ο Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο βιοδείκτης PDL1,ο οποίος όπως λέει η Ζένια Σαριδάκη, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), απαιτείται για τη διαχείριση ασθενών σε 8 τύπους καρκίνου και συγκεκριμένα στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, στον ουροθηλιακό καρκίνο, στον τριπλά αρνητικό καρκίνο μαστού, στον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, στο καρκίνωμα οισοφάγου/ΓΟΣ, στον γαστρικό καρκίνο, στον καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και του μελανώματος.
Η πολιτική αυτή οδηγεί σε μεγάλη οικονομική επιβάρυνση των ασθενών με καρκίνο για τις διαγνωστικές εξετάσεις με τους νέους βιοδείκτες και σε σημαντικές διαφορές στον χρόνο πρόσβασης στα νεότερα φάρμακα, συμφωνούν οι ειδικοί.
Γιατί δεν αποζημιώνονται οι εξετάσεις
Καθώς υπήρχε το πρόγραμμα υποστήριξης, δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση από την πλευρά της πολιτείας για την αποζημίωση των βιοδεικτών.
Ο ΕΟΠΥΥ από την πλευρά του δεν μπορεί να αποζημιώσει τις εξετάσεις που δεν έχουν κοστολογηθεί με ΦΕΚ (Κοινή Υπουργική Απόφαση).
Αρμόδια είναι το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ), το υπουργείο Υγείας και το υπουργείο Οικονομικών.
«Ο ρόλος του ΚΕΣΥ, ως επιστημονικού οργάνου, είναι συμβουλευτικός προς το υπουργείο Υγείας. Εμείς αξιολογούμε τρία πράγματα. Το πρώτο είναι τα κλινικά δεδομένα για τους βιοδείκτες, στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα οποία θα πρέπει να υποστηρίζουν την χρησιμότητα τους στους ασθενείς και την έκβαση της νόσου, το δεύτερο είναι το πώς θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη, δηλαδή σε ποιον ασθενή και πότε θα πρέπει να γίνεται η εξέταση και το τρίτο την αξιοπιστία της μεθόδου μέτρησής τους από το εργαστήριο, δηλαδή πώς το εργαστήριο πραγματοποιεί την εξέταση και αν χρησιμοποιεί και τη σωστή τεχνολογία. Το βλέπουμε θετικά το θέμα για τους βιοδείκτες, αλλά θα πρέπει να αποδειχθούν με ισχυρά επιστημονικά δεδομένα όλα όσα ανέφερα για να κάνουμε θετική εισήγηση στο υπουργείο Υγείας», εξηγεί στο NEWS 247 o πρόεδροw του ΚΕΣΥ Δημήτρης Μπούμπας.
Πάντως και πηγές του υπουργείου Υγείας αναφέρουν ότι το θέμα το γνωρίζει καλά ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ότι είναι πιθανό το επόμενο διάστημα να δοθεί λύση στους καρκινοπαθείς, αν λάβει θετική εισήγηση από το ΚΕΣΥ, ώστε ούτε να ταλαιπωρηθούν, ούτε να πληρώσουν από την τσέπη τους απαραίτητες για τη ζωή τους εξετάσεις.