Του Χάρη Φλουδόπουλου
Κινητικότητα επικρατεί εκ νέου γύρω από τη μεγάλη επένδυση για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας, ένα έργο που παρουσιάζει ευρύτερο ενδιαφέρον και θεωρείται κομβικής σημασίας για τον ενεργειακό κλάδο.
Η διασύνδεση της Κρήτης θα περιληφθεί εκ νέου στο 10ετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ (διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς) που αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Ήδη στο προηγούμενο 10ετές πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ υπήρχε για το έργο ειδικό κεφάλαιο, με τρία διαφορετικά βασικά σενάρια υλοποίησης (Κρήτη-Πελοπόννησος με διπολικό σύνδεσμο DC και δύο καλώδια 350MW, Κρήτη-Δ. Αττική με διπολικό σύνδεσμο ή δύο μονοπολικούς συνδέσμους DC και δύο καλώδια 500MW, και Κρήτη-Αττική με χωρητικότητα 2000MW).
Η επένδυση εκτιμώμενου προϋπολογισμού 800-1.000 εκατ. ευρώ, ωστόσο, είχε παγώσει στη δίνη της αβεβαιότητας που επικρατούσε τους τελευταίους μήνες στο ευρύτερο οικονομικό πεδίο. Η διαβούλευση για το νέο 10ετές, ωστόσο ανοίγει το δρόμο ώστε ο ΑΔΜΗΕ να κάνει πιο συγκεκριμένες τις προθέσεις του και να προχωρήσει στα επόμενα στάδια προετοιμασίας της επένδυσης. Αυτά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την οριστικοποίηση των σημείων εκκίνησης από την Κρήτη και άφιξης στο ηπειρωτικό σύστημα, τη διενέργεια των μελετών βυθού, την επανεξέταση των τεχνολογιών, ενώ ιδιαίτερα κρίσιμη θεωρείται η κοστολόγηση του έργου και το επενδυτικό πλάνο χρηματοδότησης, δεδομένου του υψηλού κόστους. Εφόσον ολοκληρωθεί η προετοιμασία και η αδειοδότηση του έργου η διασύνδεση εκτιμάται ότι μπορεί να κατασκευαστεί σε διάστημα 3-4 ετών.
Σημειώνεται ότι το έργο αποτελούσε μέρος του σχεδίου ανάπτυξης του ηλεκτρικού συστήματος την τελευταία εικοσαετία, ωστόσο η υλοποίησή του δεν είχε περάσει στο στάδιο της ωρίμανσης για μια σειρά από λόγους.
Σημασία
Σήμερα οι ανάγκες της Κρήτης σε ηλεκτρική ενέργεια καλύπτονται από τρεις μονάδες με καύσιμο μαζούτ και ντίζελ, με υψηλό κόστος παραγωγής. Όπως συμβαίνει σε όλα τα μη διασυνδεδεμένα νησιά, έτσι και στην Κρήτη, το υψηλό αυτό κόστος δεν μετακυλύεται στα τιμολόγια των κατοίκων του νησιού αλλά καλύπτεται από το τέλος ΥΚΩ που πληρώνουμε όλοι στους λογαριασμούς ρεύματος. Το ύψος των ΥΚΩ ανέρχεται σε 700-850 εκατ. ευρώ ετησίως, με την Κρήτη να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο ποσοστό (περίπου το μισό). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το συνολικό κόστος του καλωδίου μπορεί να αποσβεστεί σε διάστημα 3 -4 ετών.
Σημειώνεται ότι έργα όπως η διασύνδεση της Κρήτης εντάσσονται τόσο στις προδιαγραφές του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων-EFSI (“Πακέτο Γιουνκέρ”) όσο και στις προτεραιότητες του ευρωπαϊκού προγράμματος για την Ενεργειακή Ένωση, δηλαδή ένα σημαντικό κομμάτι του κόστους μπορεί να καλυφθεί με ευρωπαϊκά κονδύλια.
Ταυτόχρονα το έργο αναμένεται να βελτιώσει την ασφάλεια εφοδιασμού της Κρήτης ενώ θα δώσει τη δυνατότητα να αξιοποιηθεί το δυναμικό του νησιού σε ΑΠΕ. Παράλληλα σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα οδηγήσει σε περιορισμό του ενεργειακού κόστους και σε βελτίωση της αποδοτικότητας του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας, με προφανή οφέλη για τους καταναλωτές αλλά και τις επιχειρήσεις.
Οι υπολογισμοί που έχουν γίνει σε σοβαρές μελέτες αναφέρουν ότι η υλοποίηση της διασύνδεσης μπορεί να μειώσει το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας κατά 7 έως 8%.