Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχεται εντεινόμενες πιέσεις να παρουσιάσει προτάσεις για την επιβολή πλαφόν στις τιμές του εισαγόμενου φυσικού αερίου, ώστε να μειωθεί το ενεργειακό κόστος, αλλά η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δείχνει να μην συμμερίζεται αυτές τις απόψεις.
«Η ενεργειακή κρίση προκαλεί πληθωριστικές πιέσεις που πλήττουν σκληρά τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις», αναφέρουν σε κοινή επιστολή τους προς την αρμόδια επίτροπο, Κάντρι Σίμσον, τα κράτη-μέλη που είχαν την πρωτοβουλία να προτείνουν το πλαφόν – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Εντούτοις η λύση του πλαφόν αναμένεται ότι δεν θα περιλαμβάνεται στο πακέτο των μέτρων που προκρίνει η επιτροπή και τα οποία θα συζητηθούν στην επικείμενη έκτακτη σύνοδο των υπουργών ενέργειας της ΕΕ.
Τι βρίσκεται πίσω από το «όχι» της Ούρσουλα
Η αρνητική στάση της προέδρου της Κομισιόν έχει ήδη παρουσιαστεί στους ευρωπαίους διπλωμάτες από τη Γενική Γραμματεία της Επιτροπής για την Ενέργεια, που υπόσχεται ένα εναλλακτικό πακέτο μέτρων.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές του Politico, το Βερολίνο προειδοποίησε τη πρόεδρο της Κομισιόν ότι η επιβολή πλαφόν στην τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου θα αλλάξει τις πολιτικές ισορροπίες στους κόλπους της ΕΕ και δεν θα έχει άμεσο αποτέλεσμα στην αγορά.
Πάντως υπάρχει συναίνεση ως προς τα τρία μέτρα που πρότεινε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν νωρίτερα αυτόν τον μήνα, όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές τις οποίες επικαλείται το Politico: δηλαδή την επιβολή πλαφόν στα κέρδη των εταιριών που δεν χρησιμοποιούν φυσικό αέριο για την παραγωγή ενέργειας, την φορολόγηση των κερδών των εταιριών που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα και την υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.
Η Κομισιόν παράλληλα αποστέλλει «πλάνο δράσης» στις πρωτεύουσες των κρατών-μελών, παραπέμποντας έτσι στις καλένδες την συζήτηση για το πλαφόν.
Ωστόσο τα κράτη που υπογράφουν την επιστολή ζητώντας πλαφόν και στην τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου θέλουν να ασκήσουν περαιτέρω πιέσεις στην Κομισιόν. Την επιστολή υπογράφουν η Ιταλία, η Ισπανία, η Πολωνία, η Ελλάδα, το Βέλγιο, η Μάλτα, η Λιθουανία, η Λετονία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Σλοβακία, η Κροατία και η Ρουμανία.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αρχικώς συμφώνησε μόνο με την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που εισάγεται από τη Ρωσία, αλλά κι αυτή η σκέψη έμεινε στην άκρη λόγω των φόβων ότι η Μόσχα θα απαντήσει παγώνοντας όλες τις πωλήσεις φυσικού αερίου και πετρελαίου στην ΕΕ. Τώρα, η πρόεδρος της Κομισιόν λέει πως θα στείλει μια ομάδα εργασίας στις χώρες-μέλη, περιλαμβανόμενης της Νορβηγίας που είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της ΕΕ, «για να αναζητήσουν έναν λογικό τρόπο μείωσης των τιμών του φυσικού αερίου».
Την περασμένη εβδομάδα ο Νορβηγός πρωθυπουργός, Γιόνας Γκαρ Στόρε δήλωσε στο Politico ότι «καμία λύση δεν πρέπει να λείπει από το τραπέζι», μεταξύ των οποίων και η επιβολή πλαφόν, αλλά προειδοποίησε ότι με μία τέτοια απόφαση θα προκληθεί ο κίνδυνος να μειωθεί η συνολική ροή φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Ορισμένες χώρες αντιτίθενται στην ιδέα του πλαφόν – όπως η Ολλανδία και η Ουγγαρία, και άλλες –όπως η Δανία, εκφράζουν σκεπτικισμό για την ασφάλεια των προμηθειών φυσικού αερίου, όπως αναφέρουν οι διπλωματικές πηγές του Politico.
«Αρκετές χώρες ανησυχούν επίσης για την ασφάλεια των προμηθειών (φυσικού αερίου) από την Ρωσία», δήλωσε υψηλόβαθμος διπλωμάτης, που πρόσθεσε ότι «εκφράζονται ανησυχίες και για τους φιλικούς προμηθευτές, όπως οι ΗΠΑ, η Νορβηγία, αλλά και η Αλγερία και το Αζερμπαϊτζάν».
Η επιβολή πλαφόν στην τιμή «πέραν της Ρωσίας, θα ήταν μία πραγματική πρόκληση», δήλωσε ο Μουρέι Ντάγκλας, αναλυτής της Wood Mackenzie, προσθέτοντας ότι η ΕΕ πρέπει να προσφέρει στους ενεργειακούς προμηθευτές της «κάτι σχετικά επιτακτικό», όπως η κατώτατη τιμή ή μακροπρόθεσμες συμφωνίες με αυτούς για να συμφωνήσουν.
Αναφερόμενος στην πρόταση για την επιβολή πλαφόν στο εισαγόμενο φυσικό αέριο εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε: «Εργαζόμαστε πάνω σε έναν αριθμό περαιτέρω μέτρων για να αντιμετωπίσουμε τις υψηλές τιμές ενέργειας… Αυτά θα παρουσιαστούν προσεχώς».
Καθώς όμως στο ολλανδικό χρηματιστήριο τα συμβόλαια για τις μελλοντικές παραδόσεις φυσικού αερίου εξακολουθούν να κλείνονται σε χαμηλότερες τιμές, όσοι επιδιώκουν την επιβολή πλαφόν χάνουν επιχειρήματα. Χαρακτηριστικό της τάσης αυτή τη στιγμή είναι ότι τη Δευτέρα η τιμή έφτασε στα 169 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ στο τέλος Αυγούστου είχε φτάσει στα 347 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Το γαλλο-γερμανικό μέτωπο
Το θέμα των τιμών της ενέργειας θα είναι μεταξύ αυτών που θα συζητήσουν ο γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, με τον γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς στο δείπνο εργασίας που αναμένεται να έχουν την προσεχή Δευτέρα, όπως ανέφεραν αξιωματούχοι στο Βερολίνο.
Στόχος είναι ο συντονισμός των πρωτοβουλιών μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, ενόψει της ανεπίσημης συνόδου κορυφής της ΕΕ, στην Πράγα, την επόμενη Πέμπτη και Παρασκευή.