Μια γενετική μετάλλαξη που συνδέεται με τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος δείχνει να εξηγεί, τουλάχιστον εν μέρει, γιατί το 20% των ανθρώπων που μολύνονται από τον πανδημικό κοροναϊό δεν εκδηλώνει κανένα σύμπτωμα.
Η μετάλλαξη επιτρέπει την ταχεία εξουδετέρωση του SARS-CoV-2 πριν εδραιωθεί η λοίμωξη, διαπιστώνει μεγάλη αυστραλο-αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.
Προϋπόθεση είναι όμως να έχει προηγηθεί στο παρελθόν λοίμωξη από άλλους κοροναϊούς που προκαλούν κοινό κρυολόγημα. Η προηγούμενη λοίμωξη προσφέρει διασταυρούμενη ανοσία, καθώς επιτρέπει στο ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τον SARS-CoV-2 ακόμα και αν δεν τον είχε συναντήσει ξανά στο παρελθόν.
Η μετάλλαξη αφορά τα γονίδια HLA (Ανθρώπινο Λευκοκυτταρικό Αντιγόνο), τα οποία κωδικοποιούν πρωτεΐνες που επιτρέπουν στο ανοσοποιητικό να ξεχωρίζει τα κύτταρα του σώματος από τυχόν εισβολείς.
Μεταξύ άλλων, οι πρωτεΐνες HLA διδάσκουν το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει μόρια των ιών και να τους επιτίθεται.
Τα γονίδια HLA διαφέρουν σημαντικά από άνθρωπο σε άνθρωπο και η ερευνητική ομάδα θέλησε να εξετάσει αν υπάρχουν ποικιλομορφίες που κάνουν τους φορείς λιγότερο ή περισσότερο ευάλωτους στην Covid-19.
Δείγμα 30.000 εθελοντών
Στη μελέτη εντάχθηκαν σχεδόν 30.000 άτομα που είχαν παλαιότερα γίνει υποψήφιοι δότες μυελού των οστών και είχαν υποβληθεί σε γενετική ανάλυση των γονιδίων HLA. Για διάστημα 15 μηνών, οι εθελοντές κλήθηκαν να δηλώνουν τυχόν συμπτώματα Covid ή τυχόν θετικό τεστ.
Στη διάρκεια της μελέτης, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν κυκλοφορήσουν τα εμβόλια Covid-19, μόνο 136 εθελοντές που βρέθηκαν θετικοί στον ιό έμειναν ασυμπτωματικοί.
Η ανάλυση έδειξε ότι τα άτομα που φέρουν ένα αντίγραφο της μετάλλαξης HLA-B*15:01 ήταν δύο φορές πιθανότερο να παραμείνουν ασυμπτωματικά. Τα άτομα που έφεραν δύο αντίγραφα, έναν από κάθε γονέα, ήταν οκτώ φορές πιθανότερο να μην εκδηλώσουν συμπτώματα, αναφέρουν οι ερευνητές.
Πειράματα με καλλιέργειες κυττάρων επιβεβαίωσαν στη συνέχεια ότι η μετάλλαξη προσφέρει αυξημένη προστασία μόνον εφόσον είχε προηγηθεί λοίμωξη από κοροναϊό του κοινού κρυολογήματος.
«Είναι ευρέως γνωστό ότι άλλα είδη κοροναϊών προκαλούν εποχικές επιδημίες κρυολογήματος εδώ και δεκαετίες» σχολίασε σε δελτίο Τύπου ο Ντανίλο Ογκάστο του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας στο Σάρλοτ, επικεφαλής της μελέτης.
«Διατυπώσαμε την υπόθεση ότι […] τα άτομα που φέρουν τη μετάλλαξη HLA-B*15:01 μπορούν να σκοτώνουν γρήγορα τα κύτταρα που έχουν μολυνθεί από SARS-CoV-2 χάρη σε αντιδράσεις διασταυρούμενης ανοσίας».
»Επομένως, ακόμα και αν οι ‘κακοί’ της υπόθεσης έχουν αλλάξει στολή, ο στρατός μπορεί να τους αναγνωρίζει από τις μπότες τους ή ένα τατουάζ στο μπράτσο. Έτσι λειτουργεί η ανοσιακή μνήμη για να μας κρατά υγιείς» είπε ο ερευνητής.
Η μελέτη, πάντως, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να υπάρχουν και άλλοι γενετικοί παράγοντες προστασίας που μένει να ανακαλυφθούν.