Ένα οδυνηρό, επώδυνο déjà vu βιώνει στην τρέχουσα φάση η Κίνα -και μαζί της ολόκληρος ο κόσμος- καθώς οι εκτιμήσεις ειδικών από τη Δύση προσδιορίζουν τα νέα κρούσματα COVID σε εκατομμύρια και σε πολλές χιλιάδες τους νεκρούς. Εξού και η αίσθηση της προμνησίας, ότι, ακριβώς όπως συνέβη στο τέλος του 2019 με το ξέσπασμα του πρώτου κύματος της πανδημίας κορωνοϊού, έτσι και σήμερα, η κατάσταση είναι και πάλι χαοτική.
Διεθνή ρεπορτάζ μεταδίδουν εικόνες φρίκης, με πτώματα μολυσμένων από κορωνοϊό να παραδίδονται σε αυτοσχέδιες πυρές εν μέση οδώ. Ωστόσο, η επίσημη κυβέρνηση της Κίνας κωφεύει συστηματικά στις τακτικές και έντονες προτροπές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για μεγαλύτερη διαφάνεια και πληρέστερη ενημέρωση του κοινού, κυρίως στις χώρες της Δύσης.
Τα σχετικά δημοσιεύματα στα διεθνή ΜΜΕ, οι ανταποκρίσεις κ.ο.κ. πολλαπλασιάζονται, ακολουθώντας το ρυθμό πολλαπλασιασμού όσων μολύνονται και νοσούν από COVID-19 στην Κίνα. Σε ένα από τα τελευταία ρεπορτάζ του www.france24.com επί παραδείγματι, γίνεται λόγος για 18 εκατ. κρούσματα κορωνοϊού στο διάστημα από το Δεκέμβριο έως σήμερα και μόνο στη Σαγκάη, τη μεγαλύτερη πόλη της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κίνας.
Τα 18 εκατ. αντιστοιχούν στο 70% του συνολικού πληθυσμού της Σανγκάης και, εάν ο αριθμός είναι ο αληθινός, δικαιολογείται απολύτως η κατάσταση ασφυξίας στην οποίαν έχει περιέλθει το κινεζικό σύστημα υγείας. Ο συνωστισμός αρρώστων στα νοσοκομεία, οι ελλείψεις φαρμάκων αλλά και κλινών στις ΜΕΘ για τα βαριά περιστατικά, ακόμη και η μακάβρια πλημμύρα πτωμάτων στα αποτεφρωτήρια, αποτυπώνουν μέρος της ζοφερής εικόνας στην Κίνα σήμερα.
Η καινούργια έξαρση της πανδημίας στην Κίνα συσχετίζεται με την άρση των δρακόντειων μέτρων που εφάρμοσε το καθεστώς, επιδιώκοντας την κατά κυριολεξία εκμηδένιση των κρουσμάτων (Zero COVID policy). Η κινεζική κυβέρνηση υπέκυψε -κάτι εξαιρετικά σπάνιο- στην πίεση των διαδηλώσεων και του κύματος δυσαρέσκειας των πολιτών, για τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις που έμοιαζαν να παρατείνονται επ’ άπειρον, αλλά χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα.
Το αποτέλεσμα που επέφερε η άμεση κατάργηση των μέτρων ήταν ένα τσουνάμι μολύνσεων, καθώς οι Κινέζοι δεν είχαν αναπτύξει επαρκή αντισώματα και ανοσία «αγέλης» το προηγούμενο διάστημα.
Hospitals in China are being overwhelmed with patients after the government abruptly reversed its stringent “zero Covid” measures. The New York Times examined videos that captured the growing crisis. https://t.co/r47G7nCTxR pic.twitter.com/XOrIKy1u3L
— The New York Times (@nytimes) December 28, 2022
Και ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας απευθύνει διαρκώς εκκλήσεις στους Κινέζους ιθύνοντες να μοιράζονται τα πραγματικά στοιχεία για κρούσματα και θανάτους, ταυτόχρονα οι επιδημιολόγοι εκτιμούν ότι το τρέχον κύμα διάδοσης του κορωνοϊού δεν περιλαμβάνει κάποια εντελώς νέα, άγνωστη έως τώρα, μετάλλαξη του ιού.
Όμως, στη δύση επικρατεί μεγάλη ανησυχία για όσα συμβαίνουν στην εσωστρεφή Κίνα. Στην ΕΕ τείνει να επικρατήσει η άποψη της υποχρεωτικής εξέτασης για COVID-19 σε όσους ταξιδιώτες προέρχονται από την Κίνα, ανεξαρτήτως εθνικότητας και ιθαγένειας. Οι 27 της Ενωμένης Ευρώπης έχουν συμφωνήσει επίσης ότι οι επιβάτες των αερογραμμών από Κίνα, θα πρέπει να φορούν υποχρεωτικά μάσκα προσώπου καθ’ όλη τη διάρκεια των μετακινήσεών τους.
Χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία έχουν ήδη προχωρήσει στη λήψη προληπτικών μέτρων προκειμένου να εμποδίσουν την εξάπλωση του κορωνοϊού για ακόμη μία φορά. Οι αυστηροί έλεγχοι, οι περιορισμοί κ.λπ. εξοργίζουν τους Κινέζους κρατικούς αξιωματούχους στις ανώτατες βαθμίδες της τοπικής κυβέρνησης. Η οποία, όπως είναι φυσικό, απειλεί με αντίποινα κατά της Δύσης.
Συναγερμός από ΠΟΥ για την υποπαραλλαγή ΧΒΒ.1.5
Εν τω μεταξύ, ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο προκαλεί η νέα υποπαραλλαγή του κορωνοϊού ΧΒΒ.1.5, η οποία εξαπλώνεται με ταχύ ρυθμό σε ολοένα περισσότερες χώρες.
Η νέα υποπαραλλαγή τείνει να γίνει κυρίαρχη και θεωρείται η πιο μεταδοτική που έχει εμφανιστεί μέχρι σήμερα.
Η επιδημιολόγος δρ Μαρία Βαν Κερκχόβε του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), δήλωσε ότι η νέα υποπαραλλαγή της Όμικρον έχει ήδη ανιχνευθεί σε 29 χώρες και πιθανώς υπάρχει σε ακόμη περισσότερες στην πραγματικότητα. Το νέο στέλεχος διαθέτει μεταλλάξεις που του επιτρέπουν να μολύνει γρήγορα και να πολλαπλασιάζεται.
«Ανησυχούμε για το πλεονέκτημα της στη μετάδοση. Ιδίως σε μερικές χώρες της Ευρώπης και στη Βόρεια Αμερική, κυρίως στις βορειοανατολικές ΗΠΑ, η ΧΒΒ.1.5 έχει γρήγορα αντικαταστήσει άλλες παραλλαγές που κυκλοφορούσαν», ανέφερε η ίδια και επεσήμανε ότι σύντομα θα δοθεί στη δημοσιότητα από τον ΠΟΥ μια αξιολόγηση κινδύνου για την ΧΒΒ.1.5.
Σήμερα εκτιμάται ότι, εξαιτίας της ΧΒΒ.1.5, οι μολύνσεις στις ΗΠΑ διπλασιάζονται κάθε περίπου δύο εβδομάδες. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) της χώρας υπολογίζουν ότι η ΧΒΒ.1.5 ευθυνόταν για περίπου τέσσερις στις δέκα νέες λοιμώξεις (40,5%) από κορονοϊό στις ΗΠΑ στο τέλος Δεκεμβρίου, έναντι μόλις 4% στις αρχές Δεκεμβρίου, ενώ αύξηση παρουσιάζουν και οι εισαγωγές στα αμερικανικά νοσοκομεία των ασθενών με Covid-19.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ΧΒΒ.1.5
Αν και πιο μεταδοτική, είναι προς το παρόν πάντως ασαφές κατά πόσο η ΧΒΒ.1.5 είναι και πιο επικίνδυνη από άποψη συμπτωμάτων και σοβαρότητας νόσησης. Μέχρι στιγμής, κατά την Κερκχόβε, «δεν έχουμε ενδείξεις ότι η σοβαρότητα έχει αλλάξει με τη ΧΒΒ.1.5». Όμως ο ΠΟΥ θεωρεί σημαντικό να παρακολουθεί την εξάπλωση της, καθώς κατά τον τελευταίο μήνα υπήρξε μια αύξηση κατά 15% στους θανάτους από Covid-19 διεθνώς. Μάλιστα, κατά την Κερκχόβε, «γνωρίζουμε ότι αυτό είναι μια υποεκτίμηση επειδή υπάρχουν καθυστερήσεις στην δημοσιοποίηση των στοιχείων».
Πάντως αν και η ΧΒΒ.1.5 κερδίζει συνεχώς έδαφος διεθνώς, δεν είναι κυρίαρχη στην Κίνα, όπου οι περισσότερες μολύνσεις μέχρι στιγμής προέρχονται από την υποπαραλλαγή ΒΑ.5 της Όμικρον, η οποία πλέον «ενοχοποιείται» μόλις για το 3,7% των νέων κρουσμάτων στις ΗΠΑ.
Με βάση τα έως τώρα δεδομένα, τα συμπτώματα της ΧΒΒ.1.5 είναι περίπου παρόμοια με εκείνα των προηγούμενων υποπαραλλαγών της Όμικρον, αν και αυτό χρήζει επιβεβαίωσης από τους επιστήμονες. Φαίνεται πάντως πως οι περισσότεροι άνθρωποι με ΧΒΒ.1.5 έχουν συμπτώματα τύπου κρυολογήματος.
Η ΧΒΒ1.5. είναι παρακλάδι της ΧΒΒ που εμφανίστηκε το 2022. Η ΧΒΒ.1.5 διαθέτει τη μετάλλαξη F486Ρ που τη διευκολύνει να μολύνει τα ανθρώπινα κύτταρα και να διαφεύγει από την ανοσία, άρα να εξαπλώνεται ταχύτερα.
Βρετανοί επιστήμονες θεωρούν πιθανό – αν και όχι βέβαιο – ότι η ΧΒΒ.1.5 θα πυροδοτήσει ένα νέο κύμα Covid-19 έως το τέλος Ιανουαρίου. Όμως, σύμφωνα με την καθηγήτρια Γουέντι Μπάρκλεϊ του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου, όπως δήλωσε στο BBC, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η ΧΒΒ.1.5 μπορεί να διασπάσει μαζικά την προστασία που παρέχουν τα εμβόλια έναντι της βαριάς νόσου Covid-19.
Ο καθηγητής Πολ Χάντερ του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας ανέφερε πως δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η XBB.1.5 είναι πιο επικίνδυνη, σε σχέση με τις άλλες υποπαραλλαγές της Όμικρον, αυξάνοντας την πιθανότητα να στείλει κάποιον στο νοσοκομείο ή στον θάνατο. «Συνιστά ειρωνεία», επεσήμανε «ότι όλοι εστιάζουν στις πιθανές παραλλαγές που μπορεί να αναδυθούν στην Κίνα, ενώ η ΧΒΒ.1.5 ήρθε από τις ΗΠΑ».
Ο καθηγητής Ντέηβιντ Χέιμαν της Σχολής Δημόσιας Υγείας και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου εκτίμησε ότι, αν και υπάρχουν ακόμη αρκετά πράγματα που πρέπει να μάθουμε για τη ΧΒΒ.1.5, είναι απίθανο αυτή να προκαλέσει μείζονα προβλήματα σε χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμένων και ατόμων με φυσική ανοσία λόγω προηγούμενης λοίμωξης από κορωνοϊό.