Θετικοί για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης στην περιοχή της Κρήτης εμφανίζονται οι Αμερικανοί της ExxonMobil, μετά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας των σεισμικών δεδομένων για τις περιοχές της παραχώρησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα αποτελέσματα των ερευνών είναι ενθαρρυντικά και έχουν εντοπιστεί στόχοι, χωρίς όμως να έχει προσώρας επιβεβαιωθεί η ύπαρξη πετρελαϊκών συστημάτων, γεγονός που ανεβάζει τον πήχη του ρίσκου μιας ερευνητικής γεώτρησης.
Ωστόσο οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η συνολική εικόνα είναι τέτοια, που προδιαγράφει εξαιρετικά ενθαρρυντικές προοπτικές, εφόσον επαληθευτούν τα ερευνητικά μοντέλα που χρησιμοποιούν οι γεωλόγοι της αμερικανικής εταιρείας. Βάσει των τωρινών δεδομένων, οι πιθανότητες για τον εντοπισμό πετρελαϊκού συστήματος είναι μονοψήφιες, ωστόσο, εφόσον “ανοίξει” η περιοχή, τότε θα μιλάμε για μια μεγάλη δομή, αντίστοιχη των ευρημάτων που εντοπίστηκαν την περασμένη δεκαετία στην Αίγυπτο και στο κοίτασμα Ζορ, το οποίο θεωρείται ότι έχει παρόμοια γεωλογική δομή με την περιοχή της Κρήτης.
“Είναι σίγουρο ότι θα κάνουν γεώτρηση, το πότε θα γίνει ακόμη δεν είναι γνωστό”, αναφέρει πηγή κοντά στην κοινοπραξία. Η ίδια πηγή αναφέρει ότι τα αποτελέσματα των σεισμικών ερευνών είναι πολύ καλά. Το πιθανότερο σενάριο είναι η όποια κίνηση χρονικά να γίνει στα τέλη του 2025 με αρχές του 2026, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει κάποια προσφυγή και δικαστική προστριβή.
Οι αντιδράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων, που είναι βέβαιο ότι θα εκδηλωθούν το επόμενο διάστημα, αποτελούν και τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα σε σχέση με την πρόοδο των ερευνών. Είναι χαρακτηριστικό ότι για τη διενέργεια των σεισμικών ερευνών η σχετική προσφυγή στο ΣτΕ μπλόκαρε τις διαδικασίες για διάστημα σχεδόν 3 ετών, καθώς η εκδίκαση της υπόθεσης αναβλήθηκε τέσσερις φορές.
Ακόμα ένα θέμα που θα πρέπει να διευθετηθεί αφορά την εύρεση λύσης για το λιμάνι που θα υποστηρίξει τις γεωτρήσεις, κατά το πρότυπο της Λεμεσού στην Κύπρο. Το λιμάνι των Χανίων έχει περιορισμένους χώρους, ενώ τις ανάγκες της χερσαίας υποστήριξης δεν καλύπτει ούτε το λιμάνι της Σούδας. Χωρίς λιμάνι υποστήριξης, δεν μπορεί να εκδοθεί ούτε η περιβαλλοντική άδεια.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι το εγχείρημα είναι υψηλού ρίσκου και κόστους και μπορεί να υλοποιηθεί μόνο από εταιρείες του μεγέθους της ExxonMobil. Μάλιστα, κάποιες πληροφορίες θέλουν την ExxonMobil να έχει έρθει σε επαφή και με άλλον ενδιαφερόμενο να συμμετάσχει στις ελληνικές έρευνες. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ακουστεί το όνομα της επίσης αμερικανικής Chevron, η οποία θα μπορούσε να μοιραστεί με την ExxonMobil το ρίσκο της γεώτρησης, η οποία για την περίπτωση της Κρήτης είναι υψηλού κόστους. Πηγές της αγοράς τοποθετούν το κόστος της γεώτρησης, λόγω του μεγάλου βάθους των στόχων, που φτάνουν τα 2.000 ή ακόμα και τα 3.000 μέτρα, στα επίπεδα μεταξύ 100 και 150 εκατ. δολαρίων.
Σημειώνεται ότι κοινωνός των προθέσεων της αμερικανικής εταιρείας έγινε και η υφυπουργός Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν στις 9 Φεβρουαρίου συναντήθηκε με τον Rochdi Younsi, αντιπρόεδρο της Διεύθυνσης Διεθνών Κυβερνητικών Υποθέσεων της ExxonMonbil, στα γραφεία της εταιρείας στην Ουάσινγκτον. Όπως έγινε γνωστό, κατά τη συνάντηση συζητήθηκαν τα επόμενα βήματα του κοινού σχεδιασμού για την ωρίμανση των διαδικασιών που θα οδηγήσουν στην τελική επενδυτική απόφαση της ExxonMobil για την έναρξη των γεωτρήσεων στα θαλάσσια τεμάχια νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Βεβαίως, ο χειρισμός του θέματος, αλλά και οι όποιες ανακοινώσεις, αναμένεται να γίνουν σε επίπεδο πρωθυπουργού, αφότου υπάρξει η επίσημη ενημέρωση από πλευράς Αμερικανών για τα αποτελέσματα των σεισμικών ερευνών αλλά και τις προθέσεις τους για τα επόμενα βήματα που θα ακολουθήσουν. Αυτό αναμένεται να συμβεί πιθανότατα εντός του Μαρτίου.
Η περιοχή
Στην περιοχή νότια και δυτικά της Κρήτης έχουν χαραχτεί και παραχωρηθεί στην κοινοπραξία ExxonMobil Helleniq Energy δύο blocks: η έκταση του block “Νοτιοδυτικά της Κρήτης” ανέρχεται σε 19.868 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ η έκταση του block “Δυτικά της Κρήτης” ανέρχεται σε 20.058 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν σεισμικές έρευνες περίπου 13.000 χιλιομέτρων και, με βάση τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις που είχαν γίνει γνωστές, έχει εντοπιστεί ανάλογη γεωλογική δομή με βάση το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε για τον εντοπισμό του θαλάσσιου κοιτάσματος αερίου Ζορ στην Αίγυπτο. Σημειωτέον ότι τα blocks της Κρήτης δεν βρίσκονται κοντά σε κανένα διεκδικούμενο σημείο από τη Λιβύη και εντοπίζονται εντός των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Όσο για το πιθανό μέγεθος, σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης, οι περιοχές της Κρήτης (αλλά και του Ιονίου μαζί) δυνητικά εμφανίζουν αποθέματα της τάξης των 70-90 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών φυσικού αερίου, ποσότητες ικανές να καλύψουν το 15%-20% των καταναλώσεων της Ε.Ε. Η δυνητική αξία των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ελλάδα, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, υπερβαίνει τα 250 δισ. ευρώ.
Ποια είναι η ExxonMobil
Η ExxonMobil, παρότι είναι η μεγαλύτερη ιδιωτική ενεργειακή εταιρεία στον κόσμο, εντούτοις θεωρείται εκφραστής των οικονομικών συμφερόντων των Ηνωμένων Πολιτειών και εταιρεία με τεράστιο ειδικό οικονομικό και πολιτικό βάρος. Η εταιρεία παράγει περίπου το 3% του πετρελαίου παγκοσμίως και έχει υπό τον έλεγχό της πάνω από 30.000 παραγωγικές γεωτρήσεις. Στη σημερινή της μορφή δημιουργήθηκε τον Νοέμβριο του 1999, ωστόσο ιστορικά αποτελεί τον διάδοχο της άλλοτε κραταιάς Standard Oil, της εταιρείας που δημιούργησε το 19ο αιώνα ο J.D. Rockfeller. Αυτήν τη στιγμή η εταιρεία έχει παρουσία στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στη Ν. Αμερική, την Ευρώπη, την Ασία, την Αυστραλία και την Αφρική.