«… για την κυβέρνηση, δικαστήρια, νόμοι και θεσμοί έχουν διακοσμητικό χαρακτήρα και λαμβάνονται υπόψη μόνο όταν βολεύει» – Συνέντευξη στη Νέλλη Ψαρρού
Συνάντησα τον ανεξάρτητο, πλέον, ευρωβουλευτή Κρίτων Αρσένη ένα ζεστό Σαββατιάτικο μεσημέρι στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Αφορμή γι’ αυτή την κουβέντα στάθηκε το σημαντικό θέμα της ιδιωτικοποίησης του νερού στη Θεσσαλονίκη, με επικρατέστερους διεκδικητές μια κοινοπραξία της πολυεθνικής Suez με τον Μπόμπολα. Ο Κρίτων Αρσένης είναι ένας άνθρωπος με ιδιαίτερη δράση υπέρ του περιβάλλοντος. Μάλιστα, λόγω αυτής του της δραστηριότητας και της βράβευσής του από την ΕΕ για την εκστρατεία που συντόνιζε στο Αιγαίο, του προτάθηκε από το ΠΑΣΟΚ να είναι υποψήφιος στο δικό του ψηφοδέλτιο στις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2009. Λίγους μήνες πριν τη λήξη της θητείας του, στις 29 Μαΐου, έφυγε από το ΠΑΣΟΚ διατηρώντας όμως την έδρα του. Ευχάριστος, προσιτός και ανοιχτός σε σχόλια και κριτικές, απάντησε στις ερωτήσεις μου. Φυσικά, στη κουβέντα μας δεν θα μπορούσε να μην αναφερθεί και η πρόσφατη παραίτησή του από το ΠΑΣΟΚ, παραίτηση για την οποία, κατά πως φαίνεται, η πώληση της ΕΥΑΘ, ήταν κυριολεκτικά η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι…
– Είστε νέος ευρωβουλευτής χωρίς προηγούμενη πολιτική πείρα. Πώς πήρατε την απόφαση να είστε υποψήφιος; Τι έχετε αποκομίσει ως σήμερα από την εμπειρία σας αυτή;
Από τα 14 μου είμαι μέλος στο περιβαλλοντικό κίνημα, ενώ από το 2004 δουλεύοντας για την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού όργωνα τα νησιά του Αιγαίου αναζητώντας τις βέλτιστες πρακτικές για τον τουρισμό δημιουργώντας ένα δίκτυο με τους πιο δημιουργικούς ανθρώπους σε κάθε νησί, υλοποιώντας προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα σχολεία και κινητοποιώντας την ελληνική κοινή γνώμη για την ανάγκη να προστατεύσουμε το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά προκειμένου να συνεχίσει ο τουρισμός μας. Το 2007 επιλέχτηκα να είμαι ο εκπρόσωπος των περιβαλλοντικών οργανώσεων στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας και έδωσα τη μάχη εναντίον του παντοδύναμου τότε κ. Σουφλιά που προωθούσε ένα χωροταξικό του τουρισμού που θα έφερνε ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα στον τουρισμό σπέρνοντας δόμηση σε νησιά και παραλίες χωρίς σχέδιο και χωρίς προοπτική. Δυστυχώς, το ίδιο σχέδιο σήμερα το προωθεί η κ. Κεφαλλογιάννη. Η πρόταση να είμαι υποψήφιος για την Ευρωβουλή ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία όταν παρέλαβα το πρώτο πανευρωπαϊκό βραβείο για την εκστρατεία που συντόνιζα από το 2004 έως το 2009 για την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Αιγαίο. Επέλεξα να την αποδεχτώ γιατί από τη δράση μου είχα βιώσει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται στην πολιτική είναι καθοριστικές. Την παρουσία μου στην πολιτική τη βιώνω ως ενεργός πολίτης αγωνιζόμενος για την υπεράσπιση των κοινών αγαθών απέναντι στα ιδιωτικά οφέλη. Τη βιώνω ως μια μάχη προσφοράς προς την κοινωνία.
– Γιατί παραιτηθήκατε, ή μάλλον γιατί αναγκαστήκατε να παραιτηθείτε από το ΠΑΣΟΚ – και λέω αναγκαστήκατε γιατί μένοντας στη θέση σας δείχνετε ότι θέλετε να συνεχίσετε τη δουλειά που έχετε αναλάβει;
Από το σημερινό ΠΑΣΟΚ με χωρίζει πολιτικό χάσμα.Η πολιτική μου απόκλιση είναι προφανής και οι διαφωνίες μας δημόσια καταγεγραμμένες.Εδώ και αρκετό καιρό συνειδητά απείχα από τα κομματικά όργανα και το συνέδριο. Είχα επιλέξει να παραμείνω στο ΠΑΣΟΚ σεβόμενος το ότι είχα εκλεγεί στο ευρωψηφοδέλτιο του κόμματος. Όλα όμως έχουν ένα όριο. Η κυβέρνηση, η οποία εξαρτάται από την ψήφο του ΠΑΣΟΚ, υλοποιεί πλέον την πλήρη ιδιωτικοποίηση του δημόσιου πλούτου, των βασικών αγαθών για την επιβίωση των συμπολιτών μας, καταστέλλοντας ταυτόχρονα κάθε δημοκρατική αντίδραση. Η σταγόνα ξεχείλισε με την ιδιωτικοποίηση του νερού της πόλης μου, της Θεσσαλονίκης, την οποία προωθεί η κυβέρνηση και μάλιστα φιλοδοξεί να ολοκληρώσει μέσα στο καλοκαίρι. Η πώληση κερδοφόρων δημοσίων επιχειρήσεων και υποδομών, η πώληση δημόσιας γης, αρχαιολογικών χώρων και νησιών, η απορύθμιση της νομοθεσίας και ο ευτελισμός της λειτουργίας του ΥΠΕΚΑ δεν είναι προϋποθέσεις για την έξοδο από την κρίση. Για όλα αυτά η κρίση στάθηκε μια βολική δικαιολογία. Η εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων και όχι του δημοσίου συμφέροντος είναι η αιτία τους εδώ και καιρό. Δυστυχώς, την τελευταία περίοδο η κρίση έγινε δικαιολογία για την πλήρη απαξίωση των θεσμών, τη διάλυση των κοινών κανόνων και τον ευτελισμό της δημοκρατίας μας.
– Αντιμετωπίσατε πολύ πόλεμο από το ΠΑΣΟΚ, και όχι μόνο, για το θέμα της παραίτησής σας…
Tο επικοινωνιακό σύστημα που στηρίζει την κυβέρνηση επέλεξε να στρέψει τo ζήτημα της παραίτησης αποκλειστικά στο θέμα της έδρας – όπως γίνεται με κάθε ευρωβουλευτή που παραιτείται από το κόμμα του. Δεν απάντησαν πολιτικά σε τίποτα απ’ όσα κατήγγειλα με την παραίτηση μου, γεγονός που γεννά ένα πολιτικό ερώτημα: το ότι επέλεξαν να μην απαντήσουν στις καταγγελίες μου σημαίνει ότι αποδέχονται την ορθότητά τους; Το ότι δεν απαντούν σημαίνει ότι το θεωρούν σωστό; Ε, λοιπόν, να σταματήσει η ιδιωτικοποίηση! Είναι ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει διακριτή ιδεολογική ταυτότητα για το ΠΑΣΟΚ πλέον. Στην ουσία συνυπογράφει τη διαδικασία μαζικής απορύθμισης της νομοθεσίας μας, σε ό,τι αφορά τους οποιουσδήποτε ελέγχους και διαδικασίες που εγγυώνται το δημόσιο συμφέρον, την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, όλα αυτά που στην τελική θέτουν τις βάσεις για την έξοδό μας από την κρίση.
– Πέραν του ΠΑΣΟΚ, και άλλοι πολίτες εξέφρασαν την άποψη ότι θα έπρεπε να παραιτηθείτε από τη θέση σας επειδή βγήκατε με λίστα του ΠΑΣΟΚ. Τι έχετε να πείτε γι’ αυτό;
Παραιτήθηκα από το ΠΑΣΟΚ, όχι από την μάχη. Έφυγα από το ΠΑΣΟΚ επειδή έχω ριζικές διαφωνίες με τις πολιτικές που εφαρμόζονται. Παραμένω ανεξάρτητος γιατί οι πολιτικές αυτές κερδίζουν και δεν μας περισσεύει κανένας. Θα ήταν προδοσία για τις τοπικές κοινωνίες που αγωνίζονται να εγκαταλείψω ένα θεσμικό εργαλείο πίεσης. Δεν είμαι εγώ αυτός που στηρίζει παράλογες και επικίνδυνες πολιτικές, όπως η πώληση του νερού. Δεν είμαι αυτός που πρέπει να παραιτηθεί.
Έχω τιμήσει την θέση μου στο Ευρωκοινοβούλιο δουλεύοντας σαν σκυλί και φέρνοντας αποτελέσματα. Είμαι υποχρεωμένος να το πω γιατί τα κανάλια επικοινωνίας είναι κλεισμένα για όποιον ξεβολεύει. Ακόμη και όταν και ήμουν ο πρώτος στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέχθηκε από τους συναδέλφους του για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ως ο καλύτερος ευρωβουλευτής των επιτροπών του, ακόμη και αυτό δεν γράφτηκε καν. Ακόμη και όταν την επομένη της ανεξαρτητοποίησής μου έθεσα στην Κομισιόν με κατεπείγουσα ερώτηση το θέμα της κατάσχεσης σπιτιών ανέργων για οφειλές 831 ευρώ στις εταιρείες ύδρευσης, ακόμη και αυτό αποσιωπήθηκε. Καλώ τους συμπολίτες μας να παρακολουθούν τη δουλειά μου μέσω της ιστοσελίδας μου, του facebook και του twitter και να διαμορφώνουν τη δική τους άποψη.
– Από την άλλη, υπάρχουν άνθρωποι που επικροτούν τη στάση σας και περιμένουν κι άλλα από σας. Πώς θα κινηθείτε πολιτικά, ή αλλιώς, από δω και πέρα;
Έφυγα από το ΠΑΣΟΚ επειδή έχω ριζικές διαφωνίες με τις πολιτικές που εφαρμόζονται. Παραμένω ανεξάρτητος γιατί οι πολιτικές αυτές κερδίζουν και δυστυχώς στον αγώνα αυτό δε μας περισσεύει κανένας. Θα βρίσκομαι στο πλευρό των τοπικών κοινωνιών που παλεύουν ανυπεράσπιστες για το αυτονόητο, την προάσπιση του φυσικού τους πλούτου, του νερού τους, ενάντια σε παράλογες πολιτικές που ξεπουλούν κερδοφόρες δημόσιες επιχειρήσεις και υποδομές, δημόσια γη, αρχαιολογικούς χώρους και νησιά.
– Σε καιρό κρίσης, λένε κάποιοι, είναι πολυτέλεια να μιλάμε για το περιβάλλον. Πώς το σχολιάζετε;
Το περιβάλλον δεν είναι κάτι έξω από την οικονομική κρίση. Ο σεβασμός του περιβάλλοντος και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι ο δρόμος για την έξοδο από την κρίση. Οι ενεργειακές εισαγωγές της Ε.Ε. μας κοστίζουν 400 δις ευρώ ετησίως. Αν μέσα από ενεργειακή εξοικονόμηση και αλλαγή του τρόπου παραγωγής ενέργειας παύαμε να εισάγουμε ενεργειακούς πόρους και επενδύαμε τα χρήματα αυτά στην οικονομία μας θα δημιουργούσαμε άμεσα 1 και έμμεσα 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας το χρόνο. Και για την Ελλάδα ειδικά θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό. Είμαστε η χώρα που έχει από τα πιο σπάταλα –ενεργειακά– σπίτια και κτίρια στην Ευρώπη. Δυόμισι φορές πιο σπάταλα από ό,τι η παγωμένη Σουηδία και τρεις φορές από ό,τι η επίσης παγωμένη Φινλανδία.
Αν είχαμε εκσυγχρονισμένα ενεργειακά σπίτια, αν δεν χρειαζόταν να σπαταλάμε τεράστιες ποσότητες ενέργειας για να τα θερμάνουμε και να τα ψύξουμε, τότε πιθανόν να είχαμε πετύχει εδώ και χρόνια το πρωτογενές πλεόνασμα που τόσο συζητάμε. Για να μονώσουμε τα σπίτια μας, να βάλουμε διπλά τζάμια, να βελτιώσουμε τα κουφώματα, να αυξήσουμε τους ηλιακούς μας συσσωρευτές και κάποια στιγμή να τοποθετήσουμε φωτοβολταϊκά πάνελ στις ταράτσες μας, μπορούμε κάλλιστα να χρησιμοποιήσουμε υλικά τα οποία παράγονται στην Ελλάδα. Έχουμε βιομηχανία κουφωμάτων αρκετά δυνατή, έχουμε βιομηχανία μονωτικών υλικών, έχουμε υλικά κατασκευής, παράγουμε ηλιακούς θερμοσίφωνες και φωτοβολταϊκά πάνελ.
Αν κινηθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση, και θα έχουμε θετικά αποτελέσματα όσον αφορά την ανεργία, και ταυτόχρονα πολλές οικογένειες και νοικοκυριά θα ανακουφιστούν από τα έξοδα.
– Επιχειρείται η ιδιωτικοποίηση του νερού σε όλη την Ελλάδα, και ταυτόχρονα ρυπαίνονται πολλές άλλες πηγές. Είναι δέσμευση της κυβέρνησης αυτή η πολιτική; Πώς μπορούμε να το σταματήσουμε;
Με δικαιολογία την οικονομική κρίση και πρόσχημα την εξοικονόμηση εσόδων, η επιβολή των ιδιωτικοποιήσεων συμπαρασύρει και το περιβάλλον. Το νερό της Θεσσαλονίκης είναι από τα πρώτα τμήματα της δημόσιας περιουσίας που επιδιώκει να πουλήσει η κυβέρνηση. Αλίμονο όμως, προωθούν την πώληση ενός βασικού αγαθού, που όπου εφαρμόστηκε αποδείχθηκε καταστροφική. Έχει αποδειχθεί ότι η ιδιωτικοποίηση αυξάνει το κόστος για τους πολίτες και μειώνει την ποιότητα του νερού. Η πιο ακραία πολιτική του «θατσερισμού» σύντομα θα κυριαρχεί στη χώρα μας.
Αυτή τη στιγμή ένα πανευρωπαϊκό κίνημα πολιτών κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού δυναμώνει διαρκώς τη φωνή του: 17.000 πολίτες από την Ελλάδα και 1.700.000 από όλη την Ευρώπη έχουν υπογράψει την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού. Είναι η πρώτη φορά που σημειώνεται τόσο πλατιά και μαζική κινητοποίηση. Σύμφωνα με τη συνθήκη της Λισσαβόνας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι τώρα υποχρεωμένη να ακούσει το αίτημα των πολιτών και να προτείνει σχετική νομοθεσία.
– Ποια είναι τα κυριότερα θέματα που μας απασχολούν σήμερα πολιτικά στην Ελλάδα; Εσείς που εστιάζετε;
Αυτή τη στιγμή προτεραιότητα έχει ο αγώνας κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού και της δημόσιας γης. Θα ήθελα όμως να αναφερθώ και στις πρόσφατες εξελίξεις με το κλείσιμο της ΕΡΤ.
Το κλείσιμο τις ΕΡΤ αποτέλεσε μια κορυφαία επίδειξη οπορτουνισμού από την κυβέρνηση. Θέλοντας να ξεχαστεί το ευτυχές φιάσκο της αποτυχίας της στο θέμα ΔΕΠΑ, χτύπησαν στην καρδιά της δημοκρατίας, κατεβάζοντας τους διακόπτες στην ελληνική ραδιοφωνία και τηλεόραση, χωρίς καν σχέδιο αναδιάρθρωσης. Θεώρησαν ότι θα καλύψουν την προχειρότητα και ανικανότητά τους στο θέμα των ακραίων ιδιωτικοποιήσεων με μια ακόμη εντυπωσιακότερη προχειρότητα και ανικανότητα, αυτή τη φορά με περίσσεια επίδειξη αυταρχισμού στέλνοντας τα ΜΑΤ να ρίξουν το σήμα της ΕΡΤ.
Εάν τα κόμματα της κυβέρνησης πιστεύουν ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ από την κυβέρνηση ήταν βίαιο και αυταρχικό, θα έπρεπε να είχαν ήδη καταψηφίσει την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου στη Βουλή.Η κυβέρνηση που έστειλε τα ΜΑΤ για να ρίξουν το σήμα της ΕΡΤ 45 λεπτά πριν την εξαγγελθείσα ώρα, έχει περάσει μέρες χωρίς να έχει ακόμη εφαρμόσει την απόφαση του ΣτΕ για άνοιγμα της ΕΡΤ. Είναι προφανές ότι για την κυβέρνηση, δικαστήρια, νόμοι και θεσμοί έχουν διακοσμητικό χαρακτήρα και λαμβάνονται υπόψη μόνο όταν βολεύει.
Το κλείσιμο της ΕΡΤ είναι μόνο η αρχή.Η κυβέρνηση επέλεξε με το δόγμα της επιβολής να διαλύσει τη δημόσια περιουσία, σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος. Το κλείσιμο της ΕΡΤ αποτελεί επίδειξη ισχύος και εκφοβισμό για όποιον άλλον σκέφτεται να αντιδράσει σε πωλήσεις δημόσιας περιουσίας και κλείσιμο θεσμών. Ακολουθούν σε λίγο η πώληση του νερού της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας, 4 σχολείων της Θεσσαλονίκης και κάθε δημοσίου και δημοτικού κτηρίου, χωρίς ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας, χωρίς σχέδιο, αλλά με σαφή οφέλη για ιδιωτικά συμφέροντα.