Εν όψει της έναρξης περιόδου δακοκτονίας έτους 2017 και με αφορμή τα συνεχιζόμενα δημοσιεύματα στον τοπικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, σχετικά με την συμμετοχή ή μη στο πρόγραμμα δακοκτονίας, από το Γραφείο Αντιπεριφερειάρχη της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων ανακοινώνεται ότι:
Ο Nομός Χανίων είναι ένας κατεξοχήν αγροτικός νομός στο μεγαλύτερο μέρος του. Βασικό αγροτικό προϊόν του είναι το ελαιόλαδο, για την προώθηση του οποίου, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, γίνονται τεράστιες προσπάθειες τα τελευταία χρόνια. Το πρόγραμμα συλλογικής καταπολέμησης του δάκου της ελιάς (δακοκτονία) εφαρμόζεται επί μακρόν σε όλες τις ελαιοκομικές περιοχές της Ελλάδας και είναι μοναδικό στο είδος του, στις περιοχές όπου φύεται το ελαιόδενδρο. Δυστυχώς, λόγω της οικονομικής κατάστασης στην οποία έχει επέλθει η Χώρα τα τελευταία χρόνια, αντιμετωπίζει δυσχέρειες, όπως και άλλοι τομείς της δημόσιας ζωής. Οι δυσλειτουργίες του προγράμματος έχουν επανειλειμένως επισημανθεί στο αρμόδιο υπουργείο και γίνονται μεγάλες προσπάθειες για την αντιμετώπισή τους. Ως παραδείγματα μπορούν να αναφερθούν η ανάθεση του έργου της παγιδοθεσίας σε εργολαβία προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αδυναμία πρόσληψης προσωπικού καθώς και το γεγονός ότι η τρέχουσα διακήρυξη ψεκασμών θα έχει διάρκεια τριετίας έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η καθυστέρηση στην έναρξη των δολωματικών ψεκασμών.
Είναι κατανοητή η απογοήτευση των καλλιεργητών ελιάς, εντούτοις η μη συμμετοχή στο πρόγραμμα δεν είναι λύση. Εφόσον τους παρέχεται η δυνατότητα χρήσης ενός σημαντικού όπλου στην αντιμετώπιση αυτού του βασικού εχθρού του ελαιοκάρπου, με ελάχιστη επιβάρυνση από μέρους τους θα πρέπει να κάνουν χρήση του όπλου αυτού και όχι να το απορρίπτουν. Συχνά ακούγεται σε συζητήσεις με τους ελαιοπαραγούς ότι «πληρώνουν το πρόγραμμα» γεγονός το οποίο δεν είναι απόλυτα ακριβές. Η εισφορά δακοκτονίας, η οποία είναι ίση με 0,03 του ευρώ ανά κιλό, δηλαδή 30 ευρώ ανά χίλια κιλά παραγόμενου ελαιολάδου (υπ. αριθ. 1162/3-11-2016 και ΑΔΑ: ΩΓΝΗΗ-ΠΒΗ του Υπουργείου Οικονομικών) και καλύπτει μόνο ένα ποσοστό του κόστους της δακοκτονίας ενός έτους για τον Νομό Χανίων. Υπενθυμίζεται εδώ ότι ο μέσος όρος ψεκασμών τα τελευταία χρόνια είναι περίπου τέσσερις.
Είναι ακλόνητη άποψή μας ότι οι συνέπειες μη συμμετοχής, ιδιαίτερα εκτεταμένων περιοχών, στο πρόγραμμα θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες:
α) Περιβαλλοντικές καθώς το πρόγραμμα δακοκτονίας, είναι περιβαλλοντικά το βέλτιστο για την ταυτόχρονη αντιμετώπιση του εντόμου και προστασία του περιβάλλοντος,
β) Στην ποιότητα του ελαιολάδου και την υγεία των καταναλωτών αφού η μη εφαρμογή του προγράμματος στις περιοχές αυτές θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτους ψεκασμούς, με αποτέλεσμα την αύξηση των υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων στο λάδι. Υπενθυμίζουμε ότι τα «ποιοτικά ελαιολάδα» όπως είναι το ελαιόλαδο Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης «ΧΑΝΙΑ» ΚΡΗΤΗΣ πρέπει, μεταξύ άλλων, να προέρχονται από ελαιώνες στους οποίους η καταπολέμηση του δάκου γίνεται με δολωματικούς ψεκασμούς από εδάφους, με βιολογικές μεθόδους, ή χωρίς καμία καταπολέμηση (Υ.Α. 379563/20-8-1993, ΦΕΚ 821Β΄/1993)
γ) Στην ποσότητα του παραγόμενου ελαιολάδου καθώς το πρόγραμμα δακοκτονίας, με ότι αδυναμίες και αν έχει, συντελεί σημαντικά στην μείωση των δακοπληθυσμών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Κρήτη και ειδικότερα τα Χανιά είναι «εστίες» του εντόμου και ότι οι πληθυσμοί που αναπτύσσονται είναι ιδιαίτερα υψηλοί. Να μην μας παρασύρουν χρονιές όπως αυτή που πέρασε, που οι ξηροθερμικές συνθήκες βοήθησαν στο να διατηρηθούν οι προσβολές του εντόμου χαμηλές. Σε μία συνήθη χρονιά, στις κλιματικές συνθήκες των Χανίων, η αντιμετώπιση του εντόμου είναι πολύ δύσκολη, ιδιαίτερα στις περιοχές όπου καλλιεργείται η τσουνάτη ελιά. Τονίζεται επίσης και το γεγονός ότι η φετινή χρονιά αναμένεται να είναι μία χρονιά με παραγωγή, η οποία είναι παράλογο να τίθεται σε κίνδυνο τόσο αλόγιστα.
δ) Στο εισόδημα των ελαιοπαραγωγών, ως συνέπεια της ως άνω ποιοτικής και ποσοτικής υποβάθμισης του ελαιολάδου. Οι ελαιοπαραγωγοί θα επιβαρυνθούν επιπλέον με το κόστος της δακοκτονίας σε ιδιωτικό επίπεδο προκειμένου να αντιμετωπίσουν το έντομο. Η εισφορά δακοκτονίας όπως αναφέρθηκε παραπάνω δεν καλύπτει το συνολικό κόστος αντιμετώπισης του δάκου.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ο δάκος είναι έντομο και ως έντομο δεν γνωρίζει όρια. Ιδιαίτερα στην περίπτωση που εκτεταμένες περιοχές εξαιρεθούν από το πρόγραμμα η διαχείριση των πληθυσμών θα είναι πολύ δύσκολη. Το πρόγραμμα δακοκτονίας εξασφαλίζει αυτό που είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί σε ιδιωτικό επίπεδο, την ταυτόχρονη εφαρμογή του ψεκασμού σε μία περιοχή. Για αυτό τον λόγο όσο και αν σε κάποιες περιπτώσεις η εφαρμογή του ψεκασμού είναι «ελλιπής» πάντα θα έχει αποτέλεσμα.
