Παράθυρο για τη μη επιβολή προστίμων φαίνεται ότι ανοίγει η μαζική συμμετοχή των ιδιοκτητών στη διαδικασία κτηματογράφησης, καθώς το ποσοστό των υποβληθεισών δηλώσεων ακίνητης περιουσίας από τους πολίτες, το οποίο έχει φτάσει ήδη το 66,66% (και είναι πολύ μεγαλύτερο σε περιοχές που ολοκληρώνεται η διαδικασία) απομακρύνει τουλάχιστον χρονικά την εφαρμογή τους.
Αλλωστε και η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος έχει αφήσει ανοιχτή την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής των προστίμων, τοποθετώντας τη χρονικά εντός του α΄ εξαμήνου του έτους. Υπενθυμίζεται ότι τα πρόστιμα εφόσον επιβληθούν θα είναι κλιμακούμενα ανάλογα με το χρόνο καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης στο Κτηματολόγιο και της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων.
Ωστόσο, ο προϋπολογιζόμενος αριθμός των ενστάσεων που αναμένονται εξαιτίας σφαλμάτων στις δηλώσεις, απειλεί να τινάξει στον αέρα το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου και αποτελεί τον νέο «εφιάλτη» για την περαίωση του Κτηματολογίου.
Το πλήθος των ενστάσεων που αναμένονται από την τρέχουσα φάση της κτηματογράφησης σε συνδυασμό με τις πέντε μελέτες για την κτηματογράφηση ισάριθμων περιοχών, η ανάθεση των οποίων εκκρεμεί λόγω δικαστικών διενέξεων, αναμένεται να σπρώξουν προς τα …πίσω την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, η οποία, όπως φαίνεται, πάει για το 2023, αντί για το 2021, όπως αρχικά είχε ανακοινωθεί.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της διοίκησης του Κτηματολογίου, ο αριθμός ενστάσεων που θα ακολουθήσουν την τρέχουσα φάση κτηματογράφησης (ΚΤΙΜΑ-16) θα είναι τουλάχιστον διπλάσιος από όσες υποβάλλονταν σε προηγούμενα προγράμματα. Κι αυτό γιατί τα προηγούμενα προγράμματα κτηματογράφησης αφορούσαν μικρότερες περιοχές, ενώ στην πλειονοτότητά τους περιελάμβαναν μεγάλες πόλεις, όπου οι ιδιοκτησίες είναι πολύ πιο ξεκάθαρες δεδομένου ότι υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας, κ.λπ.
Στην τρέχουσα φάση κτηματογράφησης που αφορά 16,5 εκατ. δικαιώματα (43% από τα συνολικά 39 εκατ. δικαιώματα της χώρας), η πλειονότητα των περιοχών είναι αγροτικές, ορεινές και νησιωτικές. Ετσι, εάν σε παλαιότερα προγράμματα κτηματογράφησης το ποσοστό των ενστάσεων ανερχόταν σε 5% έως 7% επί του συνόλου των δηλωθέντων δικαιωμάτων, τώρα αναμένεται να διαμορφωθεί στο 10%, ποσοστό το οποίο μεταφράζεται σε τουλάχιστον 1 εκτομμύριο ενστάσεις βάσει των ακινήτων που τελικά θα δηλωθούν. Πολλές απ΄αυτές μάλιστα θα καταλήξουν στα δικαστήρια σημειώνοντας νέες καθυστερήσεις.
Καθεμία από τις ενστάσεις αυτές θα πρέπει να εξεταστεί χωριστά από τις Επιτροπές Ενστάσεων, στις οποίες όμως τόσο οι νομικοί αλλά κυρίως οι εκρόσωποι του τεχνικού κλάδου αποφεύγουν να συμμετάσχουν κυρίως λόγω της μικρής αμοιβής (3-5 ευρώ ανά υπόθεση) με αποτέλεσμα να υπάρχει σημαντική δυσκολία σύστασης των επιτροπών.
Για να λυθεί το ζήτημα και να γίνει πιο ελκυστική η συμμετοχή του τεχνικού κόσμου στις Επιτροπές Εξέτασης Ενστάσεων, σε νομοσχέδιο που ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και αναμένεται να παρουσιαστεί τον επόμενο μήνα, θα υπάρξουν κίνητρα όπως για παράδειγμα η αύξηση των αποζημιώσεων, του αριθμού των συνεδριάσεων των Επιτροπών, ενώ παράλληλα θα θεσμοθετηθεί η συμμετοχή όχι μόνο τοπογράφων – όπως συμβαίνει τώρα – αλλά όσων έχουν δικαίωμα υπογραφης τοπογραφικού (πολιτικοί μηχανικοί, κλπ).
Στο 66,66% το μέσο ποσοστό δηλώσεων
Μέχρι τώρα, πάντως, η πορεία της κτηματογράφησης κρίνεται ιδιαίτερα ικανοποιητική από τη διοίκηση του φορέα. Ετσι, αν και ο μέσος όρος των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί φτάνει τα 66,66%, στην πραγματικότητα είναι αρκετά μεγαλύτερος, ξεπερνώντας ακόμα και το 70% σε περιοχές που η διαδικασία είχε ξεκινήσει νωρίτερα. Αντίθετα, τα ποσοστά είναι μικρότερα σε περιοχές για τις οποίες οι προθεσμίες δεν έχουν λήξει ακόμα, όπως η Δυτική Αττική, τα Επτάνησα, η Λήμνος και η Λέσβος.
Παράλληλα, η διοίκηση του φορέα καταβάλλει προσπάθειες, ώστε να ξεμπλοκάρουν το συντομότερο δυνατό οι πέντε μελέτες για την κτηματογράφηση στα υπόλοιπα τμήματα Θεσπρωτίας και Κέρκυρας, Κυκλάδων (Άνδρος, Τήνος, Μύκονος, Πάρος, Νάξος, Σαντορίνη, Μήλος, Κέα, Κύθνος), Ρέθυμνου, Χανιών και μίας εκ των δύο συμβάσεων της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου.
Οπως μάλιστα επεσήμανε την Τρίτη ο γενικός διευθυντής του Ελληνικού Κτηματολογίου, Στέφανος Κοτσώλης, η μελέτη του Ρεθύμνου θα είναι η πρώτη από τις πέντε που θα ξεκινήσει, καθώς αναμένεται να εγκριθεί αυτή την εβδομάδα από το Δ.Σ. του Κτηματολογίου με στόχο εντός του Φεβρουαρίου να έχει ανατεθεί κιόλας.