Ολοκληρώθηκε την Τρίτη 24/6/2014 με μεγάλη επιτυχία στην έκθεση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, η συνάντηση εργασίας του έργου Πολιτικής Προστασίας της Ε.Ε. “RISK” που υλοποιεί ως εταίρος το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Στη διήμερη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι από τους εννέα εταίρους του έργου που προέρχονται από την Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Σλοβενία και Ελλάδα οι οποίοι συζήτησαν και προγραμμάτισαν τις εργασίες για την ολοκλήρωση του παραπάνω έργου.
Το έργο “RISK” έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός πιλοτικού εργαλείου διαχείρισης των κινδύνων από Φυσικές Καταστροφές το οποίο απευθύνεται σε όσους συμμετέχουν, σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο, στο χωροταξικό σχεδιασμό, τη λήψη αποφάσεων και την πρόληψη των φυσικών καταστροφών. Το εργαλείο θα αποτελεί μια ηλεκτρονική εφαρμογή βασισμένη στα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) και θα μπορεί να εκτιμήσει τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών σε περιοχές αναφοράς όπως και την πιθανή επίδραση της Κλιματικής Αλλαγής, ενώ θα παράγει μια τράπεζα πληροφοριών και λύσεων που θα βοηθούν στη λήψη των απαραίτητων αποφάσεων.
Στα πλαίσια των εργασιών της συνάντησης πραγματοποιήθηκε στις 24/6/2014 μια ανοικτή ημερίδα για την Ελαχιστοποίηση των Κινδύνων από τις Φυσικές καταστροφές όπου παρουσιάστηκαν τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του έργου “RISK” καθώς και άλλων έργων Πολιτικής Προστασίας που υλοποίησαν ή υλοποιούν φορείς της Κρήτης όπως τα έργα PATCH, RACCE και SEE του ΜΦΙΚ και του NEREIDS του ΙΤΕ. Στην ημερίδα παρέστησαν ο Αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου και υπεύθυνος Πολιτικής Προστασίας κ. Ε. Κουκιαδάκης που κήρυξε την έναρξη των εργασιών, ο Διοικητής του Πυροσβεστικού Σώματος Ηρακλείου κος Ε. Δαμουλάκης, η Υπεύθυνη Πολιτικής Προστασίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης κα. Ε. Τσαγκαράκη-Μαυράκη, στελέχη των παραπάνω οργανισμών, όπως και των Πολεοδομικών και Δασικών Υπηρεσιών Περιφερειακών Ενοτήτων και Δήμων του Ηρακλείου και του Αγίου Νικολάου, στελέχη του ΕΚΑΒ Ηρακλείου και της ΕΜΑΚ, μέλη και εκπρόσωποι των εθελοντικών οργανώσεων Σαμαρειτών του Ερυθρού Σταυρού και της ΠΡΟΤΕΚΤΑ Ηρακλείου και άλλοι εμπλεκόμενοι με την Πολιτική Προστασία.
Οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τους τρόπους διαχείρισης των κινδύνων από Φυσικές Καταστροφές στις περιοχές εφαρμογής του έργου, όπως την αντιμετώπιση του σεισμικού κινδύνου στο Avellino και Benevento της Ιταλίας, την εκτίμηση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων και τις διαδικασίες επανάκαμψης από την κατολίσθηση στην περιοχή Bareges των Γαλλικών Πυρηναίων, την παρακολούθηση και διαχείριση της ενεργής κατολίσθησης στην περιοχή Ajdovscina της Σλοβενίας, καθώς και την αντιμετώπιση των πλημμυρών στον ποταμό Wupper της Γερμανίας. Στη συνάντηση παρουσιάστηκαν και τα αποτελέσματα από τη μελέτη της λεκάνης του ποταμού Γιόφυρου Ηρακλείου που συμμετέχει ως πιλοτική περιοχή από την Ελλάδα. Οι εταίροι μάλιστα του έργου είχαν τη δυνατότητα το απόγευμα της Δευτέρας 23/6/2014 να επισκεφτούν την περιοχή και να δουν από κοντά τις συνθήκες που επικρατούν.
Στην ουσιαστική συζήτηση που ακολούθησε στο τέλος της ημερίδας καταγράφηκαν οι διαφορετικές πρακτικές που εφαρμόζονται στις διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες, αναδείχθηκε η ευθύνη των ίδιων των πολιτών στην τήρηση και εφαρμογή των νόμων αλλά και των αναγκαίων προφυλάξεων για την ελαχιστοποίηση και αντιμετώπιση των Φυσικών Καταστροφών και τονίστηκε η σημασία που έχει η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων επιστημονικών δεδομένων στο σωστό σχεδιασμό και την χωροταξική ανάπτυξη των οικιστικών περιοχών ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι κοινονικοοικονομικές επιπτώσεις των πιθανών καταστροφών.
Η περιοχή της λεκάνης του Γιόφυρου επιλέχθηκε αρχικά λόγω των προηγούμενων πλημμυρικών φαινομένων που είχαν παρουσιαστεί, για τη συγκέντρωση μέσα σε αυτήν μιας πληθώρας διαφορετικών και πολλές φορές αντικρουόμενων μεταξύ τους, ανθρωπίνων δραστηριοτήτων και της κατάληξής της στην πόλη του Ηρακλείου. Όλα τα μετεωρολογικά, γεωλογικά, περιβαλλοντικά και χωροταξικά στοιχεία που μελετήθηκαν καθώς και η ανάλυση των μοντέλων για την Κλιματική αλλαγή έδειξαν ότι μέχρι το 2030 οι κίνδυνοι από πλημμύρες, που είναι και οι σημαντικότεροι που αντιμετωπίζει η περιοχή, εξακολουθούν να υφίστανται και ενδεχομένως να ενταθούν. Οι βασικοί λόγοι είναι ότι χωροταξικά και πολεοδομικά για το 2030 προβλέπεται μια μικρή αύξηση των κατοίκων στην πόλη το Ηρακλείου και στα χαμηλά της λεκάνης απορροής, που θα έχει ως συνέπεια την αύξηση του πολεοδομικού ιστού κατά 8%. Τα κλιματικά μοντέλα αν και προβλέπουν για την Κρήτη μέχρι το 2090 μια μείωση των βροχοπτώσεων κατά περίπου 20-30% και αντίστοιχη αύξηση της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας από 1,8-2οC, γεγονός που θα ενισχύσει την ξηρασία και ενδεχομένως επιφέρει και αύξηση δασικών πυρκαγιών, προβλέπουν επίσης και ένα άλλο πολύ κρίσιμο χαρακτηριστικό, ότι οι βροχοπτώσεις θα συγκεντρώνονται σε μικρότερα χρονικά διαστήματα και θα είναι κατά συνέπεια εντονότερες. Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω αυξάνει συνεπώς την πιθανότητα συχνότερων πλημμυρικών παροχών για τον ποταμό.
Από την επιτόπια επίσκεψη στο χώρο διαπιστώθηκε επίσης ότι οι επικινδυνότητες που ενισχύουν τον κίνδυνο πλημμυρών στην περιοχή, όπως ο σημαντικός περιορισμός σε πολλά σημεία της κοίτης του ποταμού, η παρουσία πολλών φερτών υλικών και απορριμμάτων, αλλά κυρίως η ύπαρξη τριών, στενών μεταλλικών γεφυρών στην είσοδό του ποταμού στο πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου που μπορεί να λειτουργούν ως φράγματα, ενισχύουν τον κίνδυνο εξαιτίας πλημμυρών για την περιοχή.
Το πρόγραμμα “RISK” θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος του έτους οπότε αναμένονται και τα υπόλοιπα παραδοτέα του. Περισσότερες πληροφορίες βρίσκονται στην ιστοσελίδα του έργου http://nuke.risk-project.eu.