Του Γιώργου Μουργή
H κοινή γνώμη θεωρεί τον Μανώλη Γλέζο σαν τον πρώτο αντιστασιακό, μαζί με τον Λάκη Σάντα την περίοδο της ναζιστικής κατοχής, με αφορμή τη ηρωική πράξη τους να κατεβάσουν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη.
O ίδιος ο Μ. Γλέζος, όμως επιμένει να αρνείται τον τίτλο, διευκρινίζοντας ότι επάξια ανήκει στον Μαθιό Πόταγα.*
Στο βιβλίο του «Εθνική Αντίσταση 1940 -1945», από τις εκδόσεις Στοχαστής γράφει:
«Το μεσημέρι της 2ας Μαΐου 1941, ο 17χρονος μαθητής της Ε΄ Γυμνασίου του Βαρβακείου από τη Βυτίνα, Μαθιός Πόταγας, πετάχτηκε άοπλος στη μέση του δρόμου, ύψωσε το χέρι και φώναξε στη φάλαγγα των αρμάτων μάχης των ναζί που έφτασαν στη γέφυρα Κουτρουμπή, στο δημόσιο δρόμο, που περνούσε έξω από τη Βυτίνα: «Σταθείτε. Δεν θα μας σκλαβώσετε. Είμαι εδώ μόνος. Αλλά η Ελλάδα ολόκληρη ακολουθεί». Έκπληκτος ο διοικητής της φάλαγγας, ρώτησε το διερμηνέα, τι λέει αυτό το παιδί. Όταν ο διερμηνέας του εξήγησε, ο διοικητής με το αυτόματό του σκότωσε τον Πόταγα. Αλλά δεν έφτανε στον ναζί αξιωματικό μόνον ο θάνατος. Διέταξε τους στρατιώτες του και με έναν ογκόλιθο συνέθλιψαν το κεφάλι του νέου που τόλμησε να υψώσει το ανάστημά του απέναντι στο Γ΄Ράιχ και το στρατό του…».
Το μεγαλείο ενός αυθεντικού ήρωα που παραχωρεί τη θέση του, αποκαθιστώντας την ιστορική μνήμη και αλήθεια, χωρίς να διεκδικεί αντιστασιακά εύσημα ή παράσημα. Χωρίς καμιά πρόθεση ιδιοτελούς καπηλείας.
Έξαλλου δεκαέξι χρονιά συνολικά στις φύλακες και άλλα τόσα κάτω από συνεχείς διώξεις και βασανιστήρια είναι ικανά να σε ποτίσουν σοφία, ώστε ποτέ δεν χρειάστηκε ο ίδιος να τα εξαργυρώσει, με πολιτικά ένσημα συναλλαγής με την εξουσία ή το πολιτικό σύστημα.
Σήμερα γιορτάζει τα ενενηκοστά τέταρτα γενέθλια του, ο «αιώνιος έφηβος» από την Απείρανθο της Νάξου, παραμένοντας σεμνός, ταπεινός εν ζωή ήρωας. Κουβαλώντας μέχρι τα σήμερα την πολιτική μεγαλοσύνη που μπορεί να εμπνεύσει την επόμενη μέρα του τόπου, όχι μόνο από τους αντιστασιακούς αγώνες του αλλά και με τη φυσική παρουσία στους αγώνες, του σήμερα. Κουβαλώντας τη σπίθα του μπροστάρη στο κίνημα των λαϊκών διεκδικήσεων και του ταξικού αγώνα.
Αληθινός μαχητής τον θυμάμαι μέσα στο κρύο, να στέκεται διπλά στους αγρότες, στα μπλόκα της Κορίνθου στις τελευταίες κινητοποιήσεις τους.
Θυμάμαι ακόμα τη ντροπή και τη οργή που ένιωσα, στην είδηση εκείνης της μέρας στο Σύνταγμα, ότι οι δυνάμεις καταστολής έριξαν χημικά στον Γλέζο. Από στόμα σε στόμα έφτασε και στη μεριά που βρισκόμασταν μαζί με την ίδια ερώτηση από χιλιάδες κόσμο που αγωνιούσε, αν ο Μανώλης ήταν καλά;
Σκεφτόμουν εκείνη τη μέρα:
«Ο Μανώλης τη γλίτωσε από τους Γερμανούς, τις εξορίες τα βασανιστήρια, τις φυλακές, το εκτελεστικό απόσπασμα, τη χούντα, σιγά που δεν θα γλίτωνε από τα χημικά των μνημονιακών μπάσταρδων της εξουσίας.
Τη γλίτωσε από το Καραμανλή και τη κατηγορία που του φόρτωσε το καθεστώς της δεξιάς το 1958, για κατασκοπεία υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης, συγκατηγορούμενος μαζί με την αδερφή του Μπούμπα, δεν θα άντεχε τους ψεκασμούς των ΜΑΤ;».
Χρειάζεσαι μέρες να γράφεις για τα ηρωικά ή τους αγώνες του. Και τι να πρωτοπείς εξάλλου; Από που να αρχίσεις και πως να τελειώσεις;
Ένα χαστούκι για χατήρι του Γλέζου…
Με αυτό το χαστούκι και τη περιγραφή που το συνοδεύει από το πολιτικό κίνημα του Μανώλη Γλέζου: Κίνηση Ενεργοί Πολίτες…λέω να του ευχηθούμε να είναι κοντά μας για πολλά χρονιά, ζωντανό παράδειγμα αληθινής ιστορικής μνήμης στους αγώνες που έχουμε μπροστά.
Μπεάτε Κλάρσφελντ: «Το αφιερώνω στον Μανώλη Γλέζο»
«Ο Μανώλης Γλέζος παρευρέθηκε στο Βερολίνο σε εκδήλωση που διοργανώθηκε από την Ευρω-κοινοβουλευτική ομάδα του Die Linke προς τιμή του, αλλά και της Μπεάτε Κλάρσφελντ με θέμα ”70 Χρόνια από την ημέρα της Απελευθέρωσης: Συζητάμε για τη μεταπολεμική Ευρώπη, Διαμορφώνουμε τη σημερινή Ευρώπη”.
Στο πάνελ, μαζί με τον Γλέζο και η Μπεάτε Κλάρσφελντ, η οποία έγινε παγκόσμια γνωστή για το χαστούκι που έδωσε τον Νοέμβριο του 1968 στο Βερολίνο στον χριστιανοδημοκράτη καγκελάριο Κουρτ Γκέοργκ Κίζινγκερ λόγω του ναζιστικού παρελθόντος του.
”Το αφιερώνω στον Μανώλη Γλέζο” είχε πει τότε. Σαρανταεπτά χρόνια μετά του το είπε και από κοντά.
Η αντι-ναζιστική δράση της Μπεάτε Κλάρσφελντ ξεκίνησε το 1966, όταν εργαζόταν στη Γαλλία για τη «Γαλλο-Γερμανική Συμμαχία Νέων». Η νεαρή Γερμανίδα τόλμησε να δημοσιεύσει μια σειρά άρθρων στο γαλλικό περιοδικό «Combat», στα οποία κατηγορούσε τον Καγκελάριο Κουρτ Κίζινγκερ, εξαιτίας του ναζιστικού του παρελθόντος.
Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Κίζινγκερ συνεργαζόταν στενά με τον υπουργό Προπαγάνδας, Γιόζεφ Γκέμπελς και για δύο χρόνια υπήρξε υποδιευθυντής του τμήματος της ραδιοφωνικής προπαγάνδας.
Η Κλάρσφελντ απολύθηκε εξαιτίας των δημόσιων κατηγοριών της. Αντί όμως να τρομοκρατηθεί και να τις αποσύρει, ενέτεινε τις προσπάθειές της. Ξεκίνησε ολόκληρη καμπάνια εναντίον του Κίζινγκερ, θέλοντας να διαδώσει παντού τις λεπτομέρειες για το παρελθόν του.
Λίγους μήνες πριν από το διάσημο χαστούκι, τον είχε αποκαλέσει «Ναζί» κατά τη διάρκεια συνεδρίασης στη Βουλή Στις 7 Νοεμβρίου του 1968, η Κλάρσφελντ κατάφερε να προσπεράσει την ασφάλεια του Καγκελάριου και να του δώσει ένα ηχηρό χαστούκι, που ”ακούστηκε”, μέσω των MME, μέχρι την άλλη άκρη της γης.
Την ίδια κιόλας μέρα, η Κλάρσφελντ καταδικάστηκε σε 12μηνη κάθειρξη για την επίθεση, αλλά τελικά αποφυλακίστηκε μετά από τέσσερις μήνες.
Η φυλακή δεν την φόβισε καθόλου. Η Κλάρσφελντ ήταν αποφασισμένη να συνεχίσει τον αντιφασιστικό αγώνα της. Το χαστούκι, δήλωσε, ήταν μια συμβολική κίνηση που «έπρεπε να γίνει, για να ξεσηκώσει τον λαό και να στρέψει τους νέους εναντίον του Καγκελάριου»….
Η αναφορά στο Μανώλη Γλέζο κατά της σβάστικας
Μετά την επίθεση, δημοσίευσε το ποίημα με τίτλο «Το Χαστούκι», στο οποίο εξηγούσε για ποιους λόγους έκρινε ότι ήταν απαραίτητο για τη Γερμανία.
”Για να εκδικηθούμε τους νεκρούς του Στάλινγκραντ”, έγραφε η ακτιβίστρια, ”Για το καπνό απ’ τις καμινάδες του Άουσβιτς”.
Μία από τις στροφές του ποιήματος ήταν αφιερωμένη στον Μανώλη Γλέζο:
”Για να καθαριστούν όλα τα κτίρια που μολύνθηκαν απ’ τη σημαία με τη σβάστικα,
εις μνήμην του κάθε Μανώλη Γλέζου, που την κατέβασε και την έσκισε”.
Ο Κίζινγκερ την κατηγόρησε ότι ήταν πράκτορας της Στάζι και χαρακτήρισε την επίθεση εναντίον του ως «κατευθυνόμενη απ’ την Ανατολή».
Το 2012, η ίδια η Κλράσφελντ παραδέχτηκε ότι είχε λάβει 2 χιλιάδες μάρκα από τη Στάζι, μετά το χαστούκι στον Κίζινγκερ. Τόνισε όμως ότι ποτέ δεν υπήρξε πράκτορας ούτε έπαιρνε διαταγές από την αστυνομία της Ανατολικής Γερμανίας.
Η Κλάρσφελντ, μαζί με τον Γάλλο σύζυγό της, συνέβαλε σημαντικά στη σύλληψη και την καταδίκη πρώην αξιωματικών των Ναζί και της κυβέρνησης του Βισύ, που διοικούσε την κατεχόμενη Γαλλία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου».**
Η αυθεντική συμβολική πράξη της γερμανίδας ακτιβίστριας Μπεάτε Κλάρσφελντ, αφιερωμένη στον αυθεντικό σύγχρονο ήρωα της πολιτικής μας ζωής Μανώλη Γλέζο, καταδεικνύει το μεγαλείο του αντιστασιακού αγώνα που ενέγραψε στη σύγχρονη ιστορία ο δικός μας «αιώνιος έφηβος, της δίκης μας Αριστεράς».
Των δικών του πράξεων και αγώνα. Δεν πρόκειται για ένα ιστορικό τοτέμ. Ούτε για ένα βαλσαμωμένο σύμβολο που στέκει στην πυραμίδα της ιστορικής επανάληψης των ζωντανών ηρώων άνευ αντικρίσματος.
Η εκλογή του σαν κοινοτάρχη της Απειράνθου το 1986, δίνει την ευκαιρία στην αστική δημοκρατία να τον μιμηθεί. Στο χωριό που γεννήθηκε, επιλέγει και εισαγάγει το θεσμό της Άμεσης Δημοκρατίας με τη συμμετοχή όλων των κάτοικων, στη λήψη και την εκτέλεση των αποφάσεων. Μια διαρκής δημοκρατική κίνηση «Ενεργών Πολιτών» που τελικά η αστική δημοκρατία αγνοεί ως παράδειγμα.
Μάλλον αυτή τη φορά ο Μανώλης Γλέζος χρειάζεται να ρίξει ένα αντίστοιχο χαστούκι όπως αυτό της Κλάρσφελντ, στο πολιτικό σύστημα των μνημονίων και όσους το υπηρετούν μήπως και ξυπνήσει από το λήθαργο.
Μήπως και αντιληφθεί έγκαιρα το φασισμό της ακροδεξιάς που ελοχεύει στη γωνία και τα φαινόμενα που σηματοδοτούν την παραφύση γιγάντωση του, εντός του παρηκμασμένου αστικού – νεοφιλελευθερου πολιτικού «πολιτισμού». Είναι δύσκολο στα αλήθεια να αντιληφθώ πόσοι τέτοιοι «Γλέζοι» θα χρειαστούν για να υποστείλουν τη σημαία του, στη πρώτη ανάγκη…
Χρόνια σας πολλά κύριε και σύντροφε Μανώλη Γλέζο.
Να είστε γερός να μας εμπνέετε με τους ιστορικούς αγώνες, σας, για νέα χαστούκια…χωρίς πολλά λόγια χωρίς δεύτερη σκέψη!..
* Μαθιός Πόταγας: Ο πρώτος αντιστασιακός από το nostimonimar.gr
** Αναδημοσίευση από mixanitouxronou.gr