Ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο (αφού αποκλείστηκε η χωροθέτηση Ενεργειακού κόμβου στο Μαράθι από την Περιφέρεια) να χωροθετηθούν στην ίδια περιοχή του Ακρωτηρίου Χανίων το σύνολο των εγκαταστάσεων καυσίμων και άλλων οχλουσών δράσεων, με βάση την πρόταση που κάνει η μελέτη για την Αναθεωρηση του Χωροταξικού Σχεδίου Κρήτης που μας παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες στα Χανιά. Ομως η συγκεκριμένη πρόταση του χωροταξικού, μοιάζει κομμένη και ραμμένη σε συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Από το 2003 ήταν ήδη γνωστό οτι η εταιρεία AEGEAN OIL (του ομίλου εταιρειών Μελισσανίδη) ενδιαφερόταν για την αγορά οικοπέδου στο Μαράθι για να εγκατασταθεί. Ο συγκεκριμένος όμιλος, ο οποίος δραστηριοποιείται και στην προμήθεια ναυτιλιακού καυσίμου, φόρτωνε αρόδου (εν πλω) τα αεροπλανοφόρα του ΝΑΤΟ στα ανοιχτά του κόλπου της Σούδας την ίδια περίοδο, εξυπηρέτηση για την οποία μάλιστα έχει λάβει και εύσημα από το ΝΑΤΟ.
Στόχος του Ομίλου ήταν, εκτός από την αυτονόητη ευκολία που αποκτούσε σε σχέση με την προμήθεια του μεγάλου του πελάτη να διεισδύσει στην ολιγοπωλιακή αγορά καυσίμων των Χανίων, που μοιράζονται η Silk Oil, η Shell και η BP. Ας σημειωθεί ότι την ίδια εποχή έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για αξιοποίηση του οικοπέδου της στο Πέρα Πλατάνι (ακριβώςστην απέναντι πλευρά του κόλπου της Σούδας) η Mamidoil.
Για προφανείς λόγους ανταγωνισμού και οι τρεις εταιρείες που εδρεύουν στον Αγιο Ονούφριο ευελπιστούν να χωροθετηθούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης καυσίμων σε άλλη περιοχή καθώς στη θέση που καταλαμβάνουν τώρα εκτός από την ακαταλληλότητα της θέσης , αντιμετωπίζουν και την αδυναμία επέκτασης των εγκαταστάσεών τους.
Υπάρχει εξάλλου έγραφο που αποκαλύπτει την ύπαρξη συμφωνίας μεταξύ των εταιρειών αν βρεθεί νέος, καταλληλότερος χώρος για καύσιμα να μετεγκατασταθούν εκεί.
Τα σχέδια αυτά έρχεται το 2004 να ενισχύσει με επιστολή του προς το ΥΠΕΘΑ ο τότε Νομάρχης (η επιστολή είναι δημοσιευμένη στον τοπικό τύπο) ο οποίος ζητά από τον Υπουργό να συγκεντρώσει όλα τα καύσιμα του νομού στο Μαράθι, απορρίπτοντας παράλληλα και τη χωροθέτηση στο Πέρα Πλατάνι Σούδας . Στην επιστολή αυτή αναφέρεται μεταξύ άλλων:
“…..Σοβαρότατο επίσης πρόβλημα αντιμετωπίζομε και στο απαιτούμενο αεροπορικό καύσιμο, για την εξυπηρέτηση της μεγάλης τουριστικής κίνησης των πτήσεων του αεροδρομίου Χανίων με συνέπειες στο κόστος και τα αποθέματά του. Επίσης είναι γνωστό στην τοπική κοινωνία η ύπαρξη και λειτουργία των υπόψη εγκαταστάσεων διότι εξ’ αυτών επιβάλλονται δεσμεύσεις αλιείας στην πλούσα παραλία με πλούτο αλιευτικό. Ως στοιχειώδες αντισταθμιστικό όφελος για τους κατοίκους και το νομό μας, σας ζητώ να αρχίσουμε να προγραμματίζομε τρόπους χρήσεων των υφιστάμενων εγκαταστάσεων αλλά και τη δημιουργία υποδομών αποθηκεύσεως και παροχής καυσίμου, τόσο για τα πολιτικά αεροπλάνα όσο κυρίως για τις συνολικές ανάγκες του Νομού Χανίων”.
Οι προσπάθειες χωροθέτησης μπλοκαρίστηκαν τότε από το Δήμο Ακρωτηρίου.
Το θέμα επανήλθε στο 2011, όταν μάθαμε για τη μελέτη χωροθέτησης Οχλουσών – Επικινδύνων Βιομηχανιών που έχει εκπονήσει το Πολυτεχνείο Κρήτης μετά από ανάθεση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, και η οποία κατέληξε να προτείνει 5 θέσεις για εγκαταστάσεις καυσίμων
1η: Καστέλι Κισσάμου (Νότια Τράχηλου – Βόρεια Φουρνάδος 563 στρέμματα)
2η: Μαράθι Ακρωτηρίου (Βορειοανατολικά Μαραθίου – Νοτιοανατολικά Αεροδρομίου 918 στρέμματα)
3η: Στύλος Αποκορώνου (Νότια Απτέρων – Δυτικά Καλυβών – Βόρεια Αρμένων 7.900 στρέμματα)
4η: Πλατάνι Σούδας (Ανατολικά Σούδας – Βορειοδυτικά Μεγάλα Χωράφα 560 στρέμματα)
5η: Καστέλι Κισσαμου (Δυτικά Κουνουπίτσας 500 στρέμματα)
Τα αποτελέσματα της μελέτης (που δεν ανακοινώθηκαν ποτέ επίσημα ) αξιοποιήθηκαν όπως ήταν αναμενόμενο από την ομάδα μελέτης για την αναθεώρηση του Χωροταξικού Κρήτης με τη διαφορά ότι οι μελετητές “έσβησαν” τις υπόλοιπες λύσεις και κατέληξαν στο Μαράθι, φορτώνοντας την περιοχή με το σύνολο των οχλουσών δραστηριοτήτων του νομού και τη δημιουργία ενεργειακού κόμβου, αξιοποιώντας κατά βούληση το επιστημονικό θεώρημα της χωροταξίας ότι όλες οι οχλούσες πρέπει να είναι συγκεντρωμένες σε ένα σημείο.
Μόνο που για την ανάπτυξη των οχλουσών δράσεων στη συγκεκριμένη, νοτιοανατολική πλευρά του Ακρωτηρίου δεν λειτούργησαν ποτέ χωροταξικά κριτήρια, ούτε αιτιολογήθηκε ποτέ “επιστημονικά” και περιβαλλοντικά η συσσώρευση λατομικών ζωνών, εργοστασίων απορριμμάτων, στρατιωτικών εγκαταστάσεων κ.α.
Αντίθετα -για να το πω λαϊκά- λειτούργησε με τη λογική “μάθανε πως π………., πλακώσανε κι οι γύφτοι”.
Και προκαλεί ερωτηματικά η επιμονή κάποιων, διαχρονικά, να χωροθετούν με τη φαντασία τους εγκαταστάσεις καυσίμων και άλλες οχλούσες δραστηριότητες στην περιοχή του Μαραθίου, χωρίς καμιά κοινωνική συναίνεση. Ιδιαίτερα προκαλεί η επιμονή αυτή όσους απο μας γνωρίζουμε ότι πίσω από τις προθέσεις αυτές μπορεί να κρύβονται, συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, τα οποία μάλιστα ευεργετήθηκαν κατά τη διάρκεια της μνημονιακής 5ετίας που πέρασε – κατά τη διάρκεια της οποίας άλλωστε εκπονήθηκε και η εν λόγω χωροταξική μελέτη.
Τέλος, προκαλεί ερωτηματικά η απροθυμία των φορέων που υποτίθεται ότι υπερασπίζονται τα συμφέροντα των πολιτών, να καταθέσουν ένσταση κατά της πρότασης αυτής του χωροταξικού.
Υ.Γ. Και μια σημείωση: ενδιαφέρον θα είχε να γνωρίζαμε το ιδιοκτησιακό καθεστώς των προτεινόμενων προς χωροθέτηση περιοχών στο Μαράθι, ώστε να διαπιστώσουμε αν πράγματι έχει αγοραστεί οικόπεδο εκεί από τον όμιλο Μελισσανίδη, ή αλλιώς, ποιοί και πως μπορούν να ωφεληθούν από την “αξιοποίησή” τους.
Γ. Γυπάκης, Δημοσιογράφος, πρ. εκδότης της εφημ. Ημερολόγιο Ακρωτηρίου