Του Αντώνη Παντινάκη
Τις τράτες τους τις έχει φάει η αλμύρα και η ακινησία – δυο μεροκάματα τις τελευταίες πενήντα ημέρες! Οι τσέπες, οι προσδοκίες και οι αντοχές τους… άδειασαν. Και κάποιοι, μη έχοντας να πληρώσουν ενοίκιο, ζουν μόνιμα μέσα στα καΐκια τους, χειμώνα – καλοκαίρι! Στην πρόσφατη, μάλιστα, κακοκαιρία άναψαν τις φιάλες υγραερίου για να προστατευτούν από την παγωνιά…
Οι ψαράδες μαραζώνουν και “πνίγονται” στα χρέη: Κι ώσπου να γίνει “η θάλασσα γιαούρτι”, θα’ χουν… ξεμείνει από κουτάλια · γιατί ο κλάδος τους βυθίζεται, κινδυνεύει να βρεθεί στον πυθμένα του… αφανισμού!
“Άναβαν το πετρογκάζι για να μην πεθάνουν από το κρύο”
Ο κ. Γιάννης Ανδρουλάκης, πατέρας πέντε παιδιών, έφτασε στο 60ο έτος της ηλικίας του και σκέφτεται σοβαρά πια το ενδεχόμενο να παραδώσει την άδειά του και να αλλάξει επάγγελμα.
Τα όσα μας περιέγραψε ανασύρουν στην επιφάνεια την τραγικότητα της κατάστασης που βιώνουν ο ίδιος και οι συνάδελφοί του:
“Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι κοιμούνται μέσα στα σκάφη, διότι δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν ενοίκιο! Αυτό συμβαίνει αρκετά χρόνια τώρα, χειμώνα καλοκαίρι! Κανένας δεν έχει ενδιαφερθεί για εμάς. Ξέρω συναδέλφους μου, οι οποίοι τώρα στην κακοκαιρία άναβαν το πετρογκάζι κι έβαζαν τα χέρια τους επάνω για να ζεσταθούν! Αλλιώς θα είχαν πεθάνει από το κρύο! Τι λέμε τώρα! Με πετρογκάζι ζεσταίνονται οι άνθρωποι αυτοί!
Είμαστε καταχρεωμένοι. Είμαστε έτοιμοι να παραδώσουμε τα όπλα, να αλλάξουμε επάγγελμα! Δεν πάει άλλο, δεν μπορούμε να επιβιώσουμε! Μιλάμε για τις βασικές ανάγκες! Ούτε το καθημερινό μας φαγητό δεν βγάζουμε! Έλεος, δηλαδή!”.
“Μας γύρισαν την πλάτη, δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε!”
Η στάση των εκάστοτε κυβερνώντων τον έχει απογοητεύσει βαθύτατα:
“Δυστυχώς, οι κυβερνήσεις διαχρονικά μας έχουν γυρίσει την πλάτη. Έχουμε απελπιστεί. Δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε! Θυμάμαι ότι πριν 20 χρόνια όλοι οι πολιτικοί και οι πρωθυπουργοί περνούσαν από εδώ. Μετά τίποτα. Κανείς δεν ξαναπέρασε, να μας κάνει έστω μια ερώτηση: “Βρε παιδιά, πώς περνάτε, πώς επιβιώνετε; Πώς μεγαλώνετε τα παιδιά σας;”
Ο κ. Βορίδης ήρθε πρόσφατα στο Ηράκλειο, αλλά μίλησε μόνο με τους αγρότες. Εμείς επειδή είμαστε πιο κάτω από τους αγρότες, ούτε καν ασχολήθηκε μαζί μας. Ούτε που ενδιαφέρθηκε για τα προβλήματά μας.
Ο ψαράς είναι φύλακας του κράτους και των νησιών μας. Προστατεύει την πατρίδα μας, αλλά δεν τον προστατεύουν. Θέλουν να αφανίσουν την αλιεία, να αδειάσουν το Αιγαίο. Δεν εξηγείται αλλιώς. Η Πολιτεία ούτε μας επιδοτεί, όπως επιδοτεί τους αγρότες, ούτε τίποτα. Τίποτα απολύτως δεν μας προσφέρουν. Η αλιεία είναι ένα από τα αρχαία επαγγέλματα. Είναι ντροπή αυτό που συμβαίνει”.
Οι… λακκούβες της θάλασσας
Ο κ. Ανδρουλάκης έδειξε να παραξενεύεται από ένα πρόσφατο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε:
“Αντί να μας επιδοτούν και να μας στηρίζουν για τις ζημιές που παθαίνουμε σε καθημερινή βάση, μας βάζουν χαράτσια! Ψήφισαν νομοσχέδιο περί τελών κυκλοφορίας σε αλιευτικά σκάφη της παράκτιας αλιείας. Αυτό το αναφέρει συγκεκριμένα το άρθρο 57. Γνωρίζω ότι τα τέλη κυκλοφορίας τα πληρώνει ένα αυτοκίνητο για να φτιάχνονται οι δρόμοι. Δεν μπορώ να καταλάβω πού χρησιμεύουν τα τέλη κυκλοφορίας στο αλιευτικό σκάφος! Τι θα μπορέσουν να φτιάξουν; Τις λακκούβες… της θάλασσας;”.
Σκοτάδι, κλοπές, χαράτσια και καΐκια όπως… κατσίκες!
Ο 60χρονος ψαράς έχει πολλά παράπονα και από τον ΟΛΗ, για την εικόνα του Ενετικού Λιμανιού, και όχι μόνο:
“Το Ενετικό Λιμάνι είναι αλιευτικό καταφύγιο, από την εποχή των προγιαγιάδων και των προπαππούδων μας. Αν κάνετε μία βόλτα, θα δείτε ότι έχει σπάσει, έχει διαλύσει.
Κανένας μα κανένας δεν έχει δώσει σημασία! Έχουν βάλει κάτι κάγκελα προστατευτικά για να μην πέσει τάχα κάποιος μέσα. Το έχουν αφήσει εδώ κι ένα χρόνο στο έλεος του Θεού. Όπως θα δείτε, δεν ανάβουν τα φώτα εδώ στα αλιευτικά σκάφη, και γενικά στο βόρειο λιμενοβραχίονα που είναι και δρόμος περιπατητών.
Δεν υπάρχει καμία υποδομή! Δεν υπάρχουν μπίντες! Τα σκάφη τα δένουμε σε σίδερα που δένουν οι αγρότες τις κατσίκες τους.
Τα βράδια είναι κατασκότεινα κι έρχονται και μας κλέβουν βεγγαλικά, σχοινιά και… κατσαρόλες!
Για ποιο λόγο να πληρώνω λοιπόν εγώ και οι συνάδελφοί μου χρήματα στον ΟΛΗ για τον ελλιμενισμό; Για υποδομές μηδέν;
Τα σκάφη δεν έπρεπε να πληρώνουν στο Λιμενικό Ταμείο, κι όμως κι εκεί τους έχουν βάλει χαράτσι! Παράδειγμα, για ένα σκάφος 10 μέτρων το χαράτσι είναι 170 ευρώ, ετησίως. Και λίαν επιεικώς, γιατί το σκάφος είναι αλιευτικό. Εάν ήταν ιδιωτικής χρήσης το σκάφος, είναι τα τριπλά χρήματα. Αν δεν πληρώσεις, το ποσό αυτό πάει στην εφορία!
Το Λιμενικό Ταμείο επίσης αγοράζει το νερό από τον Δήμο 20-30 λεπτά! Και σε εμάς το ένα κυβικό μάς το χρεώνει 5 ευρώ και 65 λεπτά μαζί με τον ΦΠΑ! Πιο ακριβό δηλαδή από την βενζίνη και το πετρέλαιο είναι!
Είμαστε βιοπαλαιστές, δεν είμαστε εφοπλιστές, δεν έχουμε κρουαζιερόπλοια!”.
Το πανάκριβο… κοστούμι!
Οι ψαράδες καλούνται συχνά, σχεδόν καθημερινά, να πληρώσουν ένα πανάκριβο κοστούμι…ζημιών:
“Η παράκτια αλιεία αντιμετωπίζει προβλήματα με διάφορα ψάρια, χελώνες, φώκιες, δελφίνια που μας καταστρέφουν τα παραγάδια και γενικά τον εξοπλισμό μας. Τα θέλουμε αυτά τα είδη, αλλά θέλουμε να μας προστατεύσει η Πολιτεία. Μπορείς να πάρεις σήμερα ένα “κουστούμι” δίχτυα, που κάνει 6-7 χιλιάδες ευρώ για να το αγοράσεις μόνο, να τα βάλεις μέσα στο καΐκι και να τα ρίξεις στη θάλασσα και το πρωί όταν θα πας να τα μαζέψεις θα είναι ξεσκισμένα και διαλυμένα από διάφορα θαλάσσια είδη, όπως τα λαγόψαρα”.
Το ατύχημα και τα δύο μεροκάματα
Ο κ. Ανδρουλάκης μοιράζεται μαζί μας και δύο από τις πιο τραυματικές του εμπειρίες ·μία παλαιότερη (και κυριολεκτική!) και την πιο πρόσφατη:
“Εκεί που είναι ο σπασμένος μόλος, μπροστά από το σκάφος μου, είχα πέσει κι είχα σπάσει το πόδι μου, πριν τέσσερα με πέντε χρόνια. Είχα πάθει επτά συντριπτικά κατάγματα και ήμουν έξι μήνες στο κρεβάτι. Η οικογένειά μου ζούσε με ελεημοσύνη, αυτό μόνο σας λέω. Έχω πέντε παιδιά – τα δύο παιδιά που πάνε στο Πανεπιστήμιο και τα υπόλοιπα στο Γυμνάσιο. Καταλαβαίνετε για μια επταμελή οικογένεια (με εμένα και τη σύζυγό μου μαζί), πόσο δύσκολο είναι να επιβιώσουμε. Ο μήνας δεν βγαίνει.
Τις τελευταίες 45 μέρες κάναμε δύο μεροκάματα! Στο ένα (μεροκάματο) βγάλαμε 75 ευρώ και στο άλλο 118. Σύνολο 193 ευρώ. Λάβετε υπόψιν σας ότι ο ΟΓΑ είναι 240 ευρώ μόνο, στις 45-50 μέρες, βάλτε και τα πετρέλαια, τις ζημιές μας, βάλτε τι θα φάμε, τις φθορές και τις συντηρήσεις του καϊκιού, τις οικογένειές μας! Πώς θα ζήσουμε;”.
“Ας έρθει να δει κι εμάς ο πρωθυπουργός”
Ο επίλογός του, μια κραυγή αγωνίας · ένα μήνυμα, ένα κάλεσμα προς την κυβέρνηση (και τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη) και μια ευχή προς την νέα διοίκηση του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου:
“Ας πάρουν το άρθρο 57 πίσω κι ας μας δώσουν κίνητρα! Ας μας ελαφρύνουν από τα πολλά βάρη που σηκώνουμε. Η αλιεία είναι ένα από τα αρχαιότερα επαγγέλματα και πρέπει να υποστηριχθεί και όχι να αφανιστεί. Ας κοιτάξει κι εμάς ο κύριος πρωθυπουργός. Κι όταν θα κατέβει στην Κρήτη, ας έρθει να μας δει κι εμάς, να μας ακούσει. Εύχομαι τέλος η νέα διοίκηση του ΟΛΗ να μας βοηθήσει”.