Της Φραγκίσκας Μεγαλούδη
Το 2007 και ενώ δούλευα με μια ανθρωπιστική οργάνωση στο Αμάν της Ιορδανίας, βρέθηκα για κάποιο διάστημα στα Παλαιστινιακά εδάφη.
Είχε προηγηθεί ένα ταξίδι στα Ιεροσόλυμα και στο Τελ Αβίβ και είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου πως την επόμενη φορά θα πήγαινα στη Γάζα.Τελικά στη Γάζα δεν κατάφερα να πάω, έφτασα όμως μέχρι την Δυτική ‘Οχθη, πηγαίνοντας στην ιστορική Ιεριχώ και από εκεί στη Ραμάλα. Η Μέση Ανατολή ήταν πάντοτε μια περιοχή με ιδιαίτερη ιστορία την οποία όσο και να προσπαθείς να κατανοήσεις πάντα κάτι θα σου έχει ξεφύγει. Αν και έζησα ένα χρόνο εκεί, όταν έφυγα ήμουν ακόμα πιο μπερδεμένη από πριν.
Τα γράφω αυτά με αφορμή τα τραγικά γεγονότα στη Λωρίδα της Γάζας και το αίμα των αθώων που γεμίζει τις οθόνες και τα timeline μας. Οι απλουστεύσεις είναι ότι πιο εύκολο μπορεί να κάνει κάποιος, και με την ταχύτητα που πλέον διαδίδεται η πληροφορία, ο πόλεμος των εντυπώσεων αφήνει ελάχιστα περιθώρια στην ενημέρωση.
Σε αυτό το τελευταίο θέλω να σταθώ σήμερα. Από τις πρώτες μέρες της επίθεσης του Ισραήλ στη Γάζα, διεξάγεται και ένας δεύτερος «πόλεμος» στα socialmedia. Φωτογραφίες ακρωτηριασμένων παιδιών συναγωνίζονται σχόλια και αναλύσεις για την εκλογίκευση και την «νομιμοποίηση» του πολέμου. Καθώς στεκόμαστε αμήχανοι μπροστά στο πληκτρολόγιο ή την οθόνη, ίσως το μόνο που πραγματικά μπορούμε να κάνουμε, είναι να φιλτράρουμε την πληροφορία-από όπου και αν προέρχεται.
Το 2012, στα πλαίσια του αγώνα ενάντια στον αντισημιτισμό, η ισραηλινή κυβέρνηση μέσω της Εθνικής Ένωσης Ισραηλινών Φοιτητών προσέφερε 2,000 δολάρια σε κάθε φοιτητή για 240 ώρες εργασίας. Τα καθήκοντα των φοιτητών ήταν απλά: να προωθούν με κάθε τρόπο την επίσημη ισραηλινή προπαγάνδα στο διαδίκτυο και κυρίως στα socialmedia εργαζόμενοι πέντε ώρες την εβδομάδα. Η επιτυχία της ιδέας στηριζόταν στο γεγονός ότι τα περισσότερα tweets και οι αναρτήσεις θα παρουσιάζονται από ψεύτικους λογαριασμούς ώστε να δίνουν την εντύπωση ότι πρόκειται για απλούς πολίτες που συμμετέχουν σε διαδικτυακές αναλύσεις. Η ιδέα εφαρμόστηκε με επιτυχία και όπως έγινε γνωστό, από την αρχή του πολέμου στη Γάζα, πάνω από 400 φοιτητές συμμετέχουν σε μια οργανωμένη καμπάνια στο Facebook και στο twitter με σκοπό την προώθηση των ισραηλινών θέσεων. Στο παιχνίδι των socialmedia ενεργό ρόλο έχει και ο ισραηλινός στρατός. Ομάδα 40 ατόμων που περιλαμβάνει, προγραμματιστές και ειδικούς αναλυτές έχει ως καθήκον να προωθεί στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μηνύματα υποστηρικτικά της πολιτικής του Ισραήλ.
Όμως το παιχνίδι των εντυπώσεων δεν προσπαθεί να το κερδίσει μόνο το Ισραήλ. Η Χαμας –αν και οι περισσότεροι επίσημοι λογαριασμοί της είναι απενεργοποιημένοι καθώς βρίσκεται στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων των ΗΠΑ- προσπαθεί με φωτογραφίες, μαρτυρίες και βίντεο στο youtube (όπου μεταξύ άλλων δίνει οδηγίες για το πως πρέπει να παρουσιάζονται τα θύματα στις κοινωνικές αναρτήσεις ώστε να προκαλούν αποτροπιασμό για το Ισραήλ) να επηρεάσει την κοινή γνώμη.
Το θέμα απασχόλησε πρόσφατα τους NewYorkTimes με αναλυτικό ρεπορτάζ για τον «κρυφό» πόλεμο των socialmedia.
Πίσω στον αληθινό πόλεμο και βάση των τελευταίων στοιχείων που δίνει ο ΟΗΕ οι νεκροί στη Γάζα έχουν φτάσει τους 924- 676 των οποίων είναι πολίτες και 206 παιδιά-ενώ το Ισραήλ μετράει 40 νεκρούς στρατιώτες και δύο πολίτες.
Οι απλουστεύσεις και οι αφορισμοί της κάθε πλευράς δεν αλλάζουν το γεγονός ότι η διεθνής κοινότητα στέκει ακόμα μια φορά αμήχανη μπροστά σε μια ανθρωπιστική τραγωδία. Στις 23 Ιουλίου το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ ψήφισε να γίνει έρευνα για «πιθανά εγκλήματα πολέμου» του Ισραήλ στη Γάζα, ψήφισμα που ο ισραηλινός πρωθυπουργός χαρακτήρισε παρωδία, παρόλο που και η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες είχε ήδη προχωρήσει σε προειδοποιήσεις για παραβίαση της Συνθήκης της Γενεύης απο το Ισραήλ.
Μια ημέρα πρίν η UNRWA (η ειδική υπηρεσία του ΟΗΕ για την αρωγή των Παλαιστίνιων προσφύγων) είχε προειδοποιήσει ότι για δεύτερη φορά βρέθηκαν ρουκέτες κρυμμένες στα σχολέια της κάτι που θέτει σε κίνδυνο τους πρόσφυγες που ζητούν καταφύγιο εκεί . Δυστυχώς οι φόβοι επαληθέυτηκαν με τον χειρότερο τρόπο. Πριν λίγες μέρες οι ισραηλινές δυνάμεις βομβάρδισαν σχολείο που τελεί υπο την προστασία της UNRWA και στο οποίο είχαν καταφύγει εκατοντάδες πρόσφυγες.
Δικαιολογεί όμως η πράξη αυτή, το θάνατο δεκάδων αμάχων που είχαν καταφύγει σε σχολεία τα οποία προστατεύονται απο διεθνείς συνθήκες; Είναι ο βομβαρδισμός αμάχων το ίδιο απεχθής με τη χρηση των σχολείων ως κρυφά οπλοστάσια;
Το να απαντήσει κάποιος στο ερώτημα αυτό προυποθέτει ότι δέχεται πως μια απο τις δύο πλευρές έχει ηθικό προτέρημα έναντι της άλλης. Ομως το ηθικό προτέρημα χάνεται στην πρόθεση ή στην εφαρμογή της πράξης, ιδίως όταν και οι δύο πλευρές θέλουν να προκαλέσουν θάνατο, αλλά η μία μόνο έχει την υπεροχή ώστε να το πετύχει
Στις άνισες μάχες λοιπόν που διεξάγονται τις τελευταίες εβδομάδες το ζητούμενο δεν είναι να νομιμοποιηθεί η βία. Το ερώτημα δεν ειναι ποια πλευρά είναι πιο ηθική και δίκαιη αλλά ποια πλευρά έχει την δύναμη να ασκήσει βία και σε τι έκταση το κάνει.
thepressproject.gr