Της Ντίνας Δασκαλοπούλου
Καθεμία μόνη στο σαλόνι της και σε μικρές συντροφιές στα καφενεία, σε ΚΑΠΗ και σε σχολεία δίνουν τη μάχη με τις βελόνες τους. Είναι γυναίκες -μαθήτριες, μαμάδες, γιαγιάδες, εργαζόμενες, άνεργες- που καθημερινά κάνουν την αγάπη τους πλεκτό: κουβερτάκια, σκουφάκια, γαντάκια για τα παιδιά των προσφύγων που, φεύγοντας από την Ειδομένη, συνεχίζουν το άγριο ταξίδι τους σε μια ζόρικη Ευρώπη.
Από τις 20 Οκτωβρίου, μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα, 1.560 γυναίκες κυρίως, αλλά κι αρκετοί άντρες, απαρτίζουν την ομάδα «Πλέκουμε Αλληλεγγύη».
Ολα ξεκίνησαν όταν δύο δημοσιογραφίνες ανέβηκαν στην Ειδομένη για να παραδώσουν βοήθεια για τους πρόσφυγες.
Μέσα στις κούτες που ανέβασαν στα σύνορα είχαν βάλει 4-5 χειροποίητα σκουφάκια.
«Είδαμε τη μεγάλη χαρά που πήραν τα παιδιά. Κι είχαμε δει μια είδηση για κάτι κυρίες που πλέκουν κουβερτούλες. Δεν είχαμε ξαναπιάσει βελόνες, αλλά σκεφτήκαμε ότι κάτι πρέπει να κάνουμε. Κι αν δεν ξέρουμε πλέξιμο, θα μάθουμε», μας λέει η Ρένα Ακριτίδου. Ετσι, δημιούργησαν μια ομάδα στο φέισμπουκ και πέντε άγνωστοι μεταξύ τους πρωτοσυναντήθηκαν σ’ ένα καφέ της Θεσσαλονίκης.
«Πολύ ελάχιστο, αλλά…»
Θυμίζει πολύ όλο αυτό την ιστορία του ανθρώπου που έσωζε αστερίες. Ο μύθος λέει πως κάποτε η θάλασσα ξέβρασε κόκκινους αστερίες στην ακτή κι ένας άνθρωπος μόνος τούς πετούσε ξανά στη θάλασσα.
«Τι κάνεις εκεί; Δεν μπορείς να τους σώσεις όλους, είναι εκατομμύρια», του έλεγαν οι περαστικοί. Ο άνθρωπος συνέχισε τη δουλειά του: «Αυτό που κάνω μοιάζει ασήμαντο για όλους, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντικό για τον καθένα».
Ετσι κι η δράση των γυναικών με τις βελόνες μπορεί να μοιάζει σταγόνα στον ωκεανό, αλλά -όπως εξηγεί η Ρένα- «είναι κάτι πολύ απλό, κάτι ελάχιστο μέσα στον ζόφο που βλέπουμε, αλλά κουβαλάει πολύ ενδιαφέρον, πολύ νοιάξιμο, πολλή αγάπη. Βλέπουμε καθημερινά παιδιά να πνίγονται, τείχη να υψώνονται, τους πρόσφυγες να βασανίζονται στην Ευρώπη. Είχαμε ανάγκη να νιώσουμε ότι κάτι κάνουμε, κάπως αντιδρούμε».
Η ομάδα έχει οργανώσει ένα δίκτυο (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πελοπόννησος, Κρήτη) που συγκεντρώνει τα πλεκτά και τα στέλνει όπου χρειάζονται.
Με μεγάλη χαρά μαθαίνουμε ότι στην ομάδα συντονισμού συμμετέχουν πέντε συναδέλφισσές μας και συντονίζουν τις αντίστοιχες ομάδες: η Ρένα Ακριτίδου, η Δήμητρα Φωτιάδη, η Μαρία Θεοδωράκη, η Αναστασία Σπυριδάκη και η Δώρα Μακρή.
Εκτός από τις πλέκτριες, την ομάδα στηρίζουν κι εθελοντές που, είτε διαθέτουν τα νήματα είτε βοηθούν στις μεταφορές.
Ερχεται από παλιά
Το πλέξιμο -και γενικά η δημιουργία χειροποίητων πραγμάτων στο σπίτι- είναι μια ιδέα που έρχεται από παλιά, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 2000: τότε ακτιβιστές και φεμινίστριες αμφισβήτησαν μ’ αυτόν τον τρόπο τη βιομηχανία της μόδας.
Στα χρόνια της κρίσης το ενδιαφέρον για τα πλεκτά αναζωπυρώθηκε, πολλοί παρομοίασαν το πλέξιμο με τη νέα γιόγκα: μια δραστηριότητα που ηρεμεί το πνεύμα και επιτρέπει στην αγάπη να εκφραστεί.
Τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα έχουν δημιουργηθεί διάφορες ομάδες που πλέκουν, με σταθερά στέκια και ακτιβιστική δράση, αφού προσφέρουν τα έργα τους για να στηρίξουν τη δράση διάφορων ΜΚΟ.
Ετσι, το «Πλέκουμε Αλληλεγγύη» πιάνει το νήμα μιας παράδοσης που πηγαίνει χρόνια πίσω και καλύπτει μια σημερινή ζωτική ανάγκη: το να κάνουμε κάτι έμπρακτα, να προσφέρουμε κάτι πέρα από τρόφιμα ή χρήματα, να νιώσουμε πως είμαστε έστω και κατ’ ελάχιστο μέρος της λύσης.
«Κάποιες από εμάς δεν είχαν ξαναπιάσει βελόνες ποτέ και μαθαίνουν από βιντεάκια στο youtube, άλλες είναι πραγματικά μηχανές παραγωγής», λέει η Ρένα, «το θέμα είναι πως στους περισσότερους από εμάς, παρά την κρίση, έχει βγει ο καλός, ο αλληλέγγυος εαυτός μας».
Κι όντως αυτό φαίνεται πολύ γλαφυρά στη σελίδα της ομάδας στο φέισμπουκ, όπου διαβάζεις μηνύματα σαν αυτό που έρχεται από τη μακρινή Κάλυμνο:
«Η ομάδα πλεξίματος του 2ου Γυμνασίου αποφασίσαμε να πλέξουμε κασκόλ για τους πρόσφυγες που έρχονται στο νησί μας. Πρόπερσι και πέρυσι πλέξαμε μοντέρνα κασκόλ και καλοκαιρινές εσάρπες και πήραμε δύο λάπτοπ, προτζέκτορα και πίνακα μαρκαδόρου για τις ανάγκες του σχολείου μας.
»Φέτος, φτιάχνουμε η κάθε μία καζάκα, αλλά όλο το σχολείο, τα κορίτσια, αποφασίσαμε στο μεγάλο διάλειμμα να φέρουμε τις βελόνες μας και να αρχίσουμε να πλέκουμε κασκόλ. Ερχονται πάρα πολλοί πρόσφυγες στο νησί μας και θέλουμε να ακολουθήσουμε την καλή σας ιδέα.
»Ευχηθείτε μας καλή αρχή και καλά αποτελέσματα. Ευχαριστούμε πολύ για την υπέροχη ιδέα που μας δώσατε. Με τιμή, οι μαθήτριες του 2ου Γυμνασίου Καλύμνου και η δασκάλα τους».
Προσφορές μόνο σε είδος
Η ομάδα δεν δέχεται χρήματα παρά μόνο προσφορές σε νήματα, βελόνες και παλιά δικά μας πλεκτά.
Πολλοί άνθρωποι ανοίγουν τις ντουλάπες τους αυτές τις μέρες και όχι μόνο: κάποιες φορές δίνουν κομμάτια της καρδιάς τους.
Αποχωρίζονται ρούχα που έχουν επενδυθεί με σημασία, που τα έφτιαξε χέρι αγαπημένο ή που τους θυμίζουν τα παιδιά τους μικρά.
Οπως η δωρεά που έκανε η κυρία Α.Κ., όπως την περιγράφει ένα μέλος της ομάδας:
«Η κυρία Α.Κ. έμαθε για την ομάδα από το ραδιόφωνο, έψαξε και βρήκε τηλέφωνα και με κάλεσε στο σπίτι της για να πάρω δυο μάλλινες μπλούζες πλεγμένες στο χέρι μαζί με τα κασκόλ τους. «Τις είχε κάνει η μητέρα μου για μένα. Είναι αφόρετες. Τις κρατάω για ενθύμιο. Αντί να τις φάει ο σκόρος στο ντουλάπι, σκέφτηκα να σας τις δώσω να πιάσουν τόπο. Να ζεσταθούν δυο κοπέλες».
Ούτε καλτσάκι χαμένο
Μικρά μυστικά, για να μην πάει ούτε καλτσάκι χαμένο, από το RefugeesWelcome GR:
1. Χαρίστε μόνον τα είδη που ζητάει ρητά ο κάθε κοινωνικός φορέας στη λίστα του.
2. Τα ρούχα που χρειάζονται οι πρόσφυγες πρέπει να είναι ζεστά και άνετα. Φουστάνια, φουστίτσες, παντελονάκια και πουκαμισάκια «αμπιγέ» είναι ακατάλληλα για την περίσταση.
Χρειάζονται κλειστά παπούτσια (αθλητικά ή μποτάκια), μπότες και γαλότσες άνετες και κατάλληλες για περπάτημα. Αν έχετε την οικονομική δυνατότητα προσθέστε στη δωρεά σας και μερικά καινούργια ζευγάρια αθλητικά σε μεγέθη σχολικής ηλικίας (7-16) και τις αντίστοιχες κάλτσες.
3. Πλύντε όλα τα είδη (αν έχουν πλυθεί πρόσφατα, απλώς αερίστε τα για μερικές ώρες) και χωρίστε τα σε κατηγορίες κατά είδος, φύλο και μέγεθος.
4. Καθαρίστε καλά τα παπούτσια και αερίστε τα στο μπαλκόνι. Αν είναι αθλητικά, βάλτε στο εσωτερικό τους λίγη βρεφική πούδρα ή ταλκ, για να πάρει τυχόν οσμές.
5. Βεβαιωθείτε πως κάλτσες και εσώρουχα είναι σε πολύ καλή κατάσταση και, αν έχετε τη δυνατότητα, συμπληρώστε τη δωρεά σας με μερικά καινούργια.
6. Ασφαλίστε τις κάλτσες σε ζευγάρια. Ασφαλίστε τα παπούτσια σε ζευγάρια με χαρτοταινίες. Γράψτε ευκρινώς σε αυτές το μέγεθος και το φύλο, π.χ. Women’s 37. Βάλτε το κάθε ζευγάρι σε μια διαφανή σακούλα σουπερμάρκετ και κλείστε την ελαφρά με σελοτέιπ.
7. Διπλώστε τα ρούχα επίπεδα, όπως κάνουν τα καταστήματα. Ομαδοποιήστε τα κατά είδος, φύλο και μέγεθος και βάλτε τα προσεκτικά σε σακούλες (κατά προτίμηση διαφανείς), κρατώντας τα πάντα επίπεδα.
Βάλτε μόνον ομοειδή στις σακούλες, ακόμα και αν είναι μόνο ένα φανελάκι. Μία σακούλα για τα γυναικεία φούτερ Μ. Διαφορετική σακούλα για τα γυναικεία φούτερ L.
Οι εθελοντές πρέπει να μπορούν να παίρνουν από το ράφι, για να δώσουν σε πρόσφυγες με μία κίνηση.
8. Γράψτε έξω από κάθε σακούλα το περιεχόμενο, μέγεθος και ποσότητα στα ελληνικά και στα αγγλικά με κεφαλαία.
9. Πακετάρετε σε κούτες ομοειδή. Κούτες όλων των μεγεθών θα βρείτε άφθονες έξω από τα καταστήματα τα βράδια.
! Χθες, Παρασκευή, η ομάδα «Πλέκουμε Αλληλεγγύη» συναντήθηκε στο Black Duck στην πλατεία Καρύτση.
Τα πλεκτά που συγκεντρώθηκαν θα διανεμηθούν σε συνεργασία με την Παμπειραϊκή Πρωτοβουλία για τους Πρόσφυγες, σε ημερομηνία που θα οριστεί άμεσα, στο λιμάνι του Πειραιά.