Του Μάριου Πανιεράκη *
Ρωτώντας προχωράμε (preguntando caminamos)
Εμβληματικό ζαπατίστικο σύνθημα
Μια έκπληξη με περίμενε το περασμένο Σαββατόβραδο. Μια αναπάντεχη συνάντηση. Βρέθηκα στην πλατεία πίσω από το Ωδείο, εκεί όπου οι μαθητές της ΜΑΔ (Μαθητική Αντιφασιστική Δράση) διοργάνωσαν μια προβολή ντοκιμαντέρ με θέμα τις κινητοποιήσεις των μαθητών στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας το 2013.
Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε εικόνες από δύο κόσμους. Από έναν κόσμο σκοτεινό, έναν κόσμο καταστολής· τον κόσμο της αστυνομίας. Σκληρές εικόνες πάνοπλων «ενηλίκων» να επιτίθενται σε νέες και νέους 13-16 ετών, οι οποίες και οι οποίοι αγωνίζονται για να μην κλείσουν τα σχολεία τους. Οι περιγραφές γίνονται σε πρώτο πρόσωπο και σε ξαφνιάζουν.
Αυτή τη μαυρίλα,όμως, έρχεται να ξεδιαλύνει ένας άλλος κόσμος. Ο κόσμος των μαθητών μέσα στις καταλήψεις των σχολείων. Παραθέτω μια χαρακτηριστικήεικόνα. Εντός των καταλήψεων, οι μαθητές αποφάσισαν να μαγειρεύουν για τους συναδέλφους τους, αλλά και να αναλάβουν την καθαριότητα του σχολείου. Περιέγραφαν λοιπόν, ότι πλέον δε βλέπεις μόνο τις γυναίκες να κάνουν αυτές τις δουλειές. Αντίθετα, όλοι μαζί αναλάμβαναν κυκλικά αυτές τις διαδικασίες. Αυτό το σπάσιμο του καταμερισμού εργασίας, μας δείχνει κάτι πολύ σημαντικό: την αποτύπωση του κόσμου που έρχεται στο εδώ και το τώρα. Την πραγμάτωση ενός οριζόντιου κόσμου στο ίδιο το διάβα των μαθητών. Αυτή η απλή και καθημερινή εικόνα ήταν ένα από τα πιο ελπιδοφόρα μηνύματα του Σαββάτου.
Η δημόσια αυτή προβολή έγινε στα πλαίσια του αγώνα των μαθητών (μεταξύ άλλων) για:την επαναφορά των καταργηθέντων μαθημάτων (καλλιτεχνικά, κοινωνιολογία, σχέδιο), τη μείωση του αριθμού των μαθητών στις τάξεις και την πρόσληψη καθηγητών. Αγωνίζονται δηλαδή για ένα σχολείο που δε θα γίνει κέντρο διασποράς του ιού, αλλά κέντρο διασποράς ουσιαστικής και εποικοδομητικής γνώσης. Οι μαθητές αγωνίζονται για εμάς. Αγωνίζονται για όλους μας!Και, νομίζω ότι, οφείλουμε να σταθούμε στο ύψος των ματιών τους.
Θα το επαναλάβω. Μια όμορφη σύμπτωση με περίμενε στην πλατεία το Σάββατο βράδυ. Συναντηθήκαμε, ξανά μαζί, μετά από 12 σχεδόν χρόνια με την Α. και τον Σ. Είχαμε γνωριστεί στους δρόμους του Δεκέμβρη, το 2008. Και οισπανικός τίτλος του ντοκιμαντέρ που παρακολουθήσαμε[1] κρύβει ένα λογοπαίγνιο, το οποίο δεν αποτυπώθηκε στην ελληνική μετάφραση. «Esperotu (re)vuelta»σημαίνει «περιμένω την εξέγερσή σου». Μέσα στην εξέγερση (revuelta) όμως κρύβεται η λέξη επιστροφή (vuelta). Οι μαθητές ζήτησαν την επιστροφή μας.Αυτή, λοιπόν, ήταν για μένα η προ(σ)κληση των μαθητών. Μια πρόσκληση επιστροφής στον Δεκέμβρη του 2008, μια πρόσκληση επιστροφής στο παιδί μέσα μας. Όχι με μια οντολογική έννοια, αλλά με μια εμμένεια στη συνεχή δημιουργία ερωτημάτων, στη συνεχή αμφισβήτηση. Αυτό εξάλλου δεν ήταν ο Δεκέμβρης του 2008; Ένα ερώτημα!
* Κοινωνιολόγος, Διδακτορικός Ερευνητής στο Ινστιτούτο Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών «AlfonsoVelezPliego», BUAP (BenemeritaUniversidadAutónomadePuebla), Μεξικό.
[1] Υποψιάζομαι ότι διατηρεί το λογοπαίγνιο και στα πορτογαλικά.