Στο πλαίσιο του σχεδίου για την απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, το οποίο πρόκειται να κατατεθεί την Τετάρτη (18 Μαΐου), η Ευρώπη χρειάζεται νέα δράση για την ενεργειακή απόδοση, την εξοικονόμηση ενέργειας και το κύμα ανακαίνισης, γράφει ο Κιάραν Καφ.
Ο Κιάραν Καφ είναι νομοθέτης των Πρασίνων από την Ιρλανδία και ηγείται των διαπραγματεύσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την αναθεώρηση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
Ο πόλεμος του Πούτιν κατά της Ουκρανίας προκαλεί θάνατο, κακουχίες και καταστροφή. Έχει επίσης αποκαλύψει την εξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου και γενικότερα από τα ορυκτά καύσιμα.
Αυτή την εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει τη στρατηγική της για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος με το σχέδιο REPowerEU, το οποίο στοχεύει να καταστήσει την ΕΕ εντελώς ανεξάρτητη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027.
Ωστόσο, παραβλέπει τις δυνατότητες ενός κρίσιμου δυναμικού – της ενεργειακής απόδοσης. Η Ευρώπη μπορεί να απομονώσει τον Πούτιν, μονώνοντας τα σπίτια μας.
Ως έχει, το σχέδιο REPowerEU θα καθορίσει πώς να προσαρμόσουμε τις οικονομίες και τη χρήση ενέργειας στη ζωή μας χωρίς ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Το σχέδιο είναι το αποτέλεσμα επανειλημμένων αιτημάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των ηγετών της ΕΕ.
Θα περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμες δράσεις, όπως άμεση εισοδηματική στήριξη για τα νοικοκυριά που ζουν σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας, ορισμένα μέτρα ενεργειακής απόδοσης, περισσότερες δυνατότητες για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την εγκατάσταση 10 εκατομμυρίων αντλιών θερμότητας.
Ωστόσο, η πραγματικότητα των επιπτώσεων της εξάρτησής μας έχει καταδείξει την ανάγκη για πιο φιλόδοξα και εκτεταμένα μέτρα.
Στην ΕΕ, τα κτίρια είναι υπεύθυνα για το 40% της ενεργειακής μας κατανάλωσης, και η εκτόξευση των τιμών έχει αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των νοικοκυριών που ζουν σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας.
Είναι καιρός να επιταχύνουμε τη μετάβασή μας προς μια οικονομία υψηλής ενεργειακής απόδοσης και πλήρως βασισμένη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε να μειώσουμε το ενεργειακό κόστος και την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων.
Η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και των μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς και η αύξηση της δυναμικότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα αποτελέσουν κρίσιμα εργαλεία σε αυτή τη διαδικασία.
Θα επιτρέψουν στα νοικοκυριά να μειώσουν τους λογαριασμούς τους για την ενέργεια και, μαζί με αυτό, θα μειωθεί και η ευπάθειά τους στις τιμές των ορυκτών καυσίμων. Θα δούμε επίσης κέρδη στην ενεργειακή κυριαρχία της ΕΕ, στην ενεργειακή ασφάλεια και θα έρθουμε πιο κοντά στην επίτευξη των κλιματικών μας στόχων.
Οι εθνικές και τοπικές αρχές μπορούν επίσης να συμβάλουν σε αυτή τη μετάβαση σε επίπεδο κράτους μέλους με διάφορους τρόπους.
Μπορούν να αυξήσουν τις ικανότητες ανανεώσιμης ενέργειας παρέχοντας χώρο για εγκαταστάσεις ανανεώσιμης ενέργειας σε δημόσιους χώρους. Μπορούν να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή φτώχεια με ειδικά προγράμματα χρηματοδότησης, προγράμματα ανακαίνισης συνοικιών χωρίς αποκλεισμούς και μέσω προσιτής και αξιοπρεπούς κοινωνικής στέγασης.
Τα προγράμματα αυτά δημιουργούν τοπικές θέσεις εργασίας στους τομείς της ανακαίνισης και ενδυναμώνουν την ευρύτερη κοινωνία να διαδραματίσει το ρόλο της για να συμβάλει στην αντιμετώπιση αυτής της κρίσης.
Σε επίπεδο ΕΕ, η ενεργειακή απόδοση και η εξοικονόμηση ενέργειας πρέπει να αποκτήσουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο στο σχέδιό μας να ανεξαρτητοποιηθούμε πλήρως από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Οι δέσμες μέτρων Fit for 55 και REPowerEU υπόσχονται φιλόδοξες και συγκεκριμένες δράσεις για την ενεργειακή απόδοση και την εισαγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα σπίτια μας και πιο κοντά σε αυτά. Στην πραγματικότητα της τρέχουσας κρίσης, μπορούμε και πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτό το δυναμικό.
Η αναθεώρηση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD) της δέσμης μέτρων Fit for 55, είναι μια ευκαιρία για την άμεση εφαρμογή στοιχείων του σχεδίου REPowerEU στη νομοθεσία.
Δύο πρωταρχικοί υποψήφιοι είναι η στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια του σχεδίου και το σχέδιο της ΕΕ για την εξοικονόμηση ενέργειας, το οποίο προωθεί την εξοικονόμηση ενέργειας.
Πρώτα, όμως, χρειαζόμαστε αναθεωρημένους στόχους ενεργειακής απόδοσης και ρυθμιστικά μέτρα στη νομοθεσία της ΕΕ. Αυτά θα διασφαλίσουν την επικαιροποίηση της οδηγίας EPBD σύμφωνα με το νέο γεωπολιτικό πλαίσιο και την αποτελεσματική αντιμετώπιση άλλων προκλήσεων, όπως οι υψηλές τιμές της ορυκτής ενέργειας.
Η αύξηση των στόχων ενεργειακής απόδοσης της ΕΕ έχει νόημα τόσο από πολιτική όσο και από οικονομική άποψη. Θα μας επιτρέψει να ανακτήσουμε ταχύτερα την ενεργειακή κυριαρχία και να επιταχύνουμε την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ανακαίνιση κτιρίων με οικονομικά αποδοτικό τρόπο.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτό θα ενίσχυε την ενεργειακή απόδοση του κτιριακού μας αποθέματος σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας μέσω των ανακαινίσεων είναι συγκλονιστικό. Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι το 25% ή ακόμη και το 45% των σημερινών εισαγωγών ορυκτού φυσικού αερίου της ΕΕ από τη Ρωσία θα μπορούσε να εξοικονομηθεί με φιλόδοξες πολιτικές ανακαίνισης μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα.
Τα μέτρα αυτά πρέπει επίσης να συμπεριληφθούν στο σχέδιο REPowerEU ως κρίσιμο εργαλείο για τη μείωση της εξάρτησής μας από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Το σχέδιο θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει:
-Έναν υποχρεωτικό και πιο φιλόδοξο στόχο της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση, όπως ορίζεται σε μια αναθεωρημένη νομοθετική πρόταση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση.
-Οικονομική στήριξη για μέτρα ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανακαινίσεων, και στοχευμένη οικονομική στήριξη για νοικοκυριά που ζουν σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας.
-Ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης για τα κτίρια σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων ισχυρών κοινωνικών εγγυήσεων για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
-Άμεση σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων για λέβητες ορυκτών καυσίμων που εγκλωβίζουν τα νοικοκυριά σε ακριβές και ρυπαρές τεχνολογίες.
-Κατασκευή νέων κτιρίων χωρίς εκπομπές ρύπων το συντομότερο δυνατό, μεταξύ άλλων μέσω εντολών χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η ενσωμάτωση φιλοδοξίας στην αναθεώρηση της οδηγίας EPBD θα μειώσει τη ζήτηση ενέργειας στην Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει χαμηλότερους λογαριασμούς για τους πολίτες και λιγότερη εξάρτηση από τη Ρωσία.
Μέσω της EPBD, μπορούμε επίσης να σταθεροποιήσουμε τις δράσεις REPowerEU, ώστε να έχουν πραγματικό αποτέλεσμα για τους πολίτες που κινδυνεύουν από ενεργειακή φτώχεια μέσω της αύξησης των τιμών της ενέργειας. Μπορούμε και πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να μονώσουμε τα σπίτια μας και να απομονώσουμε τον Πούτιν.