Με την εκπόνηση ερευνητικής εργασίας που αναλαμβάνει το Πολυτεχνείο Κρήτης μπαίνουν στην τελική ευθεία οι διαδικασίες για αποκατάσταση του συγκροτήματος των Ενετικών Νεωρίων στην παλιά πόλη των Χανίων.
«Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της πόλης να εγκρίνει τη σύμβαση για το συγκεκριμένο έργο προϋπολογισμού 440 χιλιάδων ευρώ, σηματοδοτεί και την έναρξη της προσπάθειας όλων των εμπλεκομένων για την διάσωση του μνημείου», σχολίασε ο δήμαρχος Χανίων Τάσος Βάμβουκας.
Με βάση το περιεχόμενο της σύμβασης το Πολυτεχνείο Κρήτης αναλαμβάνει την ερευνητική εργασία πάνω στην οποία θα στηριχθεί η ιστορική και τεχνολογική τεκμηρίωση για την ανάδειξη και αποκατάσταση του συγκροτήματος των Ενετικών Νεωρίων με χρόνο παράδοσης τους είκοσι μήνες από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης.
Η εργασία θα αφορά, το μνημειακό και μουσειακό χαρακτήρα του συγκροτήματος των Ενετικών Νεωρίων, προτάσεις χρήσεων για την διατήρηση και ανάδειξη τους αλλά και τεκμηρίωση αναφορικά με το ιστορικό και τεχνολογικό κομμάτι των έργων.
Το συγκρότημα των Ενετικών Νεωρίων αποτελεί ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά μνημεία της εποχής των Ενετών στην Κρήτη και μέχρι το 2006 αποτελούσε χώρο φιλοξενίας διαφόρων πολιτιστικών κυρίως δράσεων.
Στις 8 Ιανουαρίου του 2006 όταν και τα Χανιά «χτυπήθηκαν» από σεισμική δόνηση 6,9 ρίχτερ, τα Νεώρια υπέστησαν σημαντικές φθορές με αποτέλεσμα να απαγορευτεί κάθε δραστηριότητα σε αυτά πλην ενός μικρού τμήματος που χρησιμοποιείται ως αποθήκη του δήμου.
Στις «πληγές» που άφησε πίσω του ο εγκέλαδος ήρθε να προστεθεί και το πλήρωμα του χρόνου με το συγκρότημα των Νεωρίων να παρουσιάζει και εξωτερικά πλέον σημαντικές φθορές τόσο στο βόρειο όσο και στο νότιο τμήμα τους. Τα Νεώρια έχουν μήκος περίπου 500 μέτρων, πλάτος 9 μέτρων. και μέσο ύψος περίπου 10 μέτρων.
Κατασκευάστηκαν τον 16ο αιώνα, όταν ο στόλος των Ενετών κυριαρχούσε στη Μεσόγειο και εκείνη την περίοδο κάλυψαν την ανάγκη επισκευών του στόλου. Ήταν μεγάλες πέτρινες κατασκευές, με αψιδωτή πρόσοψη, ανοικτά προς τη θάλασσα ώστε να μπορούν τα πλοία να φτάνουν ως το εσωτερικό τους ανεμπόδιστα. Τα νεώρια ήταν θολοσκέπαστα και επικοινωνούσαν μεταξύ τους με τοξωτά ανοίγματα στους εσωτερικούς τοίχους. Έκλειναν με ξύλινες πόρτες ενώ η πρόσβαση μέχρι τα Ενετικά Νεώρια γινόταν από μια μεγαλοπρεπή πύλη στο τέλος της σημερινής οδού Δασκαλογιάννη, από την λατινική λέξη «arsenalli» ή και ως Ταρσανάδες.