Γράφει ο Ιωάννης Κουρουτάκης
Λογοτέχνης
Ο τσάρος πασών των Ρωσιών Νικόλαος Β’ Ρομανώφ και η γερμανικής καταγωγής γυναίκα του τσαρίνα Αλεξάνδρα Φιοντόρβνα βρίσκονταν σε μεγάλη λύπη και ταραχή. Αιτία ο μοναδικός γιός από τα πέντε παιδιά των Ρομανώφ και διάδοχος του θρόνου Αλέξιος, που έπασχε από μια τρομερή αρρώστια την αιμοφιλία. Η αρρώστια αυτή είναι τρομερή, ανελέητη, παράξενη και ύπουλη, που οι γυναίκες μπορούν να την κουβαλούν μέσα τους χωρίς καμιά μα καμιά ζημιά, αλλά ενεργεί σαν δηλητήριο στο αίμα των αρσενικών παιδιών τους. Το αίμα των αιμοφιλικών πήζει δύσκολα: Κάθε πληγή, κάθε αμυχή, κάθε τραύμα μπορεί να προκαλέσει μια μοιραία αιμορραγία.
Για να επιζήσει ο αιμοφιλικός πρέπει να είναι κλεισμένος μέσα σε μια γυάλα. Η επιστήμη σηκώνει τα χέρια, δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Δεν υπάρχει φάρμακο για την αρρώστια του μικρού Αλέξιου. Είναι καταδικασμένος. Η Αλεξάνδρα Φιοντόροβνα μετέδωσε την αιμοφιλία στον γιό της. Η τσαρίνα στρέφει τις ελπίδες της στον Θεό, και ελπίζει σε ένα θαύμα.
Και το θαύμα αυτό ακούει στο όνομα Γκριγκόρι Εφίμοβιτς Ρασπούτιν ή Ρασπουτίν!
Πρόκειται για έναν απλό μουζίκο, για έναν χωριάτη που κατάγεται από την μακρινή Σιβηρία, συγκεκριμένα από το Ποκρόφσκογε, ο οποίος αφού πήγε με τα πόδια σε όλη την Ρωσία, πήγε και ως προσκυνητής στους Αγίους Τόπους. Οι οπαδοί του λένε ότι άγιασε. Δεν είναι μοναχός, δεν έχει κανέναν βαθμό στην εκκλησία. Είναι ένας «στάρετς», ένας ασκητής της υπαίθρου. Είναι ένας γίγαντας στο σώμα, με ένα διαπεραστικό βλέμμα που σε μαγνητίζει και σε κατακτά αμέσως.
Όταν έφτασε στην Πετρούπολη, πήγε αμέσως στο Ορθόδοξο σεμινάριο και εκεί ο απλός αυτός μουζίκος απάντησε με τέτοια ετοιμότητα σε όλες τις ερωτήσεις που του έκαναν, ώστε έφερε σε αμηχανία και θαυμασμό ακόμα και τους ανώτερους ιερατικούς κύκλους. Τους υπέταξε, τους καθυπέταξε όλους, με αποτέλεσμα να τον προσκαλέσουν αμέσως στα πιο θαυμαστά πριγκιπικά σαλόνια. Η φήμη του εξαπλώθηκε γρήγορα παντού. Ο Ρασπούτιν, ο μεγάλος θεραπευτής, ο άνθρωπος του Θεού, γιατί θεραπεύει με το πνεύμα του Θεού.
Φυσικά και του μίλησαν για το δράμα που περνούσε η τσαρική οικογένεια. Για την ανίατη αρρώστια του μικρού τσάρβιτς. «Πείτε στην τσαρίνα να μην κλαίει πια, γιατί εγώ θα γιατρέψω το παιδί της».
Ο Νικόλαος και η Αλεξάνδρα δίνουν εντολή να οδηγηθεί ο άνθρωπος του Θεού Γκριγκόρι Εφίμοβιτς στα ανάκτορα. Η εντολή είναι άμεση και μάλιστα χωρίς καθυστέρηση.
Πράγματι χωρίς καθυστέρηση «ο άνθρωπος του Θεού» μπαίνει στο διαμέρισμα του τσάρεβιτς όπου ο τσάρος και η τσαρίνα τον υποδέχονται σιωπηλοί και σαστισμένοι, είναι ντυμένος χωριάτικα. Χοντρά μακριά στιβάνια, μακριά μαυροπουκαμίσα, μακριά αχτένιστα μαλλιά, βλέμμα διαπεραστικό που σου διαπερνά την ψυχή. Δεν γονατίζει όπως απαιτεί το πρωτόκολλο, αλλά προχωρεί εμπρός, υψώνει τα μακριά του χέρια, σφίγγει στο στήθος του και φιλάει τον έκπληκτο τσάρο, το ίδιο κάνει και με την κατασυγκινημένη τσρίνα.
Πλησιάζει το κρεβάτι του μικρού Αλέξιου, και με μεγάλη επισημότητα υψώνει το τεράστιο χέρι του και κάνει το σημείο του σταυρού, πάνω από το κεφάλι του άρρωστου παιδιού. Στρέφεται προς την τσαρίνα και της λέει: «Πίστεψε στη δύναμη της προσευχής μου, και ο γιός σου θα ζήσει!».
Αυτό ήταν, η αιμορραγία σταματάει, το προσωπάκι του μικρού αγοριού αρχίζει και ροδίζει και ο Ρασπουτίν κερδίζει και τις καρδιές και τις ψυχές της τσαρικής οικογένειας. 1η Νοεμβρίου 1905 και ο τσάρος Νικόλαος ο Β’ σημειώνει στο ημερολόγιό του: «Σήμερα γνωρίσαμε έναν άνθρωπο του Θεού, με το όνομα Γρηγόριος…».
Σε αυτό εδώ το σημείο αξίζει να αναφέρομε τι λέγει η Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ, εκδόσεις Ν. Νϊκας & ΣΙΑ ΕΕ, τόμος 11ος, σελ.84, στο κεφάλαιο «Ρασπούτιν»: «…Κατόρθωσε να εισαχθεί στην Αυλή του τελευταίου αυτοκράτορα της Ρωσίας Νικολάου του Β’ και να κατακτήσει την εύνοια αυτού και ιδία της νευρασθενούς αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας. Ώφειλε σε την εύνοιαν ταύτην σε θεραπευτικά κατασκευάσματα, αιμοστατικά παρασκευαζόμενα υπό του ιατρού Βαδμάεβ, τα οποία ρίπτων εις το γάλα του εξ αιμοφιλίας πάσχοντος διαδόχου Αλεξίου, επετύγχανε την προσωρινήν παύσιν της αιμορραγίας, και προς τους γονείς έλεγεν, ότι τούτο ήτο έργον της προσευχής του». Συνένοχος στην απάτη αυτή ήταν η πολύ ευνοούμενη κυρία των τιμών (η Ντάμ Ντε Κομανί) της τσαρίνας Άννα Βυρούμπαβα, η οποία ήταν από τις πιο αφοσιώμενες θαυμάστριες του Ρασπουτίν.
Ο Ρασπούτιν, όπως λέει ο ίδιος είναι η ψυχή της Ρωσίας. Ο τσάρος όπως λένε αυτόπτες μάρτυρες του είπε: «Εσύ είσαι ο Χριστός». Άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι είδαν πολλές φορές την τσαρίνα να γονατίζει μπροστά του και να του φιλά το χέρι κατασυγκινημένη, γεμάτη ευγνωμοσύνη και να τον αποκαλεί Άγιο.
Στο μεταξύ οι κρίσεις του μικρού τσάρεβιτς σταματούν προσωρινά και ο «θεραπευτής» ψευδοκαλόγερος κυριολεκτικά αποθεώνεται. Οι πάντες επιζητούν την συντροφιά του.
Ο Ρασπούτιν γίνεται δεκτός σε όλα τα σαλόνια της Πετρούπολης. Υπάρχουν άνθρωποι – ιδίως γυναίκες – που συναγωνίζονται για να του συστηθούν. Οι γυναίκες τον αποκαλούν απόστολο και μάλιστα ανώτερο από τους 12, γιατί διαθέτει μεγάλη πνευματικότητα. Έτσι λένε!
Στο τέλος ο Ρασπούτιν αναφωνεί: «Εγώ είμαι η Ρωσία, εγώ είμαι το κράτος». Πράγματι, ό,τι θέλει κάνει. Διορίζει και παύει υπουργούς. Προβιβάζει αξιωματικούς, καθαιρεί στρατηγούς. Ο τσάρος και η τσαρίνα τον υπακούουν τυφλά. Κάθε του επιθυμία είναι διαταγή γι’ αυτούς.
Ο Ρασπουτίν αγαπά το θαυμάσιο βιολογικό δώρο της ζωής στο έπακρο. Αγαπά τη ζωή σε όλες της τις εκδηλώσεις και δεν διστάζει να την απολαμβάνει με όλες του τις αισθήσεις. Τέρας ζωτικότητας, όταν οι σύντροφοί του στα συμπόσια, ή στα όργια σωριάζονται εξαντλημένοι κάτω από το τραπέζι, εκείνος συνεχίζει να τρώει, να πίνε, να χορεύει, να ερωτεύεται.
Ο Ρασπουτίν είναι σαρκολάτρης. Λατρεύει τη σάρκα. Η σεξουαλικότητά του δεν έχει όρια. «Ο άνθρωπος σώζεται μόνο με την ειλικρινή μετάνοια» λέγει. «Και όσο πιο βαρύ είναι το αμάρτημα, τόσο πιο πολύ η μετάνοια θα είναι ειλικρινής και εξαγνιστική. Ας αμαρτάνωμε λοιπόν για να μπορούμε να μετανοήσουμε». Και συνεχίζει: «Το αμάρτημα μαζί μου είναι καθαγιασμός.»
Αυτά λέγει ο σατανάς και οργιάζει. Η τσαρίνα όμως πιστεύει ότι ο καλόγερος είναι στάρετς, είναι Άγιος. Και στο εξής \το σπίτι του στην οδό Γκοροχόβαγια αρ. 64, έχει γίνει τόπος προσκυνήματος. Βροχή έρχονται τα δώρα και τα αιτήματα. Και αυτός τα δέχεται όλα. Όσον αφορά τους λογαριασμούς του για τις γιορτές ή τα όργια τα καθημερινά, αυτά πληρώνονται «άνωθεν».
Όλοι αντιλαμβάνονται ότι ο καλόγερος που στο μεταξύ έχει μεταβληθεί σε διαβολοκαλόγερο, αποτελεί δημόσιο κίνδυνο. Έχει καταντήσει «κράτος εν κράτει». Όλοι το αντιλαμβάνονται εκτός από τον τσάρο και την τσαρίνα που του έχουν τυφλή εμπιστοσύνη και που όταν τους παρουσιάζουν με αδιάσειστα στοιχεία τις πανουργίες, τις δολοπλοκίες, τις ραδιουργίες, τις ασωτίες, τις επεμβάσεις του στις κρατικές υπηρεσίες, η Αλεξάνδρα ανασηκώνει απλώς τους ώμους και λέγει: «Ακόμα και οι Άγιοι συκοφαντούνται».
Οι εχθροί του Ρασπουτίν πληθαίνουν, αλλά και αυτός χώνει τη μύτη του παντού, ακόμα και σε στρατιωτικά ζητήματα, υποκαθιστά τους επιτελείς του τσάρου και οδηγεί τη χώρα σε πραγματικό αδιέξοδο. «Ο κόμπος έχει φτάσει πια στο χτένι».
Ιδού πως αναφέρεται ο πρίγκιπας Φέλιξ Γιουσούπωφ ένας από τους εκτελεστές του Ρασπουτίν στο βιβλίο του «Το τέλος του Ρασπουτίν»
ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ:
«… Δεδομένου ότι δεν υπήρχε πια καμιά ελπίδα να ανοίξουν τα μάτια της τσαρίνας και του τσάρου, ποιες δυνατότητες απόμεναν για να απαλλαγεί η Ρωσία από τον κακό της δαίμονα; Ο μεγάλος δούκας Ντιμίτρι και ο βουλευτής στη Δούμα Τουρίσκεβιτς, έθεταν το ίδιο ερώτημα όπως κι εγώ. Και πριν ακόμα αναζητήσωμε συμφωνία, είχαμε καταλήξει και οι τρεις στο ίδιο συμπέρασμα: Ο Ρασπουτίν έπρεπε να λείψει από τη μέση, έστω κι αν ο μόνος τρόπος ήταν η δολοφονία…»
Η δολοφονία λοιπόν του διαβολοκαλόγερου είχε αποφασιστεί. Απέμεινε το σχέδιο, ο τρόπος της δολοφονίας. Ο πρίγκηπας Φέλιξ Γιουσούπωφ είχε μερικά πλεονεκτήματα: Στη Ρωσία, οι πρίγκιπες εξ αίματος δεν δίνουν λόγο στην κοινή δικαιοσύνη. Μοναδικός δικαστής τους είναι ο 6τσάρος. Μόνο αυτός μπορεί να διατάξει την σύλληψή τους, μόνο αυτός μπορούσε να τους καταδικάσει και αυτό το προνόμιο επεκτείνετο, ντε φάκτο, και στους τυχόν συνενόχους του ενόχου πρίγκιπα.
Στο μεταξύ οι τρεις συνωμότες συσκέπτονται συνέχεια στο μέγαρο του Φέλιξ Γιουσούπωφ πώς και πού και με τι τρόπο θα βγάλουν από τη μέση τον μισητό καλόγερο.
Πως όμως θα τον πλησιάσουν; Η βοήθεια έρχεται από τον ίδιο τον Ρασπουτίν. Ο πρίγκιπας δέχεται ένα τηλέφωνο, και μια γνωστή σε όλους κυρία, του απευθύνει πρόσκληση εκ μέρους του καλόγερου: «Πότε επιτέλους πρίγκιπα θα συναντηθούμε;
Ο Φέλιξ αρπάζει την ευκαιρία. Συναντώνται πολλές φορές και ο Ρασπουτίν γοητεύεται από την παρουσία του πρίγκιπα, και δείχνει να τον εμπιστεύεται απολύτως..
Αρπάζει την ευκαιρία ου Γιουσούπωφ, την αρπάζει από τα μαλλιά που λένε και ένα βράδυ προτείνει: «Γριγκόρι Εφίμοβιτς, γιατί δεν έρχεστε ένα από αυτά τα βράδια στο σπίτι μου; Η γυναίκα μου η Ιρίνα θα ‘θελε πολύ να σας γνωρίσει…». Αυτό είναι το μυστικό χαρτί. Ο Γιουσούπωφ ξέει πόσο πολύ ο Ρασπουτίν λαχταρά να γνωρίσει την πεντάμορφη γυναίκα του. Ήρεμος ο Φέλιξ συνεχίζει: «Ξέρετε δεν είναι και τόσο καλά, οι γιατροί δεν μπορούν να την γιατρέψουν, ίσως… εσείς».
Τα μάτια του Ρασπουτίν αστράφτουν από χαρά. Αμέσως συμφωνεί. Και το ραντεβού, το μοιραίο ραντεβού κλείνετε για τις 16 Δεκεμβρίου 1916, για τις 11 το βράδυ. Τα γεγονότα ακολουθούν με γρήγορο ρυθμό. Το δέλεαρ είναι η γυναίκα του Φέλιξ η ξακουστή για την ομορφιά της Ιρίνα, την οποία ο καλόγερος ανυπομονεί να γνωρίσει.
Συμφωνείται η συνάντηση να γίνει βράδυ με κάθε μυστικότητα, στο μέγαρο του πρίγικπα……
Ενώ ο Ρασπουτίν ρουφάει με απέραντη ευχαρίστηση το ζεστό μυρωδάτο τσάι, ο Γιουσούπωφ σπρώχνει με διακριτικότητα την πιατέλα με τα δηλητηριασμένα με υδροκυάνιο γλυκά προς το μέρος του. Ο στάρετς παίρνει ένα γλυκό. Με αστραπιαία κίνηση το χώνει στο στόμα του. Σχεδόν αμέσως παίρνει δεύτερο. Τίποτα δεν γίνεται. Ο γιατρός Λάζοβερτ, είχε πει ότι το δηλητήριο δρα αστραπιαία. Ο Γιουσούπφω ανησυχεί. Τι γίνεται μ’ αυτόν τον άνθρωπο; Τα λεπτά περνούν και τα γλυκίσματα εξαφανίζονται στο λαίμαργο στόμα του στάρετς. Τίποτα. Μα είναι δυνατόν;
Δοκιμάζει άλλο τέχνασμα ο Γιουσούπωφ. Δίνει στον Ρασπουτίν δηλητηριασμένο κρασί. Πίνει, πίνει και σταματημό δεν έχει. Ξαφνικά το βλέμμα του σκοτεινιάζει, πιάνει το κεφάλι του. Νοιώθω βαρύ το κεφάλι μου λέει. Νοιώθω να με καίει το στομάχι μου ξαναλέει. Ο Φέλιξ δεν αντέχει να περιμένει άλλο να δράσει το δηλητήριο, τραβάει το πιστόλι, ένας πυροβολισμός αντηχεί και ο Ρασπουτίν ξαπλώνεται με γδούπο στο πάτωμα.
Φωνές και θόρυβος ακούγονται. Οι συνωμότες που περιμένουν με αγωνία την εξέλιξη έρχονται τρέχοντας. Ο γιατρός Λάζοβερτ σκύβει πάνω απ’ το ακίνητο σώμα. Παρατηρεί την πληγή. Μουρμουρίζει: «Η σφαίρα του διαπέρασε την καρδιά». Ο Ρασπουτίν είναι νεκρός.
Τώρα οι συνωμότες περνούν στο δεύτερο μέρος του σχεδίου. Πρέπει να σκεφτούν πως θα εξαφανίσουν το πτώμα. Γι’ αυτό πάνε σε ένα άλλο δωμάτιο να συσκεφτούν. Ο Γιουσούπωφ φεύγει τελευταίος. Σβήνει το φως και κλειδώνει την πόρτα.
Περνούν μερικά λεπτά φόβου, αμηχανίας. Ο Γιουσούπωφ στριφογυρίζει ανήσυχος και φαφνικά γυρίζει πίσω και πηγαίνει στο δωμάτιο του εγκλήματος. Κάτι δεν πάει καλά. Κοιτάζει τον πεσμένο ανάσκελα καλόγερο και παγώνει. Ο Ρασπουτίν με μια ξαφνική κίνηση πετιέται επάνω και αφρίζοντας ορμάει εναντίον του Φέλιξ. Τον αρπάζει από τον λαιμό και προσπαθεί να τον πνίξει. Ο νεκρός ζωντάνεψε και γυρεύει να πνίξει τον δολοφόνο του. Με μια απεγνωσμένη προσπάθεια ο Γιουσούπωφ απελευθερώνεται από το θανάσιμο αγκάλιασμα του σατανά, που βρίσκει την ευκαιρία ανοίγει την πόρτα και προσπαθεί να ξεφύγει από την αυλή.
– «Πουρίσκεβιτς, ουρλιάζει έξαλλος. Γρήγορα! Ελάτε εδώ!! Είναι ακόμα ζωντανός».
Και οι δύο μαζί τώρα κυνηγούν τον Ρασπουτίν που τρέχει για να σωθεί. Ένας, δύο, τρεις πυροβολισμοί αντηχούν. Στον τέταρτο ο «στάρετς» πέφτει. Σωριάζεται πάνω σε μια στοίβα χιόνι. Αυτή τη φορά είναι πραγματικά νεκρός.
Οι τρεις συνωμότες: Ο Φέλιξ Γιουσούπωφ, ο Βλαντιμίρ Πουρίσκεβιτς και ο Μεγάλος Δούκας Ντιμίτρι Παύλοβιτς δένουν σφικτά το πτώμα του Ρασπουτίν, το τυλίγουν σε μια μπλε κουβέρτα, το φορτώνουν σε ένα αυτοκίνητο, διασχίζουν με μεγάλη ταχύτητα τους έρημους δρόμους της Πετρούπολης και φτάνουν στη γέφυρα του ποταμού Νέβα, στο νησί Πετρόφσκι, και από μια σχισμή του πάγου το αφήνουν να κυλήσει στα μαύρα νερά.
Η εξαφάνιση του Ρασπουτίν θορυβεί τους πάντες. Σιγά σιγά η αστυνομία ξετυλίγει το μυστήριο της εξαφάνισης. Βρίσκεται το πτώμα. Η τσαρίνα Αλεξάνδρα κράτησε θαυμαστή ψυχραιμία όταν έμαθε για την δολοφονία. Ο τσάρος είπε πως ντρέπεται διπλά γιατί συγγενείς του έβαψαν τα χέρια τους με το αίμα αυτού του ανθρώπου. Οι μεγάλοι Δούκες, οι ευγενείς γενικά, οι πολιτικοί, ο κλήρος απαιτούν από τον τσάρο την ατιμωρησία των δολοφόνων λόγω της ευγενικής τους καταγωγής και της συγγένειάς τους με τον τσάρο.
Ο Γκριγκόρι Εφρέμοβιτς Ρασπούτιν ή Ρασπουτίν ενταφιάσθηκε με κάθε επισημότητα σε μια γωνιά του πάρκου του Τσάρσκογε Σέλο, παρουσία του τσάρου, της τσαρίνας, των Μεγάλων Δουκισών οι οποίες έρεναν με άνθη το φέρετρο του μάρτυρα, και της μεγάλης του θαυμάστριας Άννας Βιρούμποβα η οποία ως προείπαμε ανήκε στην υψηλή ρωσική αριστοκρατία, ήταν δηλαδή η νταμ ντε κομπανί (κυρία των τιμών) της τσαρίνας.
* Η νεκροψία απέδειξε: Το πτώμα ήταν δεμένο, όμως το ένα χέρι ήταν ελεύθερο και είναι υψωμένο κοκαλιασμένο από τον πάγο σε μια παράδοξη στάση ανθρώπου που ευλογεί. Νερό στους πνεύμονες. Δεν ήταν λοιπόν το ρεύμα που ελευθέρωσε το χέρι του «στάρετς» Ο Ρασπουτίν αναζωογονήθηκε από το παγωμένο νερό και πάλεψε απεγνωσμένα για να σωθεί. Ο Γκριγκόρι Εφίμοβιτς δεν πέθανε ούτε από το δηλητήριο, ούτε από τη σφαίρα. Πνίγηκε.
* Ο Ρασπούτιν σε μια επιστολή του που την είχε κρύψει σε σίγουρο μέρος και μετά από σχολαστική έρευνα την βρήκε η αστυνομία, γράφει…. «… Νοιώθω ότι πρόκειται να με σκοτώσουν. Εάν σκοτωθώ… από αδέλφια μου Ρώσους αγρότες, εσύ ο τσάρος της Ρωσίας, μείνε στον θρόνο σου, και κυβέρνα και μη φοβάσαι. Αν όμως με σκοτώσουν βογιάροι ευγενείς, αυτοί θα εγκαταλείψουν τη Ρωσία. … Όταν ακούσεις ότι ο Γκριγκόρι Εφρέμοβιτς δολοφονήθηκε πρέπει – τσάρε της Ρωσίας να ξέρεις αυτό. Αν τον θάνατό μου τον προκάλεσαν συγγενείς σου, τότε κανένας από την οικογένειά σου, δηλαδή κανένα από τα παιδιά σου ή από τους συγγενείς σου δεν θα ζήσει περισσότερο από δύο χρόνια. Θα τους σκοτώσει ο Ρωσικός λαός»