Κομβικός αναμένεται ο ρόλος της αμερικανικής βάσης της Σούδας, αλλά και των βρετανικών βάσεων στην Κύπρο σε μια ενδεχόμενη ενέργεια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στη Συρία.
Ας δούμε πρώτα το ρόλο της Σούδας: Σύμφωνα με στρατιωτικά site, αλλά και τα ενσωματωμένα με το Αμερικανικό Πεντάγωνο ειδησεογραφικά δίκτυα, αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροσκάφος τύπου RS 135 V απογειώθηκε τη Δευτέρα του Πάσχα από τη Σούδα και πέταξε πάνω από την ακτογραμμή της Ανατολικής Μεσογείου συλλέγοντας στοιχεία για λογαριασμό των υπηρεσιών πληροφοριών.
Επιπλέον όμως το αμερικανικό κατασκοπευτικό, φέρεται να συνέλεξε στοιχεία και για τις κινήσεις σε Κυπριακή ΑΟΖ αλλά και το Νοτιοανατολικό Αιγαίο. Η βάση της Σούδας έχει παίξει καθοριστικό ρόλο σε αρκετούς πολέμους στις χώρες της νοτιοανατολικής Μεσογείου και στην ευρύτερη περιοχή γύρω από αυτές. Καθοριστικός ήταν ο ρόλος της στον Αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1973.
Ο κόλπος της Σούδας απεδείχθη ζωτικής σημασίας για το αμερικανικό Ναυτικό σε ό,τι αφορά τον ανεφοδιασμό του Έκτου Στόλου. Στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας η βάση της Σούδας εξυπηρέτησε τις επιχειρησιακές ανάγκες του ΝΑΤΟ είτε ως κατασκοπευτικό κέντρο, είτε ως κέντρο για τις επιχειρήσεις των Νατοϊκών αεροπορικών επιθέσεων. Παρόμοιο ρόλο έπαιξε και στην επίθεση των ΗΠΑ στη Λιβύη το 1986.
Καίριος ήταν ο ρόλος της βάσης και στους πολέμους στον Περσικό Κόλπο το 1991 (Καταιγίδα της Ερήμου) και το 2003 (Σοκ και Δέος). Για την επιχείρηση “Καταιγίδα της Ερήμου”: από τις 2 Αυγούστου του 1990 η Σούδα συντήρησε 97 πλοία, φόρτωσε και ξεφόρτωσε 13.000 τόνους, εξυπηρέτησε 31.000 πτήσεις και τροφοδότησε αεροσκάφη με 4.500 λίβρες υγρών καυσίμων. Λειτούργησε 24 ώρες το 24ώρο με εξουθενωτικούς ρυθμούς, 300-400% πιο γρήγορα από τους κανονικούς. Στον πόλεμο του Ιράκ 2 (Επιχείρηση «Σοκ και Δέος») για το κρίσιμο διάστημα της επίθεσης του 2003 (Μάρτιος-Απρίλιος) 5.270 αεροσκάφη, αμερικανικά και συμμαχικά, προσγειώθηκαν ή πέρασαν από τη Σούδα.
Στην πλειοψηφία τους ήταν μεταφορικά αεροσκάφη, ενώ η βάση αποτέλεσε ορμητήριο για καθημερινή απογείωση 22-28 κατασκοπευτικών και ηλεκτρονικού πολέμου αεροσκαφών, ιπτάμενων τάνκερ και ραντάρ. Στο ναυτικό επίπεδο περίπου 200 πλοία (αεροπλανοφόρα, φρεγάτες, υποβρύχια) έδεσαν στη Σούδα. Η Σούδα είχε το ρόλο της στον πόλεμο στο Αφγανιστάν το 2003, στον πόλεμο της Λιβύης το 2011 και στον πόλεμο στη Συρία.
Η πιο πρόσφατη δραστηριότητα
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση, το 2016 προσγειώθηκαν 2.750 μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ. Το 2015 στο αεροδρόμιο της Βάσης προσγειώθηκαν 2.840 αμερικανικά και νατοϊκά αεροσκάφη ενώ περισσότερα από 70 πολεμικά πλοία αγκυροβόλησαν στις εγκαταστάσεις της. Το 2014, στη Βάση βρέθηκαν 4.500 αεροσκάφη και 147 πλοία. Παράλληλα αναβαθμισμένος είναι ο ρόλος της Βάσης σε επίπεδο σχεδιασμού και συντονισμού στρατιωτικών επιχειρήσεων. 2015
• Περισσότερα από 2.830 μαχητικά αεροσκάφη χρησιμοποίησαν εγκαταστάσεις της 115 Πτέρυγας Μάχης.
• Πάνω από 70 πλοία αγκυροβόλησαν στη Βάση.
• Πάνω από 65 πλοία και 1.200 εκπαιδευόμενοι βρέθηκαν στο Κέντρο Εκπαίδευσης Ναυτικής Αποτροπής (ΚΕΝΑΠ).
• 17 αμερικανονατοϊκές μονάδες βρέθηκαν για έλεγχο στον σταθμό FORACS στη Σούδα (έναν από τους τρεις σταθμούς που διατηρεί το ΝΑΤΟ για ελέγχους ακριβείας των αισθητήρων οπλισμού και ναυτιλίας). 2014
• Πάνω από 4.500 αμερικανονατοϊκά αεροσκάφη χρησιμοποίησαν τις εγκαταστάσεις της 115 Π.Μ.
• Πάνω από 145 πλοία αγκυροβόλησαν στη Βάση. • Πάνω από 100 πλοία και 1.700 εκπαιδευόμενοι βρέθηκαν στο Κέντρο Εκπαίδευσης Ναυτικής Αποτροπής (ΚΕΝΑΠ).
• 22 αμερικανονατοϊκές μονάδες βρέθηκαν για έλεγχο στον σταθμό FORACS στη Σούδα. 2013
• Πάνω από 2.350 αμερικανονατοϊκά αεροσκάφη χρησιμοποίησαν τις εγκαταστάσεις της 115 Π.Μ.
• Περισσότερα από 250 πλοία αγκυροβόλησαν στη Βάση. • 260 πλοία εκπαιδεύτηκαν στο Κέντρο Εκπαίδευσης Ναυτικής Αποτροπής (ΚΕΝΑΠ).
• 18 αμερικανονατοϊκές μονάδες βρέθηκαν για έλεγχο στον σταθμό FORACS στη Σούδα.
Οι βρετανικές βάσεις στην Κύπρο
Είναι δυνατόν οι βρετανικές βάσεις στην Κύπρο (στο Ακρωτήρι και στη Δεκέλεια) να δράσουν χωρίς να ενημερωθεί η κυπριακή κυβέρνηση; Πολλοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι μπορούν αφού είναι κυρίαρχο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου με ισχυρότατη δύναμη πυρός. Αλλά στην Κύπρο υπάρχει ακόμα μια βάση ηλεκτρονική αυτή τη φορά και αποτελεί το «μάτι» των κατασκοπευτικών υπηρεσιών. Πρόκειται για το υπερσύγχρονο ραντάρ που έχουν εγκαταστήσει οι Βρετανοί στο υψηλότερη κορυφή του Τροόδους και από εκεί βλέπουν και ακούν τα πάντα. Από εκεί δρουν εδώ και καιρό στη Συρία, αλλά πώς;
Συγκεκαλυμμένα δρουν οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, όπως αποκάλυψαν οι Sunday Times: «Η βρετανική αντικατασκοπία από τις βάσεις Ακρωτηρίου και Δεκέλειας (που αποτελούν βρετανικό κυρίαρχο έδαφος), αλλά και από το σύγχρονο ραντάρ (ηλεκτρονικού πολέμου και υποκλοπών) που λειτουργεί στο Τρόοδος παρακολουθεί τις κινήσεις του συριακού στρατού, διευκολύνοντας έτσι, όπως έγραψε η βρετανική εφημερίδα, τους επαναστάτες να εξαπολύουν συντριπτικές επιθέσεις περιλαμβανομένης πρόσφατα και επίθεσης εναντίον φάλαγγας 40 θωρακισμένων στρατιωτικών οχημάτων
Επιπλέον μέρος του αμερικανικού παγκόσμιου συστήματος παρακολούθησης επικοινωνιών Εchelon, αποτελεί ο σταθμός του Αγίου Νικολάου πλησίον της Αμμοχώστου. Η εγκατάσταση αυτή παρακολουθεί όλες τις τηλεπικοινωνίες όχι μόνον στη Μέση Ανατολή, αλλά και στη Κεντρική Ασία. Οι καταγραφές της εκπέμπονται μέσω δορυφόρου στην Αγγλία και στη συνέχεια μεταφέρονται στον κεντρικό σταθμό του συστήματος Εchelon στις ΗΠΑ. Σε περίπτωση επιθέσεως στη Συρία, η βάση αυτή θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.
Οι περιοχές κυρίαρχων βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας είναι δύο περιοχές της Κύπρου υπό βρετανική διαχείριση ως βρετανικό υπερπόντιο έδαφος, διοικούμενες ως περιοχές κυρίαρχων βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου. Από εκεί έχουν εξορμήσει πολλές φορές τα βρετανικά Tornadors και Eurofighters για επιχειρήσεις στο Ιράκ, στη Συρία (κατά τον πόλεμο εναντίον του ISIS), στο Αφγανιστάν, στη Λιβύη ακόμα και στην πρώην Γιουγκοσλαβία.