Για την ελευθερία
Ο βραβευμένος Χανιώτης φωτογράφος Νίκος Μπασιάς συμμετέχει στην έκθεση που επιμελείται ο Δρ. Μεγακλής Ρογκάκος MA MA Phd,
“Ἐκ-Στάσεις, Απόπειρες Απεικόνισης της Ἐλευθερίας” που θα πραγματοποιηθεί στο Ίδρυμα Πολιτισμού, στην Τήνο και στην Δημοτική Πινακοθήκη της Κέρκυρας με το έργο του «Μόνον ευδαίμονα, έφη τον ελεύθερον»
«Μέσα από τα ερείπια ανοίγει η ψυχή καινούριο δρόμο», γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης.
Ερείπια αποτελούν θραύσματα ιστορίας που προκαλούν το ανθρώπινο βλέμμα αποζητώντας αναγνώριση, εικόνες του παρελθόντος που, όταν διασώζονται, μας ανταμείβουν με γνώση.
Ο Νίκος Μπασιάς εμπνέεται για την Ελευθερία από τα σπάργανα του αγάλματος του Θωμά Θωμόπουλου που κείτονται πεταμένα στον Προφήτη Ηλία.
Εκεί επί δεκαετίες, το άγαλμα της Ελευθερίας ήταν φύλακας της πόλης, ακοίμητος φρουρός πάνω από το γαλανό πέλαγο που αντιφέγγιζε στα τεράστια μάτια του.
Παρά την υπό αμφισβήτηση κακοτεχνία του αγάλματος, τούτο συμβόλιζε μία από τας λαμπρότερες σελίδες του μακραίωνος αγώνος των Κρητών διά την Ελευθερία.
Και μπορεί τώρα, τα γαλάζια τεράστια μάτια του, να μην αγναντεύουν την πόλη και να κείτονται στο χώμα, όμως το αίτημα για Ελευθερία είναι πιο επίκαιρο παρά ποτέ.
Για το έργο του Νίκου Μπασιά, ο Δρ. Μεγακλής Ρογκάκος αναφέρει:
Ὁ Κύπριος κυνικός φιλόσοφος Δημώναξ (π. 100-170) ἀνέφερε πώς «Mόνον εὐδαίμονα ἔφη τὸν ἐλεύθερον» (Ὁ ἀληθινά εὐτυχισμένος εἶναι ὁ ἐλεύθερος). Αὐτή ἡ οὐσιαστική εὐτυχία μπορεῖ κάλλιστα νά διακριθεῖ στὸ ἰδιαίτερο Ἂγαλμα τῆς Ἐλευθερίας ποὺ ἒστησε ὁ Θωμάς Θωμόπουλος τὸ 1937 στὸν Προφήτη Ἡλία στὰ Χανιά.
Τὸ πρόσωπο τῆς θεᾶς Ἀθηνᾶς λάμπει μὲ τὸ χαμόγελο της ἰκανοποίησης καὶ τὰ κάποτε ἐπιχρωματισμένα μὲ γαλάζιο χρῶμα τεράστια μάτια της. Δυστυχῶς, ἀπὸ τὸ 1968 βρίσκεται σωριασμένο στὸν χῶρο ὃπου κάποτε ὀρθωνόταν ὑπερήφανο. Ὁ Χανιώτης φωτογράφος Νίκος Μπασιᾶς ἐνδιαφέρθηκε γιὰ τὸ σημαντικό ἐν λόγῳ ἂγαλμα. Στὸ ἒργο του συνέθεσε τὴν ἱστορία του μέσῳ ἱστορικῶν καὶ συγχρόνων φωτογραφιῶν ἒν εἲδῃ πάζλ. Στὸ κέντρο τῆς σύνθεσης ἒθεσε φωτογραφία τοῦ ἀκέραιου μαρμάρινου μοντέλου ποὺ φυλάσσεται στὸ Νομαρχιακό Μέγαρο Χανίων.
Σὲ διάφορες στρατηγικές θέσεις χρησιμοποιεῖ τρεὶς φωτογραφίες ἀρχείου – μία ἀπὸ τὸ ἐργαστήριο τὴ στιγμή ποὺ ὁ γλύπτης φιλοτεχνεῖ τὸ ἂγαλμα, ἂλλη ὃπου ὁ γλύπτης ἐπιβλέπει τὸ στήσιμὸ του μὲ σκαλωσιές ἐπί τόπου, καὶ τέλος μία ἒγχρωμη κὰρτ ποστάλ ποὺ τὸ παρουσιάζει ὁλοκληρωμένο στὸν περιβάλλοντα χῶρο.
Ἐπιπροσθέτως συμπληρώνει τὴν ἱστορία μὲ φωτογραφίες ἀπὸ τὰ σπάργανα τοῦ ἀγάλματος ὃπως εἶναι σήμερα σωριασμένα στὸν Προφήτη Ἡλία. Φρόντισε εἰδικῶς τὰ μέρη τῶν ποδῶν, τῆς ἀσπίδας καὶ τοῦ προσώπου νὰ ταιριάξουν μὲ ἀντίστοιχα σημεῖα τοῦ μοντέλου.
Ἂν καὶ τὰ κομμάτια τοῦ πάζλ παρουσιάζονται ὡς τεκμήρια τῆς ἱστορίας μὲ μεταξύ τους κενά, δίδουν μίαν ἐνιαία εἰκόνα τῆς κατάστασης καὶ ἐκλιπαρούν γιὰ τὴν ἠθική ἀποκατάσταση τοῦ ἀγάλματος καὶ τὴν διανοητική προάσπιση τῆς ἐλευθερίας.
Ὁ μεγεθυντικός φακὸς τοῦ φωτογράφου ἑστιάζει στὴν ἐγχάρακτη λέξη «ἐλευθερία» ὡς τὸ ὑπέρτατο ἰδανικό τοῦ Δημώνακτος.
Διαστάσεις έργου: 100cm X 60cm
Ονομασία έργου: «Μόνον ευδαίμονα, έφη τον ελεύθερον»
Εκτύπωση: Η εκτύπωση έχει γίνει πάνω σε ειδικό αλουμίνιο, σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, ώστε τα μελάνια να μετατραπούν σε αέρια μορφή και να εισχωρήσουν μέσα στο αλουμίνιο. Η τελική εκτύπωση αποτελείται μόνο από το αλουμίνιο. Δεν υπάρχει κάποιο χαρτί, κόλλα ή άλλο υλικό.