Σε σκληρό πόκερ για δυνατούς παίκτες εξελίσσεται η υπόθεση αξιοποίησης των ελληνικών υδρογονανθράκων.
Η ExxonMobil, η μεγαλύτερη από τις περίφημες «7 αδελφές» του πετρελαίου (και άμεση «απόγονος» της εταιρείας Standard Oil του John D. Rockefeller), το πρώην «αφεντικό» της οποίας, Ρεξ Τίλερσον, τοποθετήθηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στη θέση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, είναι έτοιμη να επενδύσει στην Ελλάδα περί τα 5 δισ. ευρώ.
Η γαλλική Total, επίσης της οικογενείας των «7 αδελφών», έχει πάρει θέση στο οικόπεδο 2 του Ιονίου μαζί με την ιταλική Edison και τα ΕΛΠΕ και είναι έτοιμη να ενώσει τις δυνάμεις της με την ExxonMobil επενδύοντας άλλα 5 δισ. δολάρια για να διερευνήσουν τα βαθιά νερά του Ιονίου και της Κρήτης, όπου υπάρχουν ενδείξεις για κοιτάσματα μεγάλου μεγέθους. Η γαλλική Total είναι η πρώτη μεγάλη πολυεθνική που εισήλθε στην Ελλάδα μέσω του διεθνούς διαγωνισμού για την παραχώρηση 20 υποθαλάσσιων περιοχών στο Ιόνιο και την Κρήτη. Ακολούθησε η είσοδος τoυ ισπανικού κολοσσού Repsol, που συμφώνησε στην εξαγορά του 60% των παραχωρήσεων της Energean Oil στις χερσαίες περιοχές των Ιωαννίνων.
Η ExxonMobil, ο μεγαλύτερος παγκοσμίως πετρελαϊκός όμιλος, είναι η τρίτη κατά σειρά μεγάλη πολυεθνική που εισέρχεται στην Ελλάδα, με στόχο τα υποθαλάσσια κοιτάσματα και με «όχημα» τα ΕΛΠΕ. Oπως αποκάλυψε η «Κ», οι τρεις εταιρείες, Exxon, Total και ΕΛΠΕ, έχουν ήδη συμφωνήσει στη σύσταση κοινοπραξίας (20% τα ΕΛΠΕ και 40% η κάθε πολυεθνική) για να διεκδικήσουν με διαδικασίες fast track μια τεράστια υποθαλάσσια περιοχή 20 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία εκτείνεται από τη Νότια Πελοπόννησο μέχρι τη Γαύδο.
Υψηλές επαφές
Το συγκεκριμένο project αποτέλεσε το αντικείμενο των συναντήσεων που είχαν στην Αθήνα την Παρασκευή 19 Μαΐου κορυφαία στελέχη των δύο ξένων εταιρειών και των ΕΛΠΕ με τον αντιπρόεδρο της ελληνικής κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη και τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη, οι οποίες και ανακοινώθηκαν επισήμως. Υπήρξε συνάντηση και με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, η οποία όμως κρατήθηκε μυστική.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, όταν ρωτήθηκε στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την περασμένη Τετάρτη στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας περί της συνάντησης, απέφυγε τόσο να διαψεύσει όσο και να επιβεβαιώσει. Προτίμησε επίσης να κρατήσει χαμηλά τους τόνους σε σχέση με το ενδιαφέρον των πολυεθνικών κολοσσών, παρότι εμμέσως επιβεβαίωσε το δημοσίευμα της «Κ», περιγράφοντας μάλιστα και την περιοχή στην οποία αναφέρθηκε το σχετικό ρεπορτάζ: «Προχωρούν διαγωνιστικές διαδικασίες για την αξιοποίηση παλαιών αλλά και νέων θαλάσσιων οικοπέδων, είτε αφορά την περιοχή του Ιονίου είτε όμως και νοτίως και δυτικώς της Κρήτης και μετά το έντονο ενδιαφέρον που έχουν εκδηλώσει ενεργειακές εταιρείες με πολυεθνική δραστηριότητα, ενεργειακοί κολοσσοί», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Μία ημέρα μετά, ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, κατά τη διάρκεια υπογραφής των νέων συμβάσεων παραχώρησης για τις χερσαίες περιοχές Αρτας – Πρέβεζας, Βορειοδυτικής Πελοποννήσου (ΕΛΠΕ) και Αιτωλοακαρνανίας (Energean), εκφράζοντας την ικανοποίησή του για τη συμμετοχή των εταιρειών Total, Edison και Repsol στον τομέα, σημείωσε ότι «το υπουργείο έχει ανοίξει κύκλο συζητήσεων και με άλλες πετρελαϊκές εταιρείες-κολοσσούς για την έρευνα και την αξιοποίηση και νέων περιοχών πλην του Ιονίου».
Ο κύκλος συζητήσεων με τις πολυεθνικές άνοιξε από τις δύο ελληνικές εταιρείες EΛΠΕ και Energean, oι οποίες αμέσως μετά την υπογραφή των πρώτων παραχωρήσεων αναζήτησαν εταίρους στη διεθνή αγορά. Τα ΕΛΠΕ ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με 25 συνολικά εταιρείες μεταξύ των οποίων, εκτός της Total, της Εdison και της ExxonMobil, η Shell, η Japex, η Dana Petroleum, η ΙΝΑ και η Hunt. Οι επαφές λάμβαναν χώρα στα διεθνή πετρελαϊκά fora στο περιθώριο των οποίων κλείνονται και τα «ντιλ» μεταξύ των εταιρειών.
Σαφείς ενδείξεις
Η επιχείρηση προσέλκυσης διεθνών κολοσσών ξεκίνησε με την επαναξιολόγηση των δεδομένων σε 26 περιοχές της χώρας που είχαν τα ΕΛΠΕ με την αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας, η οποία δίνει σαφέστερες ενδείξεις για την ύπαρξη κοιτασμάτων. Οι επαφές και οι συζητήσεις πύκνωσαν μετά την ανακάλυψη του γιγαντιαίου κοιτάσματος Ζορ στην Αίγυπτο, που άλλαξε τη μέχρι τότε εικόνα των γεωλογικών δεδομένων της ευρύτερης περιοχής.
Μετά το Ζορ, οι πολυεθνικές άρχισαν με δική τους πρωτοβουλία να χτυπούν την πόρτα των ελληνικών εταιρειών ΕΛΠΕ και Energean για συζητήσεις και πιθανές συνεργασίες. Ηδη, οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές διεθνώς (ExxonMobil, Total, BP, ENI, Shell QP) είχαν αρχίσει να τοποθετούνται στην Κύπρο.
Η εκτίμηση των γεωλόγων ότι αντίστοιχα «ασβεστολιθικά πετρώματα» με αυτό του Ζορ υπάρχουν και στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο ενισχύεται από το ενδιαφέρον της ExxonMobil. Δεδομένου ότι ο ανταγωνισμός των πετρελαϊκών διεθνώς έχει μεταφερθεί στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η είσοδος της ExxonΜobil στη χώρα μας εκτιμάται ότι θα κεντρίσει το ενδιαφέρον και άλλων πετρελαϊκών κολοσσών, κάτι που είδαμε να συμβαίνει στην Κύπρο.
Σήμα στην παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία
Η τελική στάση των πολυεθνικών θα κριθεί και από το κατά πόσον η κυβέρνηση έχει πράγματι αποφασίσει να προχωρήσει στην αξιοποίηση των ελληνικών κοιτασμάτων. Αυτό ήρθαν να διερευνήσουν εκ του σύνεγγυς η Total και η ExxonΜobil, για να ξεκινήσουν την προετοιμασία του φακέλου υποβολής πρότασης για την περιοχή Νότια Πελοπόννησος – Κρήτη.
Οι πληροφορίες λένε ότι έφυγαν με τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις, κάτι που φάνηκε και από τις εξελίξεις που ακολούθησαν στις αρχές της αμέσως επόμενης εβδομάδας. Δεν θεωρείται άλλωστε τυχαία απ’ όσους γνωρίζουν το παρασκήνιο αυτής της ιστορίας και η επίσκεψη του πρωθυπουργού στο υπουργείο Ενέργειας την Τετάρτη και η ανακοίνωση από εκεί νέων διαγωνισμών για παραχωρήσεις, την ενεργοποίηση της Ελληνικής Διαχειριστικής Αρχής Υδρογονανθράκων και την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου.
Θετικό σήμα προς την παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία εξέπεμψε τέλος και ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης με την υπογραφ, την Πέμπτη, των συμβάσεων για τις τρεις χερσαίες περιοχές στη Δυτική Ελλάδα που ήταν σε εκκρεμότητα από τον Φεβρουάριο του 2016.
