Βρισκόμαστε στην εποχή ενός σκληρού και αδυσώπητου ταξικού πολέμου. Η αστική τάξη στο όνομα του πρωτογενούς πλεονάσματος και της ανάκαμψης προσπαθεί, χωρίς επιτυχία, να εφαρμόσει τα νέα αντεργατικά μέτρα που αν περάσουν θα ισοπεδώσουν την παραγωγική δύναμη της χώρας αλλά και τις κοινωνικές δομές σε υγεία, παιδεία και πολιτισμό.
Όμως η εργατική τάξη δηλώνει παρών και απαντά στις αντεργατικές προκλήσεις της κυβέρνησης με συντονισμό των αντιστάσεων σε σχολεία, σχολές, νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες και στον ιδιωτικό τομέα. Ενισχύοντας τα κινήματα και τις κεντρικές μάχες ενάντια στις πολιτικές της χρεοκοπίας, κερδίζοντας πολύτιμες νίκες στο πεδίο της ταξικής πάλης, ανατρέποντας μνημόνια και κυβερνήσεις. Οι Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές καθώς και οι Ευρωεκλογές μπορούν να αποτελέσουν, και θα αποτελέσουν, την αρχή για το ξήλωμα των μνημονιακών και φιλοφασιστικών πολιτικών. Από την πλευρά μας, ως καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο δημοτικό σχήμα της «Ανταρσία στα Χανιά – Αντικαπιταλιστική Αριστερή Κίνηση για την Ανατροπή», διεκδικούμε να εκφραστεί αυτή η αλλαγή και σε τοπικό επίπεδο, τσακίζοντας τον Καλλικράτη που αποτελεί την εφαρμογή των μνημονίων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Διεκδικούμε μια συνολική πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική αλλαγή, τη δημιουργία ενός διαφορετικού μέλλοντος για τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους και τη νεολαία.
Ο πολιτισμός, η τέχνη και ο αθλητισμός που αποτελούν βασικά στοιχεία της ανθρώπινης έκφρασης και συστατικά στοιχεία των ανθρώπινων κοινωνιών δεν μπορούν να μείνουν εκτός αυτών των αλλαγών. Αλλά η συζήτηση θα πρέπει να ξεκινήσει από τώρα και να διεκδικήσουμε άμεσες αλλαγές μέσα από τη στήριξη κινηματικών και καλλιτεχνικών προσπαθειών από εργαζόμενους που δεν έχουν την υποστήριξη κάποιου χορηγού ή που δεν επιθυμούν ο πολιτισμός να γίνει εργαλείο στα χέρια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Από την πλευρά μας και όσον αφορά το είδος του πολιτισμού που χρειαζόμαστε και με αφορμή τις επερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές έχουμε να δηλώσουμε ότι το Νο1 πρόβλημα της διαχείρισης των πολιτιστικών πραγμάτων της πόλης είναι το δίλημμα εάν θα αρκεστούμε στο να αποδεχτούμε τον ρόλο των απλών ανθρώπων ως καταναλωτών των διάφορων πολιτιστικών δρώμενων ή αν θα επιδιώξουμε να προσελκύσουμε τους δημότες (κυρίως νεολαία και παιδιά) σε μια δημιουργική ενασχόληση με τον πολιτισμό και τις τέχνες. Η παρούσα δημοτική αρχή, όπως και οι προηγούμενες, υπηρέτησαν την πρώτη λογική. Το μοναδικό πρότυπο εργαστήριο της «Βίλας Κούνδουρου» έκλεισε. Ο Δημοτικός Κινηματογράφος, που αποτελεί ένα κινηματογραφικό σχολείο για παλιούς και νεότερους Χανιώτες, βρίσκεται σε κρίση, το ίδιο και Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο, με την πλούσια προσφορά του, όπου η έλλειψη χρημάτων και τα εμπόδια που βάζει η κεντρική και τοπική εξουσία δημιουργούν επίσης προβλήματα. Δεν αρκεί να έχεις έναν Αντιδήμαρχο Πολιτισμού για να αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα, εάν δεν προχωρήσεις σε ρήξεις με τις λογικές που καταστέλλουν την πολιτιστική διαδικασία. Παράλληλα, οι χώροι που ανήκουν και διαχειρίζονται από το δήμο δεν είναι οικονομικά προσιτοί στις συλλογικότητες και στα ερασιτεχνικά εργαστήρια, η αξιοποίηση τους για καλλιτεχνικές δράσεις και πρωτοβουλίες απαγορεύεται για όλες τις πολιτιστικές ομάδες και μόνο εφόσον αποδεχτούν τον Δήμο Χανίων ως επίσημο χορηγό, με τη σχετική αναφορά σε αφίσες και διαφημίσεις, μπορούν να χρησιμοποιήσουν κάποια αίθουσα. Αλλά αυτό δεν είναι ένας δήμος που στηρίζει τη λαϊκή αυτενέργεια των πολιτών αλλά ένας δήμος που καταπατά κάθε δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση.
Η στάση του Δημάρχου Χανίων Μανώλη Σκουλάκη και όλων των προηγούμενων δημοτικών αρχών δεν είχε άλλο σκοπό από την ταύτιση του πολιτισμού με τον τουρισμό και την οικονομική εκμετάλλευση του πολιτισμού από τη τουριστική βιομηχανία. Αυτό χρειάζεται να αλλάξει. Ο δήμος πρέπει να καλύπτει και να κατοχυρώνει τους υποαπασχολούμενους επαγγελματίες και ερασιτέχνες δημιουργούς ώστε να μη γίνονται αντικείμενο δίωξης των αρχών, της αστυνομίας, του ΣΔΟΕ κτλ. Να μην βάζει περιορισμούς στην ελεύθερη έκφραση των καλλιτεχνών, είτε είναι αναγνωρισμένοι δημιουργοί, είτε νέα παιδιά που θέλουν να εκφραστούν καλλιτεχνικά, είτε είναι μουσικοί του δρόμου, είτε Έλληνες, είτε μετανάστες. Ακόμα ο δήμος θα μπορούσε να αξιοποιήσει τους δημόσιους χώρους που ρημάζουν κάτω από την έλλειψη ενδιαφέροντος (πχ Νεώρια) για τη προβολή πολιτιστικών δράσεων και για τη λειτουργία εργαστηρίων πολιτισμού και όχι να φιλοξενεί φολκλόρ θεάματα που αφορούν την κρητική παράδοση μόνο και μόνο για να ευχαριστήσει τους επισκέπτες της πόλης που έρχονται με τα κρουαζιερόπλοια. Αξιοποίηση βέβαια των δημόσιων χώρων δεν σημαίνει ότι θα επιτρέπεται να κατασκευαστούν έργα με υψηλό κόστος, μόνο και μόνο για να διαφημίσει το «έργο» του ο εκάστοτε δήμαρχος, αλλά που στην πραγματικότητα θα καταστρέφονται με την πρώτη βροχή (πχ Θέατρο Ανατολικής Τάφρου).
Ζήτημα πολιτισμού επίσης δεν είναι μόνο η στήριξη και η προστασία της ελεύθερης καλλιτεχνικής δημιουργίας αλλά και η ύπαρξη μιας πόλης φιλόξενης για όλους τους κατοίκους της και κυρίως για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, της εργαζόμενες μητέρες, τη νεολαία και τους μετανάστες. Τα τραπεζοκαθίσματα, η ηχορύπανση και το κυκλοφοριακό πρόβλημα αποτελούν μάστιγα για μια πόλη που υπερηφανεύεται για την πολιτιστική και ιστορική της κληρονομιά. Τα καλντερίμια της Παλιάς Πόλης, με την άνιση ανάπτυξη υπηρεσιών εστίασης, τα τουριστικά περίπτερα μπροστά στην Πλατεία της Αγοράς, η απουσία υποδομών καθώς και δωρεάν δημόσιας συγκοινωνίας, η καταπάτηση ελεύθερων χώρων (Σπλάντζια) και η έλλειψη παιδικών χαρών, δημιουργούν μια αφιλόξενη πόλη. Η «Ανταρσία στα Χανιά – Αντικαπιταλιστική Αριστερή Κίνηση για την Ανατροπή» διεκδικεί να έρθει σε σύγκρουση με όλα αυτά και να μην αρκεστεί σε ανεδαφικές υποσχέσεις για αλλαγές για το συμφέρον των πολιτών χωρίς οι ίδιοι οι πολίτες, οι ίδιοι οι άνθρωποι του πολιτισμού και οι δημιουργοί να έχουν λόγο.
Η ίδια και χειρότερη εικόνα υπάρχει στην πόλη μας και όσον αφορά τον αθλητισμό. Η επένδυση για τη διαμόρφωση των Περιβολίων και παραχώρηση του γηπέδου στις ΠΑΕ στερεί από την τοπική κοινωνία και το αθλητικό της σωματείο έναν ελεύθερο χώρου άθλησης και κοινωνικοποίησης. Το πρόσχημα ότι μια ομάδα ανέβηκε στις επαγγελματικές κατηγορίες του ελληνικού ποδοσφαίρου δεν είναι, και δεν πρέπει να είναι, ικανός παράγοντας για να βάλει το συμφέρον μιας εταιρίας, κι ας έχει ντυθεί με ιδεολογικά και τοπικιστικά στοιχεία, πάνω από το συμφέρον των εργαζομένων. Θέση μας είναι ότι αντί για τα σπάταλα και τελικά άχρηστα έργα βιτρίνας, όπως το κολυμβητήριο ολυμπιακών διαστάσεων στα Κουνουπιδιανά, το οποίο ρημάζει επίσης, ή για τα έργα που ωφελούν τους λίγους, είναι να γίνουν τοπικές αθλητικές μονάδες που να μπορούν να εξυπηρετούν τους δημότες και να είναι δωρεάν. Υποστηρίζουμε επίσης τον ερασιτεχνικό αθλητισμό που προάγει την ευγενή άμιλλα μεταξύ των τοπικών κοινωνιών, διδάσκει και διαπαιδαγωγεί ένα διαφορετικό πρότυπο ζωής και που δεν εξαρτάται από οικονομικά συμφέροντα.
Όλα αυτά όμως δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν από μια δημοτική αρχή εάν δεν έρθει σε σύγκρουση με τις πολιτικές που επιβάλλουν να είμαστε καταναλωτές σε έργα πολιτισμού και αθλητισμού, με εκείνες τις πολιτικές που επιβάλλουν την ιδιωτικοποίηση της υγείας, της παιδείας και του αθλητισμού. Σε αυτό το σημείο χρειάζεται να αξιοποιήσουμε όλες τις προσπάθειες που έχουν γίνει στο παρελθόν ή στο πρόσφατο παρόν από εργαζόμενους και τα κινήματα σε Χανιά και αλλού, που δεν βασίζονται σε χορηγούς και που προσπαθούν να προσφέρουν πολύτιμες πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες για να χτίσουμε μια διαφορετική κοινωνική και πολιτιστική πραγματικότητα. Διεκδικούμε να επαναπροσληφθούν οι απολυμένοι εργαζόμενοι των δήμων, να στελεχωθούν οι ανάλογες υπηρεσίες από εργαζόμενους με σταθερές σχέσεις εργασίας και πλήρη εργασιακά δικαιώματα, να υπάρξει χρηματοδότηση των κοινωνικών δομών που θα εξασφαλίσουν την απρόσκοπτη λειτουργία τόσο των υπηρεσιών πρόνοιας όσων και των πολιτιστικών/αθλητικών δραστηριοτήτων. Και για όσους αναρωτιούνται, δίκαια, που θα βρεθούν τα κονδύλια για να γίνουν πράξη όλα αυτά (ελεύθερη καλλιτεχνική ανάπτυξη, ενίσχυση των φορέων πολιτισμού και των πρωτοβουλιών των εργαζομένων, πόλη φιλόξενη στους κατοίκους της, προστασία ιστορικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς) τη στιγμή που όλοι ξέρουμε ότι οι δήμοι δεν χρηματοδοτούνται, η απάντηση που δίνει η «Ανταρσία στα Χανιά – Αντικαπιταλιστική Αριστερή Κίνηση για την Ανατροπή» είναι η στήριξη των αγώνων και των κινημάτων που διεκδικούν μια διαφορετική κοινωνική, πολιτιστική και οικολογική πραγματικότητα, προτείνοντας ότι ο μόνος δρόμος για να το καταφέρουμε είναι η σύγκρουση με τα κεντρικά πολιτικά και οικονομικά προβλήματα. Διεκδικούμε τη διαγραφή του χρέους, την κρατικοποίηση των τραπεζών κάτω από εργατικό έλεγχο, η ρήξη με την ΕΕ και το Ευρώ που θυσιάζουν στο βωμό του κέρδους το συμφέρον των εργαζομένων και η ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών τόσο σε κεντρικό επίπεδο, όσο και στο Δήμο Χανίων. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος, άλλος δεν υπάρχει, και όχι οι συμβιβασμοί και οι εκπτώσεις στα αιτήματα μας. Αυτή είναι η μόνη απάντηση στο κρίσιμο ζήτημα της εποχής μας για πολιτική και πολιτιστική απελευθέρωση.
Η ομάδα καλλιτεχνών του δημοτικού σχήματος «Ανταρσία στα Χανιά – Αντικαπιταλιστική Αριστερή Κίνηση για την Ανατροπή»
Όλγα Θεοφανοπούλου, καθηγήτρια χορού (ΔΕ Ελ. Βενιζέλου), Ευτύχης Παλλήκαρης, εικαστικός (ΔΕ Ακρωτηρίου), Στέλιος Γιαννούλης, δάσκαλος εικαστικών (ΔΚ Μουρνιών), Ειρηναίος Μαράκης, άνεργος, ποιητής (ΔΕ Ελ. Βενιζέλου)
* Το ζωγραφικό έργο με το αντιφασιστικό μήνυμα αποτελεί εικαστικό έργο του υποψήφιου με την “Ανταρσία στα Χανιά” και εικαστικού Ευτύχη Παλλήκαρη.