Της Νικόλ Λειβαδάρη
Επίδειξη ισχύος από τον άξονα Σόιμπλε και καθρέφτη του νέου ναρκοπέδιου που θα κληθεί να υπερβεί η κυβέρνηση στη δεύτερη αξιολόγηση και στη μάχη για το χρέος, αποτελεί η απόφαση του Eurogroup να σπάσει στα δύο την εκταμίευση της δόσης των 2,8 δις ευρώ.
Αιφνιδιάζοντας το στρατόπεδο των αισιόδοξων εντός και εκτός Ελλάδας και αδειάζοντας ανοιχτά την Κομισιόν και τον Πιερ Μοσκοβισί, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης επέλεξαν για μια ακόμη φορά χθες το βράδυ τη σκληρή γερμανική γραμμή. Και αποφάσισαν να δώσουν σε… δόσεις την υποδόση, να μεταθέσουν την πληρωμή του πρώτου σκέλους των 1,1 δις ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου και να θέσουν υπό την κρίση του EuroWorkingGroup της 24ης Οκτωβρίου την αποδέσμευση του δεύτερου σκέλους των 1,7 δις.
Οι «τεχνικοί λόγοι» και ο δάκτυλος Σόιμπλε
Επισήμως, ως αιτία της καθυστέρησης προβλήθηκαν τεχνικοί λόγοι, και συγκεκριμένα η απουσία στοιχείων για το εάν και πώς έχουν αποπληρωθεί οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου κατά τον μήνα Σεπτέμβριο. Η ολοκλήρωση των εν λόγω αποπληρωμών αποτελεί και προϋπόθεση για να εκταμιευθούν τα τελευταία 1,7 δις που επίσης προορίζονται για την κάλυψη ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Ανεπισήμως, για μια ακόμη φορά τέλος απλώς κέρδισε ο Σόιμπλε. Σύμφωνα με το Reuters, στη διάρκεια της συνεδρίασης του Eurogroup ο γερμανός υπουργός Οικονομικών και οι συνήθεις «δορυφόροι» του υποστήριξαν ότι η πρόοδος ως προς την υλοποίηση των προαπαιτούμενων δεν είναι ικανοποιητική και έθεσαν ζήτημα μη εκταμίευσης της δόσης επικαλούμενοι κυρίως ανοιχτές εκκρεμότητες σε ό,τι αφορά τη στελέχωση και λειτουργία του Υπερταμείου ιδιωτικοποιήσεων.
Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι, παρά τα εύσημα για την υλοποίηση των 15 προαπαιτούμενων, ειδική αναφορά στο Υπερταμείο υπάρχει και στο κοινό ανακοινωθέν του Eurogroup με την επισήμανση ότι «ο διορισμός των μελών του Δ.Σ. του Ταμείου, περιλαμβανόμενων του προέδρου και του CEO, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως θέμα προτεραιότητας προκειμένου το Ταμείο να είναι σε πλήρη λειτουργία πριν το τέλος του 2016».
Το παιχνίδι των καθυστερήσεων
Ενώπιον του νέου γερμανικού «τείχους», σύμφωνα πάντοτε με το Reuters, υιοθετήθηκε ο συμβιβασμός της τμηματικής καταβολής – ένας συμβιβασμός που, όπως επισημαίνουν κοινοτικές πηγές, μεταθέτει ουσιαστικά την πλήρη εφαρμογή των προαπαιτούμενων στη δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος.
Πρακτικά η μετάθεση της καταβολής της δόσης στο τέλος Οκτωβρίου, δεν δημιουργεί επιπλοκές και ταμειακά ζητήματα για την Αθήνα. Αποτελεί όμως έναν εξαιρετικά δυσμενή οιωνό για τον επόμενο γύρο των διαπραγματεύσεων, και δη εκείνων που αφορούν το χρέος, δείχνοντας καθαρά ότι η φράξια Σόιμπλε είναι αποφασισμένη να παίξει μέχρι τέλους το παιχνίδι των καθυστερήσεων.
Ραντεβού μετά το… Μνημόνιο δίνει ο Ντάισελμπλουμ
Στην πραγματικότητα, δε, πρόκειται για τον τελευταίο μιας σειράς αρνητικών οιωνών που άφησαν πίσω τους οι άτυπες διαβουλεύσεις στο Washington Club και στο περιθώριο της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ: Οι επαφές Τσακαλώτου στην Ουάσιγκτον δεν απέφεραν κανένα απτό χρονοδιάγραμμα και δέσμευση σε ό,τι αφορά τη συμφωνία για το χρέος, ο αμερικανικός «παράγων» – δια στόματος Τζακ Λιου – έκανε διπλωματικά βήματα πίσω στη στήριξη των ελληνικών θέσεων και ο Γερούν Ντάισελμπλουμ ανέλαβε χθες να υπενθυμίσει ότι και στην ευρωπαϊκή πλευρά δεν είναι πλειοψηφικές οι «συμμαχικές δυνάμεις» της Κομισιόν:
«Δεν πρόκειται», είπε, «να ανοίγω ξανά, κάθε μήνα, τη συζήτηση για το ελληνικό χρέος στο Eurogroup. Το λέω και στους συναδέλφους μου. Ας το θέλουν κάποιοι εξ αυτών, δεν πρόκειται όμως να συμβεί». Και για να γίνει ακόμη πιο σαφής, πρόσθεσε ότι το μόνο που μπορεί να περιμένει άμεσα η Αθήνα είναι η παρουσίαση των βραχυπρόθεσμων – και ήσσονος αποτελεσματικότητας – μέτρων για το χρέος, ενώ για την ολοκληρωμένη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη συμφωνία παρέπεμψε (τουλάχιστον) στο 2018 και στην λήξη του Μνημονίου: «Τα πιθανά μέτρα για ελάφρυνση που θα μπορούσαν να ληφθούν θα αποφασιστούν στο τέλος του προγράμματος, που πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως», δήλωσε, προσθέτοντας: «Πάντα λέμε ότι η ελάφρυνση θα γίνει μόνο με πλήρη εφαρμογή του προγράμματος και αν και όποτε χρειαστεί αυτή».
Η απειλή του ΔΝΤ
Εν ολίγοις, το Eurogroup – μέχρι στιγμής τουλάχιστον –υποτάσσεται στις αξιώσεις Σόιμπλε και μεταθέτει τις ουσιαστικές αποφάσεις για το χρέος μετά τις γερμανικές εκλογές του 2017. Και μοναδικό αντίβαρο σ’ αυτή τη γραμμή δείχνει η – πραγματική, όπως φαίνεται, αυτή τη φορά – απειλή του ΔΝΤ να μείνει εκτός του ελληνικού προγράμματος.
Εδώ εντοπίζεται και το βασικό πολιτικό πρόβλημα της κυβέρνησης Μέρκελ– εδώ, όμως, μπορεί να κρύβεται και η παγίδα ενός ακόμη μεγάλου εκβιασμού από την πλευρά του Βερολίνου και του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Πρόκειται για την παγίδα της επαναφοράς του Grexit όπως υπονόησε χθες, σε ένα δημοσίευμα καθόλου τυχαίο ως προς το timing, η συντηρητική Die Welt.
«Κούρεμα χρέους και μετά αντίο!»
«Κούρεμα χρέους και μετά αντιο!» είναι ο εύγλωττος τίτλος του άρθρου, στο οποίο η Die Welt επισημαίνει: «Το γεγονός ότι το ΔΝΤ απειλεί να εγκαταλείψει το κλαμπ των δανειστών, φέρνει τη γερμανική κυβέρνηση σε πολύ δύσκολη θέση. Διότι το κοινοβούλιο είχε θέσει ως όρο τη συμμετοχή των αυστηρών ελεγκτών του ΔΝΤ προκειμένου να συμφωνήσει στο τρέχον πακέτο στήριξης, αφού υπάρχει έντονη δυσπιστία απέναντι στην Κομισιόν, η οποία τηρεί πιο ενδοτική στάση. Εάν το ΔΝΤ δεν συμμετέχει πλέον οικονομικά, θα είναι σχεδόν ανέφικτο για τον μεγάλο συνασπισμό να πείσει τους πολίτες ότι η Ελλάδα δεν είναι ένα τεράστιο βαρέλι χωρίς πάτο».
Και καταλήγει, επαναφέροντας με νόημα το παλιό γνωστό σενάριο Σόιμπλε – ήτοι, εκείνο της υποβοηθούμενης και «επιχορηγούμενης» εξόδου από την ευρωζώνη: «Στην καλύτερη περίπτωση», γράφει, «η αποχώρηση του ΔΝΤ θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή για μια ειλικρινή συζήτηση σχετικά με ένα γενναιόδωρο κούρεμα χρέους για την Ελλάδα. Με παράλληλη αποχώρησή της από τη νομισματική ένωση»…