Μπορεί η κυβέρνηση να καυχιέται για τη μείωση της ανεργίας, υποσχόμενη «πολλές και ποιοτικές θέσεις εργασίας», όμως οι Έλληνες εργαζόμενοι παραμένουν όχι μόνο από τους πιο κακοπληρωμένους αλλά και πιο δυσαρεστημένους της Ευρώπης.
Eκτός του ότι οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα δουλεύουν τις περισσότερες ώρες την εβδομάδα, από κάθε άλλη χώρα της ΕΕ – όπως ανέδειξαν τα στοιχεία της Εurostat, η αγοραστική δύναμη του μέσου ωρομίσθιου είναι χαμηλότερη και από την Βουλγαρία. Αυτό απέδειξε άλλωστε μελέτη οικονομολόγου του ΚΕΠΕ, παρουσιάζοντας στοιχεία για το πώς η Ελλάδα κατέχει πλέον την τελευταία θέση του μέσου μισθού ανά δεδουλευμένη ώρα εργασίας, υπολογισμένου σε όρους Κοινής Αγοραστικής Δύναμης,
Αντίστοιχα, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΕTUC), η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση στην ΕΕ στον Σύνθετο Δείκτη Ποιότητας Εργασίας, που εξετάζει πόσο ικανοποιητικές είναι οι συνθήκες εργασίας στον ιδιωτικό τομέα σε κάθε χώρα με βάση έξι υποδείκτες.
Οι χειρότερες συνθήκες εργασίας
Ενδεικτικά, ως προς την ποιότητα εισοδήματος, που μετράει τη σταθερότητα και την επάρκεια του μισθού, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη χειρότερη θέση στην ΕΕ μετά τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Ως προς τα ωράρια και την εξισορρόπηση εργάσιμου και ελεύθερου χρόνου, οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα βρίσκονται στη χειρότερη θέση από όλους, πίσω από την Πολωνία και τη Ρουμανία.
Τέλος, η Ελλάδα έχει τις χειρότερες επιδόσεις στον υποδείκτη της ποιότητας συνθηκώνργασίας. Ο δείκτης εξετάζει μεταξύ άλλων την εργασιακή πίεση και ένταση, τις ασφυκτικές προθεσμίες, αν οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να δουλέψουν και στον ελεύθερο χρόνο για να ανταποκριθούν στον αυξημένο φόρτο εργασίας, αν έχουν ελευθερία αποφάσεων, αν είναι εκτεθειμένοι σε φυσικούς παράγοντες κινδύνου κ.λπ.
Η Ελλάδα είναι τρίτη σε 38 χώρες σε επίπεδα εργασιακού άγχους – πηγή: Gallup
Ρεκόρ στο άγχος
Τα ευρήματα του Ινστιτούτου της ETUC επιβεβαιώνονται και από τη φετινή διεθνή έρευνα της εταιρείας Gallup για την κατάσταση της εργασίας, σε περισσότερες από 160 χώρες.
Η έρευνα εξετάζει το βαθμό ικανοποίησης από την εργασία με βάση μια σειρά παράγοντες: κατά πόσο οι εργαζόμενοι αισθάνονται ασφάλεια, αυτοεκπλήρωση, αν εισπράττουν σεβασμό ή αντιθέτως αν τους προκαλούνται συναισθήματα άγχους, θλίψης ή θυμού.
Οι Έλληνες εμφανίζουν απογοητευτικές επιδόσεις στους περισσότερους δείκτες, με ποσοστά εργασιακής ικανοποίησης πολύ πιο κάτω από το μέσο όρο των ευρωπαίων συναδέλφων τους και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά άγχους.
Για παράδειγμα στην ερώτηση πώς αξιολογούν τη θέση τους στην εργασία και αν θεωρούν ότι θα έχει βελτιωθεί σε βάθος πενταετίας, η πλειονότητα (61%) έδωσε αρνητικές απαντήσεις, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην 26η θέση, ανάμεσα σε 38 χώρες στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης. Στην πρώτη πεντάδα της λίστας φιγουράρουν οι Φινλανδοί, Δανοί, Ισλανδοί, Ολλανδοί και Σουηδοί, με ποσοστά θετικών απαντήσεων από 70% ως 83%.
Στον αντίποδα, οι Έλληνες είναι στην 7η θέση πανευρωπαϊκά στη λίστα με τους υπαλλήλους που σκοπεύουν να φύγουν από την δουλειά τους και βρίσκονται ενεργά σε αναζήτηση νέας εργασίας, επειδή δεν είναι ικανοποιημένοι με τον νυν εργοδότη τους.
Τέλος, οι Έλληνες είναι οι τρίτοι πιο αγχωμένοι εργαζόμενοι στην Ευρώπη, με πρώτους όσους ζουν στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου και δεύτερη την Μάλτα.
Βροχή καταγγελιών
Οι έρευνες και οι στατιστικές δεν λένε τίποτα διαφορετικό από όσα συμβαίνουν κάθε μέρα στους χώρους εργασίας. Το χθεσινό εργατικό ατύχημα στις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη, με τραυματισμό 59άχρονου εργολαβικού εργαζόμενου που υπέστη σοβαρά εγκαύματα, είναι άλλος ένας κρίκος σε μια μακρά αλυσίδα εργατικών ατυχημάτων, ιδίως σε βιομηχανικούς χώρους και εργοτάξια.
Είχε προηγηθεί μόλις την περασμένη εβδομάδα ο τραυματισμός εργαζομένων στην πυρκαγιά- έκρηξη στα διυλιστήρια της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας. Σήμερα πραγματοποιείται συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από τις εγκαταστάσεις της επιχείρησης, όχι μόνο για τα εργατικά ατυχήματα, αλλά και για να σταματήσει ο ανεφοδιασμός δεξαμενόπλοιων που στηρίζουν τις πολεμικές επιχειρήσει του Ισραήλ και του ΝΑΤΟ στη Μέση Ανατολή.
Κινητοποιήσεις διανομέων
Παράλληλα, συνεχίζονται οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων σε πλατφόρμες όπως η Wolt και η efood, με δυναμικές μοτοπορείες και απεργιακές κινητοποιήσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Οι διανομείς της Wolt, εκ των οποίων πολλοί είναι μετανάστες από το Πακιστάν, όπως ήταν και ο Μοχάμεντ Καμράν Ασίκ που βασανίστηκε μέχρι θανάτου στο Α.Τ. του Αγίου Παντελεήμονα, διεκδικούν μεταξύ άλλων: αύξηση των αμοιβών, κάλυψη των εργατικών ατυχημάτων και των ασφαλιστικών εισφορών για όλους τους free lancers, άμεση χορήγηση των Μέσων Ατομικής Προστασίας χωρίς χρηματική εγγύηση από τους εργαζόμενους.
Ένα από τα βασικότερα αιτήματά τους είναι να προσλαμβάνονται απευθείας από την εταιρεία, και να καταργηθεί το καθεστώς των «σχολαρχών-διαχειριστών» – οι οποίοι δρουν ως ενδιάμεσοι εργολάβοι και προσλαμβάνουν εργαζόμενους για να εκτελούν παραγγελίες της εταιρείας. Οι εργαζόμενοι της Wolt καταγγέλλουν ότι οι συγκεκριμένοι ενδιάμεσοι συμπεριφέρονται ως «δουλέμποροι», εκβιάζουν και τρομοκρατούν, ιδιαίτερα τους μετανάστες, δεν καταβάλλουν τον κανονικό μισθό, δεν τους κολλάνε ένσημα, δεν τους δίνουν άδεια, Δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα.
Οι διανομείς είναι ένα από τα επαγγέλματα που πληρώνουν βαρύ φόρο αίματος στην άσφαλτο, μετρώντας κάθε χρόνο νεκρούς, ενώ οι τραυματισμοί θεωρούνται σχεδόν ρουτίνα, με πολλούς να μη δηλώνονται καν ως εργατικά ατυχήματα.
Εργατικά δυστυχήματα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΟΣΕΤΕΕ), από την αρχή του 2024, 95 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και άλλοι 153 έχουν τραυματιστεί σε χώρους εργασίας. Την τελευταία διετία οι νεκροί έχουν φθάσει τους 277 και οι τραυματίες τους 439.
Με βάση τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, κάθε μέρα καταγράφονται κατά μέσο όρο 44 εργατικά ατυχήματα από τις αρχές του έτους.
Μέχρι και τον Ιούνιο, είχαν γίνει καταγγελίες για 7.800 ατυχήματα, εκ των οποίων τα 24 ήταν θανατηφόρα. Τα τελευταία χρόνια τα εργατικά ατυχήματα και δυστυχήματα αυξάνονται, όσο οι συνθήκες εργασίας επιδεινώνονται και τα ωράρια «ξεχειλώνουν».
Το 2023 είχαν αναγγελθεί στις υπηρεσίες της Επιθεώρησης Εργασίας 14.920 εργατικά ατυχήματα, έναντι 14.388 το 2022 και 11.957 το 2021.
Τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα – πάντα με βάση την Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, ανήλθαν σε 47 το 2023, έναντι 46 το 2022 και το 2021.
Ένας νεκρός κάθε δύο μέρες
Ο κατάλογος της ΟΣΕΤΕΕ για το 2023 καταγράφει υπερτριπλάσιο αριθμό θυμάτων, με 179 εργαζομένους να χάνουν τη ζωή τους από εργατικά δυστυχήματα και 287 σοβαρούς τραυματισμούς. Αυτό σημαίνει πρακτικά, ότι μέρα παρά μέρα πεθαίνει κι ένας άνθρωπος σε ώρα δουλειάς ή/και από αιτίες που σχετίζονται με την εργασία.
Ως προς την κατηγοριοποίηση των θυμάτων, συνολικά 60 εργάτες-μισθωτοί έφυγαν από τη ζωή το 2023, 44 αγρότες, 31 εργάτες που υπάγονται στον κατασκευαστικό τομέα και τα εργοτάξια, ενώ ειδική αναφορά αξίζει να γίνει στους θανάτους που γίνονται από την χρήση γερανών.
Όπως αναφέρει η ΟΣΕΤΕΕ ο πιο αιματηρός μήνας ήταν ο Ιούλιος του 2023 με συνολικά 23 νεκρούς στους χώρους εργασίας και πολλούς εξ αυτών να πεθαίνουν από θερμοπληξία.
Ως μέτρο καταπολέμησης των εργατικών δυστυχημάτων η ΟΣΕΤΕΕ ζητάει μεταξύ άλλων την επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, τη σύσταση φορέα επαγγελματικών ατυχημάτων και ασθενειών και την ενίσχυση του ΣΕΠΕ. Μάλιστα προτείνει να διδάσκεται μάθημα για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία, στα σχολεία, σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες.