Του Όμηρου Ταχμαζίδη
Η κατάσταση στην ελληνική δημοσιότητα είναι θλιβερή και συμβάλλει στη συνεχή καθήλωση του συνόλου της κοινωνίας. Η δημοσιογραφία συνεισφέρει το δικό της καθημερινό μερίδιο στην καταστροφή της απαραίτητης για κάθε δημοκρατικό πολίτευμα δημοσιότητας. Η ανεπάρκεια του δημοσιογραφικού προσωπικού -στην πλειονότητά του- του ελληνικού συστήματος πληροφόρησης είναι ολοφάνερη. Η ηθική του υπόσταση διάτρητη και αμφισβητήσιμη. Αλλά το κοινό – αναγνώστες, ακροατές, ακροατές/θεατές, – αναζητά τις εξαιρέσεις και το σαθρό ελληνικό σύστημα πληροφόρησης φροντίζει για μια ακόμη παραπλάνηση: δικό του έργο είναι ο περίφημος χαρακτηρισμός “έγκριτος” δημοσιογράφος, έγκριτη “εφημερίδα”. Η ανεπάρκεια του συστήματος πληροφόρησης αποδίδεται με αυτόν τον τρόπο στις ικανότητες και αρετές των υπαλλήλων/συνεργατών του, όπως και η ευθύνη, της οποιασδήποτε ανάγκης μεταρρύθμισης και αλλαγής των δομών και των λειτουργιών του μετατρέπεται σε προσωπική υπόθεση. Ένας τέτοιος έγκριτος δημοσιογράφος είναι και ο Αλέξης Παπαχελάς. Αλλά ποτέ δεν προσδιορίστηκε για ποιους λόγους είναι έγκριτος και με ποια κριτήρια: επειδή διευθύνει ένα υποτιθέμενο έγκριτο φύλο, επειδή συνεντευξιάζεται στην τηλοψία με εκπροσώπους της διεθνούς οικονομίας ή με πολιτικούς της αλλοδαπής ή επειδή τον καλούν ως προσωπικότητα στην Λέσχη Μπίλντερμεργκ, ή, ακόμη-ακόμη, επειδή ως τοποθετημένος σε πολιτιστικό οργανισμό της πολυεθνικής Coca Cola έχει μια θέση στο διοικητικό συμβούλιό του;
Και αυτά είναι κριτήρια τα οποία δεν μπορούμε να παραβλέψουμε αβασάνιστα: διότι δεν είναι δυνατόν να αμφισβητήσουμε την εγκυρότητα, όλων εκείνων που τον διόρισαν διευθυντή εφημερίδας, στο κάτω-κάτω ένα φύλλο είναι μια επένδυση, εκείνους που τον προσκάλεσαν στην Λέσχη Μπίλντερμπεργκ ή τον διόρισαν στον πολιτιστικό οργανισμό συμφερόντων της Coca Cola με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ελληνικές αρχαιότητες! Δεν παραβλέπουμε, ωστόσο, ότι τα κριτήρια αυτά έχουν και τις σκιές τους. Αλλά δε θα μείνουμε εδώ, δε θέλουμε να εξάψουμε το θυμικό των αναγνωστών και των αναγνωστριών, το οποίο εκτοξεύθηκε, αυτές τις ημέρες, κατακόρυφα μετά την συνέντευξη του κ. Παπαχελά με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν.
Υπάρχουν άλλα κριτήρια για να αξιολογηθεί ένας επαγγελματίας, πέρα από τις όποιες πολιτικές ή κοινωνικές προτιμήσεις; Υπάρχουν και αφορούν πρωτίστως στη λεγόμενη επαγγελματική δεοντολογία και δευτερευόντως στην επαγγελματική ικανότητα και επάρκεια. Το τελευταίο κριτήριο αφορά, κυρίως, τους εργοδότες του δημοσιογράφου και δευτερευόντως τους πελάτες των μέσων στα οποία εργάζεται. Και οι μεν εργοδότες μπορούν να του προσφέρουν αύξηση ή να του μειώσουν της αμοιβές ή και να τον απολύσουν, οι δε αναγνώστες/ακροατές δύνανται να αποστρέψουν την προσοχή τους σε άλλη κατεύθυνση και να μην ασχοληθούν μαζί του. Οι αναγνώστες της εφημερίδας “Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” αποφασίζουν καθημερινώς για τη βιωσιμότητα του φύλλου με την αγορά ή την αποφυγή του. Αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δε σημαίνει ότι το φύλλο έγινε “έγκριτο”, σημαίνει απλώς ότι το φύλλο είναι βιώσιμο: “απλώς πουλάει”. Παρακάμπτω εδώ το γεγονός ότι η συγκεκριμένη εφημερίδα για να επιβιώσει προσέφυγε στις τράπεζες για την τονωτική ένεση ενός υψηλού δανείου, όταν άλλες παραγωγικές μονάδες στη χώρα στραγγιζόταν από ρευστό και στερούνταν για αυτό ακόμη και τις απαραίτητες πρώτες ύλες.
Ο χαρακτηρισμός έγκριτο φύλλο για να αποδοθεί θα πρέπει να στηρίζεται σε άλλα κριτήρια, κυρίως στην ηθική και στους κανόνες, οι οποίοι διέπουν την παραγωγή, οργάνωση και διαχείριση της πληροφορίας και του δημόσιου λόγου. Στην περίπτωση μιας εφημερίδας, όπου οι δημοσιογράφοι συγχέουν την είδηση με την προσωπική γνώμη, δε μπορούμε να μιλάμε για έγκριτο φύλλο και έγκριτους δημοσιογράφους. Απλώς είναι μια ακόμη πλουμισμένη μεν, κουσουρλού δε ελληνική φυλλάδα.
Δεν είναι η δημοσιογραφική πολυδράνεια του κ. Παπαχελά ένδειξη ότι πρόκειται για εξαίρετο επαγγελματία του κλάδου; Όχι, πρόκειται για ένα ακόμη κουσούρι του ελληνικού συστήματος πληροφόρησης. Εάν η “πολυσθένεια” στα λαϊκά στρώματα οφείλεται στην προσπάθεια ενίσχυσης του εισοδήματος της οικογένειας, σε παρόμοια επαγγέλματα οφείλεται, όχι μόνο στην οικονομική απληστία και ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του εισοδήματος των προνομιούχων του κλάδου, αλλά και στη συμμετοχή στις δομές της πολιτικής εξουσίας. Οι έγκριτοι δημοσιογράφοι στην Ελλάδα είναι οι ακριβοπληρωμένοι υπάλληλοι του συνεργείου καθαρισμού στους διαδρόμους των γραφείων της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας. Και είναι αυτοί που πάντοτε τρέμουν στην ιδέα κάθε αλλαγής στους χώρους του συγκεκριμένου οικοδομήματος.
Οι εργαζόμενοι της Θεσσαλονίκης, τους οποίους λοιδόρησαν και συκοφάντησαν τηλεοπτικώς πριν καμιά εικοσαριά χρόνια, οι έγκριτοι δημοσιογράφοι Α. Παπαχελάς και Τ. Τέλογλου, όταν έγινε προσπάθεια να ενεργοποιηθεί εναντίον τους ο αντιτρομοκρατικός νόμος και στη συνέχεια μέσα από έναν τυφώνα δικαστικών διώξεων με πληρωμένους δημοσιογράφους, στημένους μάρτυρες, εξαγορασμένους συνδικαλιστές, αθωώθηκαν πανηγυρικώς και στάθηκαν όρθιοι και αυτοί και οι οικογένειές τους, περιμένουν ακόμη τη συνέχεια του ρεπορτάζ των δύο έγκριτων που τους παρουσίαζε ως παράνομη ομάδα. Περιμένουν τη συνέχεια του ρεπορτάζ που θα αποκαταστήσει την αλήθεια. Έτσι για λόγους επαγγελματικής ευθιξίας. Οι εργαζόμενοι ομιλούσαν για σκευωρία της εργοδοσίας: κάποιοι ανέφεραν μερικές ελληνικές εταιρίες, κάποιοι άλλοι κατονόμασαν χωρίς περιστροφές την Coca Cola. Τα πάντα ανοικτά σε υποθέσεις.
Δεν είχα κανένα λόγο να ασχοληθώ με τον Αλέξη Παπαχελά: ο κάθε άνθρωπος επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο θα πορευτεί στη ζωή του κατά πως αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Εκείνο που με παρακίνησε είναι η πληροφορία ότι έχει ανακινηθεί από την εισαγγελία Αθηνών [sic!], εξαιτίας ανώνυμης καταγγελίας στην Αθήνα (!), νέα διαδικασία κατά παλαιών συνδικαλιστών (συνταξιούχοι πλέον) στην Θεσσαλονίκη, διότι συμμετέχουν και στηρίζουν οικονομικώς και με την αγωνιστική εμπειρία τους τον σημερινό αγώνα των απεργών του εργοστασίου της Coca Cola της Θεσσαλονίκης!!! Μια πρώτη δίκη θα λάβει χώρα τον Ιανουάριο του 2018 και θα “τρέξει” παράλληλα με τις δίκες για τη νομιμότητα ή όχι του συνθήματος “Ούτε γουλιά Coca Cola”. Πολλές οι συμπτώσεις, ανάθεμα τες…. Περιττό να αναφέρω ότι “Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”, υπό τη διεύθυνση του κ. Παπαχελά αποφεύγει όπως ο διάολος το λιβάνι να αναφερθεί στον αγώνα των απεργών, έστω και αρνητικώς. Ο δημοσιογραφικός ευνουχισμός είναι πλήρης.
Για να έχουν μια πιο πλήρη εικόνα οι αναγνώστες/στριες για την κατάσταση, σημειώνω ότι όλα τα χρόνια παράλληλα με τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων, “έτρεχαν” διαρκείς έλεγχοι της εφορίας για το “πόθεν έσχες” των σωματείων τους και της συνδικαλιστικής ηγεσίας τους. Όλα καθαρά!!! Αν υποψιάζεστε δάκτυλο της Coca Cola, αποδείξτε το… έως τότε: Ούτε γουλιά… Παπαχελά μέχρι να αποκατασταθεί η δημοκρατική ενημέρωση του λαού μας!
* Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι μέλος του Ε.Γ. της “Σοσιαλιστικής Προοπτικής” (www.sopro.gr)