Γράφει ο Βαγγέλης Πάλλας
Δημοσιογράφος Ι.J.F.
Όταν τα δελτία ειδήσεων μιλούσαν στις αρχές των 2 δεκαετιών για κάποιες έντονες διαμαρτυρίες, ο θεατής έβλεπε λαοθάλασσες διαδηλωτών που είχαν ποικίλες απαιτήσεις.
Η άνοδος του διαδικτύου βοήθησε να συνεχισθεί ο αγώνας από την άνεση του καναπέ τους, δίνοντας τη θέση τους σε άλλες μορφές αντίδρασης όπως η μαζική αποστολή e-mails, μηνύματα στο facebook ή στο twitter.
Σήμερα στην Ευρώπη είναι πλέον δύσκολη η συγκέντρωση ενός ικανοποιητικού πλήθους, και οι διαμαρτυρίες περιορίζονται σε ολιγομελείς συνάξεις στις πλατείες, σε Πρεσβείες ή στην παρεμπόδιση στο πλαίσιο ομιλίας κάποιου πολιτικού.
Το γεγονός της μειωμένης συμμετοχής δεν σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρεται ο πολίτης και αυτό το κενό για τις διαμαρτυρίες έρχονται να το καλύψουν εταιρείες οι οποίες συγκεντρώνουν πλήθη κατά παραγγελία.
CROWD ON DEMAND
Μία τέτοια εταιρεία είναι η Crowd on Demand, η οποία παρέχει… ένθερμους διαδηλωτές που προωθούν το εκάστοτε αίτημα, για το ανάλογο αντίτιμο. Σύμφωνα με το περιοδικό Vice, η ενοικίαση ενός πλήθους 20 ατόμων για μία ώρα κοστίζει περίπου 2.000 δολάρια στις ΗΠΑ και όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Adam Swart, δεν τον ενδιαφέρει καθόλου το είδος του αιτήματος που καλείται να προωθήσει κάθε φορά. Ομολόγησε, επίσης, πως ανάλογες υπηρεσίες παρήχε και μια γερμανική εταιρεία το 2007, η οποία διαφημιζόταν δηλώνοντας αυτοσαρκαζόμενη πως «κάποιοι πιστεύουν πραγματικά τη διαμαρτυρία την οποία ακολουθούν», ενώ ο Swart δε δίστασε να αποκαλύψει πως παρέχει υπηρεσίες τόσο σε καλλιτέχνες, όσο και πολιτικούς.
ΗΘΟΠΟΙΟΙ ΓΙΑ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ
Η ύπαρξη τέτοιων εταιρειών θεωρούνταν περιθωριακής σημασίας, αλλά πέρασαν μαζικά στην Κοινή Γνώμη μετά τη σφαγή στο σχολείο Sandy Hook και τη βομβιστική επίθεση στον Μαραθώνιο της Βοστώνης. Διαδικτυακοί ντετέκτιβς ξεχύθηκαν στο Ίντερνετ, με ελπίδα την διαλεύκανση αυτών των επιθέσεων. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα αυτών των ερευνών ήταν ο εντοπισμός των ίδιων ανθρώπων και στα δύο τραγικά γεγονότα! Μέχρι και το καλοκαίρι είχε πάρει τη μορφή πραγματικής επιδημίας, αφού είναι χιλιάδες τα βιντεάκια στο youtube με παραθέσεις στιγμιότυπων οθόνης από δελτία ειδήσεων, ιστότοπων εφημερίδων και πλάνων από τοπικά κανάλια. Σε αυτά παρουσιάζονται άτομα με έντονες εξωτερικές ομοιότητες άλλοτε να παριστάνουν τους τεθλιμμένους συγγενείς ή αλλόφρονες γονείς των παιδιών του σχολείου Sandy, και μετά τους πληγέντες ή τους αυτόπτες μάρτυρες των βομβιστικών επιθέσεων της Βοστώνης – φυσικά με άλλο όνομα και επίθετο. Κι ενώ μαινόταν η διαδικτυακή συζήτηση για το αν είναι τα ίδια άτομα ή αν πρόκειται για ευφάνταστες θεωρίες συνωμοσιολόγων, ο James Tracy, καθηγητής Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο Florida Atlantic University, απεφάνθη πως σε κάποιες περιπτώσεις πρόκειται για «crisis actors» (ηθοποιούς καταστάσεων κρίσης). Στον ομώνυμο ιστότοπο αναφέρεται πως αποσκοπούν στη «δημιουργία ρεαλιστικών δοκιμαστικών καταστάσεων κρίσης, ασκήσεων μεγάλης κλίμακας, υψηλής πιστότητας προσομοιώσεων και διαδραστικών τρισδιά¬στα¬των ταινιών».
Πληροφοριακά, όποιος επιθυμεί να δημιουργήσει ένα λογαριασμό στο CrisisActors.org ερωτάται αν έχει ολοκληρώσει την εκπαίδευση του με τη λήψη του αντίστοιχου πιστοποιητικού από τη FEMA (Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών). Η εν λόγω κρατική Υπηρεσία υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας και για χρόνια θεωρούνταν αποκύημα της φαντασίας κάποιων Αμερικανών, μέχρι να επιβεβαιωθεί πως εποπτεύει στρατόπεδα συγκέντρωσης στην αμερικανική επικράτεια, σύμφωνα με την επίσημη αποστολή της που είναι να διαχειρίζεται έκτακτες περιστάσεις, όπως κατα¬στροφές από σεισμούς, τυφώνες ή τρομοκρατικές ενέργειες.
Τα παιχνίδια εναλλακτικής πραγματικότητας (Alternative Reality Games – ARG), είναι μια διαδραστική αφήγηση που χρησιμοποιεί τον πραγματικό κόσμο ως μια πλατφόρμα, χρησιμοποιώντας μηντιακά μέσα αφήγησης για να διαμορφώσει τα γεγονότα. Αυτά διαμορφώνονται, από χαρακτήρες που είναι ενεργά ελεγχόμενοι από τους σχεδιαστές του παιχνιδιού και αλληλεπιδρούν άμεσα με τους χαρακτήρες του παιχνιδιού για την επίλυση κάποιου προβλήματος, τον συντονισμό της πραγματικής ζωής, αλλά και των διαδικτυακών δραστηριοτήτων.
Ο Elan Lee, ο πιο γνωστός δημιουργός ARG, δήλωσε πως η ταινία The Game του 1997 αποτέλεσε βασική έμπνευση του. σε αυτή την ταινία ο Νίκολας Βαν Όρτον, επιτυχημένος και δυναμικός τραπεζίτης, δέχεται από τον αδερφό του ένα πρωτότυπο δώρο γενεθλίων – ένα παράξενο παιχνίδι χωρίς κανόνες. Παίζοντας το συνειδητοποιεί πως αδυνατεί πλέον να διακρίνει τα όρια μεταξύ της πραγματικής του ζωής και του παιχνιδιού που εκτυλίσσεται μπροστά του, όπως ακριβώς και οι θεατές των διαμαρτυριών κατά παραγγελία.
ΟΙ ΠΟΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥ
Το Million Man March (Η Πορεία του ενός εκατομμυρίου) θε¬ωρείται ένα από τα πιο σημαντικά σύγχρονα γεγονότα στον χώρο του κοινωνικού ακτιβισμού. Έλαβε χώρα πρώτη φορά στις 16 Οκτωβρίου 1995 στον περίβολο του National Mall στην Ουάσινγκτον, υπό την ηγεσία του Louis Ferrakhan, ηγέτη του αφροαμερικανικού θρησκευτικού Κινήματος του Έθνους του -Ισλάμ. Εξαιτίας του ονόματος της εκδήλωσης, ο αριθμός των συμμετεχόντων ήταν το πρωταρχικό μέτρο της επιτυχίας του και, ως εκ τούτου, η εκτίμηση του μεγέθους του πλήθους ήταν πάντοτε ένα αμφιλεγόμενο θέμα.
Όταν η Αστυνομία της Ουάσινγκτον εκτίμησε πως το πλήθος της πορείας του ενός εκατομμυρίου δεν ξεπερνούσε τελικά τις 400.000, ο Ferrakhan απείλησε να μηνύσει την Αστυνομία. Τρεις ημέρες μετά την πορεία, ο Dr. Farouk El – Baz, διευθυντής του Κέντρου Τηλεπισκόπησης στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης κυκλοφόρησε μια εκτίμηση πλήθους της τάξης των 870.000 ατόμων, με το ελαφρώς εξωφρενικό περιθώριο σφάλματος του 25%, που σημαίνει ότι το πλήθος θα μπορούσε να κυμαίνεται μεταξύ 655.000 και 1,1 εκατ. ανθρώπων. Η Αστυνομία δεν ανακάλεσε ποτέ την εκτίμηση της. αλλά έκτοτε έπαυσε τις επίσημες εκτιμήσεις μεγέθους του πλήθους, καλώντας τους διαδηλωτές να καταμετρούν το πλήθος μέσω ιδιωτικών εταιρειών, που θα μισθώνουν φυσικά οι ενδιαφερόμενοι.
Πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτέλεσε η πορεία του ενός εκατομμυρίου Βετεράνων του Πολέμου την 13η Οκτωβρίου, όταν χιλιάδες διαδηλωτές εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια τους για το κλείσιμο των εθνικών μνημείων προς τιμήν των Αμερικανών βετεράνων, λόγω της παύσης εργασιών της ομοσπο¬διακής κυβέρνησης των ΗΠΑ. Οι διαδηλωτές απομάκρυναν οδοφράγματα γύρω από Εθνικό Μνημείο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και βρέθηκαν στην περίφραξη του Λευκού Οίκου να φωνάζουν συνθήματα εναντίον του Προέ¬δρου Ομπάμα.
Σε ένα γειτονικό σκηνικό που στήθηκε αποκλειστικά μπροστά στην κάμερα του φιλο-ρεμπουπλικανικού καναλιού Fox News, 13 αστυνομικοί με ποδήλατα(!) αφέθησαν να περικυκλωθούν από μερικές δεκάδες διαδηλωτών που φώναζαν περί «τυραννίας Ομπάμα» και «μελανοχιτώνων». Ο εικονολήπτης εστίασε την κά¬μερα στις αντεγκλήσεις μεταξύ των αστυνομικών και των διαδηλωτών, καθώς ένα ευρύτερο πλάνο δα έδειχνε πως επρόκειτο για βαρετές και ανούσιες φωνασκίες λίγων ατόμων.
Η υπόνοια πως αστυνομικοί και διαδηλωτές ήταν ψεύτικοι φάνηκε να επιβεβαιώνεται, αφού μετά την πάροδο 3 λεπτών οι ομάδες αστυνομικών και διαδηλωτών ξαφνικά σταμάτησαν και κινήθηκαν ειρηνικά προς αντίθετες κατευθύνσεις. Την ίδια μέρα οι προαναφερθείσες σκηνές έκαναν τον γύρο του κόσμου, με τον υπότιτλο «Η πορεία του ενός εκατομμυρίου συγκρούεται βίαια με την Αστυνομία».