Ο Παύλος Πολάκης καταγγέλλει απεντάξεις έργων και σπατάλες εκατομμυρίων – Αναφέρεται σε ενεργειακές αναβαθμίσεις, τον ΒΟΑΚ και έργα υποδομής σε υγεία, αγροτική παραγωγή και λιμάνια

Σφοδρή επίθεση κατά της κυβέρνησης και προσωπικά κατά του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκου Πιερρακάκη εξαπέλυσε ο βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Παύλος Πολάκης, μέσα από ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αφορμή, η έναρξη ελέγχων από την Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέα Λάουρα Κοβέσι για τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, και η, όπως υποστηρίζει, ταυτόχρονη «έκρηξη απεντάξεων» έργων που είχαν παρουσιαστεί με διθυραμβικό τρόπο από την κυβέρνηση.

«Πίσω παπά τα στέφανα!» αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας, υπονοώντας πως καταρρέει το αφήγημα της κυβέρνησης για το Ταμείο Ανάκαμψης και την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων.

150 Κέντρα Υγείας εκτός προγράμματος

Ο κ. Πολάκης εστιάζει ιδιαίτερα στην απένταξη 150 έργων ενεργειακής αναβάθμισης Κέντρων Υγείας, τα οποία είχαν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης. Όπως αναφέρει, πρόκειται για έργα υπερκοστολογημένα, φέρνοντας ως παράδειγμα το Κέντρο Υγείας Φιλιατρών. Σύμφωνα με τον ίδιο, η πραγματική αξία του έργου κυμαινόταν στα 300.000 με 400.000 ευρώ, ενώ τελικά είχε ενταχθεί στο πρόγραμμα με προϋπολογισμό 1.760.000 ευρώ.

Ο βουλευτής αφήνει σαφείς αιχμές για κακοδιαχείριση και κατασπατάληση δημόσιου χρήματος, ενώ υποστηρίζει πως οι συγκεκριμένες απεντάξεις σχετίζονται με την έναρξη ερευνών από την Εισαγγελία της Ε.Ε., την οποία χαρακτηρίζει καταλυτικό παράγοντα των εξελίξεων.

«Πάγωμα» βασικών έργων υποδομής

Παράλληλα, ο Παύλος Πολάκης καταγγέλλει την απένταξη και άλλων κρίσιμων έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως αρδευτικά και λιμενικά έργα, αλλά και την καθυστέρηση του έργου του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Όπως τονίζει, πρόκειται για έργα κομβικής σημασίας για την αγροτική παραγωγή, την τοπική ανάπτυξη και τις υποδομές που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητα των πολιτών.

Καταλογίζει στην κυβέρνηση «ανικανότητα και πολιτική επιλογή», επισημαίνοντας ότι τα έργα που εξυπηρετούν τους πολλούς και όχι τις «εικόνες βιτρίνας» είναι αυτά που μπαίνουν στο περιθώριο. «Όλα τα έργα υποδομής δηλαδή που αφορούν τους πολλούς, την αγροτική παραγωγή, την τοπική ανάπτυξη», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Πολιτικές προεκτάσεις

Η ανάρτηση του Παύλου Πολάκη αποκτά βαρύνουσα σημασία στο πλαίσιο των πολιτικών εξελίξεων και του ελέγχου που ξεκινά για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο ίδιος προϊδεάζει για αποκαλύψεις το επόμενο διάστημα και προειδοποιεί για επιπτώσεις που θα έχουν αντίκτυπο στην κυβερνητική εικόνα.

Η ευθεία αναφορά στον Κυριάκο Πιερρακάκη και η σύνδεση των απεντάξεων με τους ελέγχους της Κοβέσι αφήνει να εννοηθεί ότι η αξιωματική αντιπολίτευση σκοπεύει να δώσει συνέχεια στην υπόθεση, εντείνοντας την πολιτική πίεση προς την κυβέρνηση για διαφάνεια και λογοδοσία στη διαχείριση των κοινοτικών πόρων.

Τα έργα που φεύγουν από το Ταμείο Ανάκαμψης

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του powergame.gr στο οποίο κάνει αναφορά ο κ. Πολάκης τα έργα που φεύγουν από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι:

• Ενεργειακή αναβάθμιση ιδιωτικών και δημοσίων κτιρίων: O στόχος 35 προέβλεπε την ενεργειακή αναβάθμιση 150 δημοσίων κτιρίων με την εξοικονόμηση ρύπων (CO2) άνω του 30% και την αναβάθμιση 100.000 σημείων οδικού φωτισμού. Το έργο είχε προϋπολογιστεί σε 170 εκατ. ευρώ. Ο στόχος καταργήθηκε εντελώς. Επίσης ο στόχος 36 που προέβλεπε την ενεργειακή αναβάθμιση εγκαταστάσεων 7.000 ιδιωτικών επιχειρήσεων, στόχος που περικόπηκε στο μισό. Πλέον ο νέος στόχος αφορά σε 3.500 εγκαταστάσεις ιδιωτικών επιχειρήσεων. Ο αρχικός προϋπολογισμός του συγκεκριμένου έργου ήταν 180 εκατ. ευρώ και αναμένεται να μειωθεί στο μισό.
• Tεχνολογίες δέσμευσης & αποθήκευσης CO2: H Ελλάδα ζήτησε και έλαβε την απένταξη των στόχων 372 και 373 που εντάσσονται στο έργο της δημιουργίας αποθήκης και αγωγού μεταφοράς υγροποιημένου CO2. Η αποθήκη θα είναι το εξαντλημένο κοίτασμα του Πρίνου και ουσιαστικά απεντάσσεται, λόγω χρονικών περιορισμών, ο αγωγός που θα συνδέει το κοίτασμα με τον τερματικό σταθμό που πιάνουν τα πλοία, χωρίς να επηρεάζεται η χρηματοδότηση που έχει εγκριθεί στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η υλοποίησή του έργου. Το έργο έχει ενταχθεί στο Repower EU και η συνολική επένδυση θα υπερβεί το 1 δισεκ. ευρώ.
• Επαναφόρτιση και ανεφοδιασμός: H Ελλάδα ζήτησε και έλαβε την απένταξη του έργου δημιουργίας σημείων φόρτισης με εγκατεστημένη ισχύ 300 000 kW για τουλάχιστον 4 500 σημεία φόρτισης οχημάτων. Πρόκειται για ένα έργο ΣΔΙΤ που πριν την αναθεώρηση του σχεδίου ήταν συνδεδεμένος με την 6η δόση των επιδοτήσεων.
• ΠΕΚΕΠΠ: To έργο προέβλεπε την αγορά 13 κτιρίων που θα στεγάζανε τα Περιφερειακά Κέντρα Πολιτικής Προστασίας (ΠΕΚΕΠΠ) συνολικής αξίας 143 εκατ. ευρώ. Αρχικά προβλέπονταν η κατασκευή των κτιρίων από την ΚΤΥΠ με δαπάνη 23 εκατ. ευρώ. Τελικά το έργο απεντάχθηκε εντελώς από το ΤΑΑ. Το έργο είχε αναλάβει να υλοποιήσει το PPF του υπερταμείου.
• Αρδευτικά φράγματα: H χώρα ζήτησε και έλαβε την κατάργηση του μέτρου 16825 «Επενδύσεις στο εθνικό αρδευτικό δίκτυο μέσω προγραμμάτων ΣΔΙΤ» που προέβλεπε την κατασκευή και τη λειτουργία επτά αρδευτικών έργων. Η κατάργηση του μέτρου απελευθερώνει πόρους επιδοτήσεων ύψους 300 εκατ. ευρώ.
• Υποδομές παροχής και εξοικονόμησης πόσιμου νερού/ Υποδομές διαχείρισης αστικών λυμάτων και λυματολάσπης από την επεξεργασία λυμάτων: Πρόκειται για δύο μεγάλα έργα της ΓΓ Περιβάλλοντος συνολικού προϋπολογισμού άνω των 600 εκατ. ευρώ. Η χώρα ζήτησε και έλαβε την απένταξη των δύο δράσεων που στόχο είχαν, η μεν πρώτη (162 εκατ. ευρώ), τη δημιουργία:

1. Υποδομών παροχής νερού,
2. Τηλεμετρίας – Έργων τηλεχειρισμού για τον εντοπισμό διαρροών σε δίκτυα ύδρευσης,
3. Την προμήθεια ψηφιακών μετρητών νερού
4. Μονάδων αφαλάτωσης

Η δε δεύτερη δράση (ύψους 467 εκατ. ευρώ) στόχο είχε:

1. Έργα υποδομής δικτύου αποχέτευσης και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
2. Έργα αναβάθμισης, επέκταση και εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων και επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένου νερού.
3. Έργα υλοποίησης υποδομής διαχείρισης ιλύος από εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.

• Νηπιοβρεφικοί σταθμοί: H χώρα ζήτησε και απένταξε το έργο της δημιουργίας βρεφικών/παιδικών σταθμών που θα προσέθεταν στη χώρα 20.000 θέσεις φύλαξης παιδιών σε όλη την επικράτεια. Το έργο της δημιουργίας των σταθμών είχε αναλάβει το ΤΕΕ για λογαριασμό του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Επίσης απεντάχθηκε το έργο της «Επαγγελματικής αναδοχής 100 ανηλίκων με σοβαρές αναπηρίες (ποσοστό αναπηρίας άνω του 67 %) και/ή σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας τα οποία επί του παρόντος διαμένουν σε ιδρύματα». Τα δύο αυτά έργα είχαν προϋπολογιστεί σε 76 εκατ. ευρώ.
• Αναβάθμιση περιφερειακών λιμένων: Η χώρα ζήτησε την απένταξη του μέτρου 16975 που αφορά σε «Παρεμβάσεις αναβάθμισης περιφερειακών λιμένων». Πρόκειται για μια σειρά πολλών και μικρών έργων βελτίωσης των υποδομών σε λιμάνια, εκ των οποίων το πιο σημαντικό είναι εκείνο της αναβάθμισης του Λιμένα της Αλεξανδρούπολης που δρομολόγησε το ΤΑΙΠΕΔ (σήμερα υπερταμείο). Το μέτρο περιλαμβάνει πάνω από 30 έργα συνολικής αξίας 50 εκατ. ευρώ.
• Δίκτυα οικονομικής διπλωματίας: Απεντάχθηκε από το ΤΑΑ το έργο «Ψηφιοποίηση Δικτύου Οικονομικής Διπλωματίας» συνολικού ύψους 10 εκατ. ευρώ.
• Κέντρα Υγείας: H Ελλάδα ζήτησε και έλαβε την κατάργηση του στόχου 161 που ήταν ανάθεση όλων των συμβάσεων των 156 Κέντρων Υγείας της χώρας. Ο στόχος αυτός ήταν ορόσημο που έπρεπε να είχε επιτευχθεί για την καταβολή της 6ης δόσης των μη-επιστρεπτέων καταβολών. Το έργο έχει αναλάβει να υλοποιήσει το PPF του υπερταμείου.

Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν ενδιάμεσους στόχους

1. Ψηφιοποιήσεις αρχείων: H Ελλάδα ζήτησε και έλαβε την κατάργηση του ενδιάμεσου στόχου 94 που προέβλεπε την ολοκλήρωση του 30% των ψηφιοποιήσεων σε όλα τα μεγάλα έργα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Ο στόχος ωστόσο 95 και 95α που θέλει το 90% της ολοκλήρωσης του αντικειμένου των έργων σε όλα τα έργα ψηφιοποιήσεων αρχείων παραμένει για τέλος 2025. Ο στόχος 94 αποτελούσε προαίρεση για την καταβολή της 6ης δόσης των επιδοτήσεων.
2. E-65: Η χώρα ζήτησε και έλαβε την κατάργηση του ενδιάμεσου στόχου 255 που αφορά στην ολοκλήρωση του 60% των εργασιών της κατασκευής του οδικού άξονα Ε-65. Παραμένει ωστόσο ο στόχος της ολοκλήρωσης του 100% των εργασιών μέχρι τέλος του έτους.
3. ΒΟΑΚ: Η Ελλάδα ζήτησε και έλαβε και την κατάργηση του ενδιάμεσου στόχου 261 που ήθελε το 60% των πόρων του ΒΟΑΚ να απορροφηθούν μέχρι τον Ιούνιο του 2025. Ο ενδιάμεσος στόχος καταργήθηκε, αλλά παραμένει ο τελικός στόχος 262 για απορρόφηση του 100% των πόρων μέχρι το τέλος του 2025. Οι συνολικοί διαθέσιμοι πόροι είναι 204 εκατ. ευρώ (ΤΑΑ) και αφορούν σε συγκεκριμένες υποχρεώσεις υλοποίησης εργασιών και στα τρία τμήματα του έργου.

Υπάρχουν δεκάδες άλλες αλλαγές στους περίπου 250 στόχους και ορόσημα του ΣΑΑ «Ελλάδα 2.0» που απομένουν να επιτευχθούν από τη χώρα μας. Ο προϋπολογισμός του προγράμματος παραμένει ως είχε στα 36 δισ. ευρώ, και μάλιστα η Ελλάδα δεν έχει αλλάξει καθόλου τον χρονοπρογραμματισμό των δόσεων σε ότι αφορά τις επιδοτήσεις. Άλλαξε ωστόσο τον χρονοπρογραμματισμό των δόσεων των δανείων που από 8 που ήταν πριν, τώρα έγιναν 9.

Πιο αναλυτικά οι επιδιωκόμενες δόσεις αναφορικά με τα δάνεια είναι:

• Q2 2025 (6η δόση): 1,94 δισ. ευρώ (αντί 2,53 δισ. ευρώ)
• Q4 2025 (7η δόση): 1,94 δισ. ευρώ (αντί 2,53 δισ. ευρώ)
• Q1 2026 (8η δόση): 0,40 δισ. ευρώ και
• Q3 2026 (9η δόση): 2,69 δισ. ευρώ. (αντί 1,23 δισ. ευρώ)

Για τις επιδοτήσεις οι δόσεις εξακολουθούν και παραμένουν ως είχαν στην αναθεώρηση του τέλους 2024:

• Q2 2025 (6η δόση): 2,44 δισ. ευρώ
• Q4 2025 (7η δόση): 1,95 δισ. ευρώ
• Q2 2026 (8η δόση): 1,70 δισ. ευρώ και
• Q3 2026 (9η δόση): 3,50 δισ. ευρώ.