Επί μια δεκαετία λειτουργούσε το κύκλωμα που εκμεταλλευόταν ευάλωτες γυναίκες, προχωρούσε σε παράνομες υιοθεσίες και εξαπατούσε ζευγάρια που επιθυμούσαν να αποκτήσουν παιδί, με έδρα κέντρο γονιμότητας σε ιδιωτική κλινική στα Χανιά.
Το κύκλωμα «ψάρευε» φτωχές και νέες γυναίκες από χώρες των Βαλκανίων που έφερνε στην Ελλάδα με την υπόσχεση επαγγελματικής αποκατάστασης, ενώ στην πραγματικότητα τις χρησιμοποιούσε ως παρένθετες μητέρες ή ως δότριες ωαρίων, υποβάλλοντάς τες σε συνεχείς ορμονοθεραπείες και άλλες ιατρικές αγωγές επιβαρυντικές για την υγεία τους. ενώ αναγκάζονταν να γεννούν τέσσερις και πέντε φορές.
Τα βρέφη δινόταν σε ζευγάρια που προσπαθούσαν να αποκτήσουν παιδί έναντι αδράς αμοιβής, ενώ υπήρξαν και αποκαλύψεις για παράνομες υιοθεσίες.
Σύμφωνα με όσα έχουν έρθει στο φως μέχρι στιγμής από τις έρευνες φαίνεται πως σε τουλάχιστον 400 περιπτώσεις έγιναν εικονικές εξωσωματικές, δηλαδή το ωάριο από το οποίο γεννήθηκε το παιδί ήταν της παρένθετης μητέρας εν αγνοία της γυναίκας που είχε επισκεφθεί την κλινική για να καταφέρει να τεκνοποιήσει, καθώς έτσι εξασφαλιζόταν μία επιτυχημένη εγκυμοσύνη και η ταρίφα ανέβαινε.
Οι πρωταγωνιστές του κυκλώματος χρέωναν από 70 έως 120 χιλιάδες στη γυναίκα που θα έκανε παιδί με τη βοήθεια της παρένθετης μητέρας. Στις γυναίκες τώρα που εκμεταλλεύονταν έδιναν 600 ευρώ τον μήνα, τις είχαν υπό την επίβλεψή τους σε τρώγλες όπου διέμεναν και δεν τις άφηναν να κυκλοφορούν παρά μόνο για να πάνε στο σουπερμάρκετ και για να κάνουν εξετάσεις στην εν λόγω κλινική.
Οι 30 έγκυες γυναίκες που εντοπίστηκαν σε σπίτι στα Χανιά, έχουν χαρακτηριστεί από την εισαγγελία ως θύματα traficking.
Είχε ανασταλεί η άδεια λειτουργίας της κλινικής
Είναι απορίας άξιο ωστόσο πώς επί δέκα χρόνια συντελούνταν σωρεία εγκλημάτων κάτω από τη μύτη των αρχών και των ελεγκτικών μηχανισμών τη στιγμή μάλιστα που η νομοθεσία για την παρένθετη μητρότητα στην Ελλάδα είναι αυστηρή και δεν επιτρέπει κανένα οικονομικό αντάλλαγμα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Εφ.Συν ωστόσο, υπήρξε σε μία περίπτωση απόφαση αναστολής της άδειας λειτουργίας της κλινικής για έξι μήνες το 2020 και επιβολή προστίμου μετά από αυτοψία.
Την αυτοψία πραγματοποίησε κλιμάκιο της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΑΙΥΑ) στις 19 Απριλίου 2019 και η απόφαση επιβλήθηκε ένα χρόνο μετά στις 23/07/2020. Η απόφαση δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ (3679Β/ 3.9.2020) αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η κλινική στην ιστοσελίδα της δεν σταμάτησε ποτέ να δουλεύει από το 1995 οπότε και ιδρύθηκε.
Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει απάντηση για τους λόγους που οδήγησαν την ΕΑΙΥΑ να αναστείλει την άδεια της κλινικής ούτε γιατί η απόφαση δεν εφαρμόστηκε.
Η ΕΑΙΥΑ από την άλλη εξέδωσε καθησυχαστική ανακοίνωση την Τετάρτη με αφορμή τις αποκαλύψεις, παράσχοντας διαβεβαιώσεις ότι έχουν ληφθεί μέτρα για τη διαφύλαξη του γεννητικού υλικού που κρυοσυντηρείται στη συγκεκριμένη μονάδα καθώς και την εκπλήρωση όλων των εν εξελίξει ιατρικών διαδικασιών.
Για τα όσα σοκαριστικά έχουν βγει στο φως, στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η Εθνική Αρχή βρίσκεται σε διαδικασία ελέγχου της εν λόγω κλινικής, αν και όπως φαίνεται από το ΦΕΚ ήδη έχει υπάρξει έλεγχος το 2019 και εντοπίστηκαν προβλήματα.
«Δεν είχε γίνει καταγγελία μετά τον Μάιο του 2021»
Ο πρόεδρος της Αρχής Νικόλαος Βραχνής, αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, με δήλωσή του στο ΑΠΕ σήμερα Παρασκευή αναφέρει ότι η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής είναι σε επαφή με τον Γυναικολόγο Αναπληρωτή Επιστημονικό Υπεύθυνο της Μονάδας, τους Εμβρυολόγους και το Διοικητικό προσωπικό ώστε να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα για τη διαφύλαξη του γεννητικού υλικού που κρυοσυντηρείται στη Μονάδα, καθώς και την εκπλήρωση όλων των εν εξελίξει ιατρικών διαδικασιών.
Ο κ. Βραχνής αναφέρει ακόμα ότι από τον Μάιο 2021 που συγκροτήθηκε το Εποπτικό Συμβούλιο της Αρχής δεν έχει λάβει η Αρχή καμία καταγγελία για την συγκεκριμένη μονάδα.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Εφ.Συν ο κ. Βραχνής συμμετείχε ωστόσο ως μέλος στο κλιμάκιο που έκανε την αυτοψία στην κλινική το 2019.
Ο ρόλος της Αρχής στον έλεγχο λειτουργίας των Μονάδων
Η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής είναι ο αρμόδιος Κρατικός Φορέας που εισηγείται σχετικά με τους επιστημονικούς, νομικούς, και δεοντολογικούς όρους της παροχής υπηρεσιών Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και ελέγχει την τήρησή τους.
Η Ε.Α.Ι.Υ.Α, σημειώνει ο κ. Βραχνής, είναι επιφορτισμένη με την αδειοδότηση και εποπτεία των Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΜΙΥΑ), των Τραπεζών Κρυοσυντήρησης (ΤΚ) και των Εργαστηρίων Προεμφυτευτικού Γενετικού Ελέγχου. «Σκοπός της Αρχής είναι η διασφάλιση των ωφελούμενων πολιτών και η ενδυνάμωση του έργου των Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, μέσα από την απόλυτα σύννομη λειτουργία τους, όπως ορίζει το ελληνικό αλλά και το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο».
Ο κ. Βραχνής εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας ή ανανέωση αυτής η Αρχή πέραν του ελέγχου που πραγματοποιεί στα δικαιολογητικά, διενεργεί και αυτοψία στην αντίστοιχη ΜΙΥΑ/ΤΚ/ΕΠΓΕ.
«Ταυτόχρονα, η Αρχή διενεργεί έκτακτες αυτοψίες στις ΜΙΥΑ και ΤΚ, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν καταγγελίας, με σκοπό την διαπίστωση της ορθής και σύννομης λειτουργίας τους και της καλής εκτέλεσης των πρακτικών ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προς όφελος των υποβοηθούμενων προσώπων».
Ο στόχος στο εξωτερικό
Το κύκλωμα φαίνεται πως είχε απλώσει τα δίχτυα του στο εξωτερικό, σε χώρες που δεν επιτρέπεται η παρένθετη μητρότητα, προκειμένου να προσεγγίσει γυναίκες που επιθυμούσαν να κάνουν παιδί.
Η Γερμανία ήταν μία από τις χώρες που έδειχνε μεγάλο ενδιαφέρον, ενώ κάθε χρόνο γίνονται εκθέσεις που συμμετέχουν πολλά κέντρα γονιμότητας από την Ελλάδα για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Μετά τις αποκαλύψεις εκατοντάδες είναι οι γονείς που προσπαθούν να μάθουν εάν μπορεί να επιβεβαιωθεί η μητρότητα των παιδιών τους.
Εκμετάλλευση ευάλωτων γυναικών
Όσον αφορά τις γυναίκες μετανάστριες που το κύκλωμα εκμεταλλευόταν τα στοιχεία είναι σοκαριστικά. Από την έως τώρα έρευνα και συγκεκριμένα από τον Δεκέμβριο του 2022 έχουν καταγραφεί τουλάχιστον:
- 71 γυναίκες – δότριες ωαρίων, με ορισμένες εξ αυτών να εκμεταλλεύονται κατ’ επανάληψη από τα μέλη της οργάνωσης,
- 98 γυναίκες – θύματα εμπορίας ανθρώπων, οι οποίες τέθηκαν σε εργασιακή εκμετάλλευση ως παρένθετες μητέρες,
- 13 περιπτώσεις μη σύννομων περιστατικών για διαδικασία απόκτησης τέκνου μέσω προγράμματος παρένθετης μητρότητας,
- 4 περιπτώσεις παράνομων υιοθεσιών τετελεσμένων ή σε απόπειρα και
- 400 περιπτώσεις εξαπάτησης / πρόκλησης σωματικής βλάβης σε ασθενείς μέσω εικονικών εξωσωματικών κατά τα έτη 2021, 2022 και 2023
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι για τη διαμονή των παρένθετων μητέρων χρησιμοποιούνταν τουλάχιστον 14 σπίτια.
Οι συλληφθέντες είναι εννέα με έναν 73χρονο γιατρό ιδρυτή και διαχειριστή της κλινικής να φέρεται ως εγκέφαλος. Ο ίδιος μέσω του δικηγόρου του δηλώνει ότι ο «στόχος του ήταν να βοηθήσει ανθρώπους» ενώ υποστηρίζει ότι θα αποκαλυφθεί άλλη εκδοχή από αυτή που παρουσιάζεται σήμερα.
Ο ίδιος και οι υπόλοιποι συλληφθέντες θα απολογηθούν την Κυριακή.