Του Γεωργίου Κ. Τζανάκη

Γιὰ νὰ γίνῃ κατανοητὸ ἀπὸ ποὺ ἀντλεῖ τὸ Πατριαρχεῖο τὸ «δικαίωμα» νὰ ἐπεμβαίνει, στὴν ξένη Ἐκκλησιαστικὴ δικαιοδοσία τῆς Κρήτης, μὲ τέτοιο σκαιὸ καὶ ἀπροκάλυπτο τρόπο, νὰ προαναγγέλῃ ἀλλαγὴ τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου, νὰ παύῃ ἐπισκόπους καὶ νὰ κατευθύνῃ ἐκλογὲς, καὶ ταυτοχρόνως οἱ Κρῆτες ἐπίσκοποι νὰ μὴν ἀντιδροῦν καὶ νὰ σύρονται, ἄβουλοι καὶ μοιραῖοι, πίσω ἀπὸ τὰ τετελεσμένα ποὺ δημιουργεῖ τὸ Πατριαρχεῖο, μὲ τὴν ἀνοχὴ καὶ συνέργεια τοῦ καθεστῶτος τῆς χῶρας, θεωρῶ χρήσιμο νὰ παρουσιάσω ὁρισμένα γεγονότα καὶ δεδομένα, γιὰ ὅσους δὲν γνωρίζουν.

Τὸ 1962, οἱ τοῦ Πατριαρχείου συνοδικοί, στὶς 25 Σεπτεμβρίου, συντάσσουν καὶ ἐξαπολύουν τὴν Συνοδικὴ Πράξι 812 περὶ «Ἀνυψώσεως τῶν ἐν Κρήτη Ἐπισκοπῶν εἰς τὴν ἀξίαν Μητροπόλεων, τιμῆς ἔνεκεν … προνοούμενοι τὰ λυσιτελὴ καὶ συμφέροντα τῷ ἐν Κρήτῃ εὐσεβεῖ πληρώματι» (Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Πράξις 812/1962), δηλώνοντας σὲ αὐτὴν ὅτι ἐνεργοῦν γιὰ τὸ συμφέρον καὶ τὴν ὡφέλεια τῶν χριστιανῶν.

Οἱ Ἱεράρχες αὐτοὶ (συ)σκέφτηκαν Συνοδικῶς γιὰ τὴν προσαρμογὴ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης στὶς «νέες ἀνάγκες» ὥστε «νὰ προχωρήσῃ χωρὶς ἐμπόδιο καὶ μὲ θάρρος στὸ νέο στάδιο ποὺ ἀνοίχτηκε μπροστά της, μὲ τὸν Νέο Καταστατικό της Χάρτη» (τὸν Καταστατικὸ Χάρτη Ν.4149/1961).

«Ἔνθεν τοι καί νῦν γενομένης σκέψεως Συνοδικώς, περί τῆς ἐπί τό εὐρυθμότερον καί ἀνάλογον πρός τάς νέας ἀνάγκας, γενικάς τε καί μερικάς, προσαρμογῆς καί οἰκονομίας τῶν ἐν Κρήτῃ ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων, ἵνα ἡ ἐν Κρήτῃ Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τοὐντεῦθεν ἀπροσκόπτως καί εὐθαρσῶς χωρήσῃ ἐπί τό νέον στάδιον, ὅπερ ἀνέωκται αὐτῇ διά τοῦ νέου Καταστατικοῦ αὐτῆς Χάρτου» Πατριαρχ. καὶ Συνοδ. Πράξις 812/1962

Νέον στάδιον, νέες ἀνάγκες, δηλαδὴ Νέα Ἐποχὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης μὲ τὸν ΚΧ τοῦ 1961.

Γιατὶ συνετάχθη ὁ ΚΧ τοῦ 1961; Κυρίως γιὰ νὰ (ἐπανα)καθοριστεῖ ἡ μορφὴ καὶ ἡ σχέσις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, καὶ νὰ συμπληρωθῆ τὸ «κενὸ» ποὺ ὑπῆρχε, γιὰ τὸ θέμα αὐτό, στὴν ἰσχύουσα (τότε) νομοθεσία. Στὴν εἰσηγητικὴ ἔκθεσι μὲ ἡμερομηνία 17 Ἰανουαρίου 1961, τὴν ὁποία ὑπογράφει ὁ Ὑπουργὸς Γ.Βογιατζῆς, παρουσιάζονται 8 λόγοι γιὰ τοὺς ὁποίους ἐπιβάλλεται ἡ ἀναμόρφωσις τοῦ ὑπάρχοντος Κ.Χ. Πουθενὰ σὲ αὐτοὺς δὲν ἀναφέρεται ὁ ἐπανακαθορισμὸς τῆς σχέσεως μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Ἀναφέρονται ὑπαρκτοὶ πρακτικοὶ λόγοι, λόγῳ τοῦ χρόνου ποὺ διέρευσε ἀπὸ τὸν πρῶτο ΚΧ τοῦ 1900, καὶ τὶς πολιτειακὲς ἀλλαγές. Ὅμως στὴν ἀκολουθοῦσα ἀναλυτικώτερη περιγραφὴ ἀναφέρεται:

Κεφ. Α΄ (άρθρον 1) Περί Εκκλησίας Κρήτης

«Καθορίζεται ἡ μορφὴ καὶ ἡ σχέσις τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, τοῦ ὁποίου ἀπὸ αἰώνων εἶναι Μητρόπολις, κατοχυρουμένης τῆς ἐσωτερικῆς αὐτοτελείας καὶ αὐτοδιαθέσεως αὐτῆς, συμπληρουμένου οὔτω κενοῦ ὑφισταμένου εἰς τὴν ἰσχύουσαν νομοθεσίαν». Εἰσηγητικὴ Ἔκθεσις 17/1/1961

Καὶ ἐδῶ, στὰ λόγια, κατοχυρώνεται ἡ ἐσωτερικὴ αὐτοτέλεια καὶ αὐτοδιάθεσις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ ὁποῖο ὑπονομεύεται καὶ ἀπεμπολεῖται. Παρατηρῶντας τὸ ἄρθρον 1, τὸ ὁποῖο ἀναφέρεται  στὴν Εἰσηγητικὴ Ἔκθεσι, διαπιστώνουμε ὅτι χαρακτηρίζεται ὡς «ἡμιαυτόνομος Μητρόπολις ἐξαρτωμένη ἐκ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου»:

Στὴν Σύμβασι τῆς Κρητικῆς Πολιτείας-Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τῆς 14^ης Ὀκτωβρίου 1900 (Α.Π. 6133), στὸ 6^ο  Ἄρθρο, ἡ ἐν Κρήτη Ἐκκλησία δηλώνεται ὡς «ἐλευθέρα» Ἐκκλησία:

«Ἡ ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησία φυλάττουσα ἀπαραμείωτα τά δόγματα, τούς Ἱερούς Κανόνας καί τάς τυπικάς διατάξεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἐλευθέρα ἵνα κανονίσῃ πάντα τά λοιπά κατ’ αὐτήν ἐν κοινῇ συμπράξει μετά τῆς Κρητικῆς Πολιτείας».

Στὸν Ν276 τῆς 20^ης Δεκεμβρίου 1900, στὸν Καταστατικὸ Χάρτη τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, ὁ ὁποῖος ἴσχυε μέχρι τὸ 1961, ἡ μόνη ἀναφορὰ στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο  γίνεται στὸ ἄρθρο 112, ὅπου ἀναφέρεται ἡ μνημόνευσις τοῦ ὀνόματος τοῦ Πατριάρχου στὶς σταυροπηγιακὲς μονές.

Μὲ τὸν νέο Κ.Χ. τοῦ 1961 ἡ ἐν Κρήτη Ἐκκλησία χαρακτηρίζεται «ἡμιαυτόνομος» καὶ παραχωροῦνται στὸ Πατριαρχεῖο πολλὲς ἀρμοδιότητες διοικητικοῦ, δικαστικοῦ καὶ νομοθετικοῦ χαρακτῆρος. Μοιάζουν μὲ ἀνέκδοτο, πολλὲς ἀρμοδιότητες, ἀλλὰ … εἶναι μιὰ τραγικὴ ἀλήθεια ὑποτέλειας καὶ δουλοφροσύνης. Γιὰ νὰ μεταβὴ ἐκτὸς τῶν ὁρίων τῆς Ἑλλάδος ὁ Ἁρχιεπίσκοπος Κρήτης χρειάζεται ἄδεια ἀπὸ τὸ … Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο (Ἄρθρο35 §3) ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ ἀλληλογραφήσουν εἶτε ἡ ἱερὰ Σύνοδος Κρήτης, εἴτε ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ, εἴτε οἱ Μητροπόλεις «πρὸς πάσας τὰς ἐκτὸς τοῦ κράτους Ἐκκλησίας» τὸ κάνουν διὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου!!! (Ἄρθρο15)

Δημιουργεῖται ἕνα εὔλογο ἐρώτημα. Πῶς ἡ Ἑλληνικὴ κυβέρνησι, τοῦ καιροῦ ἐκείνου, προβαίνει σὲ αὐτὲς τὶς παραχωρήσεις πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο; Ἔχουν προηγηθῇ τὰ γεγονότα τοῦ 1955 καὶ ἔχει διωχθῇ καὶ σφαγῇ ὁ Ἑλληνισμὸς τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας, δὲν ἔκανε τὸ παραμικρὸ, οὔτε κἄν μιὰ δημόσια διαμαρτυρία, μιὰ ἔκκλησι πρὸς  τὶς χῶρες τῆς γῆς γιὰ συμπαράστασι καὶ καταδίκη τῆς γενοκτονίας. Ἡ Τουρκικὴ κυβέρνησι θὰ βρισκόταν σὲ δεινοτάτη θέσι, ἀλλὰ ἡ σιωπὴ τοῦ Ἀθηναγόρα τὴν βοήθησε νὰ ξεπεράσῃ, ἀβρόχοις ποσί, τὸ πρόβλημα αὐτό, ὥστε ὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργὸς τῆς Τουρκίας Μεντερὲς νὰ λέει ὅτι:

«Δὲν θὰ λησμονήσῃ ποτὲ πόσον ὡφέλησε διεθνῶς τὴν Τουρκίαν ἡ σιωπὴ τοῦ Πατριαρχείου κατὰ καὶ μετὰ τὰ γεγονότα τῆς 6^ης Σεπτεμβρίου 1955»[1]

Ὅποιος γνωρίζει τὰ περὶ Ἀθηναγόρα γνωρίζει καὶ τὴν ἀπάντησι, ἀλλὰ τὸ παρὸν ἀσχολεῖται μὲ τὴν μεθοδευμένη ἐκ μέρους τοῦ Πατριαρχείου ἀπορρόφησι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης καὶ ἐξετάζει τὸ θέμα τῆς ἀνυψώσεως τῶν Ἐπισκοπῶν σὲ Μητροπόλεις, καὶ ποὺ αὐτὴ ἀποσκοποῦσε.

Ἐνῷ ὁ ΚΧ τοῦ 1961 γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ κυβέρνησι «ἔλυνε τὰ ὑπάρχοντα προβλήματα λειτουργίας τῆς ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησίας», γιὰ τὸ Πατριαρχεῖο ξεκινοῦσε μία Νέα Ἐποχὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία Κρήτης καὶ προσφέρεται (τὸ Πατριαρχεῖο) νὰ τὴν βοηθήσῃ νὰ προχωρήσῃ μὲ θάρρος καὶ χωρὶς ἐμπόδια στὸ νέο αὐτὸ σταδιον, ὅπως εἴδαμε παραπάνω.

Καὶ ποιά εἶναι ἡ βοήθεια; Τὸ «νὰ ὀνομάσῃ τὶς ἐπισκοπὲς, τιμῆς ἐνεκεν, Μητροπόλεις καὶ τοὺς ἐκασταχοῦ ἐπισκόπους Μητροπολίτες»!!! Μεγάλη, ὄντως, τιμή. Δὲν ἔχει σημασία, φαίνεται, τί εἶσαι, ἀλλὰ πῶς σὲ ἀποκαλοῦν. Καὶ ἰδιαιτέρως ἄν εἶσαι Ἀρχιερεὺς τοῦ Ὑψίστου. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ αὐτοὶ ποὺ γλύχονται γιὰ τέτοια, δελεάζονται μὲ αὐτά τὰ δολώματα, καὶ μετὰ βρίσκονται ἀγκιστρωμένοι καὶ ἐνίοτε κλαψουρίζουν παραπονούμενοι. Ἀλλὰ ἡ «τιμὴ καὶ τὸ κλέος» ποὺ τοὺς ἀπένειμε ὁ Ἀθηναγόρας, δὲν ἦταν τζάμπα. Ζητοῦσε ἀπὸ τοὺς Κρῆτες ἐπισκόπους νὰ μνημονεύουν τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη καὶ ὄχι τὸν Μητροπολίτη Κρήτης!!!

«…τοῖς δέ προεστῶσι τούτων τήν τιμήν καί τό κλέος τοῦ Μητροπολίτου, τιμῆς ἕνεκεν, ἀπονεῖμαι, μνημονεύουσι τοῦ λοιποῦ τοῦ κανονικοῦ ὀνόματος τοῦ ἑκάστοτε Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου» Πατριαρχ. καὶ Συνοδ. Πράξις 812/1962

Δίνεις ἀέρα, ὀνόματα, τίτλους, ἀλλὰ παίρνεις ἐξουσία. Σὲ ὅλη τὴν Κρήτη, ὅπου λειτουργεῖ Ἐπίσκοπος μνημονεύεται καὶ ἀκούγεται πλέον ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης. Νὰ συνηθίζῃ ὁ λαός. Διότι οἱ μὲν ἐπίσκοποι πῆραν «τὴν τιμὴν καὶ τὸ κλέος». Ὁ λαὸς τί πῆρε; Οἱ Πατριαρχικοὶ, ὅπως εἴπαμε στὴν ἀρχή, ἰσχυρίζονται ὅτι προνοοῦν γιὰ τὰ ὠφέλιμα καὶ τὰ συμφέροντα τοῦ εὐσεβοῦς πληρώματος: «τά λυσιτελῆ καί συμφέροντα τῷ ἐν Κρήτῃ εὐσεβεῖ πληρώματι προνοούμενοι» (Πραξις 812/1962). Ἐδῶ ποιά εἶναι τὰ λυσιτελὴ καὶ συμφέροντα; Ἄν ὁ ἀρχιερεύς τους λέγεται Ἐπίσκοπος ἤ Μητροπολίτης; Καὶ τί εἶναι καλύτερο; Νὰ λέγεται Ἐπίσκοπος καὶ νὰ εἶναι ἀνεξάρτητος ἤ νὰ ἀποκαλεῖται Μητροπολίτης καὶ νὰ εἶναι μαριονέτα τοῦ ἐκάστοτε Πατριάρχη; Τί δείχνουν τὰ τωρινά γεγονότα στὴν Κρήτη;

Ὅμως, μὲ τὴν πράξι αὐτήν, ὁ Πατριάρχης, κατάφερε καὶ τοὺς ἀνάγκασε νὰ  μνημονεύουν τὸν ἵδιο, καὶ ὄχι τὸν Μητροπολίτη Κρήτης, ὅπως ἴσχυε μέχρι τότε. Δηλαδὴ ἀχρήστευσε τὴν πρόνοια τοῦ Κ.Χ. τοῦ 1961, ἕνα χρόνο μετὰ τὴν ψήφισί του, ὅπου προέβλεπε ὅτι:

«Ὁ Μητροπολίτης Κρήτης ἐν τῇ θείᾳ λειτουργίᾳ μνηνονεύει τοῦ ἑκάστοτε Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, οἱ δὲ Ἐπίσκοποι τοῦ ἑκάστοτε Μητροπολίτου». ΚΧ τοῦ 1961 Ἄρθρον 36.§1

Ἡ μητρικὴ πρόνοια, ὅμως, τοῦ Πατριαρχείου γιὰ τὴν «οἰκοδομὴν τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος» δὲν σταματᾶ ἐδῶ. Ἐπιδιώκει καὶ ἀπεργάζεται μεγαλυτέραν ὡφέλεια. Θέλει νὰ θεραπεύσῃ τὶς ἀνάγκες τῶν χριστιανῶν ὥστε νὰ ὁδηγηθοῦν σὲ μεγαλύτερη κατὰ Θεὸν ἐπίδοσιν καὶ καρποφορίαν!!!

«Ἐμμελῶς γάρ καί κατά τάς συμβαινούσας ἀνάγκας ἐπιφερομένη ἡ τῆς Ἐκκλησίας μητρική πρόνοια καί θεραπεία, εἰκότως μείζονα τήν ὠφέλειαν ἀπεργάζεται. Ἐν οἷς ἐστι καί τό τάς τιμῆς ἕνεκεν Μητροπόλεις εὐκαίρως εἰς ὕψος ἀνάγειν ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπόλεων, ἐπειδάν κρειττόνως διά τῆς ἐκκλησιαστικῆς ταύτης φιλοτιμίας αἱ ἀνάγκαι τῶν ἐν αὐταῖς χριστιανῶν θεραπεύωνται καί εἰς μείζονα οὗτοι τήν κατά Θεόν ἐπίδοσιν καί καρποφορίαν προάγωνται». Πατριαρχικός Τόμος 301 της 9ης Μαρτίου 1993

Τὰ παραπάνω δὲν εἶναι οὔτε καλαμπούρια, οὔτε ψευδὴ νέα (fakenews). Εἶναι ἡ συνέχεια τῆς μακροχρόνιας στρατηγικῆς τοῦ Πατριαρχείου γιὰ ὑπονόμευσι καὶ ἀπορρόφησι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, καὶ ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο πλασάρεται στὸ πόπολο. Τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης ἀπέλαυσε τὰ ὡφέλιμα καὶ συμφέροντα μὲ τὸ ποὺ ὀνομάστηκαν, ἀπὸ τὴν Ἀθηναγόρα, οἱ Ἐπίσκοποι του Μητροπολίτες, στολισμένοι μὲ κλέος καὶ τιμή τὸ 1962. Μετὰ ἀπὸ 31 χρόνια ἐπανέρχεται (ὁ Βαρθολομαῖος, πλέον)  καὶ γιὰ νὰ θεραπεύσῃ ἀκόμη περισσότερο τὶς ἀνάγκες τῶν χριστιανῶν, τοὺς ἀνακοινώνει ὅτι ἀναβιβάζει τὶς τιμῆς ἔνεκεν Μητροπόλεις σὲ ἐν ἐνεργεία Μητροπόλεις!!! Πιστεύει ὅτι ἔτσι οἱ χριστιανοὶ τῆς Κρήτης θὰ ὁδηγηθοῦν σὲ μεγαλύτερη κατὰ Θεὸν ἐπίδοσιν καὶ καρποφορίαν!!! Ἐπαναλαμβάνει καὶ παρακάτω γιὰ

«.. τὴν προσδοκωμένην ὠφέλειαν τοῖς εὐλαβέσι χριστιανοῖς, ἔτι δὲ καὶ θερμότερον ἀναδειχθῆναι τὸν ζῆλον αὐτῶν εἰς προκοπήν εν τῇ πίστει καὶ εἰς τὴν τῶν κοινῶν πραγμάτων εὐόδωσιν» Πατρ. Τομ 1993

Γιὰ τὴν προκοπὴ ἐν τῇ πίστει καὶ τὸν θερμότερον ζῆλον τί νὰ ποῦμε; Ὅλη ἡ Κρήτη εἶναι ἔτοιμη νὰ ἐκραγῇ ἀπὸ τὴν πνευματικὴ ὑπερθέρμανσι, εἰδικῶς μετὰ τὴν ἐνεργοποίησι τοῦ πνευματικοῦ ἀντιδραστῆρα στὸ Κολυμπάρι τὸ 2016. Ἀλλὰ καὶ οἱ ἐπιδόσεις στὰ «κοινὰ πράγματα», δὲν πᾶνε πίσω. Οἱ Κρῆτες πρωταγωνιστὲς στὰ τοῦ ΟΠΕΚΕΠΕ, σίγουρα ἔχουν καὶ ἀνωτέρα προστασία, πέραν τῶν γηΐνων κομματαρχῶν, γιὰ τέτοιες ἐπιδόσεις.

Ἄρα ὄντως πολὺ ὠφελήθηκε τὸ χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς νήσου ἀπὸ τὴν μέριμνα τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ἀπὸ κάθε ἄποψι (κατ᾿ ἄμφω, ποὺ λένε).

Ἡ πράξις αὐτὴ τῆς ἀνακηρύξεως σὲ ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπόλεις  τῶν τιμῆς ἔνεκεν Μητροπόλεων, δὲν ἀπεστάλη στὴν Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, ἀλλὰ σὲ κάθε Μητρόπολι ξεχωριστά καὶ ὀνομαστικὰ.

«… ἔγνωμεν τιμῆσαι καὶ ἀνυψῶσαι τὴν τιμῆς ἔνεκεν Μητρόπολιν ταύτην (τάδε) εἰς Μητρόπολιν ἐν ἐνεργείᾳ, καθυπαγαγεῖν τε αὐτήν ὑπό τὴν ἄμεσον ἐξάρτησιν καὶ ὑποταγήν τοῦ καθ’ ἡμᾶς Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου». Πατρ. Τομ 1993

Ὅπως βλέπετε ἐδῶ δὲν ὑπάρχει καμμία Ἐκκλησία Κρήτης. Ἀπευθύνεται σὲ Μητροπόλεις τὶς ὁποῖες καθυπαγάγει, μία πρὸς μία, σὲ ἄμεσον ἐξάρτησιν καὶ ὑποταγὴν στὸν θρόνο του, ὁ Πατριάρχης. Αὐτὲς τὶς λέξεις ποὺ χρησιμοποιεῖ τὸ κείμενο δὲν τὶς εἶδαν οἱ Κρῆτες ἐπίσκοποι τότε; Γράμματα δὲν ἤξεραν; Ἤ εἶχαν ζαλιστεῖ ἀπὸ τὶς ἐπισκέψεις τοῦ Βαρθολομαίου καὶ τὶς φιέστες καὶ τὶς μεγαλοστομίες,  ποὺ εἶχαν προηγηθῇ; Τὸ ρῆμα καθυπάγω κινεῖται ἀνάμεσα στὴν ὑπαγωγὴ κάποιου στὴν ἐξουσία ἄλλου, στὴν ὑποταγή του δηλαδὴ, μέχρι τὴν πλήρη καταστροφή του (δές, Μέγα Λεξικὸ Ἑλλ. Γλώσσης Δημητράκου, τόμ Ζ. σελ 3521). Ἐπαναλαμβάνεται ἐπίσης παρακάτω καὶ ἀναλύεται ὡς ἄμεσος ἐξάρτησις καὶ ὑποταγή. Πῶς τὸ δέχτηκαν; Καὶ ὡς  ἄνθρωποι καὶ ὡς ἀρχιερεῖς, πῶς ἀποδέχθηκαν κάτι τέτοιο; Ὁ κάθε ἕνας τους ἔχει ἀκεραία τὴν εὐθύνη γιὰ τὴν παράδοσι τῆς Μητροπόλεως του σὲ ξένη ἐκκλησιαστικὴ δικαιοδοσία.

Μὲ τὴν ὑποταγὴ του αὐτὴ ὁ κάθε κρητικὸς Μητροπολίτης ὑποχρεοῦται

«… μνημονεύειν τοῦ ὀνόματος τοῦ κατὰ καιρὸν Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, συναριθμούμενος τοὔντεύθεν ἐν τῇ τάξει καὶ τῇ χορεία τῶν λοιπών Ἱερωτάτων Μητροπολιτῶν τοῦ καθ’ ἡμᾶς Πατριαρχικοῦ κλίματος καὶ ἔχων τὴν ἀνάλογον στάσιν καὶ ἔδραν ἐν ταῖς ἐκκλησιαστικαῖς χοροστασίαις καὶ συνελεύσεσι…» Πατρ. Τομ 1993

Συναριθμεῖται μὲ ὅλες τὶς ὑπόλοιπες Μητροπολεις τοῦ θρόνου ἡ κάθε Μητρόπολις τῆς Κρήτης. Μιὰ Κρητικὴ Μητρόπολις γίνεται ὅπως τὴν Μητρόπολι Ἀμερικῆς ἤ Γαλλίας ἤ Αὐστραλίας. Μόνο ποὺ ἐκεῖ κάνει ὅτι θέλει ὁ Πατριάρχης. Ἀνεβάζει καὶ κατεβάζει Μητροπολίτες ὅποτε θέλει. Ἐδῶ ἀκόμη δὲν τὸ ἔχει καταφέρει πλήρως. Καὶ πρὸς τὰ ἐκεῖ συντείνουν οἱ προσπάθειές του. Στὴν ἴδια μοῖρα εὑρίσκονται καὶ οἱ λεγόμενες «Νέες χῶρες» τῆς Ἐλληνικῆς ἐπικράτειας. Αὐτὰ δὲν εἶναι συνομωσιολογίες, ὅπως ἀρέσκονται νὰ λένε σήμερα γιὰ ὁτιδήποτε ἐνοχλεῖ ἤ ἐκθέτει κάποιους. Τὸ ἴδιο τὸ Πατριαρχεῖο παρουσιάζει στὸ διαδίκτυο τὶς «Μητροπόλεις» ποὺ ἐξουσιάζει, ἀνάμεσά τους καὶ οἱ Μητροπόλεις τῆς Κρήτης:[2]

Ὅσον ἀφορᾶ τὴν Κρήτη, βλέπει κανεὶς τὰ διαδοχικὰ βήματα. Τὸ 1962 τοὺς ὑποχρέωσαν νὰ μνημονεύουν τὸν κατὰ καιρὸ Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη, ἀλλὰ στὴν Πατριαρχικὴ Σύνοδο, μποροῦσε νὰ συμμετάσχῃ μόνον ὁ Μητροπολίτης Ἠρακλείου, ὁ μετονομασθεῖς σὲ Ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης, γιὰ νὰ ἀποφευχθῇ τὸ μπέρδεμα, ἀφοὺ ὅλοι ἔγιναν «Μητροπολίτες». Ἀπὸ τὸ 1993 ὅλοι μποροῦν νὰ συμμετέχουν πλέον στὴν Πατριαρχικὴ Σύνοδο (ἐφ᾿ὅσον κληθοῦν, βεβαίως). Ἐπόμενο βῆμα ἦταν νὰ γίνουν Τούρκοι ὑπήκοοι. Ἔγινε καὶ αὐτό. Τὶ θὰ ἀκολουθήσῃ;

Αὐτὸ ποὺ εἶναι ὑποτιμητικὸ γιὰ τὴν διανοητικὴ κατάστασι κάποιου καὶ σχεδὸν ἐξοργιστικὸ, ἐπειδὴ πρόκειται γιὰ εὐθεῖα κοροϊδία, εἶναι τὸ ὅτι μετὰ τὰ παραπάνω ὑπάρχει ἡ διατύπωσις:

«…τῆς τοιαύτης Πατριαρχικῆς καὶ Συνοδικῆς ἡμῶν Πράξεως μηδόλως θιγούσης τὰ διὰ τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τοῦ ἔτους 1961 ἐν τῇ ἐν Κρήτῃ ἐκκλησία κανονικῶς καὶ νομικῶς ἰσχύοντα, τροποποιούμενα καὶ μεταβαλλόμενα τῇ συμφώνῳ ἐκ τῶν προτέρων πάντοτε γνώμῃ τῆς Μητρός Ἐκκλησίας.…» Πατρ. Τομ 1993

Δηλαδὴ ἐνῷ καταλύει πάμπολλα ἀπὸ τὰ ἰσχύοντα στὸν ΚΧ τοῦ 1961 ταυτοχρόνως γράφει ὅτι δὲν τὰ θίγει καθόλου καὶ  ἀποδεικνύει τὴν κοροϊδία μὲ τὴν ἀμέσως ἀκολουθοῦσα ὑπογραμμισμένη πρότασι, ἡ ὁποία καταργεῖ τὴν ἀκροτελεύτιο διάταξι τοῦ ΚΧ τοῦ 1961:

«Διάταξις ἀκροτελεύτιος: Τροποποίησις τοῦ παρόντος γίνεται μετὰ γνώμην τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης μετὰ τῆς Πολιτείας, ἐπὶ δὲ κανονικῆς φύσεως ζητημάτων κατόπιν συνεννοήσεως καὶ μετὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου».

Δηλαδὴ, συμφώνως μὲ τὸ καταστατικὸ Χάρτη τοῦ 1961, ὁποιαδήποτε τροποποίησις τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου ἀπαιτεῖ τὴν σύμφωνη γνώμη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης μὲ τὴν Πολιτεία. Ἡ γνώμη τοῦ Πατριαρχείου ζητεῖται, καὶ ὑπάρχει συννενόησις μὲ αὐτὸ, ὅταν ὑπάρχουν ζητήματα κανονικῆς φύσεως, ἀλλὰ πάλι ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης μὲ τὴν Πολιτεία κανονίζουν τὶς τροποποιήσεις. Μὲ τὸν τόμο τοῦ 1993 ὅλα τὰ ἀφορῶντα τὸν Καταστατικὸ Χάρτη, τροποποιοῦνται καὶ μεταβάλλονται, πάντοτε μὲ τὴν ἐκ τῶν προτέρων σύμφωνη γνώμη τοῦ Πατριαρχείου!!! Ἐδῶ προφανῶς βασίζονται, καὶ κάνοντας ἕνα βῆμα ἀκόμη, οἱ τοῦ Φαναρίου, ἀνακοινώνουν ἀλλαγὲς τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου μόνοι τους (Ἀπόφασις Πατριαρχικῆς Συνόδου 30/8/2025)

Ἀντιλαμβάνεστε τί συμβαίνει; Ἀντιλαμβάνεται καὶ ὁ  πλέον βαρύνους γιατὶ οἱ Κρῆτες Ἐπίσκοποι κάθονται ἄφωνοι, ἄπραγοι, μοιραῖοι καὶ παρακολουθοῦν τὸν ἐξευτελισμό τους ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο, συνερχόμενοι σὲ Συνόδους ἄκαρπες καὶ περιμένοντας πλέον τοὺς ἐπικυρίαρχούς τους νὰ ἔρθουν καὶ νὰ ἐπιβάλλουν τὶς θελήσεις τοῦ Φαναρίου; Πῆραν τὸ κλέος καὶ τὴν τιμή ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο καὶ τώρα βρέθηκαν σιωπηλοὶ ὑπάλληλοι καὶ ὑπηρέτες μακρυνῶν ἀφεντάδων.

Ἐντάξει αὐτοί, ὁ λαὸς τί κάνει; Ἐξαιρουμένων τῶν ὁμοτρόπων τῶν ἐπισκόπων Ἀρχόντων, οἱ ὁποῖοι ἐπίσης ἀπολαμβάνουν τιμὲς καὶ κορδελάκια μετὰ σταυροῦ, καὶ τῶν διαπλεκομένων, οἱ ὑπόλοιποι τί κάνουμε γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας καὶ τὸν τόπο μας;

Γεώργιος Κ. Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων, 16 Δεκεμβρίου 2025

[1] Ἐπιστολὴ τοῦ Ἀμερικῆς Ἰακώβου στὸν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα, ὅπου περιγράφει ὅσα συνεζητήθησαν κατὰ τὴν συνάντησί του μὲ τὸν Μεντερὲς, πρωθυπουργὸ τῆς Τουρκίας, στὴν Ἀμερικὴ, στὶς 2 Νοεμβρίου 1959. Ἀπὸ τὸ βιβλίο: Ἐγώ, ὁ Ἰάκωβος. Ἐκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ. ΑΘΗΝΑ 2002, σελ. 296

[2] https://ec-patr.org/eparxies-oikoymenikoy-thronoy/ellada/