Γράφει ο Δρ. Γιάννης Θ. Πολυράκης
Γεωπόνος – Συγγραφέας
Ήχησε και σήμερα η καμπάνα του `Αη-Γιώργη στο μικρό χωριό. Μαθητές και μαθήτριες, με τις πάνινες (αυτοσχέδιες) σάκες περασμένες στους ώμους, κίνησαν από όλες τις γειτονιές για το Σχολείο. Σε λίγο, η αυλή του ηχούσε από τις χαρούμενες φωνές των παιδιών, ίδια τιτιβίσματα πουλιών, σαν έλαχε να είναι Άνοιξη και τα γλυκόλαλα αγριοπούλια σπάθιζαν τον αγέρα τιτιβίζοντας κι εκείνα, κι έσμιγαν με την αργόσυρτη λαλιά του κούκου από το γειτονικό δάσος: «Κούκου…Κούκου…»
Η σφυρίχτρα του δασκάλου και δυο κούρταλα με τις παλάμες του καθώς στεκόταν όρθιος στην πόρτα του Σχολείου, έκανε τα παιδιά να σιωπήσουν και να συναχθούν στα γρήγορα σε σειρές ανά τάξη. Ηταν η ώρα της πρωινής προσευχής.
Αμέσως μετά την προσευχή και χωρίς να χαλάσουν τις σειρές τους, προχώρησαν να πάρουν το μερίδιό τους από το πρωινό συσσίτιο. Και ήταν ετούτο τυρί κίτρινο, διαφορετικό από εκείνο το κάτασπρο των βοσκών γονέων τους, σαν ήταν Αμερικάνικο, προϊόν της Αμερικάνικης Βοήθειας της UNRRA, μιας Υπηρεσίας που έρχονταν να λύσει το επισιτιστικό πρόβλημα της μεταπολεμικής και μετεμφυλιοπολεμικής εξαντλημένης Ελλάδας. Και δεν ήταν μόνο το τυρί. `Ηταν και (επίσης) κίτρινο βούτυρο καθώς και γάλα σε σκόνη που το έβραζε στην κουζίνα του Σχολείου κάποια μάνα που είχε “υπηρεσία” σήμερα καθώς, κάθε μέρα ερχόταν και κάποια μάνα για την προετοιμασία του πρωινού των παιδιών. Το ψωμί το παρασκεύαζαν οι μάνες και πάλι εκ περιτροπής, από αλεύρι επίσης αμερικάνικο. Όλα τούτα τα τρόφιμα ήταν συσκευασμένα σε μεταλλικά κυλινδρικά δοχεία και τούτα μέσα σε μεγάλα χάρτινα κιβώτια που έφεραν στο εξωτερικό τους την εικόνα με δυο χέρια σε χειραψία, την επιγραφή σε κεφαλαία UNITED STATES OF AMERICA, καθώς και την αμερικάνικη σημαία. (Σήματα χαραγμένα ως τα σήμερα στη μνήμη του ασπρομάλλη πλέον Γιάννη…)…
Μετά και το πρωινό, οι μικροί μαθητές εισήλθαν πειθαρχημένα στην μοναδική αίθουσα του Σχολείου τους και κάθισαν στις θέσεις τους. Καθώς το Σχολείο ήταν μονοθέσιο και με μία μόνο αίθουσα, τα παιδιά κάθονταν ανά τάξη και δυο-δυο στα θρανία, στα μπροστινά εκείνα της Πρώτης Τάξης, μετά της Δευτέρας κ.ο.κ μέχρι που γέμιζε η μικρή αίθουσα. Εκείνη τη χρονιά (1958) το Σχολείο είχε 43 μαθητές, ήτοι 35 από τον `Αη-Γιάννη και 8 από τη γειτονική Αράδαινα, που κάθε μέρα πεζοπορούσαν από το χωριό τους μέχρι το Σχολείο, πρωί και απόγευμα.
Κίνησε το μάθημα ο δάσκαλος, όπως πάντα από τις μικρότερες Τάξεις και τέλειωνε με την έκτη Τάξη του μικρού Σχολείου. Αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα της συνδιδασκαλίας, είχε το πλεονέκτημα ότι τα παιδιά, άκουγαν από την Πρώτη Τάξη τα μαθήματα που διδάσκονταν οι μεγαλύτερες, και τούτο κάθε χρόνο, με συνέπεια, ένας επιμελής μαθητής, όταν έφτανε στην επόμενη Τάξη και καταληκτικά στην Έκτη Τάξη ήταν ήδη πλήρως ενημερωμένος στην ύλη που επρόκειτο να διδαχτεί όταν ερχόταν η σειρά του.
Το πρόγραμμα είχε ένα μόνο διάλειμμα, λόγω του φόρτου της ύλης που είχε ο δάσκαλος, για να ανταπεξέλθει στη διδασκαλία της και στις έξη Τάξεις. Όταν λοιπόν είπε στους μαθητές του να βγουν στην αυλή για το διάλειμμα, εκείνα με χαρούμενες φωνές ξεχύθηκαν στον έξω χώρο και άρχιζαν το παιχνίδι. Αγρίμια στην κυριολεξία στον πέτρινο οικότοπό τους, τους έφερνε μεγάλη δυσκολία να κάθονται ακίνητα για 2-3 ώρες στις θέσεις τους. Έβγαλαν λοιπόν όλη τη σπιρτάδα της πρώτης νιότης τους σε παιχνίδι και ξέφρενο τρεχαλητό και κυνηγητό των μεγαλύτερων παιδιών, που επεκτείνονταν και πέραν των ορίων της μικρής αυλής, αλλά και του στενού ορίου του χωριού. Μάταια ο δάσκαλος και σήμερα (και κάθε σήμερα) προσπαθούσε με δυνατά σφυρίγματα να συγκεντρώσει τα μικρά αγρίμια – μαθητές του και να τα μπάσει καταϊδρωμένα στην αίθουσα.
Μετά το πέρας και της σημερινής διδακτέας ύλης και της εξέτασης, περί ώρα 13:00, τα παιδιά σχόλασαν και έτρεξαν στα σπίτια τους. Είχαν να ετοιμάσουν τα μαθήματά τους και για το σημερινό απογευματινό ωράριο… Με το άκουσμα της καμπάνας του `Αη-Γιώργη το απόγευμα, πήραν και πάλι τις σάκες τους και κίνησαν για το Σχολείο. Και τέλος, με το σχόλασμα και από την απογευματινή τους “βάρδια”, οι μικροί μαθητές ξεχύθηκαν στους δρόμους με χαρές και πειράγματα. Είχαν κάποια διαθέσιμη ώρα για το στερνό παιγνίδι της ημέρας μέχρι το σούρουπο. Στη συνέχεια, μπήκαν στα σπίτια τους και άρχισαν στο φως του λυχναριού να ετοιμάζουν τα μαθήματα της επόμενης μέρας…
…Η ίδια εικόνα και την επόμενη μέρα…εβδομάδα…μήνα…χρόνο στο μονοθέσιο και μικρό Σχολείο στις παρυφές των Μαδάρων, μέσα σε συνθήκες Τριτοκοσμικές, κι ας είχε κύλαγε ο τροχός του Χρόνου στο δεύτερο ήμισυ της πρώτης μ.Χ. χιλιετίας! Πέτρινα Χρόνια, σε πέτρινο τόπο…
Γεγονός πάντως είναι, ότι, το μικρό αυτό Σχολείο, έδωσε στην Κοινωνία, Επιστήμονες πολλών κλάδων, Αξιωματικούς Ανώτατους των Ενόπλων Δυνάμεων, Καθηγητές Πανεπιστημίου, Επιχειρηματίες, Οικογενειάρχες υποδειγματικούς!
…Πέρασαν χρόνια…Σήμερα, η αίθουσα του Σχολείου είναι σκοτεινή και παραμένει κλειστή ανεπίστροφα από την δεκαετία του’ 80 ελλείψει μαθητών σ’ ένα χωριό, που κι εκείνο –ατυχώς- πνέει τα λοίσθια…Και η χελιδονοφωλιά στην κεκλιμένη υδρορροή, παραμένει κι εκείνη αραχνιασμένη και άδεια από χελιδόνια…